-Bağ-kur
Rehberi
-Çalışma
Rehberi
-İş Rehberi
-İşçilik Rehberi
-İşsizlik Sigortası Rehberi
-SSK, e-bildirge Rehberi
-İŞ
VE SOSYAL SİGORTA KONULARINA İLİŞKİN ÖNEMLİ BİLGİLER
--------------------------------------
Sigortalı Olmak Ne Demektir?
506 sayılı
Sosyal Sigortalar Kanununa tabi bir işte "sigortalı"
çalışmak, yaşamınızda karşılayacağınız çeşitli risklerde
size uzatılacak sıcak bir yardım elini garanti eder.
Sigortalı
olduğunuzda; iş kazası, meslek hastalıkları, hastalık,
analık, malullük, yaşlılık ve ölüm risklerine karşı
sigortalanmış olursunuz. Bu risklere 01.06.2000
tarihinden itibaren "işsizlik" de eklenmiş olup,
"İşsizlik Sigortası" da belirtilen tarih itibariyle
uygulamaya konulmuştur.
İşe
Başladığınızda Ne Yapmalısınız?
Çalıştığınızı, işe girdiğiniz günden itibaren bir ay
içinde ilinizdeki sigorta/sigorta il müdürlüğüne (ilde
birden fazla sigorta müdürlüğünün bulunması durumunda,
işyerinizin bağlı bulunduğu sigorta müdürlüğüne) bir
dilekçe ile bildirmeniz gerekmektedir. Bu bildirim,
sizin sigortasız çalıştırılmanızı önleyecektir.
Sosyal
Sigortalar Kurumuna Priminizin Ödenip Ödenmediğini Nasıl
Öğrenebilirsiniz?
İşveren,
çalıştıracağı kimse için sigortalı işe giriş bildirgesi
düzenleyip bu belgeyi size imzalatması gerekmektedir.
Ayrıca, Kuruma vermek zorunda olduğu, Kurum kaşesini
taşıyan "Aylık Prim ve Hizmet Belgesi" (2004/Mayıs
ayından önceki çalışmalar için Dört Aylık Sigorta
Primleri Bordrosu) olarak adlandırılan belgeyi,
işyerinde çalışanların görebilecekleri bir yere asmaya
mecburdur. Bu belgede, işyerinde çalıştırılan ve Kanuna
uygun olarak sigortalı yapılanların sigorta sicil
numaraları, ad ve soyadları, çalışma gün sayıları ile
sigorta primine esas kazançları yer almaktadır. Söz
konusu belgeden adınızı-soyadınızı kontrol ederek
sigortalı olup olmadığınızı, çalışma gün sayılarınız ile
ücretlerinizin doğru bildirilip bildirilmediğini
anlayabilirsiniz. Ayrıca; işyerinizin bağlı bulunduğu
Sigorta İl/Sigorta Müdürlüğünden, SSK Tele Bilgi
Hattından (0312 435 13 13), çalışmalarınızın Kuruma
doğru bildirilip bildirilmediğini öğrenebilirsiniz.
Sigortasız Çalıştırıldığınızı Anladığınızda Ne
Yapmalısınız ?
İşyerinin
bağlı olduğu Sigorta İl/Sigorta Müdürlüğüne bir dilekçe
ile başvurabilirsiniz. Sigorta Müdürlükleri her ilde
bulunmaktadır.
Sigortasız
çalıştırıldığınızı, işyerinden ayrıldıktan sonra
anlarsanız, iş akdinizin sona erdiği yılın sonundan
başlayarak 5 yıl içerisinde yetkili mahkemeye müracaat
etme hakkınız bulunmaktadır.
Emekli
Aylığı Alanlar Aylıkları Kesilmeden Tekrar Çalışabilir
mi ?
SSK'dan
malullük aylığı alanların dışındaki diğer emekliler,
emekli olduktan sonra da bir işte çalışabilir. Ancak,
çalışmaya başlayan emeklilerin tercih edecekleri sigorta
kolu (tüm sigorta kolları veya sosyal güvenlik destek
primi) bunların işverenleri tarafından Kuruma verilecek
olan Sigortalı İşe Giriş Bildirgelerinde
belirtilmelidir. Tüm sigorta kollarına tabi çalışmayı
tercih eden emeklinin aylığı, çalışmaya başladığı tarih
itibariyle kesilir. Sosyal güvenlik destek primini
tercih eden emeklilerin aylıkları ise ödenmeye devam
olunur.
Sigortalılığınız Ne Zaman Başlar?
İşe
alınmanızla birlikte (işe başladığınız anda)
sigortalılığınız başlar. Çalıştırılan sigortalılar ile
işverenleri hakkındaki hak ve yükümlülükler,
sigortalının işe alındığı tarihte başlar.
Sigortalı Olma Hakkından Vazgeçebilir misiniz?
Sigortalı
çalışmak zorunludur. Bu haktan vazgeçilemez.
Çalıştırılanlar ile işverenleri arasında sosyal sigorta
yardımlarını ve yükümlülüklerini azaltmak konusunda
anlaşma yapılamaz. Yapılan anlaşmalar geçersizdir.
Sigortalılık Süresi Nedir? Bu Sürede Çalışılmayan Günler
Sigortalılık Süresine Dahil Edilir mi?
Sigortalı
olarak ilk defa çalışılmaya başlanılan tarihten
sigortalının aylık talebinde bulunduğu ya da öldüğü
tarihe kadar geçen süredir. 01/04/1981 tarihinden sonra
18 yaşından önce çalışmaya başlayanların sigortalılık
sürelerinin başlangıcı 18 yaşını doldurdukları tarihtir.
