|
28 Eylül 2008 PAZAR |
Resmî Gazete |
Sayı : 27011 |
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından:
5510 SAYILI KANUN GEREĞİNCE SİGORTALI SAYILANLAR,
SAYILMAYANLAR, SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI, KURUMA
BİLDİRİLMESİ VE SONA ERMESİ HAKKINDA TEBLİĞ
31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sigortalı
sayılma, sigortalılığın başlangıcı ve sona ermesine
ilişkin hükümleri 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle
yürürlüğe girecek olup, Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliği 28/08/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanmış bulunmaktadır.
5510
sayılı Kanunun sosyal sigorta hükümleri ile getirilen
hak ve yükümlülükler ve sosyal sigorta işlemlerine
ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
I- SİGORTALI SAYILANLAR
A-
Hizmet Akdine Tabi Çalışanlar
5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine
göre sigortalı sayılabilmek için, sigortalının işveren
veya işveren vekili ya da alt işveren tarafından işe
alınıp, hizmet akdine tabi çalıştırılması veya işe
başlatılması gerekir.
Aşağıda belirtilenlere 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler uygulanır.
1)
İşçi sendikaları ve
konfederasyonları ile sendika şubelerinin
başkanlıklarına ve yönetim kurullarına seçilenler.
2)
Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan ve
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenen ve
Sosyal Sigorta
İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan tabloda sayılan;
film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları
ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer
uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında
çalışanlar ile düşünürler ve yazarlar.
3)
Mütekabiliyet esasına dayalı olarak sosyal güvenlik
sözleşmesi yapılmış ülkelerin uyruğunda olanlar hariç,
yabancı uyruklu, uyruksuz, göçmenler ve sığınmacı
kişiler ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi
imzalanmış ülke sigortalılarından, sözleşmede belirlenen
istisna halleri dışında çalışmalarını hizmet akdine tabi
sürdürenler.
4)
Büyükelçilik, konsolosluk mensuplarının özel
hizmetlerinde çalıştırılanlardan gönderen devlette veya
üçüncü bir devlette sigortalılıklarını belgeleyemeyenler
ile Türkiye’de ikamet etmekte iken buralarda
çalıştırılan Türk vatandaşları.
5)
2/7/1941 tarihli ve 4081 sayılı Çiftçi Mallarının
Korunması Hakkında Kanuna göre, çiftçi malları koruma
başkanlıkları veya meclisleri tarafından çalıştırılan
koruma bekçileri.
6)
24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha
Kanununda belirtilen umumi kadınlar.
7)
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda
usta öğretici olarak çalıştırılanlar, kamu idarelerinde
ders ücreti karşılığı görev verilenler ile 14/7/1965
tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü
maddesinin (C) bendi kapsamında çalıştırılanlar.
B- Kendi
Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrasının (b)
bendine göre,
1)
Köy ve mahalle muhtarı seçilenler,
2)
Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına
bağımsız çalışanlardan;
a)
Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle
gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi
olanlar,
b)
Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline
kayıtlı olanlar,
c)
Kollektif şirketlerin ortakları,
ç)
Limited şirketlerin ortakları,
d)
Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin
komandite ortakları,
e)
Adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer
ortakları,
f)
Donatma iştirakleri ortakları,
g)
Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları,
ğ)
Tarımsal faaliyette bulunanlar,
sigortalı sayılırlar.
10/7/1953 tarihli ve
6132 sayılı At
Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler
hakkında 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara
ilişkin hükümler uygulanır.
C- Kamu
İdarelerinde Çalışanlar
Kamu
idarelerinde;
a)
5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesi
birinci fıkrasının (a) bendine göre hizmet akdine tabi
olmayanlardan, kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak
çalışıp, ilgili mevzuatında Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamına girenler gibi
sigortalı olması öngörülmemiş olanlar,
b)
5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesi
birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi
olmayanlardan, sözleşmeli olarak çalışıp ilgili
mevzuatında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması
öngörülmemiş olanlar,
c)
657 sayılı Kanunun 86 ncı
maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar,
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.
Aşağıda belirtilenlere 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler uygulanır.
1)
Kuruluş ve personel kanunları veya diğer kanunlar
gereğince seçimle veya atama yoluyla kamu idarelerinde
göreve gelenlerden; bu görevleri sebebiyle kendilerine
ilgili kanunlarında Devlet memurları gibi emeklilik
hakkı tanınmış olanlardan hizmet akdi ile çalışmayanlar.
2)
Başbakan, bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi
üyeleri, belediye başkanları, il encümeninin seçimle
gelen üyeleri.
3)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendine tabi sigortalı iken aynı
kapsamdaki kişilerin kurduğu sendikalar ve
konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlıkları
ve yönetim kurullarına seçilenlerden aylıksız izne
ayrılanlar.
4)
Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda, Türk
Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına
okumakta iken askeri öğrenci olanlar ile astsubay meslek
yüksek okulları ve astsubay naspedilmek üzere temel
askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar.
5)
Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet
Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına
okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya
devam eden öğrenciler.
Ancak, (4) ve (5) inci maddede belirtilen okulları
tamamlamadan ayrılanlar ile tamamlamalarına rağmen
görevlerine başlamadan ayrılanların, bu okullarda geçen
eğitim süreleri sigortalılıklarından sayılmaz.
5510
sayılı Kanunun kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin
hükümleri, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamında olanlara uygulanmaz.
D-
Haklarında Bazı Sigorta Kolları Uygulanacak Sigortalılar
Aşağıda
belirtilenler 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi
gereğince sigortalı sayılırlar, ancak bunlar hakkında
Kanunda sayılan sigorta kolları uygulanır.
1)
Hizmet akdi ile çalışmamakla birlikte, ceza infaz
kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis,
atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve
tutuklular hakkında, Kanunun iş kazası ve meslek
hastalığı ile analık sigortası hükümleri uygulanır,
bunlar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.
2)
5/6/1986 tarihli ve
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday
çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören
öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile
hastalık sigortası, meslek liselerinde okumakta iken
veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi
tutulan öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek
hastalığı sigortası hükümleri uygulanır, bunlar Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında sigortalı sayılırlar.
3)
Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek
edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan
kursiyerler hakkında Kanunun iş kazası ve meslek
hastalığı sigortası hükümleri uygulanır, bunlar 5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.
4)
Ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi
bulunmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt
dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen
Türk işçileri hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile
genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır, bunlar
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında sigortalı sayılır. Bu sigortalıların uzun
vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde
Türkiye’de yasal olarak ikamet etme şartı yanında bu
Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek
şekilde çalışmama veya sigortalı olarak çalışmakla
birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam
gün çalışmamak şartları aranmaksızın haklarında
genel sağlık sigortası primi hariç
isteğe bağlı sigorta hükümleri uygulanır. Bu
sigortalılar 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı
sayılırlar.
5)
Vazife malullerinden;
a)
Harp malulleri ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı
Terörle Mücadele Kanunu, 3/11/1980 tarihli ve 2330
sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında
Kanuna göre vazife malullüğü aylığı bağlanmış
malullerden, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında
sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında iş
kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri
uygulanır, ancak uzun vadeli sigorta kollarına tabi
olmayı istemeleri halinde bu isteklerini Kuruma
bildirdikleri tarihi takip eden ay başından itibaren,
haklarında uzun vadeli sigorta kolları uygulanır.
b)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bir
göreve başlayan tüm vazife malulleri hakkında uzun
vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanır.
c)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a), (b) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı olarak
çalışmaya başladıkları halde, aylıkları kesilmeyen harp
ve vazife malullerinden genel sağlık sigortası primi
alınmaz.
