İnşaatın tanımı vergi kanunlarımızda
yapılmamıştır. 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 5. maddesinde
"Yapı, karada ve suda daimi ve muvakkat resmi ve hususi
yer altı ve yerüstü inşaat ile bunların ilave değişiklik
ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik
tesislerdir" denilmektedir. "İşkolları Tüzüğünde" ise,
“inşaat; bina, yol, köprü, demiryolu, tünel, metro,
kanalizasyon, liman, dalgakıran, havuz, istihkam,
havaalanı, dekovil ve tramvay yolu, spor alanlarının
yapımı gibi her çeşit yapıcılık işleri ile bunların etüd,
proje, araştırma, bakım, onarım ve benzeri işler” olarak
tanımlanmaktadır.
İnşaat tanımına giren işlerin ortak özelliği, yapılan
işe ait kesin maliyetlerin hesaplanabilmesi için
tamamlanması gerekmektedir. Çünkü inşaat işi sürekli
devam eden bir iştir, tamamlanıncaya kadar gider
kalemleri sürekli değişkenlik gösterir. İnşaatın
maliyeti de ancak tüm giderler yapılıp, inşaat
tamamlandıktan sonra doğru olarak hesaplanabilecektir.
Kaldı ki vergiyi doğuran olay inşaatın teslimiyle
gerçekleşeceğinden henüz kar/zarar hesaplanmasını
gerektirecek bir durum da söz konusu değildir. Dolayısı
ile inşaat tamamlanmadan önce kar/zarar hesaplanması
doğru olmayacaktır.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. Maddesinde "Birden fazla
yıla sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kâr ve
zarar, işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve
tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl
beyannamesinde gösterilir " denilmek sureti ile “yıllara
Sari İnşaat ” in tanımı da bir ölçüde yapılmıştır. Buna
göre inşaatın başlama ve bitim tarihleri farklı yıllara
rastlıyorsa yıllara sari inşaat kabul edilecek ve
vergilendirme işin bitiği yıl hesaplanacaktır. Hak ediş
bedelleri üzerinden sadece %3 stopaj yapılacak olup, hak
ediş faturaları geçici vergilere yansıtılmayacaktır.
Bir inşaat işin GVK’nun 42. maddesi kapsamına girmesi
için, faaliyet konusunun inşaat ve onarım işi olması,
inşaat ve onarım işinin birden fazla takvim yılına
sirayet etmesi, inşaat ve onarım işinin resmi veya özel
taahhütlere bağlı olarak yapılması gerekmektedir. Buraya
kadar sorun yok her şey net. İnşaat yıllara sari ise
hakkedişler üzerinden ödeme yapan %3 stopaj kesecek,
geçici vergilerde hakkediş bedelleri gösterilmeyecek.
İşin bittiyi yıl kar zarar hesaplanarak beyan
edilecektir.
Şayet inşaatın başlama ve bitiş tarihleri aynı yıla
içinde oluyorsa, yıllara sari inşaat işi olarak
değerlendirilmeyecektir. Bununla birlikte inşaata ait
kar zarar inşaatın bitip tamamlanmasından sonra
hesaplanacaktır. İnşaat işinin devam ettiği sürece
yüklenici firmalar, avans, hak ediş vb. adlarda paralar
almaktadırlar. Yapılan inşaat tamamen bitirilmediği
müddetçe maliyet oluşmayacağından inşaatın devamı
süresinde alınan hak edişler avans olarak
değerlendirilecek, fatura düzenlenmeyecektir. Söz konusu
hak ediş alımları nedeniyle kar/zarar beyan edilmesi de
söz konusu olmayacaktır.
Ancak alınan avanslar için fatura kesilmemesi gerektiği
halde fatura kesilmesi durumunda, bizim görüşümüze göre,
yıllara sari inşaat işlerine tanınan kazancı geçici
vergiye dahil etmeme hakkından faydalanılması mümkün
olmadığından, düzenlenen fatura nedeni ile oluşan
gelirin geçici vergiye yansıtılması gerekmektedir.
Hatalı uygulamalara yol açamaması ve zor durumda
kalınmaması için, yıllara sari olmayan inşaat işlerinde
alınan paralar karşılığı fatura kesilmemesi, alınan
paraların avans hesabında takip edilmesi ve inşaatın
bitimini müteakip kar/zarar hesaplanarak beyannameye
dahil edilmesi doğru olacaktır.
İ.Burak
OĞUZ
S.M.M.M.
burak@noktax.com
muhasebenet.net
Yasal Uyarı
Diğer makaleleri
-Çalışanlarınız istirahat raporu alırsa
dikkat! Bu ceza çok can yakar!
-Konsinye
Olarak İhracat Yapılabilir mi?
-Yabancı
para birimi ile fatura düzenlenebilir mi?
-Raporlu
Çalışana Ücreti Nasıl Ödenir ?
-Bağış
ve Yardımların Vergiden İndirilmesi
-Damga
Vergisinde “Nüsha” ve “Suret” ayrımı!
-Serbest
Bölgelerde Stopaj Karmaşası
-Tarım
projelerine 200.000 TL'ye kadar hibe destek
-Kâğıt
Fatura Tarih Oluyor!
-Kira
Gelirlerinin Beyan Dönemi Başladı
-Ücretlerde
Gelir Vergisi Düştü
-Yurt
dışından kullanılan kredilerde stopaj ve KDV
-Ücretlerde
Gelir Vergisi Düştü
|
