İHALELİ İŞLERDE ASGARİ İŞÇİLİK HESAPLAMASI
Ülkemizde Sosyal Güvenliğin en önemli finansman kaynağı işçinin ve işverenin ödediği primlerdir. Bu nedenle Devlet kurumun prim gelirini;çalışanlarında sosyal güvenliğini ve bu konuda uğrayacakları hak kayıplarını önlemek için asgari işçilik uygulamasına önem vermektedir.
Asgari işçilik uygulama kapsamında olan işlerden ihaleli işler makalemizin konusunu oluşturup kısaca uygulamalı örnekleri ile anlatmaya çalışacağız.
İhale konusu işlerde ihale makamları ile yazışma yapılarak kesin ve geçici kabul olarak adlandırdığımız tutanaklar istenir. İşin başlama ve bitiş tarihi gibi bilgileri de bu tutanaklardan tespit ederiz. Geçici kabul itibar tarihi inşaatın bitim tarihidir. Geçici kabul sonucu eksik kalan işler var ve bunlar için ek süre verilmiş ise inşaatın bitim tarihi noksanlıkların tamamlanıp kesin kabulün yapıldığı tarihtir.
İhaleli işlerde asgari işçilik hesaplayabilmek için ihale istihkak (Hakediş) bedelinin tespiti,işin başlangıç ve bitiş tarihi,faturaların ve kuruma bildirilen işçiliğin tespiti ve sonuçta fark işçilik var ise tespit edilmesiyle sonlanan bir süreçtir. Uygulamayla ilgili bir örnekle açıklamak gerekirse;
Örnek: İşveren ABC ltd.Şti Şişli Belediyesi kaldırım taşı döşeme işleri yüklenicisi 01/01/2006 tarihinde işe başlamış 01/03/2006 tarihinde işi bitirmiş olsun.
İstihkak Bedeli : 20.000 TL ve işin yürütülmesi sırasında 2.000 TL kum ve 1.000 TL nakliye faturası var ve kuruma bildirilen işçilik 3.750 TL diyelim.
Yukarıdaki verileri özetlersek;
İstihkak Bedeli : 20.000 TL
İşin Süresi :01/01/2006-01/03/2006
Asgari İşçilik Oranı : %28
Faturalı mlz+işçilik : 3.000 TL
Kuruma Bildirilen işç. : 3.750 TL
Değerlendirmeye esas hak ediş miktarı (DEHM) toplam maliyetten malzemeli işçilik ödemelerinden sonra kalan tutardır. Yani şöyle bir formül yazsak yanlış olmaz ( DEHM=TM-MLZ+İŞÇ.) Buna göre bizim verilerimizin yerli yerine koyarsak DEHM=20.000-3000=17.000 TL dir
Asg.İşç.Tutarı=17.000*%28=4.760 TL
Fark işçilik = 4.760-3.750
= 1.010 TL
Bu hesaplama kurum ünitesinde yapılsa idi;
Asgari İşçilik Tutarı =20.000*%28-(%25)= 4.200 TL
Eksik İşçilik Tutarı = 4.200 – 3750 = 450 TL
Asgari işçilik uygulaması ile ilgili yukarıda yapmış olduğumuz örnekte görüldüğü gibi kurumca veya meslek mensubunca (SMMM-YMM) tarafından yapılabilir.
Örneğimizde kurumca yapılan hesaplama işveren lehine ve daha çabuk sonuç vereceğinden tercih edilmeli ama bunun tam terside olabileceği ihtimali göz ardı edilmeyip kurumca yapılan hesaplamalar aleyhimize olduğu durumda 1 ay içinde itirazımızı yapmalı ve incelemeyi SGK müfettişinin veya meslek mensubunun yapılmasını istenmelidir.