II-
SİGORTALI SAYILMAYANLAR
5510
sayılı Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları
hükümlerinin uygulanmasında;
1)
İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi,
2)
Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil bu
dereceye kadar hısımlar arasında ve aralarına dışardan
başka kimse katılmaksızın, yaşadıkları konut içinde
yapılan işlerde çalışanlar,
3)
Ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli olarak çalışanlar
hariç süreksiz olarak çalışanlar,
4)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrasının
(b) bendinin (1) ve (3) numaralı alt bentleri kapsamında
sigortalılıkları devam edenler hariç olmak üzere,
muvazzaf askerlik hizmetlerini er ve erbaş olarak
yapmakta olanlar ile yedek subay okulu öğrencileri,
5)
Yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş
tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye bir
iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya
tabi olduğunu belgeleyen kişiler ile Türkiye’de kendi
adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurt dışında
ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tabi
olanlar,
6)
Resmi meslek ve sanat okulları ile yetkili resmi
makamların izniyle kurulan meslek veya sanat okullarında
ve yüksek okullarda fiilen normal eğitim süreleri içinde
yapılan, tatbiki mahiyetteki yapım ve üretim işlerinde
çalışan öğrenciler,
7)
Sağlık hizmet sunucuları tarafından işe alıştırılmakta
olan veya rehabilite edilen, hasta veya maluller,
8)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(b) ve (c) bentleri gereği sigortalı sayılması
gerekenlerden
18 yaşını doldurmamış olanlar,
9)
Kamu idareleri hariç olmak üzere, tarım işlerinde veya
orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz işlerde
çalışanlar,
10)
Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan;
tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet
gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar
düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının,
Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt
sınırının otuz katından az olduğuna dair beyanlarını
içeren başvuruları dikkate alınarak ziraat odalarından,
bunların bulunmadığı yerlerde tarım il/ilçe
müdürlüklerinden alacakları Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliği ekinde yer alan muafiyet belgesi ile
belgeleyenler,
11)
Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan gelir
vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline
kayıtlı olanlardan, aylık faaliyet gelirlerinden bu
faaliyetine ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan
tutarı, prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz
katından az olduğuna dair beyanlarını içeren başvuruları
dikkate alınarak, Esnaf ve Sanatkarlar Odaları
Birliği’nden alacakları muafiyet belgesi ile
belgeleyenler,
12)
Kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilen
ve temsilciliğin bulunduğu ülkede sürekli ikamet izni
veya bu devletin vatandaşlığına da haiz bulunan Türk
uyruklu sözleşmeli personelden, bulunduğu ülkenin sosyal
güvenlik kurumunda sigortalı olduğunu belgeleyenler ile
kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilen
sözleşmeli personelin uluslararası sosyal güvenlik
sözleşmeleri çerçevesinde ve temsilciliğin bulunduğu
ülkenin ilgili mevzuatının
zorunlu kıldığı
hallerde, işverenleri tarafından bulunulan ülkede sosyal
sigorta kapsamında sigortalı olanlar,
sigortalı sayılmazlar.
Yukarıdaki 8 inci maddenin uygulanmasıyla ilgili olarak,
bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden, 22/11/2001
tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine
göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle
ilgili görevlerde çalışanlar hakkında 18 yaşın
bitirilmiş olması şartı aranmaz.
III- SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI VE KURUMA
BİLDİRİLMESİ
A- Hizmet Akdine Tabi Çalışanlar
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında hizmet akdine
tabi sigortalı sayılanlar için sigortalılık, çalışmaya,
mesleki eğitime veya zorunlu staja, başladıkları
tarihten itibaren başlar. İşverenler, söz konusu
sigortalıları bu tarihlerden önce örneği Sosyal Sigorta
İşlemleri Yönetmeliğiyle belirlenen sigortalı işe giriş
bildirgesi ile Kuruma
bildirmek zorundadır.
İşverenlerin 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi
sigortalıları işe başlatmadan önce Kuruma bildirmesi
gerekmekle birlikte, aşağıda sayılan istisnai durumlarda
Kurumun ilgili ünitesine
yapılan bildirimler
sigortalılık başlangıcından önce yapılmış sayılacaktır.
1)
İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe
başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya
başlatıldığı gün,
2)
Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer
esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa
işyeri bildirgesi verecek işyerlerinde; ilk defa
sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir
ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için,
çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz
konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar,
3)
Kamu idarelerince istihdam edilen 8/9/1999 tarihli ve
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik
sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu
idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe
alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren
bir ay içinde,
4)
İlk işyerindeki çalışmasına
ait sigortalı işe giriş bildirgesi Kuruma verilerek,
tescil işlemi yapılmış olan sigortalının, naklen ve
hizmet akdi sona ermeden aynı işverenin aynı ya da başka
ünitede tescil edilmiş diğer işyerinde çalışmaya
başlaması halinde, yasal süresi dışında,
5)
5510 sayılı Kanunda belirtilen sürede Kuruma bildirilme
imkanı olmamakla birlikte;
a)
Maliye Bakanlığı vizesine bağlı olarak kamu idarelerinde
çalışacak sigortalılar için vize işleminin
gerçekleştirildiğine ilişkin yazının, ilgili kamu
idaresine intikal ettiği günü izleyen ikinci iş günü
sonuna kadar,
b)
24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Kanunu
uyarınca özelleştirilen işyerlerinden diğer kamu kurum
ve kuruluşlarına naklen atanan sözleşmeli veya kapsam
dışı personelin nakledildikleri kamu idarelerinde işe
başladıkları tarihi takip eden ikinci iş günü sonuna
kadar,
Kuruma yapılan bildirimler de süresinde yapılmış
sayılır.
Hizmet akdi ile çalışmamakla birlikte 3308 sayılı
Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde
mesleki eğitim gören öğrenciler ile meslek liselerinde
okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu
staja tabi tutulan öğrencilerin bildirimleri, Milli
Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri
okullar, yüksek öğrenim sırasında zorunlu staja tabi
tutulan öğrenciler için ise öğrenim gördükleri yüksek
öğretim kurumlarınca yapılır.
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıranlar
tarafından Kuruma yapılacak bildirimler, Kurum ile
işveren, kamu idareleri ile kurum ve kuruluşların
internet ve elektronik alt yapısı oluşturuluncaya kadar
kâğıt ortamında yürütülür. Adi posta veya kargo ile
gönderilen veya Kuruma doğrudan verilen işe giriş
bildirgelerinde, bildirgenin Kurum kayıtlarına intikal
ettiği tarih; taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele
posta servisi olarak gönderilenlerde ise postaya
verildiği tarih, bildirim tarihi olarak kabul edilir.
Sigortalı işe giriş bildirgesinin kağıt ortamında Kuruma
verilmesi halinde bildirge üç nüsha düzenlenir, Kurum
evrak kaydından geçen bildirgenin bir nüshası
sigortalıya verilmek diğer nüshası sigortalı dosyasında
saklanmak üzere işverene verilir, bir nüshası da
sigortalının dosyasında muhafaza edilmek üzere Kurumca
saklanır. Belgenin e-sigorta yoluyla verilmesi halinde işverenler
bilgisayarlarından alacakları Kurumca üretilmiş barkod
numaralı çıktıların bir nüshasını sigortalıya verir, bir
nüshası da işverence sigortalı dosyasında saklanır.
B-
Hizmet Akdine Tabi Çalışanların Sigortalı İşe Giriş
Bildirgesinin E-Sigorta Yoluyla Bildirilmesi
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıları
çalıştıran işverenlerden aylık prim ve hizmet belgesini
zorunlu olarak e-Sigorta yoluyla verenler;
1)
01/11/2008 tarihinden itibaren sigortalı tekrar işe
giriş bildirgesini,
2)
01/12/2008 tarihinden itibaren ise sigortalı ilk işe
giriş bildirgesini
zorunlu olarak e-Sigorta yoluyla
internet üzerinden vereceklerdir.