Emekli
Sandığı, Bağ-Kur ve Diğer Sosyal Güvenlik Kurumlarına
İlk Defa Çalışılmaya Başlanılan Tarih Sigortalılık
Süresinin Başlangıcı Olarak Dikkate Alınır mı?
Emekli
Sandığı, Bağ-Kur ve diğer sosyal güvenlik kurumlarından
herhangi birisinde ilk defa çalışılmaya başlanılan tarih
sigortalılık süresinin başlama tarihidir.
SİGORTALILARIN İŞE GİRİŞ BİLDİRGELERİNİN KURUMA
VERİLMESİ
İşverenler
işe alacakları sigortalıları işe başlatmadan önce nüfus
cüzdanlarına göre üçer nüsha ve fotoğraflı olarak
düzenleyecekleri sigortalı işe giriş bildirgesi ile
Kuruma bildirirler veya iadeli taahhütlü olarak
gönderirler.
İnşaat
işyerlerinde işe başlayan sigortalılar için işe
başlatıldığı gün, Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi
verilen işyerlerinde çalışacak sigortalıların en geç bir
ay, Dışişleri Bakanlığının yurtdışı teşkilatında göreve
atanan personeli için üç ay içinde Kuruma verilen
bildirgeler süresi içinde verilmiş sayılır.
İşe giriş
bildirgelerinin verilmesi gereken son günün tatile
rastlaması halinde bildirgeler tatili izleyen ilk iş
günü mesai bitimine kadar da verilebilir.
Maliye
Bakanlığının vizesine bağlı olarak Kamu işyerlerinde
çalışacak sigortalılar için vize işleminin
gerçekleştirildiğine ilişkin yazının ilgili kuruluşa
intikal ettiği günü izleyen ilk mesai günü akşamına
kadar verilen işe giriş bildirgeleri de yasal süresinde
verilmiş kabul edilmektedir.
İşe giriş
bildirgelerinden fotoğraflı olan birinci nüsha
sigortalının nüfus cüzdanının bir fotokopisi ile
birlikte Kurumca alınır. Sigorta sicil numarası,
alındığı tarih ve genel evrak numarası işlenen
bildirgelerin iki nüshası ise, biri sigortalıya
verilmek, biri de saklanmak üzere işverene iade edilir.
İlk defa sigortaya tabi olacak sigortalılara sicil kartı
düzenlenmesi için Kurumda kalacak bildirgeyle birlikte
bir fotoğraf daha verilir.
SİGORTALININ ÇALIŞTIRILDIĞININ KENDİSİNCE BİLDİRİLMESİ
Sigortalı,
çalışmaya başladığını işe başladığı tarihten itibaren en
geç otuz gün içinde iki nüsha olarak düzenleyeceği
sigortalı bildirim belgesi ile Kuruma bildirir.
YASAL SÜRE İÇİNDE VERİLMEYEN İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİNE
İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASI
İşverene
yasal süresinde vermediği her bir işe giriş bildirgesi
için aylık asgari ücret tutarında, bildirilmeyen
sigortalıların (yabancı uyrukluların) çalışma izninin
olmaması durumunda asgari ücretin iki katı tutarında
idari para cezası uygulanır.
Kamuya
yönelik hizmet veren resmi nitelikteki kuruluşlarca
yasal süresinde adi posta yoluyla gönderildiği haldi
Kuruma geç intikal eden işe giriş bildirgeleri için
postaya yasal süresinde verildiğinin resmi kayıtlarla
belgelenmesi koşuluyla idari para cezası uygulanmaz.
İlk
işyerindeki çalışması, 506 sayılı Kanunun 9 uncu
maddesine uygun şekilde işe giriş bildirgesi verilerek
duyurulmuş ve tescil işlemi yapılmış olan sigortalıların
naklen ve iş akdi ilişkisi sona ermeden aynı işverenin
Kurumca tescil edilmiş diğer işyerinde çalışması
halinde, bu işyerinden yasal süresi içinde Kuruma
verilmeyen işe giriş bildirgelerinden dolayı işverenlere
idari para cezası uygulanmamaktadır.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA
Malüllük,
yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam
edilebilmesi için;
" En az
1080 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi
ödemiş olmak (sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmayan
ülkelerde iş üstlenen işverenlerin bu işlerde
çalıştırdıkları için bu şart aranmaz), " Herhangi bir
sosyal güvenlik kuruluşuna zorunlu ya da isteğe bağlı
sigortalı olmamak ve buralardan kendi sigortalılığından
dolayı aylık bağlanmamış olmak, " İsteğe bağlı olarak
her ay kesintisiz otuz gün üzerinden malüllük, yaşlılık
ve ölüm sigortaları primi ödemek, " Örneği Kurumca
hazırlanacak isteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle
Kuruma müracaatta bulunmak, şarttır.
İsteğe
bağlı sigortaya girmek isteyenlerin bulundukları yerdeki
sigorta müdürlüğüne İsteğe Bağlı Sigorta Başvuru Belgesi
ile başvurmaları yeterlidir. Bu belgenin, Kurum
kayıtlarına geçtiği tarihi takip eden aybaşından
itibaren isteğe bağlı sigortaya girmiş olurlar.
İsteğe
bağlı sigorta primi, prime esas kazancın alt ve üst
sınırları arasında kalmak kaydıyla sigorta primine esas
kazancın % 30 olarak hesaplanır. Buna göre, 01/01/2004
tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortaya ödenmesi
gereken en düşük prim 164.889.000 TL, en yüksek prim ise
824.445.000 TL'dir. Sigorta prime esas günlük kazancın
artması halinde ödenecek prim tutarları da buna bağlı
olarak yükseltilmektedir.
