|
Geriye dönük
hizmet borçlanması var mı
HÜRRİYET okurlarının,
özellikle son günlerde en çok merak ettikleri ve
sordukları soru; “geriye dönük bir hizmet
borçlanması olup olmadığı” ile ilgili.
Bazı okurlarımız “Haziranda yapılacak seçimler
nedeniyle, hizmet borçlanması yoluyla erken
emeklilik yolu açılmış. Torba Yasa’da bu yönde
bir hüküm var mı?” diye ısrarla soruyorlar.
Hemen yanıtlayalım; Torba Yasa’da “geriye dönük
hizmet borçlanması” yok.
Bu nedenle, herhangi bir şirket üzerinden
borçlanıp, toplu ödeme vb. ödeme yapmak
suretiyle sigortalılık süresini artırmak mümkün
değil.
Ancak, bir işyerinde sigortasız olarak çalışan
işçi, “hizmet tespiti davası” açmak ve
sigortasız olarak çalıştığı dönemi kanıtlamak
suretiyle, o süreyi sigortalı hizmeti olarak
saydırabilir. Burada da sigortalılık girişi hiç
bildirilmeyenler için “5 yıllık zamanaşımı”
süresi var. Ancak girişi bildirilenler yönünden
zamanaşımı söz konusu değil.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDE İYİLEŞTİRME
Kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği
iyileştiriyor. Mevcut uygulamada genel ekonomik
kriz nedeniyle kısa çalışma yapılırken, Torba
Yasa’nın yürürlüğe girmesinden itibaren genel
ekonomik krizin yanında, bölgesel ve sektörel
kriz halinde kısa çalışma yapılabilecek.
3 AY KISA ÇALIŞMA YAPILABİLECEK
Ekonomik kriz ya da benzeri nedenlerle;
- Haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak
azaltılması,
- İşyeri faaliyetinin tamamen veya kısmen geçici
olarak durdurulması,
gibi durumlarda, işyerinde 3 ayı aşmamak üzere
kısa çalışma yapılabilecek.
Bu durumda İşsizlik Sigortası Fonu’ndan kısa
çalışma ödeneği verilecek. Ödenek, sigortalının
son 12 aylık prime esas kazançları dikkate
alınarak hesaplanan günlük kazancın yüzde 60’ı
oranında olacak. Yapılacak ödeme asgari ücretin
brüt tutarının yüzde150’sini geçemeyecek.
Bakanlar Kurulu, kısa çalışma ödeneğinin
süresini 6 aya kadar uzatmaya yetkili olacak.
İŞSİZLİK FONU İSTİHDAMA
İşsizlik Sigortası Fonu’nun bir önceki yıl prim
gelirlerinin yüzde 30’u, istihdamı artırmaya
yönelik kullanılabilecek.
Bakanlar Kurulu bu oranı yüzde 50’ye kadar
artırmaya yetkili olacak.
KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANLARA İŞSİZLİK SİGORTASI
İMKANI
Torba Yasa ile: Kısmi süreli çalışanlardan ay
içindeki eksik günlerini isteğe bağlı sigortaya
prim ödeyerek 30 güne tamamlayanlar, istekleri
halinde İşsizlik Sigortası Primi
ödeyerek,İşsizlik Sigortası haklarından
yararlanmalarına olanak sağlanıyor.
Ancak, işsizlik sigortası primini ait olduğu ayı
izleyen ayın sonuna kadar ödememeleri halinde, o
aya ait işsizlik sigortası primi ödeme hakkı
kayboluyor. İsteğe bağlı sigortalılar o aya ait
primlerini en geç 12 ay içinde gecikme zammıyla
birlikte ödeyebildiklerine göre,işsizlik
sigortası primlerini de 12 ay içinde ödenmesine
olanak sağlansa, daha anlamlı olurdu.
İŞSİZ KALANLARA BİLDİRGE İŞKENCESİ BİTTİ
İşsiz kalan vatandaşları zor durumda bırakan
uygulamalardan biri de genel sağlık sigortasına
vermek zorunda oldukları giriş bildirgesi ile
ilgiliydi.
1 Ekim 2010’da giriş bildirgesi vermeyen
yaklaşık 3,5 milyon civarındaki kişiye
“asgariücretin bir katı” tutarında idari para
cezası kesilme durumunun ortaya çıkması, olayın
ciddiyetini artırdı.
Torba Yasa ile Genel Sağlık Sigortasına giriş
bildirgesi verme zorunluluğu kaldırıldı. İşsiz
kalanlar ve işsizler SGK tarafından re’sen genel
sağlık sigortası kapsamına alınacaklar.
Gönüllü stajyerlik sistemi geliyor
MESLEK lisesi öğrencileri, ancak zorunlu staj
kapsamında stajyer olarak işyerlerinde
çalışabiliyordu. Yeni düzenleme ile zorunluluk
kaldırıldı. Meslek lisesi öğrencileri gönüllü
olarak da işyerlerinde stajyer olarak
çalışabilecekler.
Yurtdışında çalıştırılan işçiler 4-A’lı
sayılacak
1 Ekim 2008’de yürürlüğe konan uygulamaya göre;
aramızda sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan
ülkelerde iş üstlenen firmalarca, yurt dışındaki
işlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk
işçilerinin kısa vadeli sigorta kolları ve genel
sağlık sigortası primi işverence ödeniyor. İşçi
de isteğe bağlı sigortalı olarak, uzun vadeli
sigorta kollarına prim ödüyor.
Diğer isteğe bağlı sigortalılar yüzde 32
oranında prim öderken, bunların genel sağlık
sigortası primi işverence ödendiğinden, isteğe
bağlıya yüzde 20 oranında prim ödüyorlar.Ancak,
isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b sigortasına
(Bağ-Kur’a) sayıldığından, işçi olarak
çalışanın, işveren gibi prim ödemesi haklı
şikayet ve yakınmalara yol açıyordu.
Bu çarpıklık Torba Yasa ile giderildi. Yasa’nın
yürürlüğe girmesinden itibaren isteğe bağlı prim
ödemeleri 4-A sigortasına sayılacak.
65 yaşını dolduran çiftçiye sigorta zorunluluğu
kalkıyor
65 yaşın üstündeki tarım sigortalıları için
zorunlu 4/b sigortalılığı kaldırıldı. Tarımsal
faaliyette bulunanlardan 65 yaşını dolduranlar,
istekleri halinde 4/b sigortalısı yapılmayacak.
Sigortalı olanlar sigortalılıktan çıkartılacak.
Şükrü Kızılot / hürriyet |