Aylık prim ve hizmet belgesini e-Sigorta
yoluyla bildirme zorunluluğu olmayan işverenler
sigortalı ilk ve tekrar sigortalı işe giriş bildirgesini
kağıt ortamında Kuruma verebilecekleri gibi e-Sigorta
yoluyla da Kuruma bildirileceklerdir.
C- Kendi
Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında kendi adına ve
hesabına bağımsız çalışanların sigortalılıkları, aşağıda
belirtilen hallerden itibaren başlar.
1)
Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle
gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi
olanların sigortalılıkları bu mükellefiyetlerinin
başlangıç tarihi itibariyle başlar ve bu tarih vergi
dairelerince,
2)
Gelir
vergisinden muaf olanların sigortalılıkları, Esnaf ve
Sanatkar Sicil Müdürlüklerine tescil tarihi itibariyle
başlar ve bu tarih Esnaf ve Sanatkar Sicil
Müdürlüklerince,
3)
Şirket ortaklarından;
a)
Kollektif şirket, adi komandit şirketlerin komandite ve
komanditer ortakları ile donatma iştiraki ortaklarının
sigortalılıkları vergi mükellefiyetlerinin başladığı
tarihte başlar ve bu tarih, vergi dairelerince,
b)
Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan
ortaklarının sigortalılıkları, yönetim kurulu üyeliğine
seçildikleri tarihte başlar ve bu tarih, şirket
yetkililerince,
c)
Limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit
şirketlerin komandite ortaklarının sigortalılıkları
şirketin ticaret siciline tescil edildiği tarihte başlar
ve bu tarih, ticaret sicil memurluklarınca,
d)
Limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit
şirketlerin komandite ortaklarından hisse devri alan
yeni ortaklarının sigortalılıkları ortaklar kurulunca
devrin yapılmasına karar verildiği tarihte başlar. Bu
tarih, ortaklar kurulu kararının, hisse devrine ilişkin
tanzim edilen noter devir sözleşmesinin, devrin
yapıldığının işlendiği pay defterinin birer sureti veya
devir, ticaret sicil memurluğunca tescil edilmiş ise
ticaret sicil gazetesinde ilan edildiği nüshasının ibraz
edilmesi kaydıyla şirket yetkililerince,
4)
Köy ve mahalle muhtarlarının sigortalılıkları, muhtar
seçildikleri tarih itibariyle başlar ve bu tarih il
veya ilçe mülki amirliklerince,
Kuruma onbeş gün içinde bildirilir.
5)
6132 sayılı Kanuna tabi jokey ve antrenörlerin
sigortalılıkları lisans belgesine istinaden fiilen
çalışmaya başladıkları tarihte başlar. Bu tarih, kaydın
yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde Türkiye Jokey
Kulübünce Kuruma bildirilir.
6)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan tarımsal
faaliyette bulunanların sigortalılıkları, bağlı
oldukları ziraat odalarınca veya kendilerince bir yıl
içinde bildirilmesi halinde odaya kaydedildikleri
tarihten, bu süre içinde bildirilmemesi halinde ise
bildirimin Kuruma yapıldığı tarihten başlar. Bu tarih,
meslek kuruluşuna kayıtlarının yapıldığı tarihten
itibaren bir ay içerisinde ziraat odalarınca veya ziraat
odalarının bulunmadığı yerlerde tarım il/ilçe
müdürlüklerince Kurumun ilgili ünitesine bildirilmek
zorundadır.
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar
örneği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ile
belirlenen sigortalı işe giriş bildirgesi ile
sigortalılık başlangıcından itibaren on beş gün içinde
Kurumun ilgili ünitesine
bildirimi yapılır.
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendinin (4) numaralı alt bendine tabi tarımsal
faaliyette bulunan sigortalılardan Kanunun 6 ncı
maddesinin (ı) bendi kapsamına girmeleri nedeniyle
sigortalılıkları sona erenlerden muafiyet şartlarının
ortadan kalktığını, ziraat odalarından, ziraat
odalarının bulunmadığı yerlerde tarım il/ilçe
müdürlüklerinden alacakları belge ile birlikte bir yıl
içinde Kuruma bildirenlerin sigortalılıkları belgenin
düzenlendiği tarihten, bu süreyi geçirenlerin
sigortalılıkları ise bildirimin Kurum kayıtlarına
intikal ettiği tarihten başlar. Bu tarih sigortalılarca
ve ilgili kuruluşlarca Kuruma bildirilir.
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamındaki sigortalılardan gelir vergisinden
muaf olup, Kanunun 6 ncı maddesinin (k) bendi kapsamına
girmeleri nedeniyle sigortalılıkları sona erenlerden
muafiyet şartlarının ortadan kalktığını esnaf ve
sanatkarlar odaları birliğinden alacakları belge ile
birlikte 15 gün içerisinde Kuruma bildirenlerin
sigortalılıkları, belgenin düzenlendiği tarihten, 15
günlük süreyi geçirenlerin ise, bildirimin Kurum
kayıtlarına intikal ettiği tarihten itibaren başlar. Bu
tarih sigortalılarca ve ilgili kuruluşlarca Kuruma
bildirilir.
Muafiyet şartlarının ortadan kalktığına ilişkin olarak
ilgili kuruluşlardan alınan belgenin adi posta veya
kargo ile gönderilmesi halinde Kurum kayıtlarına intikal
tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta ile
yapılan bildirimlerde postaya veriliş tarihi Kuruma
intikal tarihi olarak kabul edilir.
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamındaki sigortalılarla ilgili bildirim
yükümlülüğü bulunan kurum ve kuruluşlar, bildirimlerini
merkez birimlerince yapmaları durumunda, bildirim
zorunluluğu yerine getirilmiş sayılır. Kurum bildirimden
itibaren bir ay içinde tescili yapılan kişilere,
sigortalılık hak ve yükümlülüklerinin başladığını ve
yaptığı işin iş kolu kodunu bildirir.
Adi
posta yolu ile gönderilen veya Kuruma doğrudan verilen
işe giriş bildirgelerinde, bildirgenin Kurum kayıtlarına
intikal ettiği tarih, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya
acele posta servisi olarak gönderilenlerde ise postaya
verildiği tarih, bildirim tarihi olarak kabul edilir.
D-
Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanların Sigortalı
İşe Giriş Bildirgesinin E-Sigorta Yoluyla Bildirilmesi
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendine göre sigortalı sayılanlardan, ticari kazanç veya
serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit
usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, kollektif
şirket, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer
ortakları ile donatma iştiraki ortaklarının sigortalı
ilk ve tekrar işe giriş bildirgesi Gelir İdaresi
Başkanlığı tarafından e-Sigorta yoluyla Kuruma
bildirilir.
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendine tabi sigortalıların Kuruma bildirilmesinde
ilgili kurum ve kuruluşların, internet ve elektronik alt
yapısı oluşturuluncaya kadar sigortalı ilk ve tekrar işe
giriş bildirgesi kağıt ortamında alınır.
E-
Kamu İdarelerinde Çalışanlar
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendi kapsamında çalışanların sigortalılıkları, aşağıda
belirtilen hallerden itibaren başlar.
1)
Kamu idarelerinde ilk defa veya tekrar çalışmaya
başlayanlar göreve başladıkları,
2)
Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda Türk
Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyanlar ile polis
akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda Emniyet Genel
Müdürlüğü hesabına okuyanlar öğrenime başladıkları,
3)
İkinci maddede belirtilen okullarda kendi hesabına
okumakta iken Türk Silahlı Kuvvetleri veya Emniyet Genel
Müdürlüğü hesabına okumaya başlayanlar ise Türk Silahlı
Kuvvetleri veya Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya
başladıkları,
tarihten itibaren sigortalı sayılırlar
ve bu tarihlerden itibaren on beş gün içinde
Ek-1 deki sigortalı işe
giriş bildirgesi ile Kuruma e-sigorta yoluyla
bildirimleri yapılır.