Prim oranı
06/07/2004 tarih, 25514 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe giren 5198 sayılı Kanunla
01/08/2004 tarihinden itibaren %30'dan, % 25'e
indirilmiştir.
Diğer
taraftan, prime esas kazancın alt sınırı ile ilgili
düzenleme de 01/07/2004 tarihi itibariyle yürürlüğe
girdiğinden, isteğe bağlı sigorta priminin;
01/07/2004-31/07/2004 süresinde alt sınırı, 14.805.000 x
30 x % 30 = 133.245.000.-TL, üst sınırı ise 91.605.000 x
30 x % 30= 866.092.500.-TL,
01/08/2004-31/12/2004 süresinde ise alt sınırı,
14.805.000 x 30 x % 25 = 111.037.500.-TL, üst sınırı ise
91.605.000 x 30 x % 25 = 721.743.750.-TL,
olacaktır.
İsteğe
bağlı sigortaya devam edecek kimse, prime esas kazancın
alt ve üst sınırlarına göre hesaplanan asgari ve azami
prim tutarları arasında olmak kaydıyla istediği miktar
üzerinden sigorta primini öder. İsteğe bağlı sigorta
primleri ait olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar
tahsilatı yapan banka şubelerine hangi aya ait olduğu da
belirtilmek suretiyle defaten ödenir. Süresi içinde
ödenmeyen primler, ödendiği tarihe kadar 506 sayılı
Kanunun 80'inci maddesine göre hesaplanacak gecikme
zammı ile birlikte tahsil edilmesi durumunda söz konusu
tahsilat, banka şubeleri yerine sigorta/sigorta il
müdürlüklerince yapılır.
İsteğe
bağlı sigortaya devam etmekte olanların isteğe bağlı
sigortalılıkları;
-
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmaya
başlayanların, çalışmaya başladıkları günden,
-
İsteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde
bulunanların, buna ait dilekçelerinin Kurumca alındığı
tarihten önceki primi ödenmiş son ayın bitiminden,
-
İsteğe bağlı sigorta primini art arda üç ay
ödemeyenlerin primi ödenmiş son ayın bitiminden,
-
Tahsis talebinde bulunanların, aylığı hak kazanmış
veya toptan ödeme yapılmış olmak koşulu ile tahsis
talep tarihinden,
- Ölen
sigortalının ölüm tarihinden,
itibaren
sona erer.
İstenildiğinde Kurumumuza ibraz edilmek üzere ödenen
primlere ait makbuzların saklanması, yazışma adresinde
meydana gelecek değişikliklerin sigorta müdürlüğümüze
bildirilmesi gerekir.
İsteğe
bağlı sigortaya devam edenler malüllük, yaşlılık
sigortasından, ölümleri halinde ise hak sahipleri ölüm
sigortasından sağlanan yardımlardan yararlanır. Bu
sigortalılar ve bakmakla yükümlü olduğu kimseleri,
isteğe bağlı sigortalılık süresince sağlık
yardımlarından yararlanamaz, ancak emeklilikleri halinde
hastalık sigortasının öngördüğü tüm sağlık
yardımlarından faydalanırlar.
TOPLULUK SİGORTASI
Topluluk
sigortası, sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olmayan
kimselerin sosyal güvenliklerini sağlayan bir sigorta
koludur.
Topluluk
sigortası işlemleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığınca onaylanan genel şartlar doğrultusunda
düzenlenen tip sözleşmelerde yer alan esaslar
doğrultusunda yürütülür.
Tip
sözleşmeler, malüllük, yaşlılık ve ölüm, iş kazaları ve
meslek hastalıkları ile hastalık ve analık sigortalarına
göre üç ayrı sözleşme olarak düzenlenmiştir.
Topluluk
sigortası isteğe bağlı topluluk ve zorunlu topluluk
sigortaları olmak üzere ikiye ayrılır.
1- İsteğe Bağlı Topluluk Sigortası
Sosyal
sigorta kanunları kapsamı dışında kalanların
oluşturdukları toplulukların (dernek, birlik, sendika,
vakıf, vb. teşekküller) istekleri üzerine Kurumla
imzaladıkları tip sözleşmelere göre yürütülür. İlgili
topluluğun sigorta kolları itibariyle imzalamak istediği
tip sözleşmeyi seçme hakkı vardır. Yine topluluk üyeleri
de birden çok tip sözleşme imzalanmışsa herhangi birine
girme diğerlerine girmeme hakkına sahiptir.
Diğer
taraftan, ülkemizle sosyal güvenlik anlaşması bulunmayan
ülkelerde iş üstlenen Türk firmalarından talepte
bulunanlar, işyerlerinde çalıştıracakları işçilerle
bunların hak sahiplerinin sosyal güvenliklerini sağlamak
amacıyla Kurumumuzla malüllük, yaşlılık ve ölüm
sigortası yönüyle topluluk sigortası sözleşmesi
imzalayabilirler.
