|
MESLEK MENSUPLARININ SAHİP ÇIKMASI VE
UYMASI GEREKEN KURALLAR
• MESLEK UNVANI İLE YETERLİLİK İLKESİ
Mesleki unvanları alarak, Kanunun belirttiği mesleki
yeterliliği kanıtlamış olan meslek mensupları, meslek
unvanlarının gerektirdiği saygı ve güvene yakışır bir şekilde
hareket etmek zorundadırlar.
Sahip olunan unvanların dışında başka unvanların
kullanılmaması gerekmektedir.
• DÜRÜSTLÜK, GÜVENİLİRLİK VE TARAFSIZLIK
Dürüstlük, güvenirlilik ve tarafsız olma şartı mesleğin
temelini oluşturur.
Meslek mensuplarının, mesleki konulardaki çalışmalarında
başarıya ulaşmaları dürüstlük, güvenilirlik ve tarafsız
olmaları ile mümkündür.
Meslek mensupları çalışmaları sırasında çıkar çatışmalarından
uzak kalırlar ve görevlerini sürdürürken gereken mesleki özen
ve titizliği gösterirler.
• SIR SAKLAMA
Meslek mensupları ve bunların yanlarında çalışanlar mesleki
faaliyetleri dolayısıyla öğrendikleri bilgi ve sırları mesleki
faaliyetlerine son verseler bile ifşa edemezler, çeşitli
kanunlarla muhbirlere tanınan hak ve menfaatlerden
faydalanamazlar; ancak adli yargıya göre suç teşkil eden
hallerin yetkili mercilere duyurulması mecburidir.
Adli veya idari her türlü inceleme veya soruşturma birinci
fıkra hükmünün dışındadır.
Tanıklık sırrın ifşası sayılmaz.
• SORUMLULUK
a) Sosyal Sorumluluk:
Meslek mensupları; mesleği ifa ederken toplum ve Devlete karşı
sorumluluk taşırlar.
b) İşletme Sahip ve Yöneticilerine Karşı Sorumluluk:
Meslek mensupları, işletme salip ve yöneticilerine, isabetli
karar alabilmeleri için doğru ve güvenilir bilgiler sağlarlar.
c) Meslektaşlara Karşı Sorumluluk:
Meslek mensupları, ilgili yönetmelikler çerçevesinde ve
mesleki eğitimde birbirlerine her türlü bilgiyi vermek ve
aktarmak sorumluluğunu taşırlar. Mesleğin gelişmesi ve sağlam
temellere oturtulması için aralarında gerekli dayanışmayı
kurarlar.
Meslek mensupları hakkında ilgili kuruluşlara asılsız ihbar
veya şikayette bulunulmaması gerekmektedir.
D) Odaya Karşı Sorumluluk
Meslek mensupları yıllık maktu ve nisbi aidatlarını süresi
içerisinde Odaya ödemeleri gerekmektedir.
Meslek mensupları süresi içerisinde adres değişikliklerini
Odaya bildirmeleri gerekmektedir.
E) Yasa ve Yönetmeliklere Karşı Sorumluluk
Meslek mensupları 3568 sayılı Meslek Yasasına,ilgili
Yönetmeliklerine ve Meslek Kararlarına uymaları gerekmektedir.
• HUKUKİ SORUMLULUK
Meslek mensupları verdikleri hizmet sırasında Vergi Usul
Kanunu’nda yer alan iştirak, teşvik ve yardım hükümlerine uyan
fiilleri sebebiyle sorumludurlar. Kanun ve yönetmeliklerde
belirtilen ceza hükümleri ayrıca uygulanır.
Meslek mensupları beyanname imzalarken,denetim yaparken:ilgili
yasal düzenlemelere,ilan olunmuş norm ve standartlara uygun
olarak hizmet vermeye özen gösterirler.
Meslek mensuplarınca sahte veya içeriği itibariyle yanıltıcı
belge düzenlediği resmi kurum ve kuruluşlarca saptanan iş
sahiplerinin Odalar ve Birlik tarafından ilanından sonra
defterlerinin tutulmaması ve işlerinin görülmemesi
gerekmektedir.