Bunlardan, yer değiştirme suretiyle
farklı işyerine atananlar ile bir kurumdan diğer kuruma
naklen atanarak çalışmaya başlayanlar için sigortalı işe
giriş bildirgesi verilir. Ancak, aynı kamu idaresinin
farklı birimleri arasındaki naklen tayin ve
görevlendirmelerde sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi
ile bildirim yapılmaz.
F-
Sigortalıların Kendilerini Bildirmesi
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında sayılan sigortalılar ile 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı
alt bendinde belirtilen tarımsal faaliyette bulunanlar
faaliyetlerine başladıkları tarihten itibaren bir ay
içinde sigortalılıklarını sigortalı bildirim belgesi ile
Kuruma bildirirler. Kurumun elektronik altyapısı
oluşturulunca bildirimler internet ortamında da yapılır.
Bunlardan, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılan
sigortalıların kendini bildirmemesi aleyhine delil
teşkil etmez.
Sigortalıların bildirimleri ile bu kişiler için
işverenler ya da ilgili kuruluşlar tarafından yapılan
bildirimlerde farklılık olması halinde yapılacak
yazışmalar sonucunda farklılık giderilemezse, kontrol ve
denetim sonucuna göre işlem yapılır.
G-
Sosyal Güvenlik Sicil Numarası
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesine tabi sigortalılar Kuruma
verilen ilk veya tekrar sigortalı işe giriş
bildirgelerine göre Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası
ile bilgisayar ortamında tutulan tescil kütüğüne kayıt
edilir. Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, aynı
zamanda sigortalıların sosyal güvenlik sicil numaraları
oluşturur. Sigortalıların tescil, hizmet ve her türlü
bilgisayar kayıtları ile diğer sosyal sigorta işlemleri,
sosyal güvenlik sicil numarası altında tutulur.
Yabancı uyruklulara Nüfus ve Vatandaşlık
İşleri Genel Müdürlüğünce verilecek kimlik numaraları
aynı zamanda bunlar için sosyal güvenlik sicil numarası
olarak kullanılır.
Ğ-
İşe Giriş Bildirgesi Düzenlenmeyecekler
5510
sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sosyal
güvenlik kurumlarına tescili yapılan ve Kanunun
yürürlüğe girdiği tarih itibariyle sigortalılığı devam
edenlerin sigortalıların eski tescil bilgileri, sosyal
güvenlik sicil numarası altında güncellenerek Kanuna
göre tescil işlemleri sonuçlandırılır. Bunlar için
ayrıca sigortalı işe giriş bildirgesi talep edilmez.
IV-
SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ VE BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
A- Hizmet Akdine Tabi Çalışanlar
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında sigortalı olanların sigortalılıkları
hizmet akdinin sona erdiği tarihte biter. Bu tarih,
işverenler tarafından örneği Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliği ekinde yer alan sigortalı işten ayrılış
bildirgesi ile sigortalılığın sona ermesini takip eden
on gün içinde e-Sigorta ile Kuruma bildirilir.
Sigortalı işten ayrılış bildirgesine kaydedilen
bilgiler, ayrıca ilgili aylık prim ve hizmet belgesinde
de gösterilir. Yasal süresi dolmadığı için henüz Kuruma
verilmeyen aylık prim ve hizmet belgesinde yer alacak
sigortalı çalışmalarının Kurumca bilinmesini gerektiren
diğer hallerde de bu şekilde işlem yapılır. Ancak, on
günlük süre dolmadan aylık prim ve hizmet belgesi
verilmiş ise ayrıca sigortalı işten ayrılış bildirgesi
verilmez.
5510
sayılı Kanunun 5 inci maddesi gereği bazı sigorta
kollarına tabi tutulanlardan;
1)
Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde
oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde
çalıştırılan hükümlü ve tutukluların sigortalılığı
çalışmalarının sona erdiği veya işlerine son
verildikleri tarihten itibaren sona erer. Bu tarih, Ceza
İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumunca,
2)
3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve
işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler, meslek
liselerinde okuyanlar, yüksek öğrenimleri sırasında
zorunlu staja tabi tutulan öğrencilerin sigortalılığı
eğitim veya öğretimlerinin/staj
sürelerinin
bittiği tarihten itibaren sona
erer. Bu tarih, eğitim ve öğretim gördükleri kurumlarca,
3)
Harp malulleri ile 3713
veya 2330 sayılı kanunlara göre vazife malullüğü aylığı
bağlanmış olanlardan 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrası kapsamında sigortalı
olanların sigortalılıkları, sigortalı çalışmalarının
sona erdiği tarihten itibaren sona erer, bu tarih
işverenlerince,
4)
Harp
malulleri ile 3713, veya 2330 sayılı kanunlara göre
vazife malullüğü aylığı bağlanmış olanlardan 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b)
bentleri kapsamında çalışanlardan uzun vadeli sigorta
kollarına tabi olup bu sigorta kollarından çıkmak
isteyenler hakkında isteklerine dair yazılı taleplerini
takip eden ayın başından itibaren sadece iş kazası ve
meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanmaya devam
edilir, bu tarih işverenlerince,
5)
Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek
edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan
kursiyerlerin sigortalılığı, kursların bitiminden veya
ayrıldığı tarihten itibaren sona erer. Bu tarih Türkiye
İş Kurumunca,
on
gün içinde sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile Kuruma
bildirilir.
Ancak, Türkiye İş Kurumu tarafından 4447 sayılı Kanun
gereğince işsizlik ödeneğinden yararlandırılan
kişilerden ödeneğinin sona erdiği tarih bildirilenler
için ayrıca, sigortalı işten ayrılış bildirgesi
verilmesi istenmez.