Bu durumda
söz konusu işverenler, işyerlerinin bağlı bulunduğu
sigorta müdürlüklerine topluluk sigortası sözleşmesi
imzalamak için müracaat ederler. Müracaat dilekçesine,
şirketin tesciline ilişkin ticaret sicil gazetesi
örneği, şirketin tabi olduğu vergi dairesi müdürlüğü ve
vergi numarası, istenilen iş konusunda varsa sözleşme
örneği ya da konsolosluklardan alınan belge, şirketlerde
şirketi temsile yetkili olanların işveren adına imza
atmasına, iş takibi yapmasına yetkili kılındığına dair
yetki belgesi ve bu kişilerin nüfus cüzdanı fotokopisi
ile imza sirküsü, ayrıca topluluk sigortasına girecek
sigortalıların adı, soyadı, baba adı ve sigorta sicil
numarası ile bunların ödeyecekleri primleri gösterir üç
nüsha liste eklenir.
2- Zorunlu Topluluk Sigortası
1136 sayılı
Avukatlık Kanunu ile 1512 sayılı Noterlik Kanunu
gereğince, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi
olarak çalışmayan veya buralardan kendi çalışmalarından
dolayı aylık almayan avukat ve noterler malüllük,
yaşlılık ve ölüm topluluk sigortasına girmek
zorundadırlar.
Topluluk
sigortası işlemleri Baro ve Noter Odası Başkanlıklarının
tip sözleşme imzaladıkları sigorta/sigorta il
müdürlüklerimizce yürütülmektedir.
3- Topluluk Sigortası Primlerinin
Hesaplanması ve Ödenmesi
Malüllük,
yaşlılık ve ölüm topluluk sigortası primleri, 506 sayılı
Kanunun 78 inci maddesi uyarınca belirlenen prime esas
kazancın alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla
tercih edilen prime esas kazancın % 30'udur. Ancak,
sigortalı aynı zamanda hastalık sigortası yönünden de
topluluk sigortası kapsamına alınmışsa, bu sigortalılar
için uygulanacak malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
prim oranı % 20'dir. Hesaplanacak prime esas günlük
kazanç yürürlükteki günlük asgari ücretten az olamaz.
Tüm
topluluk mensuplarına, ait olduğu ayı takip eden ayın
sonuna kadar ödenmeyen primler için, bu tarihten
başlanarak 506 sayılı Kanunun 80 inci maddesine göre
gecikme zammı uygulanır. Ayrıca, topluluk sigortasına
devam eden avukatlar, noterler ve sosyal güvenlik
sözleşmesi akdedilmeyen ülkelerde topluluk sigortasına
tabi olarak çalıştırılanların yasal süresi içinde
ödenmeyen topluluk sigortası primlerinin takip ve
tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanır.
İşe giriş
bildirgesi, Aylık Prim ve Hizmet Belgesini yasal sürede
Kuruma vermeyen yurtdışına işçi götüren topluluk
işverenleri hakkında, 506 sayılı Kanunun 140 ıncı
maddesine göre idari para cezası uygulanır. Baro ve
noter odaları ile diğer topluluklar için idari para
cezası uygulanmaz.
İşkazaları
ile Meslek Hastalıkları Sigortası
İş
Kazası Nedir ?
Sosyal
Sigortalar Kanunu hükümlerine göre;
a) |
Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, |
b) |
İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, |
c) |
Sigortalının işveren tarafından görevle başka bir
yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın
geçen zamanlarda, |
d) |
Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için
ayrılan zamanlarda, |
e) |
Sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin
yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri
sırasında, |
Meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence
veya ruhça arızaya uğratan olaya
iş
kazası denilmektedir.
Olayın iş
kazası sayılabilmesi için, bu beş hal ve durumdan
birinde meydana gelmesi yeterlidir.
Meslek
Hastalığı Nedir ?
Meslek
Hastalığı;
Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre,
tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları
yüzünden uğradığı, geçici veya sürekli hastalık,
sakatlık ya da ruhi arıza halleridir.
İş
Kazaları İle Meslek Hastalıkları Halinde Sağlanan
Yardımlar
A)
Sağlık yardımı yapılması;
Bu yardımlar sigortalının,
-
Hekime muayene ettirilmesi,
-
Teşhis için gereken klinik ve laboratuvar
muayenelerinin yaptırılması,
-
Gerekirse bir sağlık tesisine de yatırılarak,
tedavisinin sağlanması,
-
Tedavi süresince gerekli ilaç ve her türlü iyileştirme
vasıtalarının temin edilmesidir.
Sağlık
yardımı, iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına
tutulan sigortalının belirli bir süreye bağlı
olmaksızın, sağlık durumunun gerektirdiği sürece devam
eder ve iyileşen sigortalıların arıza veya
hastalıklarının nüksetmesi halinde, tedavileri yeniden
sağlanır.
B)
Geçici iş göremezlik süresince günlük ödenek verilmesi,
Sigortalıya, çalışma günü ve prim ödeme süresi ne kadar
olursa olsun, istirahatlı bırakıldığı her gün için
geçici işgöremezlik ödeneği verilir.
C)
Sürekli iş göremezlik hallerinde gelir bağlanması,
D)
Protez, araç ve gereçlerinin sağlanması, takılması,
onarılması ve yenilenmesi,
Sigortalıya, arızasına göre gerekli görülecek her türlü
protez araç ve gereçleri Kurumca sağlanır, onarılır ve
yenilenir.
E) |
Sağlık yardımlarının yapılması veya protez araç ve
gereçlerinin sağlanması, takılması, onarılması ve
yenilenmesi için, gerektiğinde sigortalının yurt
içinde başka yere gönderilmesi; |
Sigortalı,
gerekirse muayene ve tedavisinin yapılması veya protez
araç ve gereçlerinin sağlanması için yurt içinde başka
bir yere gönderilir.