• BAĞIMSIZLIK
Meslek Mensupları, çalışmalarını kendi sorumlulukları altında
tam bir bağımsızlıkla yürütürler. Bağımsızlık mesleğin temeli
ve vazgeçilmez bir unsurudur.
Meslek mensupları bağımsızlıklarına gölge düşürecek
ilişkilerden ve davranışlardan kaçınmalıdırlar.
• BÜRO EDİNME ZORUNLULUĞU
Her meslek mensubu mesleki faaliyetine başlamadan önce bağlı
olduğu Oda bilgisinde iş yeri açmak zorundadır.
Ortaklık bürosu veya şirket kurulması halinde de işyeri
açılması mecburidir.
Şube açılabilir.Ancak; mesleğin gereği gibi yürütülmesini
sağlayacak şekilde şubenin bağlı olduğu Odanın çalışanlar
kütüğüne kayıtlı sorumlu ortak görevlendirmeden ve bu ortak
sayısından fazla şube açılamaz.
Odaların çalışanlar listesine kayıtlı olmadan unvan kullanarak
mesleki faaliyette bulunulamaz.
Çalışanlar kütüğüne kayıtlı olmadan birden fazla beyanname
imzalanamaz.
Meslek mensupları sahip oldukları mesleki ruhsatlarını hiçbir
koşulda kiraya veremez.
Yeminli Mali Müşavirler muhasebe bürosu açamaz ve muhasebe
bürosuna ortak olamazlar.
Mesleki faaliyette bulunmayan meslek mensupları
ikametgahlarının bulunduğu bölgenin odasına kaydolurlar.
İşyerini veya ikamet adresini değiştiren meslek mensupları ile
bunların kurdukları ortaklık büroları ve şirketler on beş gün
içinde yeni adreslerini bağlı oldukları odalara bildirmek
zorundadırlar.
• HAKSIZ REKABET
Meslek mensupları, mesleki dayanışma sorumluluğunun bilincinde
olarak haksız rekabete neden olacak durum ve davranışlardan
kaçınırlar.
Meslek mensupları, başka bir meslek mensubu ile mesleki
sözleşmesi devam eden gerçek ve tüzel kişilere mesleki hizmet
vermeye girişemezler.
Aynı şekilde ücret ve eleman temini gibi konularda meslek
mensupları birbirlerine zarar verecek davranışlarda
bulunamazlar.
• TABELA ASMA ZORUNLULUĞU
Her meslek mensubu; işyerinin bulunduğu binanın herkesin
kolaylıkla görebileceği biçimde bir yerine, sadece adı ve
soyadı ile meslek unvanını taşıyan bir tabela asmak
zorundadır.
Birden çok meslek mensubu çalışmalarını ortaklık bürosu veya
şirket şeklinde birleştirdikleri takdirde; tabelaya ayrıca
ortaklık bürosu veya şirket unvanı yazılır. Ayrıca ortaklar ad
ve soyadları ile unvanlarını da tabelaya yazabilirler.
• BİLDİRİM MECBURİYETİ
Meslek mensupları hizmet verdikleri müşterilerini kayıtlı
oldukları odalara 6 ayda bir ilişikteki form ile bildirmek
zorundadırlar.
Serbest muhasebeciler ve serbest muhasebeci mali müşavirler
teşebbüs veya işletme sahiplerinin defterlerini kendi
bürolarında tutarlar.
Serbest muhasebeci mali müşavirler Kanunun 2’nci maddesinin a
ve b fıkralarında belirtilen işleri bürolarında
yapabilecekleri gibi teşebbüs veya işletme sahiplerinin
işyerlerinde de yapabilirler.
Serbest muhasebeciler ve serbest muhasebeci mali müşavirler
tuttukları defterleri ve bunlarla ilgili belgeleri itinalı
şekilde muhafaza altına almak zorundadırlar.