B-
Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında sigortalı olanların sigortalılıkları
aşağıda sayılan hallerde sona erer, bunlardan;
1)
Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle
gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi
olanların sigortalılıkları mükellefiyetlerini gerektiren
faaliyetlerine son verdikleri tarihte sona erer ve bu
tarih ilgili vergi dairelerince ve sigortalılarca,
2)
Gelir vergisinden muaf
olanların sigortalılıkları esnaf ve sanatkar sicil
müdürlüklerindeki kayıtlarının silindiği tarihte sona
erer, bu tarih esnaf ve sanatkar sicil müdürlüklerince
ve sigortalılarca,
3)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendi kapsamındaki gelir vergisinden muaf
olanlardan, bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci
fıkrasının (k) bendi kapsamına girenlerin bir önceki aya
ait faaliyet gelirlerinden bu faaliyete ilişkin
masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık
ortalamasının Kanunla tanımlanan prime esas günlük
kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu esnaf ve
sanatkarlar odaları birliklerinden alacakları Sosyal
Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan muafiyet
belgesi ile belgeleyerek on gün içinde Kuruma intikal
ettirenlerin sigortalılıkları belgenin düzenlendiği
tarihten, bu süreyi geçirenlerin sigortalılıkları ise
belgenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihten
itibaren sona erer ve bu tarih sigortalılarca,
4)
Şirket ortaklarından;
a)
Kollektif şirket, adi komandit şirketlerin komandite ve
komanditer ortakları ile donatma iştiraki ortaklarının
sigortalılıkları vergi mükellefiyetlerinin bittiği
tarihte sona erer, bu tarih vergi dairelerince ve
sigortalılarca,
b)
Anonim şirketlerin
yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının sigortalılıkları
bu görevlerinin bittiği tarihte sona erer, bu tarih,
şirket yetkililerince ve sigortalılarca,
c)
Limited şirket, sermayesi paylara bölünmüş komandit
şirketlerin komandite ortaklarının sigortalılıkları
hisse devrine ilişkin alınan ortaklar kurulu kararı ile
hissenin devrine ilişkin tanzim edilen noter devir
sözleşmesinin ve devrin pay defterine işlendiği sayfanın
birer suretlerinin birlikte ibraz edilmesi veya hisse
devri ticaret sicil memurluğuna tescil edilmiş ise
ticaret sicil gazetesinde ilan edildiği nüshasının ibraz
edilmesi kaydıyla ortaklar kurulu karar tarihi
itibariyle sona erer, bu tarih sigortalılar ve şirket
yetkililerince,
5)
İflasın açılmasına mahkemece karar verilen şirketlerin
ortaklarının sigortalılıkları sigortalının talebi
halinde mahkemenin karar tarihinde, sigortalının
talebinin olmaması halinde ise mahkemece iflasın
kapatılmasına karar verildiği tarihte sona erer, bu
tarih sigortalılar ve şirket yetkililerince,
6)
Tasfiyenin açılmasına mahkemece karar verilen
şirketlerin ortaklarının sigortalılıkları sigortalının
talebi halinde mahkemenin karar tarihinde sona erer, bu
tarih sigortalılarca, sigortalının talebinin olmaması
halinde tasfiye kurulu kararının ticaret sicil
memurluğunca tescil edildiği tarihte sona erer, bu tarih
ticaret sicil memurluğunca ve
sigortalılarca,
7)
Tasfiyesine şirketin ortaklar kurulu tarafından karar
verilen şirketlerin ortaklarının sigortalılıkları
sigortalının talebi halinde tasfiyenin başlanmasına
karar verildiği tarihte sona erer, bu tarih
sigortalılarca, sigortalının talebinin olmaması halinde
ise tasfiyenin sonuçlandığına ilişkin tasfiye kurulu
kararının ticaret sicil memurluğunca tescil edildiği
tarihte sona erer, bu tarih sigortalılarca ve ticaret
sicil memurluklarınca,
8)
Münfesih duruma düşen şirketlerin ortaklarının
sigortalılıkları sigortalının talebi halinde şirketin
münfesih duruma düştüğü tarih itibariyle
sona erer, bu tarih
sigortalılarca,
sigortalının talebinin
olmaması halinde münfesih duruma düşen şirketin
tasfiyesinin sonuçlandığına dair tasfiye kurulu
kararının ticaret sicil memurluğunca tescil edildiği
tarihte sona erer, bu tarih sigortalılarca ve ticaret
sicil memurluklarınca,
9)
Mahkeme kararı ile iflasın, tasfiyenin açılmasına,
ortaklar kurulu kararı ile tasfiyenin başlamasına veya
münfesih duruma düşmesine karar verilen şirketlerin
ortaklarından hizmet akdi ile çalışmaya başlayanların
sigortalılıkları çalışmaya başladıkları tarihte sona
erer, bu tarih sigortalılarca,
10)
Gelir vergisinden muaf olarak sigortalılıkları devam
ederken hizmet akdi ile çalışmaya başlayanların
sigortalılıkları çalışmaya başladıkları tarihte sona
erer, bu tarih sigortalılarca,
11)
Köy ve
mahalle muhtarlarının
sigortalılıkları muhtarlık görevinin bittiği tarihte
sona erer, bu tarih il ve ilçe mülki amirliklerince ve
sigortalılarca,
12)
Köy ve
mahalle muhtarlarından Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrası (b) bendi kapsamında
gelir vergisi mükellefi olanlar hariç, aynı zamanda
hizmet akdi ile çalışmaya başlayanların sigortalılıkları
çalışmaya başladıkları tarihte sona erer, bu tarih
sigortalılarca,
13)
Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların
sigortalılıkları tarımsal faaliyetin bittiği tarihte
sona erer, bu tarih ziraat odalarınca, ziraat odası
bulunmayan yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüklerince ve
sigortalılarca,
14)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendinin 4 numaralı alt bendi kapsamındaki tarımda
kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, 5510
sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (ı)
bendi kapsamına girenlerin bir önceki yıla ait tarımsal
faaliyet gelirlerinden bu faaliyete ilişkin masraflar
düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının
Kanunla tanımlanan prime esas günlük kazanç alt
sınırının otuz katından az olduğunun ziraat odalarından,
ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe
müdürlüklerinden alacakları Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliği ekinde yer alan muafiyet belgesi ile
belgeleyerek on gün içinde Kuruma intikal ettirilenlerin
sigortalılıkları belgenin düzenlendiği tarihten, bu
süreyi geçirenlerin sigortalılıkları ise belgenin Kurum
kayıtlarına intikal ettiği tarihten itibaren sona erer
ve bu tarih sigortalılarca,
15)
Herhangi bir yabancı ülkede ikamet eden ve o ülke
mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayan veya ikamet
esasına bağlı olarak o ülke sosyal güvenlik sistemine
dahil olanların sigortalılıkları çalışmaya veya ilgili
ülke sosyal güvenlik sistemine dahil oldukları tarihte
sona erer, bu tarih sigortalılarca,
16)
6132 sayılı Kanuna tabi jokey ve antrenörlerin
sigortalılıkları fiili çalışmalarının bittiği tarihte
sona erer, bu tarih Türkiye Jokey Kulübü ve
sigortalılarca,
on
gün içinde sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile Kuruma
bildirilir.
Sigortalı işe giriş bildirgesini kağıt ortamında
verenler için, sigortalılığın sona ermesini takip eden
10 gün içinde sigortalı işten ayrılış bildirgesi iki
nüsha olarak düzenlenir. Biri düzenleyen kuruluşta
kalır, diğeri ilgili üniteye gönderilir. Sigortalıya,
sigortalılığının sona erdiği ilgili soysal güvenlik
il/merkez müdürlüğünce yazı ile bildirilir.
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında olanların, meslek kuruluşlarına ya da
vergi dairelerine olan yükümlülüklerini yerine
getirmemiş olmaları, sigortalılığın sona ermesine
ilişkin belge ya da bilginin verilmesine engel teşkil
etmez.
C-
Kamu İdarelerinde Çalışanlar
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendi kapsamında sigortalı sayılanların
sigortalılıkları;
1)
Ölüm halinde veya aylık
bağlanmasını gerektiren hallerde,
görev aylıklarının
kesildiği tarihi takip eden aybaşından,
2)
8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 40 ıncı
maddesinde belirtilen yaş hadleri ile sıhhi izin
sürelerinin doldurulması halinde ise bu süre ve hadlerin
doldurulduğu tarihleri takip eden aybaşından,
3)
Diğer hallerde ise görevden ayrıldıkları tarihten,
itibaren sona erer.
4)
a)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a) ve (b) bentleri kapsamında çalışmakla birlikte 5434
sayılı Kanunun ek 76 ve geçici 192 nci maddesine göre
ilgisi devam edenler hakkında,
b)
5434 sayılı Kanunun ek 71 inci maddesi uyarınca ilgisi
devam edenler hakkında,
(1),
(2) ve (3) üncü maddelerin ilgili hükümleri uygulanır.
c)
5434 sayılı Kanunun 12 nci maddesi uyarınca isteğe bağlı
ilgileri devam edenlerin, (1), (2), (3) üncü maddenin
ilgili hükümleri ile birlikte toplu ya da fasılalı
olarak toplam altı aydan fazla süre emeklilik
kesenekleri ile kurum karşılıklarını süresinde
ödemeyenlerin son kez emeklilik kesenek ve kurum
karşılıklarını yatırmadıkları ayı takip eden ay başından
itibaren sigortalılıkları sona erer.
d)
5434 sayılı Kanunun ek 76 ncı maddesi uyarınca
çalışmaksızın istekleri üzerine ilgileri devam edenlerin
bu maddenin 1, 2, 3 üncü bentlerinin ilgili hükümleri
ile birlikte talepleri üzerine dilekçelerinin Kurum
kayıtlarına geçtiği tarihi takip eden ay başından
itibaren sigortalılıkları sona erer.
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c)
bendine tabi sigortalılar için Ek-2 de düzenlenen
sigortalı işten ayrılış bildirgesi, sigortalılığın sona
ermesini takip eden on gün içinde işe giriş bildirgesini
düzenlemekle yükümlü kamu idaresince e-Sigorta ile
Kuruma bildirilir. Ancak 5434 sayılı Kanunun 12 nci ve
ek 76 ncı maddesi uyarınca çalışmaksızın istekleri
üzerine ilgileri devam edenlerden sigortalılıkları sona
erenler için işten ayrılış bildirgesi verilmez.