Gidiş-dönüş
yol paraları ile zaruri masraf karşılıkları ile
sigortalının sağlık durumu nedeniyle bir başkasının
refakat etmesi gerektiği hekim raporu ile belgelenirse,
refakatçinin de gidiş-dönüş yol paraları ile zaruri
masraf karşılıkları ödenir.
F) |
İş kazasına uğrayan ve meslek hastalığına tutulan
sigortalının tedavi için yabancı ülkeye
gönderilmesi; |
Yurt içinde
tedavisi mümkün olmayan, ancak yabancı bir ülkede kısmen
veya tamamen tedavisi mümkün olan ve mesleğinde uğradığı
işgöremezlik derecesinin azalabileceği, Kurum sağlık
tesisleri, sağlık kurulu raporu ile tespit edilen
sigortalının ve bu raporda belirtilmişse, refakatçisinin
gidiş-dönüş yol paraları ve zaruri masrafları ile o
yerdeki kalış ve tedavi masraflarının ödenmesi,
G) |
İşkazası veya meslek hastalığı sonucu ölümlerde
cenaze masrafı karşılığı verilmesi; |
H) |
İş
kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen
sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanması. |
İş kazasında Sigortalının Yükümü
Sigortalı,
uğradığı işkazasını en geç kazadan sonraki gün içinde
işveren veya Kuruma bildirmekle yükümlüdür.
Sigortalıya, uğradığı işkazasını işveren veya Kuruma
bildirme yükümlülüğü getirilmesine karşın, bildirme
mecburiyetinin yerine getirilmemesine herhangi bir
müeyyide öngörülmemiştir. Dolayısıyla, bu görevini
yerine getirmeyen sigortalılar hakkında herhangi bir
işlem yapılması mümkün değildir.
Geçirdiği
işkazası dolayısıyla Kuruma başvuran sigortalı, hekimin
bildirdiği tedbir ve tavsiyelere uymak zorundadır. Aksi
takdirde sigortalının tedavisi uzar veya malül kalır
yahut malüliyet derecesi artarsa, istirahatli kaldığı
günler için verilen geçici işgöremezlik ödeneğinden veya
malüliyeti halinde bağlanan sürekli işgöremezlik
gelirinden eksiltme yapılabilmektedir.
Hastalık Sigortası
Hastalık Sigortası Nedir ?
Hastalık
sigortası;
İş kazası
ile meslek hastalığı sigortası dışında kalan bütün
hastalık hallerinde belirli yardımların yapılmasını
sağlayan bir sigorta koludur.
Hastalık Sigortasından Yararlanan Kimseler
Sigortalılar ile Kurumumuzdan sürekli işgöremezlik
geliri, malüllük veya yaşlılık aylığı alanlarla bunların
geçindirmekle yükümlü oldukları eş-çocuk, ana ve
babaları ile gelir veya aylık alan eş-çocuk, ana ve
babaları hastalık sigortasından sağlanan yardımlardan
yararlanırlar.
Hastalık Sigortasından Sağlanan Yardımlar
A)
Sağlık yardımı yapılması;
Bu yardımlar sigortalının,
-
Hekime muayene ettirilmesi,
-
Teşhis için gereken klinik ve laboratuar
muayenelerinin yaptırılması,
-
Gerekirse bir sağlık tesisine yatırılması ve tedavi
süresince gerekli ilaç ve her türlü iyileştirme
vasıtalarının sağlanması.
-
Ayakta yapılan tedavilerde verilen ilaç bedellerinin
%20'sini sigortalı öder.
hallerini kapsar.
Bu süre,
sigortalının tedavi altına alındığı tarihten başlayarak
6 (altı) aydır.
Ancak,
tedaviye devam edilmesi halinde, Kurum sağlık tesisleri,
sağlık kurulu raporu ile malüllük halinin önlenebileceği
veya önemli oranda azaltılabileceği anlaşılırsa, tedavi
hastanın sağlık durumunun gerektirdiği sürece devam
eder.
B) |
Protez
araç ve gereçlerinin sağlanması, takılması,
onarılması ve yenilenmesi; (Ağız protezlerine
ilişkin yardımlar, Kurumca hazırlanacak yönetmelik
esasları dahilinde sağlanır.) Protez araç ve gereç
bedellerinin % 20 sini sigortalı öder. Ancak,
ilgiliden alınacak katkı miktarı 4857 sayılı İş
Kanununa göre sanayi kesiminde çalışan onaltı
yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari
ücretin bir buçuk katından fazla olamaz. |
Sigortalının iyileşmesini sağlayacak veya
işgöremezliğini az çok gidermesine yarayacak protez araç
ve gereçleri sağlanır, takılır, onarılır ve belli
sürelerde yenilenir.
C)
Geçici işgöremezlik süresince günlük ödenek verilmesi;
Sigortalıya; gerek ayakta, gerekse yatarak tedaviye
alınıp istirahatlı bırakıldığı dolayısıyla işyerinde
veya işinde fiilen çalışarak ücret alamadığı dönemlerde
kendisinin ve aile fertlerinin geçimini sağlamak için
geçici işgöremezlik adı altında ödenek verilir.
Geçici
işgöremezlik ödeneği verilmesine, tedavi müddetinin
sonuna kadar devam edilir.
Yalnız,
istirahat süresi ne olursa olsun Hastalık Sigortası
yönünden, ilk iki gün için ödenek verilmez.
Geçici
işgöremezlik ödeneği alabilmek için;
-
Sigortalılık niteliğinin devam etmesi,
-
Hastalandığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 120
gün hastalık sigortası primi ödemiş olması,
-
Kurumca tayin ve tespit olunan hekim veya sağlık
kurullarından istirahat raporu alınmış olması
gerekmektedir.
