|
II-DAYANAK
İş Müfettişleri bu yetkiyi 4857 sayılı kanunun 79 uncu
maddesinden kaynaklanmaktadır.79 uncu maddeyi
özetleyecek olursak,
Bir işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma yöntem
ve şekillerinde, makine ve cihazlarında işçilerin
yaşamı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse,
bu tehlike giderilinceye kadar işyerlerini iş sağlığı
ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili iki
müfettiş, bir işçi ve bir işveren temsilcisi ile Bölge
Müdüründen oluşan beş kişilik bir komisyon kararıyla,
tehlikenin niteliğine göre iş tamamen veya kısmen
durdurulur veya işyeri kapatılır.[1]
III-YÖNETMELİK VE KURALLARI
15.03.2004 tarihli 25393 sayılı Resmi Gazete de
yayınlanan yönetmelik ile uygulama esasları
belirlenmiştir.
IV-KOMİSYONUN KURULUŞ ESASLARI
İşyerlerinde işin durdurulmasına ve işyerinin
kapatılmasına karar vermeye yetkili komisyon, iki
müfettiş ve bölge müdürü ile bir işçi ve bir işveren
temsilcisinden oluşur.Komisyona katılacak
müfettişlerden biri, işin durdurulmasını veya
işyerinin kapatılmasını teklif eden müfettiştir.
Komisyona kıdemli müfettiş başkanlık eder.
V-TOPLANTIYA ÇAĞIRMA VE UYGULAMA USULLERİ
Müfettiş, işin kısmen veya tamamen durdurulmasını,
işyerinin kısmen veya tamamen kapatılmasını gerektiren
bir durumun varlığını raporla bildirirse, bölge müdürü
müfettiş raporunun kendisine intikalinden itibaren üç
iş günü içerisinde toplanmak üzere komisyonu yazılı
olarak toplantıya çağırır.Çağrı yazısında toplantının
günü, saati, yeri ve işin durdurulmasını veya
işyerinin kapatılmasını gerektiren sebepler
belirtilir.Ayrıca toplantının günü, saati, yeri ve
işin durdurulmasını veya işyerinin kapatılmasını
gerektiren sebepler işverene de bildirilir.
Komisyon toplantılarına müfettişlerin ve bölge
müdürünün katılması mecburidir.İşçi veya işveren
temsilcilerinin veya yedeklerinin katılmaması,
komisyonun toplanmasını ve karar almasını engellemez.
Kararlar oy çokluğuyla alınır. İşin kısmen veya
tamamen durdurulmasına, işyerinin kapatılmasına karar
verildiği sırada, işveren, durdurma veya kapatma
sebeplerini gidermek için çalışma talebinde bulunursa,
çalışmaya izin verildiği, gerekirse süre de
belirlenerek, işin durdurulmasına veya kapatılmasına
dair karara yazılır. Karar işverene tebliğ edilir.
VI-İŞYERİ DURDURMA KARARI
İş, gerekirse güvenlik kuvvetlerinin de yardımıyla
müfettişçe, komisyon kararına uygun olarak bu işlemler
en geç komisyon kararının alındığı günü takip eden gün
içerisinde durdurulur; durdurulan bölüm
mühürlenir,şayet işveren, durdurma veya kapatma
sebeplerini gidermek için çalışma talebinde bulunursa
bu hallerde çalışma yapılacak yerler mühürlenmez.
Durumu belirleyen bir tutanak düzenlenir. Durdurmayla
ilgili belgeler bölge müdürlüğünde saklanır.
VII-MÜHÜRLERİN GEÇİCİ KALDIRILMASI
İşverenler bölge müdürlüklerine bir dilekçe ile
başvurarak mühürlerin geçici kaldırılmasını
isteyebilir.Komisyon bu yönde karar verirse müfettişçe
mühürler geçici olarak kaldırılır.Bu bir tutanak ile
tespit edilir ve bölge müdürlüğünce saklanır.
VIII-İŞİN DURULMASI KARARININ KALDIRILMASI
İşverence, işin durdurulmasına sebep olan ve
çalışanların yaşamı için tehlikeli olduğu belirtilen
hususların giderildiğine dair bölge müdürlüğüne
yapılan bildirim en geç ertesi gün mesai bitimine
kadar ilgili iş teftiş grup başkanlığına intikal
ettirilecek, iş teftiş grup başkanlığı en geç üç iş
günü içerisinde başvuruyu inceleyecek, inceleme sonucu
düzenlenen raporda, durdurma kararına neden olan
noksanlıkların giderildiğinin belirtilmesi halinde,
komisyon, müfettiş raporunun bölge müdürlüğüne
intikalinden itibaren iki iş günü içerisinde durdurma
kararının kaldırılmasına veya sürdürülmesine karar
verecektir.
IX-İŞYERİ KAPATMA KARARININ UYGULAMASI-İŞYERİNİN
GEÇİCİ OLARAK AÇILMASI
Bölge müdürü, kapatma kararını en geç komisyon
kararının alındığı günü takip eden gün içerisinde bir
yazıyla iş yerinin bağlı bulunduğu mülki amire
gönderecek, mülki amirin emri üzerine güvenlik
kuvvetlerince, çalışmadan alıkonulacak tedbirler en
geç bölge müdürlüğünden gelen yazının mülki amirliğe
ulaşmasını takip eden gün içerisinde alınarak iş yeri
kapatılacak ve mühürlenecektir.
İşveren aksaklıkları gidermek için üretim yapmamak
şartıyla o işyeri ve eklentilerinde çalışma yapacak
ise bölge müdürlüğüne yazılı bir dilekçe ile başvurur
bu dilekçeye istinaden mülki idare amirliğince
güvenlik kuvvetleri gözetiminde mühür sökülür.