Yer
değiştirme suretiyle bir kurumdan diğer bir kuruma
nakledilenler hakkında sigortalı işten ayrılış
bildirgesi ile gerekli bildirimler yapılır. Bu
sigortalıların, malullük veya yaşlılık aylığı bağlanması
taleplerinde kurumlarınca emekliye sevk onayı, ölüm
halinde (tahsis taleplerinde) ise sigortalı işten
ayrılış bildirgesi gönderilmesi yeterlidir.
D-
Kamu İdarelerinin Dış Temsilciliklerinde Çalışanlar
Kamu
idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilen ve
temsilciliğin bulunduğu ülkede sürekli ikamet izni veya
bu devletin vatandaşlığını da haiz bulunan Türk uyruklu
sözleşmeli personelden, bulunduğu ülkenin sosyal
güvenlik kurumunda sigortalı olduğunu belgeleyenler ile
kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde istihdam edilen
sözleşmeli personelin uluslararası sosyal güvenlik
sözleşmeleri çerçevesinde ve temsilciliğin bulunduğu
ülkenin ilgili mevzuatının zorunlu kıldığı hallerde,
işverenleri tarafından bulunulan ülkede sosyal sigorta
kapsamında sigortalı yapılanlardan, çalışmakta iken
bulunduğu ülkenin sosyal güvenlik kurumu ile
irtibatlandırılanların, uluslararası sosyal güvenlik
sözleşmeleri çerçevesinde, seçimini bulunan ülke
mevzuatına tabi kalma yönünde kullananlar için
sigortalılık kapsamına alındıkları tarihten itibaren,
Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine
göre Kamu idarelerinin yurtdışı görevinde çalışanlar,
görevlerinden ayrıldıkları tarihten itibaren
işverenlerince bir ay içinde Kuruma bildirilir.
E-
Hastalık ve Analık Hükümlerinin Uygulanmasında
Sigortalılık Niteliğinin Sona Ermesi
İlgili kanunlar gereği sigortalının ücretsiz izinli
olması, greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt ilan
etmesi halinde, bu hallerin sona ermesini, diğer
hallerde ise III/ (A), (B) ve (C) bölümlerinde
belirtilen tarihleri takip eden onuncu günden başlanarak
sigortalılık niteliği yitirilmiş sayılır. Bildirimlerde
bu husus göz önünde bulundurulur.
V-
SİGORTALILIK HALLERİNİN ÇAKIŞMASI
Sigortalıların Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan
sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi
olmasını gerektirecek şekilde çalışmaları halinde
aşağıdaki şekilde işlem yapılır.
1)
Sigortalılar, 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve
(c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden
fazlasına aynı anda tabi olmaları halinde öncelikle (c)
bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışma yoksa ilk
önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak
sigortalı sayılırlar.
2)
1 inci madde gereği başlatılan sigortalılığın kesintiye
uğraması halinde sonra başlayan çalışmaya göre
sigortalılık hali başlatılır.
3)
5510 sayılı Kanunu 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c)
bentlerinde yer alan sigortalılık halleri ile bu Kanunun
5 inci maddenin (a) ve (e) bentlerine tabi sigortalılık
hallerinin çakışması halinde, bunlar bu Kanunun 4 üncü
maddesi kapsamında sigortalı sayılır ve birinci madde
hükmü uygulanır.
4)
İsteğe
bağlı sigortalı olanların
5510
sayılı Kanunun 4
üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c)
bentleri kapsamına tabi olacak şekilde çalışmaya
başlamaları halinde, bu Kanunun 51 inci maddesinin
üçüncü fıkrası saklı kalmak kaydıyla isteğe bağlı
sigortalılık hali sona erer.
5)
1 inci maddede belirtilen sigortalılık hali
değişikliklerinde Kanunda ve Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliğinde belirtilen sigortalılığın sona erdiği
tarihi takip eden günden itibaren, yeni sigortalılık
haline göre hak ve yükümlülükler başlar.
6)
5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında
sigortalı sayılanlar, kendilerine ait veya ortak
oldukları işyerlerinden, Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fırkasının (a) bendi kapsamında sigortalı
bildirilemezler.
7)
Sigortalı sayılması gereken sigortalılık halinden başka
bir sigortalılık hali için prim ödemiş olması halinde,
ödenen primler 1 inci maddeye göre esas alınan
sigortalılık hali için ödenmiş ve esas alınan
sigortalılık halinde geçmiş kabul edilir.
8)
01/10/2008
tarihinden önce
506 sayılı Kanuna
tabi olmaları nedeniyle 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, 1479 ve 2926
sayılı kanunlara tabi olmaları nedeniyle
5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında kabul edilen
sigortalılardan zorunlu
sigortalı olmaları gerektiği halde 506, 1479 ve 2926
sayılı kanunlara tabi isteğe bağlı sigortalılığı devam
edenler hakkında bu Kanunun 4 üncü maddesi gereğince
işlem yapılır.
9)
01/10/2008 tarihinden önce
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendi kapsamında sigortalı oldukları halde,
kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden bu
Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine
tabi prim ödemesi olanların sigortalılıkları kesintiye
uğrayıncaya kadar devam ettirilir.
10)
01/10/2008 tarihinden önce
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı oldukları
halde 2925 sayılı Kanuna tabi prim ödeyenlerin
sigortalılıkları 01/10/2008 tarihi itibariyle sona erer,
5510 sayılı Kanuna tabi çalışmanın sona erdiği tarihi
takip eden aybaşından itibaren 2925 sayılı Kanuna göre
kendiliğinden başlatılır.
VI-
506, 1479, 2926 VE 5434 SAYILI KANUNLAR İLE 2925 SAYILI
KANUNA TABİ OLANLARIN SİGORTALILIKLARI
5510 sayılı
Kanunun geçici 1 inci maddesine göre
2008
yılı Ekim ayı başından önce;
a)
506 ve 2925 sayılı kanunlara tabi olanlar, Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi,
b)
1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi olanlar, Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi,
c)
5434 sayılı Kanuna tabi olanlar Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi,
kapsamında
sigortalı sayılır.
5510
sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 506 sayılı
Kanunun mülga 86 ncı maddesine göre malullük, yaşlılık
ve ölüm topluluk sigortasına tabi olanlardan;
1)
Kurumca yapılan araştırma
sonucunda ticari kazanç veya serbest meslek kazancı
nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi
mükellefi olduğu tespit edilen avukat ve noterler bu
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamında ayrıca bir bildirime gerek kalmaksızın
sigortalı sayılır.
2)
2008 yılı Ekim ayından önce Ülkemiz ile uluslararası
sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde iş
üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde
çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri, bu Kanunun
4 üncü maddesi birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalı sayılır ve bunlar hakkında kapsama alındıkları
tarihten sonra kısa vadeli sigorta kolları ile genel
sağlık sigortası hükümleri uygulanır. Bunların
bildirimleri işverenleri tarafından durumlarına uygun
aylık prim ve hizmet belgesi ile yapılır. Bu
sigortalıların uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak
istemeleri halinde, 5510 sayılı Kanunun 50 nci
maddesinin ikinci fıkrasının Türkiye’de yasal olarak
ikamet etme şartı ile aynı fıkranın (a) bendinde
belirtilen şartlar aranmaksızın haklarında isteğe bağlı
sigorta hükümleri uygulanır. Bu kapsamda, isteğe bağlı
sigorta hükümlerinden yararlananlardan ayrıca genel
sağlık sigortası primi alınmaz. Bunların bildirimleri
işverenleri tarafından durumlarına uygun aylık prim ve
hizmet belgesi ile yapılır.