D) |
Gerekli hallerde muayene ve tedavi için yurt içinde
başka bir yere gönderilmesi; |
Sigortalı,
gerekirse muayene ve tedavisinin yapılması veya protez
araç ve gereçlerinin sağlanması için yurt içinde başka
bir yere gönderilir.
Gidiş-dönüş
yol paraları ile zaruri masraf karşılıkları ile
sigortalının sağlık durumu nedeniyle bir başkasının
refakat etmesi gerektiği hekim raporu ile belgelenirse,
refakatçinin de gidiş-dönüş yol paraları ile zaruri
masraf karşılıkları ödenir.
E) |
Hastalığın anlaşıldığı tarihten önceki bir yıl
içinde en az 300 gün hastalık sigortası primi
ödenmiş olması şartıyla yurt içinde tedavisi mümkün
olmayıp ancak, yabancı bir ülkede kısmen veya
tamamen tedavisi mümkün görülen ve malüllük halinin
önlenebileceği veya önemli oranda azaltılabileceği
Kurum sağlık tesisleri sağlık kurulu raporu ile
tespit edilen sigortalının ve bu raporda belirtilmiş
ise beraber gideceği kimsenin yurt dışına
gönderilmeleri, yabancı ülkelere gidip gelme yol
paraları ile bu ülkede kalış ve tedavi masraflarının
ödenmesi. |
Yurt
dışı tedaviden sadece fiilen çalışan sigortalılar
yararlanabilmektedirler.
Bu yardımlardan yararlanabilmek için sigortalının;
-
Hastalığının anlaşıldığı tarihten önceki 1 (bir) yıl
içinde en az 300 gün hastalık sigortası primi ödemiş
olması,
-
Tedavisinin yurt içinde yapılamadığı, ancak yabancı
bir ülkede yapılabildiğine dair onkolojik vak'alar
için S.S.K. Okmeydanı Eğitim Hastanesinden, diğer
vak'alar için S.S.K. Ankara Eğitim Hastanesinden
sağlık kurulu raporu alınması,
-
Tedavinin yurt içinde yapılamadığı, yabancı bir ülkede
yapılabileceğine dair Üniversite Hastanesi ile Ankara
Numune Hastanesi'nce verilecek ve Sağlık Bakanlığınca
onanan sağlık kurulu raporlarının bulunması
gerekmektedir.
Bu Kanuna
tabi olarak çalışmaya başlayan sigortalıların, "Sağlık
yardımı yapılması", "Protez araç ve gereçlerinin
standartlara uygun olarak sağlanması, takılması,
onarılması ve yenilenmesi", "Gerekli hallerde muayene ve
tedavi için yurt içinde başka bir yere gönderilmesi"
yardımlarından yararlanabilmeleri için, hastalığın
anlaşıldığı tarihten önceki 1 (bir) yıl içinde en az 90
gün hastalık sigortası primi ödemiş olması şarttır.
Hastalanan Sigortalının Yükümlülükleri
Hekimce
alınması istenen tedbirlere uymayan sigortalıya, bu
tedbirleri yerine getirmedikleri süre için ödenek
verilmez. Tedavinin sona erdiğine ve çalışabilir durumda
olduğuna dair Kurum hekimlerinden belge almaksızın eski
işverenin işinde çalıştırılan sigortalının aynı
hastalığı sebebiyle yapılan tedavi masrafları
işverenden, başka işte çalışan sigortalının aynı
hastalığı sebebiyle yapılan tedavi masrafları
kendisinden alınır. Bu süreler için geçici işgöremezlik
ödeneği verilmez, verilmiş olanlar da sigortalıdan geri
alınır.
Sigortalının Geçindirmekle Yükümlü Olduğu Kimseler
- Diğer
sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan
yada gelir veya aylık almayan eşi,
-
Yaşları ne olursa olsun evli bulunmayan ve Sosyal
Güvenlik Kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan veya
bunlardan gelir yahut aylık almayan kız çocukları,
- 18
yaşını, orta öğrenim yapıyorsa 20 yaşını, yüksek
öğrenim yapıyorsa 25 yaşını doldurmamış erkek
çocukları,
- 18
yaşını doldursa bile, çalışamayacak durumda malül
bulunan erkek çocukları,
-
Geçiminin sigortalı tarafından sağlandığı belgelenen
ana ve babası,
-
Sigortalı tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya
nesebi düzeltilmiş yahut babalığı hükme bağlanmış olan
çocukları,
Sigortalının Geçindirmekle Yükümlü Olduğu Eş, Çocuk, Ana
Ve Babalarına Yapılan Yardımlar
Hastalığın
anlaşıldığı tarihten önceki 1 yıl içinde en az 120 gün
hastalık sigortası primi ödemiş olan sigortalının eş,
çocuk, ana ve babaları hastalıkları halinde;
-
Hekime muayene ettirilir,
-
Hekimin göstereceği lüzum üzerine teşhis için gereken
klinik ve laboratuar muayeneleri yaptırılır,
tedavileri sağlanır,
-
Teşhis ve tedavi için gerekirse bir sağlık tesisine
yatırılır.
-
Tedavileri süresince gerekli ilaç ve iyileştirme
vasıtaları sağlanır. Ayakta yapılan tedavilerde
verilen ilaç bedellerinin %20'sini sigortalı öder.
-
Gerekli hallerde, muayene ve tedavileri için, yurt
içinde başka bir yere gönderilirler.