• TİCARİ FAALİYETTE BULUNAMAMA
Meslek mensupları, Türk Ticaret Kanununa göre (Ticari) veya
(esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette
bulunamazlar. Meslek mensupları kendi mesleki faaliyetleri
dışında serbest meslek faaliyetinde bulunamazlar. Ticari
mümessillik, ticari vekillik ve acentelik yapamazlar. Adi ve
kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirketlerde
komandite ortak olamazlar. Limited ve anonim şirketlerin
yönetim kurulu üyeliği ve başkanlığı görevlerinde
bulunamazlar.
• HİZMET AKDİ İLE
ÇALIŞAMAMA
Serbest muhasebeciler, serbest muhasebeci mali müşavirler ve
yeminli mali müşavirler gerçek ve tüzel kişilere tabi ve
onların işyerlerine bağlı olarak hizmet akdi ile çalışamazlar.
• REKLAM YASAĞI
Meslek mensupları; iş elde etmek için, açık ve kapalı dolaylı
veya dolaysız yöntemlerle reklamlarını yapamazlar ve
yaptıramazlar.
Meslek mensuplarının; tabelalarına, kartvizit, rapor ve
bunlara benzer diğer yazışma kağıtlarına; meslek unvanlarını,
iletişim araçlarının numaralarını, açık adreslerini yazmaları
reklam sayılmaz. Bunlardan başka hususların yazılması reklam
sayılır ve yasaktır.
Meslek mensupları, unvanlarını kullanarak mesleki konularda ve
bilimsel nitelikte, gazete ve dergilerde devamlılık arz
etmemek üzere yazı yazabilirler. Yayıncılık yapamazlar.
Sadece iş tekliflerinde kullanılmak ve yazılı, sözlü ve
görüntülü yayın araçları ile yayınlanmamak üzere kendilerinin,
ortaklık veya şirket kuruluşlarında görev yapan diğer meslek
mensuplarının öz geçmişlerini kapsayan tanıtıcı broşür
bastırabilirler. Bu broşürlerde evvelce veya halen iş
yaptıkları müşteriler açıklanamaz.
Kendileri veya mesleki ortaklık veyahut şirketleri adına işin
gerektirdiği ciddiyet ve boyutta eleman arama ilanı
verebilirler.
İş ilişkisinde bulunduğu firmalar adına bu ilanları
veremezler.
• MESLEK MENSUBU MÜŞTERİ ADINA PARA ALIP, 3. KİŞİLERE ÖDEME
YAPAMAMASI (Mecburi Meslek Kararı 1)
1- Meslek mensupları müşteri adına üçüncü kişilere (Vergi
Dairesi, SSK, Bağ-Kur ve benzeri kurumlara) ödeme yapmak üzere
her ne isim altında olursa olsun, Mali Değerler (para, Çek,
Senet, Menkul Değerler ve benzerlerini) alamazlar.
2- Emanet para makbuzu veya benzeri belge kullanamazlar.
• MESLEK MENSUPLARININ KAŞE KULLANMA ZORUNLULUĞU ( Mecburi
Meslek Kararı 3)
Çalışanlar kütüğüne kayıtlı meslek mensupları imzalamak
durumunda bulundukları resmi ve mesleki belgelerde Türmob
tarafından darphanade yaptırılan kaşeleri kullanmak
zorundadırlar.
• İŞ KABULÜ
Meslek mensupları getirilen iş teklifini gerekçe göstermeden
reddedebilirler, ret kararı iş sahibine gecikmeden bildirilir.
İki meslek mensubu tarafından reddedilen iş sahibi ilgili
odaya müracaat eder. Oda kendisine meslek mensubu belirler.
Başka bir meslek mensubu ile sözleşmesi bulunan müşterilere
bilerek iş önerilemez ve diğer meslek mensubu hakkında olumsuz
yorumlarda bulunulmaz.
• SÖZLEŞME YAPILMASI
Taraflar, mesleki konularda yapılacak işler için sözleşme
yapabilirler.
