Türkiye’de halen faaliyette 19 tane
serbest bölge vardır. Ege Serbest Bölgesi, Antalya
Serbest Bölgesi, İstanbul AHL Serbest Bölgesi, İstanbul
Trakya Serbest Bölgesi ve TÜBİTAK MAM Serbest Bölgesi
bunların en önemlilerinden ve ticaret hacmi yüksek
olanlarındandır.
2009 yılı itibari ile Türkiye’deki serbest bölgelerin
toplam ticaret hacmi 17.756.882.000 USD ve 44.038 kişi
istihdam edilmektedir. Serbest bölgeler Türkiye
ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle,
serbest bölgeleri ilgilendiren mali mevzuattaki
değişiklikler önem arz etmektedir.
1 Seri No’lu Serbest Bölgeler Kanunu Genel Tebliği ile
01.01.2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere
serbest bölgede üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az
%85'ini yurt dışına ihraç eden kullanıcıların, serbest
bölgelerde istihdam edilen personel ücretleri gelir
vergisinden istisna edilmiştir. Kullanıcıların bu
istisnadan faydalanabilmeleri için, yeminli mali
müşavirler tarafından düzenlenecek Serbest Bölge
Faaliyet Tasdik Raporu ile birlikte “Gümrük Çıkış
Beyannamesi”, Faaliyet Ruhsatı ve “Kapasite Raporu”
örneklerinin bağlı olunan vergi dairesine verilmesi
gerekmektedir.
Ancak, serbest bölgede 6.02.2004 tarihinden önce ruhsat
almış olan üretici firmalar için kapasite raporu
zorunluluğu bulunmamakta veya bazı kullanıcılar kapasite
raporunu sonradan almaktadırlar. Ayrıca, yurt dışına
ihracatta gümrük çıkış beyannamesi düzenlenmesinin
zorunlu olduğu durumlar hariç serbest bölge işlem formu
kullanılmaktadır. Bu iki husus 100% ihracat yapan
kullanıcıları bile mağdur ederek, istisnadan
faydalanmalarını engellemiş ve ciddi itirazlara sebep
olmuştur.
Gelen haklı tepkileri dikkate alan Maliye Bakanlığı
5.07.2010 tarihli 2 No’lu Serbest Bölgeler Sirküleri ile
bu iki konuya açıklık getirdi. Buna göre;
Kapasite raporu; üretimin konusu, işyeri, makine tesisat
ve sabit kıymetlerin durumu, yıllık üretim ve tüketim
kapasiteleri ile istihdam edilen personel hakkındaki
bilgilerin tespit edilmesine yönelik olduğundan,
kapasite raporunu gelir vergisi stopajına ait tutarların
vergi dairesince tecil işleminin yapıldığı dönemden
sonra alan mükelleflerce, söz konusu raporda belirtilen
iktisadi kıymetlerin, üretim tarihi itibarıyla mevcut
olduğunun;
- Tesisat ve makineler ile demirbaş ve hizmet alımına
ilişkin faturalar,
- Diğer kamu kurumlarınca kendi mevzuatları gereğince
düzenlenen rapor ve tutanaklar,
- İlgili mevzuat gereği kamu kurumlarına verilen
bildirim ve beyanlar
gibi belgelerle tevsik edilmesi ve Serbest Bölge
Faaliyet Tasdik Raporu ekinde kapasite raporunun da
verilmesi kaydıyla, kapasite raporunun alındığı tarihten
önceki dönemler için de gelir vergisi stopajı istisnası
uygulamasından yararlanılması mümkündür.
Ayrıca, gümrük çıkış beyannamesi düzenlenmesinin zorunlu
olduğu durumlar haricinde, ilgili mevzuata göre serbest
bölgede üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az %85'inin
yurt dışına ihraç edildiğinin "Serbest Bölge İşlem
Formu" ile belgelendirilmesi halinde de gelir vergisi
istisnası uygulamasından faydalanılması mümkündür.
Vergi, ekonomiye yön veren maliye politikası araçlarının
en önemlilerinden biridir. Bu nedenle Türkiye
ekonomisinde önemli bir yere sahip olan serbest
bölgeleri ilgilendiren düzenlemeler yapılırken, daha
hassas davranılması ve bu bölgelere yatırım yapan ya da
yapmayı düşünen gerek yerli gerekse yabancı
yatırımcıların tedirgin veya mağdur edilmemesi gerekir.
İ.Burak
OĞUZ
S.M.M.M.
burak@noktax.com
muhasebenet.net
Yasal Uyarı
Diğer makaleleri
-Vergi Dairesinin Haciz Önceliği Varmıdır?
-Dışarıdan temin edilen işçilikte KDV
tevkifatı
-Sigortadan alınan tazminatların vergisel
boyutu
-İşyeri Bildirgesini Zamanında Vermemenin
Cezası Asgari Ücretin Üç Katı
-Kira ödemiyorsanız stopaj ödemek zorunda
değilsiniz
-Yabancı kimlik numaraları vergi numarası
olarak kullanılacak
-Yıllara sari olmayan inşaatlarda
vergilendirme
-Çalışanlarınız istirahat raporu alırsa
dikkat! Bu ceza çok can yakar!
|