-
Sigortalıların çocukları ile eşlerine, Kurumca
hazırlanan Yönetmelik esasları çerçevesinde gerekli
görülen protez araç ve gereçleri (işitme cihazı, malül
arabası, el-kol-ayak-bacak protezi, gözlük cam ve
çerçevesi) sağlanır, onarılır ve belirli sürelerle
yenilenir.
Çalışan
sigortalı ile eşi ve geçindirmekle yükümlü olduğu
çocuklarına Kurumumuzca temin edilen protez bedelinin %
20'si ilgililerce karşılanmakta, ancak alınan katılım
payı miktarı 4857 sayılı İş Kanuna göre Sanayi kesiminde
çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanacak
asgari ücretin 1,5 katını geçmemektedir.
Aile
Bireylerinin Sağlık Yardımlarından Yararlanma Süresi
Hastalanan
eş, çocuk, ana ve babaların tedavileri; Kurumca tedavi
altına alındıkları tarihten başlayarak altı (6) ayı
geçemez.
Ancak,
tedaviye devam olunursa, malüllük halinin önlenebileceği
veya azaltılabileceği sağlık kurulu raporu ile tespit
edilirse, bu süre hastanın sağlık durumunun gerektirdiği
sürece devam eder.
Sigortalılık Niteliğini Yitirenlere Yapılan Yardımlar
Hastalık
sigortası primi ödeme halinin sona ermesini takip eden
onuncu günden itibaren sigortalılık niteliği kaybedilir.
Sigortalılık niteliğinin yitirildiği tarihten başlamak
üzere 6 (altı) ay içinde meydana gelecek hastalık
hallerinde, sigortalı ile eş, çocuk, ana ve babası
sigortalının sigortalılık niteliğini yitirdiği bu
tarihten geriye doğru bir yıl içinde en az 120 gün
Hastalık Sigortası primi ödemiş olması koşulu ile şu
yardımlardan faydalanır;
-
Sağlık yardımı yapılması,
-
Gerekli hallerde muayene ve tedavi için yurt içinde
başka bir yere gönderilir.
Sürekli
İşgöremezlik Geliri,Malüllük Veya Yaşlılık Aylığı
Alanlarla Bunların Eş,Çocuk,Ana,Babalarının Ve Gelir
Veya Aylık Alan Eş,Çocuk,Ana Ve Babaların Sağlık
Yardımlarından Yararlandırılmaları
Kurumdan
işgöremezlik geliri, malüllük veya yaşlılık aylığı
almakta olanlar ile bu kimselerin geçindirmekle yükümlü
oldukları eş, çocuk, ana ve babaları ile gelir veya
aylık almakta olan eş, çocuk, ana ve babaları,
hastalıkları halinde şu sağlık yardımlarından
yararlanırlar;
-
Hekime muayene ettirilirler,
-
Gereken klinik ve laboratuar muayeneleri yapılır,
-
Ayakta veya yatarak gereken tedavileri sağlanır,
-
Tedavileri süresince gerekli ilaç ve iyileştirme
vasıtaları temin edilir. Bu kimselerin ayakta yapılan
tedavilerinde verilen ilaç bedellerinin %10
kendilerince ödenir.
-
Gerekli hallerde yurt içinde başka bir yere
gönderilirler,
-
Ayrıca, emekli sigortalıya protez araç ve gereçleri,
Sigortalının çocuğu ile eşine Yönetmelikle belirlenen
işitme cihazı, malül arabası,el-kol-ayak-bacak protezi
ve gözlük cam ve çerçevesi temin edilir.
Kurumumuzdan sürekli işgöremezlik geliri, malüllük veya
yaşlılık aylığı almakta olan sigortalılar ile eşine ve
Kurumumuzdan haksahibi olarak gelir veya aylık almakta
olan eşlere temin edilen protez bedellerinin % 10'u
ilgililerce karşılanmakta, ancak alınan katılım payı
miktarı 16 yaşından büyük işçiler için uygulanacak
asgari ücretin 1 katını geçmemektedir.
Kurumumuzdan sürekli işgöremezlik geliri, malüllük ve
yaşlılık aylığı alan sigortalının geçindirmekle yükümlü
olduğu çocuğu ile haksahibi olarak gelir veya aylık alan
çocuklara temin edilen protez araç ve gereçlerinden ise
katkı payı alınmamaktadır.
Muayene
Ve Tedavi İçin Gerekli Belgeler
Sigortalılar için;
-
Vizite kağıdı,
-
Sağlık karnesi,
-
Kimliğini belirleyen resimli belge (Nüfus-Hüviyet
Cüzdanı vb.),
Sigortalının eş ve geçindirmekle yükümlü olduğu kimseler
için;
-
Vizite kağıdı veya sağlık belgesi,
-
Sağlık karnesi,
-
Kimliğini belirleyen resimli belge (Nüfus-Hüviyet
Cüzdanı vb.)
Kurumdan
sürekli işgöremezlik geliri, malüllük veya yaşlılık
aylığı almakta olanlar ile bunların geçindirmekle
yükümlü oldukları eş, çocuk, ana ve babaları ile gelir
veya aylık almakta olan eş, çocuk, ana ve babaları için;
-
Sağlık karnesi,
-
Kimliğini belirleyen resimli belge (Nüfus-Hüviyet
Cüzdanı vb.)
Muayene
Ve Tedavi İçin Başvurulacak Sağlık Tesisleri
Muayene ve
tedavi için gerekli belgelerle sigortalılar işyerlerine
en yakın SSK sağlık tesisine veya protokol yapılmış
Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesisine, sağlık
yardımlarından yararlanan diğer kimseler ise
ikametgahlarına en yakın SSK sağlık tesisine veya
protokol yapılmış Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık
tesisine başvurarak muayene ve tedavilerini
yaptırabilirler.