Aşağıdaki çalışma konularında sözleşme yapılması zorunludur.
a) Defter tutmak,
b) Süreklilik arz eden müşavirlik hizmetinde,
c) İnceleme, tahlil ve denetim yapmak ve bunlarla ilgili,
rapor ve benzerlerini düzenlemek,
d) Yeminli Mali Müşavirlerin tasdik işlemleri,
• ÜCRETİN BELİRLENMESİ
Meslek mensupları asgari ücretin altında iş kabul edemezler.
Ücret yönetmeliğine aykırı davrandığı için işi geri verilmiş
ve Oda ve Birlikçe ismi olunmuş iş sahiplerinin işleri kabul
edilemez.
• SÖZLEŞMENİN FESHİ
Taraflar haklı nedenlerle veya karşılıklı rızaları ile,
aralarındaki sözleşmeyi her zaman feshedebilirler. Bu takdirde
alınmış olan defter ve belgeler sahiplerine geri verilir.
Tarafların tazminat hakları genel hukuk kurallarına tabidir.
• DEFTER VE
BELGELERİN SAKLANMASI VE İADESİ
Meslek mensupları kendilerine tevdi edilen defter ve belgeleri
işlerinin gerektirdiği süre içinde iyi niyetle muhafaza etmek
ve işin bitiminde iade etmek zorundadırlar. Şu kadar ki defter
ve belgelerin geri alınması, sahibine yazı ile bildirmiş
olduğu hallerde saklama mükellefiyeti bildirme tarihinden
itibaren bir ay içinde sona erer. İşin bitiminden itibaren bir
ay içinde sahipleri tarafından alınmayan defter ve belgeler
bir yazı ile ilgililerin bağlı olduğu vergi dairesine teslim
edilir.
• ÇALIŞANLAR LİSTESİNDEN SİLİNMEYİ GEREKTİREN HALLER
Aşağıdaki hallerde meslek mensubunun adı çalışanlar
listesinden silinir.
a) Meslek mensubunun, mesleki faaliyette bulunmayacağını
yazılı olarak bildirmesi veya çalışma bürosunu kapatmış
olması,
b) Çalışma bürosunu oda bölgesi dışına nakletmiş bulunması,
c) Kanuna göre meslekten çıkarmayı gerektiren cezalara
çarptırılması,
d) Meslek mensubu olmak için Kanunun aradığı şartların
sonradan kaybedilmiş olması,
e) Ruhsatnamenin verildiği tarihte, verilmemesini gerekli
kılan sebeplerin varlığının sonradan tespit edilmiş olması.
• MESLEKLE VE MESLEK ONURU İLE BAĞDAŞMAYAN İŞLER
Meslek mensuplarının aşağıda belirtilen davranışlarda
bulunmaları meslekle ve meslek onuru ile bağdaşmayan hallerden
sayılır.
a) Yanında çalıştırdığı kişilere karşı uygunsuz davranışlarda
bulunmak,,
b) Aşırı içki ve kumar düşkünlüğü ile tanınmak,
c) Meslektaşlarına, müşterilerine ve kanunlara göre bilgi
vermek zorunda olduğu kişi ve kuruluşlara bilgi vermemek veya
kasten yanıltıcı bilgi vermek,
d) Kanunlara göre yapılması yasak olan işlerden herhangi
birini yapmak.
• MESLEKLE BAĞDAŞAN İŞLER
Aşağıda belirtilen işler meslekle bağdaşan işlerden olup
yapılmasında bir sakınca yoktur.
b) Bilirkişilik, tasfiye memurluğu, hayri ve ilmi kuruluşların
yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulunmak,
c) Limited ve anonim şirketlerde ortak, komandit şirketlerde
komanditer ortak olmak veya murakıplık yapmak,
d) Meslek mensuplarının, üyesi oldukları ve kurumlar
vergisinden muaf olan yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri
ve yardım sandıklarının yönetim ve denetim kurulları
üyelikleri görevlerinde bulunmak,
e) Kadrolu olarak çalışmamak şartıyla öğretim ve eğitim amacı
ile ders vermek,
f) Devamlılık arz etmemek kaydı ile gazete ve dergilerde yazı
ve makale yazmak,
g) Seminer ve konferanslara katılmak.