X-İŞYERİNİN AÇILMASI
İşverence, işyerinin kapatılmasına sebep olan ve
çalışanların yaşamı için tehlikeli olduğu belirtilen
hususların giderildiğine dair bölge müdürlüğüne
yapılan bildirim en geç ertesi gün mesai bitimine
kadar ilgili iş teftiş grup başkanlığına intikal
ettirilecek, iş teftiş grup başkanlığı en geç üç iş
günü içerisinde başvuruyu inceleyecek, inceleme sonucu
düzenlenen raporda kapatma kararına neden olan
noksanlıkların giderildiğinin belirtilmesi halinde,
komisyon müfettiş raporunun bölge müdürlüğüne
intikalinden itibaren iki iş günü içerisinde kapatma
kararının kaldırılmasına veya sürdürülmesine karar
verecek, karar işverene tebliğ edilecek ve mülki amire
bildirilecektir.
Kapatma kararının kaldırılması durumunda, mülki amirin
emri üzerine, güvenlik kuvvetlerince mühür sökülerek
işyeri açılır. Durumu belirleyen bir tutanak
düzenlenir ve bölge müdürlüğüne gönderilir.
XI-HAYATİ TEHLİKE İÇİN RAPOR DÜZENLENME ESASLARI
Çalışanların hayatı için tehlikeli olan husus, işin
durdurulması veya işyerinin kapatılması kararının
alınmasına kadar geçecek süre beklenmeden tedbir
alınmasını gerektirecek nitelikte ise müfettişçe
durumun ve alınması gereken tedbirlerin niteliğini
belirten bir rapor düzenlenecek, birer örneği teftiş
tarihini takip eden gün içerisinde mülki amire, teftiş
tarihini takip eden iş günü içerisinde bölge müdürüne
ve işverene verilecek, rapor üzerine mülki amirin
emriyle güvenlik kuvvetlerince tehlikeyi giderecek
tedbirler alınacak, durumu belirleyen bir tutanak
düzenlenecek ve müfettiş raporunun mülki amirliğe
intikalinden itibaren bir gün içerisinde bölge
müdürlüğüne gönderilecektir.
XII-KARAR İÇİN İŞ MAHKEMESİNE İTİRAZ SÜRESİ
Durdurma veya kapatma kararına karşı işverenin yerel
iş mahkemesinde altı iş günü içinde itiraz hakkı
vardır. İtiraz, işin durdurulması veya işyerinin
kapatılması kararının uygulanmasını durdurmaz. Mahkeme
itirazı öncelikle görüşür ve altı iş günü içinde
karara bağlar. Kararlar kesindir. İş mahkemelerinin
işin durdurulması kararlarının kaldırılmasına dair
kararları bölge müdürünce yerine getirilir; işyerinin
kapatılması kararlarının kaldırılmasına dair kararları
ise, bölge müdürlüğünce mülki amire intikal ettirilir.
Mülki amirin emriyle işyeri güvenlik kuvvetlerince
açılır.Bunlara dair tutanaklar bölge müdürlüğünde
saklanır.
XIII-ÜCRET ÖDEME YÜKÜMLÜSÜ
Makine, tesisat ve tertibat veya işin durdurulması
veya işyerinin kapatılması sebebiyle işsiz kalan
işçilere işveren ücretlerini ödemeye veya ücretlerinde
bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına
göre başka bir iş vermeye zorunludur.
SONUÇ:
4857 Sayılı yasanın 79 uncu maddesine dayanılarak
hazırlanan yönetmelikte iki kısım
incelenmiştir..Birinci Kısımda işin bir kısmının veya
bölümlerinin durdurulması ,İkinci Kısımda ise
işyerinin bütünün kapatılması olarak incelenmiştir.
İşçi sağlığı ve teknik emniyeti kuralları yok
sayıldığında çalışanların hayati tehlike ile karşı
karşıya kaldıklarında Çalışma Bölge Müdürlüklerince
görevlendirilen İş Müfettişlerince uzayan bürokratik
işlemlerin kısaltılması ve hızlandırılması adına
sürelere bağlanarak yönetmelik yeniden gözden
geçirilmiştir.
Bu süreler ile artık tüm işlemler hızlı bir şekilde
yönetmelik kurallarına uygun olarak takip edilecek,en
kısa zamanda sonuçlandırılacaktır.Bu işlemlerin
sonucunda İş ve Çalışma Hayatında sıklıkla
karşılaştığımız İş kazaları ve Meslek Hastalıkları
için gerekli önlemler alınacaktır.Asıl amaç da İş
Kazaları ve Meslek Hastalıklarında Dünya
Şampiyonluğunu elinden bırakmayan Ülkemizin daha alt
kategorilerde görünmesi için yapılan
düzenlemelerdir.Düzenlemelerin başarıya ulaşmasında
Eğitimin önemi bir kez daha ortaya çıkacaktır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yayınlacağı İş
Kazası ve Meslek Hastalıklarının istatislik
verilerinden en son çare olan işyerlerinin bir
bölümünün faaliyetine ara verilmesi yada
kapatılmasının üretim kesimine nasıl bir etki
yaptığını da merakla bekliyoruz.
Kaynak:
4857 Sayılı İş Kanununun 79.maddesi[1]
İşyerlerinde İşin Durdurulmasına veya İşyerlerinin
Kapatılmasına Dair Yönetmelik ve Değişikliği
HAZIRLAYAN:
VEDAT İLKİ
Ücretlendirme /İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
Diğer makaleleri
-Deneme süresinde yapılmayan sigortalılık
-Günsüz işe girişlerde hizmet kazanımı
-Kayıtdışı
çalıştırılanların tespitinde sigortalılık süresi
-Yurtdışı borçlanmada zorunlu göç
-Sigortalıların kendilerini bildirmesi
|