Acil
Olaylarda Kurum Hastanesine Başvurulamaması
Ani ve acil
hastalık nedeniyle Kurum sağlık yardımlarından
yararlanan kimselerin Kurum dışı sağlık tesislerine
başvurmaları halinde, bu husus raporla tevsik edilmek ve
Kurum tarafından kabul olunmak şartı ile resmi sağlık
tesislerinde yapılan tedavi masrafları aynen, özel
sağlık tesislerinde yapılan tedavi masrafları ise Kurum
ücret tarifesi üzerinden ödenir.
Ancak,
Kurumca vak'aya el konulabilmesi için durumun ilgililer
tarafından mümkün olan en kısa zamanda Kuruma
bildirilmesi şarttır.
Kurum
Hekim Veya Sağlık Tesisi Olmayan Yerlerde Muayene Ve
Tedavi
Kurum
hekimi veya sağlık tesisi bulunmayan yerlerde
hastalanan, Kurum sağlık yardımlarından yararlandırılan
kimseler;
Protokol
yapılan Sağlık Bakanlığı'na bağlı Sağlık Ocakları ile
Devlet Hastanelerine müracaatla muayene ve tedavilerini
yaptırabilirler
Analık Sigortası
Analık
Sigortası Nedir ?
Sigortalı
kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan karısı
ile Kurumdan kendi çalışmalarından dolayı gelir veya
aylık almakta olan kadın veya erkeğin sigortalı olmayan
eşi, analıkları halinde belirli yardımları sağlayan bir
sigorta koludur.
Analık
Sigortası Yardımlarından Yararlanma Şartları
Sigortalı
kadın için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün
Analık Sigortası primi ödenmiş olması,
Sigortalı
erkeğin sigortalı olmayan eşinin Analık Sigortası
yardımlarından yararlanması için, sigortalı erkeğin
doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün Analık
Sigortası primi ödemiş olması, ayrıca sigortalı erkeğin
doğum yapan kadınla doğumdan önce Medeni Kanuna göre
evlenmiş bulunması gerekir.
Analık
Sigortası İle Sağlanan Yardımlar
A)
Gebelik muayenesi yaptırılır ve gerekli sağlık
yardımları sağlanır.
B)
Doğumda gerekli sağlık yardımları sağlanır.
Doğum Yardımı, sigortalı kadının veya sigortalı erkeğin
sigortalı olmayan karısının; doğum sırasında veya
doğumdan sonra gerekli sağlık yardımlarıyla, ilaçların
ve sağlık malzemesinin sağlanmasıdır.Doğum yardımının
Kurumca veya 123 ncü madde gereğince sözleşme yada
protokol yapılmış sağlık tesislerinde aynen
sağlanamadığı yer veya hallerde, bu yardım yerine,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca onanacak ve
önceden bildirilecek tarifeye göre Kurumca maktu para
yardımı yapılır.Birden fazla çocuk doğarsa, her çocuk
için yapılacak yardım, çocuk sayısına göre bir kat daha
arttırılır.Doğum yardım parası alabilmek için; doğumun 3
ay içinde Kuruma bildirilmesi gereklidir.Bu bildirme;
hekim veya diplomalı ebeden alınacak doğum kağıdı yahut
onanmış nüfus kayıt örneği ile olur.C)
Emzirme yardım parası ödenir.
Emzirme yardımı; sigortalı kadının veya sigortalı
erkeğin sigortalı olmayan karısı yada Kurumdan kendi
çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almakta olan
kadın veya erkeğin sigortalı olmayan eşinin doğum
yapması sebebiyle, doğan çocuğun beslenmesi için,
doğumdan sonra yapılan para yardımına denilmektedir. Bu
yardım, çocuğun canlı doğması halinde yapılır.Eğer,
birden fazla çocuk doğmuşsa, yardım çocuk sayısına göre
bir kat daha arttırılır.D)
Sigortalı kadına, doğumdan önce ve sonra işinden kaldığı
günler için ödenek verilir.
Kendisi için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120
gün analık sigortası primi ödenmiş bulunan sigortalı
kadının analığı halinde, doğumdan önceki ve sonraki
sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise,
doğumdan önceki sekiz haftaya iki haftalık süre ilave
edilerek çalışmadığı her gün için geçici işgöremezlik
ödeneği verilir. Kadın sigortalının isteği ve doktorun
onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması
halinde, çalışan süreler kadın sigortalının doğum
sonrası sürelerine eklenir.
ANALIK
SAĞLIK YARDIMLARINDAN YARARLANACAKLARIN SAĞLIK TESİSİNE
BAŞVURMALARI
Aalık
sağlık yardımlarından yararlanacak olanlar Kurum sağlık
tesislerine veya 123 ncü madde gereğince sözleşme yada
protokol yapılmış sağlık tesislerine işyerinden
alacakları vizite kağıdı veya sağlık belgesi, sağlık
karnesi ve kimliklerini belirleyecek bir belge ile
başvururlar.
İŞTEN
AYRILAN SİGORTALILARIN ANALIK SAĞLIK YARDIMLARINDAN
FAYDALANMALARI
Sigortalılık niteliği sona erenler; bu niteliğin sona
erişinden itibaren 300 gün içinde çocukları doğarsa
doğum tarihinden önceki 15 ay içinde 120 gün Analık
Sigortası primi ödenmiş ise analık sağlık yardımlarından
ve maktu para yardımlarından yararlanırlar. |