3)
2008 yılı Ekim ayı başından
önce yabancı devletleri Ülkemizde temsil eden elçilik,
konsolosluk ve ataşeliklerde çalışmaları nedeniyle
topluluk sigortasına tabi olanların işverenlerinin 5510
sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde işyeri tescilleri
yapılmak suretiyle sigortalılıkları devam ettirilir.
Yukarıda 1 ve 2 ve 3 üncü maddelerde belirtilen
sigortalıların topluluk sigortası kayıtları esas
alınarak tescilleri Kurum tarafından Kanuna uygun hale
getirilir. Ancak, bunların kendileri veya işverenleri
tarafından örneği Kurumca hazırlanan belgenin 5510
sayılı Kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç üç ay
içinde Kuruma verilmesi zorunlu olup, Kurum tescilleri
bu belgelere göre kontrol edilir.
5510
sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki kısa ve
uzun vadeli sigorta kollarına ait topluluk sigortası
primlerinin takip ve tahsilinde, ilgili topluluk
sigortası sözleşmesi ile 506, 5458, 5763 ve 5797 sayılı
kanun hükümleri uygulanır.
5510
sayılı Kanunun geçici 11 inci maddesi gereğince, 2008
yılı Ekim ayı başı itibariyle dış temsilciliklerde
görevli sigortalı veya genel sağlık sigortalısı
personelinden, temsilciliğin bulunduğu ülkede sürekli
ikamet iznine veya bu devletin vatandaşlığını da haiz
olanlar, uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerindeki
hükümler saklı kalmak üzere ve Dışişleri Bakanlığının
olumlu görüşünün alınması şartıyla bulunduğu ülkenin
sosyal güvenlik kurumları ile irtibatlandırılabilirler.
4046 sayılı
Kanunun 21 inci maddesi kapsamında iş kaybı tazminatı
alanlar 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı ve genel
sağlık sigortalısı sayılır, ancak bu sigortalılar kısa
vadeli sigorta kollarına tabi değildir. Sigortalıların
sigortalı olduklarını ayrıca sigortalı bildirim belgesi
ile Kuruma bildirme zorunlulukları yoktur.
Türkiye İş
Kurumu tarafından ilk iş kaybı tazminatının ödendiği
tarihi takip eden ay sonu itibarıyla, iş kaybı tazminatı
alanlara ilişkin primlerin aktarıldığı anda sigortalı
bildirimi ve tescili yapılmış sayılır.
Bu
kapsamdakilerin sigortalılıkları iş kaybı tazminatı
ödeme süresinin bittiği tarihte sona erer. İş kaybı
tazminatı sona erenler için sigortalı işten ayrılış
bildirgesi düzenlenmez.
B- 2925
Sayılı Kanuna Tabi Olanların Sigortalılığı
2925 sayılı
Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununun 1 ila 5 inci,
33 üncü maddeleri 5754 sayılı Kanunla 1/10/2008 tarihi
itibariyle yürürlükten kaldırıldığından, 2925 sayılı
Kanun uygulaması 01/10/2008 tarihinden önce prim ödeyen
sigortalılarla sınırlı olmak üzere devam ettirilir.
2925
sayılı Kanunun sigortalılığın sona ermesine ilişkin 6
ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yapılan
değişiklikle; 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren
primlerini 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesine göre
hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile
birlikte ait olduğu yılı takip eden yılın Şubat ayı
sonuna kadar ödemeyenlerin tarım sigortalılıkları o
yılın 1 Ocak gününden itibaren sona erer.
C- 1479
Sayılı Kanuna Tabi Olanların Sigortalılığı
5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendinin (4) numaralı alt bendinde belirtilen tarımsal
faaliyette bulunanlar hariç diğer alt bentlerine göre
sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 1/10/2008
tarihine kadar kayıt ve tescillerini yaptırmayanların
sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1/10/2008 tarihinden
itibaren başlar.
1/10/2008 tarihinden önce 29/8/1977 tarihli 2108 sayılı
Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasasının 4 üncü
maddesine göre muhtar seçildikleri tarih itibarıyla,
1479 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescilleri yapılan köy
muhtarlarından; 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi
hükümlerine göre sigortalılıklarını devam ettirmek
isteyenlerin 1/10/2008 tarihinden itibaren 6 ay içinde
yazılı talepte bulunmaları halinde sigortalılıkları
aynen devam ettirilir. Bu süre içerisinde talepte
bulunmayanlar hakkında ise 5510 sayılı Kanun hükümleri
uygulanır.
01/10/2008 tarihinden önce 1479 sayılı Kanun kapsamında
sigortalı sayılıp, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt
bendinde belirtilen anonim şirketlerin kurucu
ortaklarından, 1/10/2008 tarihinden sonra
sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenlerin,
01/10/2008 tarihinden itibaren 6 ay içinde yazılı
talepte bulunmaları halinde sigortalılıkları aynen devam
ettirilir. Bu süre içerisinde talepte bulunmayanların
sigortalılıkları ise 01/10/2008 tarihi itibarıyla sona
erer.
1479
sayılı Kanun kapsamına alınması gerektiği halde
sigortalılığı başlamayan ve 01/10/2008 tarihinde kadar
T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve 506
sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde belirtilen
emekli sandıklarınca kendilerine yaşlılık, malullük veya
ölüm aylığı bağlananlar, 01/10/1972 tarihinden itibaren
1479 sayılı Kanun kapsamı dışında sayılırlar. Ancak,
1479 sayılı Kanuna tabi hizmet süreleri, diğer kurum ve
sandıklara bildirilmiş ise bu hizmetler geçerli sayılır.
D-
2926 Sayılı Kanuna Tabi Olanların Sigortalılığı
5510
sayılı Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4)
numaralı alt bendine göre sigortalı sayılanların hak ve
yükümlülüğü tarımsal faaliyetlerinin kanunla kurulu
ilgili meslek kuruluşlarınca veya kendilerince, bir yıl
içinde bildirilmesi halinde sigortalılık 01/10/2008
tarihinden, bu süre içinde bildirilmemesi halinde ise
bildirimin Kuruma yapıldığı tarihten başlatılır.
2926
sayılı Kanuna tabi sigortalı olanların hak ve
yükümlülükleri, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği
01/10/2008 tarihinden itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında devam eder.
E- 5434
Sayılı Kanuna Tabi Olanların Sigortalılığı
a)
2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi
iştirakçi iken bu tarihten sonra da aynı statüde
çalışmaya devam edenler,
b)
2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle kamu idarelerinde
hizmet akdi ile veya sözleşmeli olarak çalışanlardan,
ilgili kanunları gereği 5434 sayılı Kanun ile
ilgilendirilenler aynı statüde çalışmaya devam ettikleri
sürece,
c)
5434 sayılı Kanunun 12 nci maddesi gereğince isteğe
bağlı olarak ve ek 76 ile geçici 192 nci maddeleri
uyarınca ilgi devamı sağlanmış olanlardan ilgileri devam
ettirilenler,
d)
5434 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ilgilendirilmiş
olanlardan 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle ücretsiz
izinde bulunanlar,
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendi kapsamında sigortalı sayılırlar bunlar hakkında
5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de
dahil 5434 ve mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre
işlem yapılır.
5434
sayılı Kanunun 12 nci maddesi gereğince isteğe bağlı
olarak ve ek 76 ile geçici 192 nci maddelerine göre ilgi
devamı şartlarını taşıyanlardan Kanunun yürürlük
tarihinden sonra, ilgi devamı kurmak isteyenler hakkında
da Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri dahil 5434
ve mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem
yapılır.
5510
sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434
sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre isteğe bağlı
ilgilendirilenler ile ek 71, ek 76 ve geçici 192 nci
maddeleri uyarınca ilgi devamı sağlanmış olanların
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonrada ilgileri
devam ettirilir.