MESLEK MENSUBUNUN
UYMASI GEREKEN KURALLARLA İLGİLİ DİSİPLİN CEZALARI
• UYARMA CEZASI GEREKTİREN HALLER
a) Müşterilerin işlerine karşı, kayıtsız ve ilgisiz kalınması;
b) Birlikçe yayımlanan, genelge ve yönerge hükümlerine aykırı
olarak, meslek disiplinini bozucu hareketlerde bulunulması,
c) Aday meslek mensubunun, mesleğin vakar ve onuru ile,
bağdaşmayan işler yapmasına neden olunması veya bilerek izin
verilmesi veya bu eyleme göz yumulması,
d) Diğer
meslek mensubu hakkında, ilgili kuruluşlara asılsız ihbar
veya şikayette bulunulması,
e) Yasal düzenlemelere uygun tabela asılmaması,
f) Müşteri bildirim listelerinin odaya verilmemesi,
g) Kanun ve Yönetmeliklerde öngörülen sosyal sorumluluk
hükümlerine uyulmaması,
h) En az iki kez yazı ile istenmesine rağmen, oda aidat
borçlarının haklı gerekçe olmaksızın ödenmemesi,
i) Adres değişikliklerinin, Serbest Muhasebeci, Serbest
Muhasebeci Mali Müşavir, Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma
Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak süresinde bildirilmemesi
j) Mesleğin yürütülmesi esnasında; görevi ile ilgisi
olmayan konularda; çıkar çatışmalarına taraf olunması,
k) Yukarıda sayılanlar dışında, mesleğin vakar ve onuruna
aykırı davranışlarla, görevin gerektirdiği güveni sarsıcı
hareketlerde bulunulması
• KINAMA CEZASI
GEREKTİREN HALLER
a) Meslek mensuplarınca, sahip olunmayan unvanların
kullanılması,
b) Yeminli mali müşavirlerce, kendisinin, eşinin (boşanmış
dahi olsa) usul ve füruundan birinin ve üçüncü dereceye
kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının veya
bunların ortak veya yönetiminde oldukları firmaların
işlerine bakılması veyahut bu yakınlıktaki akrabalarından
olan Serbest Muhasebecilerin ve Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirlerin baktığı işlerin,tasdik edilmesi,
c) Meslek mensuplarınca, Serbest Muhasebeci, Serbest
Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma
Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte öngörülen yazılı
hizmet sözleşmesi yapmadan iş kabul edilmesi.
d) Meslek mensuplarınca, sahte veya içeriği itibariyle
yanıltıcı belge düzenlediği resmi kurum ve kuruluşlarca
saptanan iş sahiplerinin (zorunlu olarak oda tarafından
görevlendirmeler hariç), odalar ve Birlik tarafından
ilanından sonra defterlerinin tutulması ve işlerinin
görülmesi.
e) Meslek mensuplarınca, reklam yasağına uyulmaması,
f) Meslek mensuplarınca, asgari ücret tarifesinde yer alan
ücretlerin altında iş kabul edilmesi,
g) Ücret Yönetmeliğine aykırı davrandığı için işi geri
verilmiş ve oda ve Birlikçe ismi olunmuş iş sahiplerinin
(zorunlu olarak oda tarafından görevlendirmeler hariç)
işlerinin kabul edilmesi.
