İş sözleşmesi tarafları, sözleşmeyi, anlaşma
ile her zaman sona erdirebilirler. Sözleşmenin
belirli ya da belirsiz süreli yapılmış olmasının
anlaşma ile sözleşmeyi sona erdirmeye etkisi yoktur.
Sözleşmenin sona ermesine ilişkin anlaşmada sona
erme zamanı ile ilgili olarak herhangi bir hüküm
yoksa anlaşmanın yapıldığı gün sözleşmenin sona
ermiş olduğu kabul edilir.
İkale sözleşmesinin geçerliliği hususu, işçinin
korunması ilkesi çerçevesinde değerlendirilmelidir.
İş Kanunu veya Borçlar Kanununda ikale ile ilgili
bir düzenleme bulunmadığından konuya ilişkin
sorunlar yargı kararları ile çözülmeye
çalışılmaktadır.
İş sözleşmesinin İkale sözleşmesi imzalanarak
tarafların karşılıklı anlaşmaları ile sona
erdirildiği durumlarda, işçinin iş güvencesi
hükümlerinden yararlanmasına olanak bulunmamaktadır.
İkale ile bitirilen bir iş sözleşmesinde yasal
anlamda kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı yoktur.
Ayrıca, 4447 sayılı kanun hükümleri uyarınca
işsizlik ödeneğine de hak kazanamayacaktır. İş
sözleşmesinin anlaşma yoluyla ortadan kaldırılması
halinde işveren tarafından yapılmış bir fesih
olmadığı için, işçinin işe iade davası açıp, eski
işyerine ve işine dönmesi de, mümkün değildir. Yani
iş güvencesi hükümlerinden yararlanması söz konusu
olmayacaktır.
İkale sözleşmesinde taraflara ilişkin bilgiler,
sözleşmenin amacı ve işçiye yapılan ödemeye dair
bilgilerin bulunması gereklidir. Ancak, ibraname ya
da feragatnamenin bu sözleşmede yer almaması
gerekmektedir. Yargıtayın yerleşik kararlarında
belirttiği üzere, iş sözleşmesi devam ederken alınan
ibraname ve feragatnameler geçersizdir. Bu nedenle,
işçiden alınacak ibraname ya da feragatnamenin,
ikale sözleşmesinin tarihinden en az bir gün sonrası
tarihini taşıması gerekmektedir.
www.muhasebenet.net
İş akdinin karşılıklı anlaşma ile sonlandırılması,
işçiye yapılabilecek ödemeler konusunda da yine
tarafların karşılıklı iradesi ile belirlenmesi
sonucunu doğuran ikale anlaşması kapsamında işçiye
yapılan kıdem tazminatı ödemesi, iş hukukunda
tanımlanan kıdem tazminatı niteliğinde bir ödeme
değildir.
İkale Sözleşmesinin Vergisel Durumu
İşçinin işverenle karşılıklı olarak yapacağı İkale
Sözleşmesi (bozma sözleşmesi) neticesinde ödenen
kıdem tazminatının ne şekilde vergilendirileceği ve
işverenin sorumluluğu hususununda, İstanbul Vergi
Dairesi Başkanlığı’nın 03.06.2008 tarih ve 12268
sayılı özelgesine göre (karşılıklı anlaşmalı olarak
yapılacak İkale Sözleşmesi neticesinde ödenen kıdem
tazminatının İş Kanunu’nun 14. maddesinde tanımı
yapılan kıdem tazminatı kapsamına girmediğinden
Gelir Vergisi Kanunu’nun 25/7. maddesine göre
vergiden istisna edilmesi mümkün değildir. Bu
nedenle, anlaşmalı olarak yapılan ikale
sözleşmesiyle verilen kıdem tazminatlarının ücret
olarak değerlendirilerek Gelir Vergisi Kanunu’nun
61,94,103 ve 104. maddeleri gereğince tevkif
suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.) bu
ödemenin GVK’nın 61 nci md. Gereğince ücret olarak
nitelendirilmesi ve tevkifata tabi tutulması
gerekir.
Mehmet Fatih GELERİ
İş
ve Sosyal Güvenlik
fatihgeleri@gmail.com
Diğer
makaleleri
Sigorta primine esas olan ve olmayan
kazançlar
15 Yıl 3600 günle kıdem
tazminatı alabilme şartları
Özel Eğitim Kurumlarında
görev yapan öğretim elemanlarının SGK uygulamaları