h) Çalışanlar listesine kaydolmadan unvan kullanarak,
mesleki faaliyette bulunulması,
i) Yeminli Mali Müşavirlerce, kendi defterleri hariç, defter
tutulması, muhasebe bürosu açılması veya muhasebe bürosuna
ortak olunması,
j) Başka bir meslek mensubu ile sözleşmesi bulunan
müşterilere, bilerek iş önerilmesi ve diğer meslek mensubu
hakkında olumsuz yorumlarda bulunulması,
k) Aynı unvan sahibi meslek mensubunun sorumluluğundaki
işlerle ilgili, görev ve sorumluluk almadan, bir başka
meslek mensubunun görüş bildirmesi, uygulamaları hakkında iş
sahiplerine karşı olumsuz eleştiriler yapması,
l) Mesleğin gereği gibi yürütülmesini sağlayacak şekilde;
şubenin bağlı bulunduğu odanın çalışanlar kütüğüne kayıtlı
sorumlu ortak görevlendirmeden ve bu ortak sayısından fazla
şube açılması,
m) Meslek mensuplarınca, kasıt olmaksızın gerekli özen ve
titizlik yeterince gösterilmeden; yasal düzenlemelere ve
ilan olunmuş norm ve standartlara aykırı olarak beyanname ve
bildirimlerin imzalanması, denetlenmesi ve tasdik edilmesi,
n) Oda ve birlik kurulları başkan ve üyelerinin; bu
görevleri dolayısıyla kanun ve yönetmeliklere aykırı
davrandıklarının tespit edilmesi,
o) Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirlerce; çalışanlar kütüğüne kayıt olmadan birden fazla
beyanname imzalanması,
p) Bu yönetmelikte yer almayan; 3568 sayılı Kanuna aykırı
diğer eylemlerde bulunulması ve Birlikçe çıkarılmış diğer
yönetmelik hükümlerine ve zorunlu meslek kararlarına
uyulmaması.
• GEÇİCİ OLARAK
MESLEKİ FAALİYETTEN ALIKOYMAYI GEREKTİREN HALLER
a) Çalışanlar listesinde kayıtlı bulunan meslek
mensuplarınca sahip olunan unvanla Kanunun 2.nci maddesinde
yer alan işlerin yürütülmesi amacıyla gerçek ve tüzel
kişilere bağlı ve onların işyerlerine bağımlı olarak açık
veya gizli hizmet sözleşmesi ile çalışılması,
b) Meslek mensuplarınca mesleği yapmaları yasaklanmış
kişilerle işbirliği yapılması,
c) Ticari faaliyet yasağına uyulmaması,
d) Meslek mensuplarınca, beyanname ve bildirimlerin
imzalanması ve denetim ile ilgili yasal düzenlemelerdeki
ilke ve kurallarla, ilan olunmuş norm ve standartlara kasten
aykırı davranılması veya beyanname imzalama yetkisinin
kasten gerçeğe aykırı olarak kullanılması,
e) Yeminli Mali Müşavirlerce, tasdike ilişkin yasal
düzenlemelerdeki ilke ve kurallarla, ilan olunmuş norm ve
standartlara kasten aykırı davranılması veya tasdik
yetkisinin kasten gerçeğe aykırı olarak kullanılması
• MESLEKTEN ÇIKARMAYI GEREKTİREN HALLER
a) Mesleğin yürütülmesi sırasında, meslek dolayısıyla
işlenen suçlardan dolayı ağır hapis cezası ile
cezalandırılmış olunması,
b) Meslek mensuplarının kasten vergi ziyaına sebebiyet
verdiklerinin mahkeme kararı ile kesinleşmesi,
c) Meslek ruhsatnamesinin bir başkasına kiraya verilmesi
veya herhangi bir şekilde bir başkasına kullandırılması,
d) Başka meslek mensuplarının ad ve unvanları kullanılarak,
beyanname düzenlenmesi ve imzalanması,
• DİSİPLİN
CEZALARI İLE YASAKLARA UYMAMA
Meslekten çıkarılanlar, yeminli sıfatı kaldırılanlar ve
geçici olarak mesleki faaliyetten alıkonulanlar; bu
yasakların gereklerini derhal yerine getirirler. Bu
gerekleri yerine getirmeyenler hakkında odalar veya Birlik
tarafından Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
(ASMMMO)
|