2008
yılı Ekim ayından önce 5434 sayılı Kanuna göre iştirakçi
iken bu tarihten önce ve sonra görevinden ayrılanlar ile
bunlardan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine
tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlardan görevinden
ayrılanların 5434 sayılı Kanunun 12 nci maddesi
uyarınca isteğe bağlı iştirakçilik ile ek 76 ve geçici
192 nci maddeleri uyarınca iştirakçi olmak üzere
başvuruda bulunanların gerekli şartları taşımaları
halinde, haklarında Kanunla yürürlükten kaldırılan
hükümleri de dahil 5434 ve 2829 sayılı Kanun hükümlerine
göre işlem yapılır.
4046
sayılı Kanunun 22 nci maddesi uyarınca, özelleştirme
programına alınan kuruluşlarda çalışan personelden Kamu
kurum ve kuruluşlarına atanacak olan personelin eski
kurumları ile ilişkilerinin kesileceği tarihe kadar
geçecek süredeki, aylık ücret, sosyal hak ve yardımlar
ile her türlü özlük haklarının özelleştirme fonundan
ödenmesi ve bunlardan 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmakta
olanların bu süre içinde 5434 sayılı Kanuna göre kurulan
ilgilerinin devam ettirilmesi, nakil işleminden sonra
ise personelin, atandığı kurumun mevzuatına tabi olması
gerekmektedir. Buna göre, 5434 sayılı Kanunun 12 nci
maddesi kapsamında bulunan bir kurumda 5434 sayılı
Kanuna tabi çalışmakta iken kurumun özelleştirilmesi
sonucu 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi uyarınca başka
bir kamu kurum veya kuruluşlarına atananların
atandıkları kurum veya kuruluş 5434 sayılı Kanun
kapsamında olan ve kadro ihdası yapılmış bir kurum
olması halinde atananlar Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı
sayılacaklardır. Aksi taktirde Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı
sayılacaklardır.
VII- EMEKLİ/YAŞLILIK, VAZİFE VEYA HARP MALÜLLÜĞÜ AYLIĞI
ALMAKTA İKEN YENİDEN ÇALIŞMAYA BAŞLAYANLAR
a)
Yaşlılık veya Emekli
Aylığı Almakta İken Yeniden Çalışmaya Başlayanlar;
5510
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
, (b) ve (c) bendi kapsamında sigortalı olup, yaşlılık
aylığı bağlananlardan tarımsal faaliyetlerde kendi adına
ve hesabına bağımsız çalışanlar ile 27/4/2005 tarih ve
5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi hariç yeniden
çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya
başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında
kesilerek tüm sigorta kollarına tabi tutulurlar. Bu
sigortalılardan, kendi adına ve hesabına tarımsal
faaliyetlerde bulunanlar ile Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalılar
hariç, (b) bendi kapsamında çalışmaya başlayanların
aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte
bulunanların, almakta oldukları yaşlılık aylıklarından
sosyal güvenlik destek primi kesilir.
b)
Vazife veya Harp Malullüğü Aylığı Almakta İken Yeniden
Çalışmaya Başlayanlar;
1)
Vazife malullüğü aylığı bağlanmış malullerden, Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c)
bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışmaya
başlayanlar ile çalışmaya devam edenlerin aylıkları
kesilir. Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4)
numaralı alt bendi hariç olmak üzere diğer alt
bentlerine tabi çalışmaya başlayan vazife malullerinden
aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte
bulunanların yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam
edilir. Bunlardan, almakta oldukları aylıklarından
Kanuna göre sosyal güvenlik destek primi kesilir
2)
Harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı kanunlar gereği
vazife malullüğü aylığı bağlanmış malullerden, Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri
kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar ile
çalışmaya devam edenlerin ve
3713 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış malûller ile
aynı Kanun kapsamına giren olaylar sebebiyle vazife
malûllüğü aylığı alan er ve erbaşların,
5510 sayılı
Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı olarak
çalışmaları
halinde de aylıkları kesilmez. Harp malullerinin
aylıklarının kesilmesi halinde dahi harp malullüğü
zamları kesilmez.
3)
Aylıkları kesilmeksizin
5510 sayılı
Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı olarak
çalışanlar hakkında uzun vadeli sigorta kolları, Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri
kapsamında çalışanlar hakkında ise, iş kazası ve meslek
hastalığı sigortası hükümleri uygulanır. İş kazası ve
meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulananların uzun
vadeli sigorta kollarına tabi olmayı bir ay içinde
istemeleri halinde, bu isteklerini Kuruma bildirdikleri
tarihi takip eden ay başından itibaren, haklarında uzun
vadeli sigorta kolları da uygulanır ve bu fıkra
kapsamına girenlerden ayrıca genel sağlık sigortası
primi alınmaz.
3201
sayılı Kanuna göre borçlanılan yurtdışı hizmetlerine
istinaden yaşlılık aylığı bağlananlar sosyal güvenlik
destek primine tabi çalışamazlar.
5510 sayılı
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya
sigortalı olanlar, vazife malullüğü, malullük, yaşlılık
veya emekli aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek
çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek
primine tabi olma bakımından
5510 sayılı
Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin
uygulanmasına devam edilir.
Sosyal güvenlik destek primi ödenmiş veya bildirilmiş
süreler
5510 sayılı
Kanuna göre malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim
ödeme gün sayısına ilave edilmez.
VIII- SİGORTALILARIN KURUMA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN
YERİNE GETİRİLMEMESİ
5510
sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında
belirtilen sigortalı işe giriş bildirgesini, Kanunda
belirtilen süre içinde ya da Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliği ile belirlenen şekle ve usule uygun
vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya
benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde
anılan ortamda göndermeyenler,
Söz
konusu bildirgenin mahkeme kararından veya Kurumun
denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan
tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim
elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları
soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar,
döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla
kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve
belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle
yükümlü olanlar,
İşyeri esas alınmak suretiyle bildirgenin verilmediğine
ilişkin; mahkemenin karar tarihinden, Kurumun denetim ve
kontrolle görevli memurlarının tespit tarihinden, diğer
kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor
tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu
idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan
alınan bilgi veya belgelerin Kuruma intikal tarihinden
itibaren bir yıl içinde ikinci fıkrada sayılan
durumlardan biriyle tekrar bildirge verilmediğinin
anlaşılması halinde, bildirgeyi vermekle yükümlü
olanlar,
5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamında sigortalı sayılan kişilerin
sigortalılıklarının başlangıcından itibaren kendi
mevzuatlarına göre kayıt veya tescili yapan ilgili
kurum, kuruluş ve birlikler veya vergi dairelerince en
geç on beş gün, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız
çalışanlar için ise bir ay içinde Kuruma bildirimi
yapılmayanlar,
5510
sayılı Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamındaki sigortalıların sigortalılıklarının sona
erdiği tarihten on gün içinde sigortalı işten ayrılış
bildirgesi ile Kuruma bildirim yükümlülüklerini yerine
getirmeyen kurum ve kuruluşlar ile tüzel kişiler,
Kurumca
sağlanacak elektronik altyapıdan yararlanmak suretiyle,
Kurumca belirlenecek işlemlerde, kamu idareleri ile
bankalar, işlem yaptığı kişilerin sigortalılık
bakımından tescilli olup olmadığını kontrol etmek ve
sigortasız olduğunu tespit ettiği kişileri, Kuruma
bildirmek yükümlülüğünü yerine getirmeyenler,
hakkında Kanunun 102 nci maddesinde belirtilen
tutarlarda idari para cezası uygulanır.
Kuruma
verilme süresinin son gününün 5604 sayılı Kanun
gereğince mali tatile rastlaması halinde söz konusu
kanuna ilişkin hükümler uygulanır.
İdari para
cezalarının uygulanması ilgili yükümlülüklerin yerine
getirmesini ortadan kaldırmaz.
Bu Tebliğ hükümleri 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle
yürürlüğe girer.
Tebliğ olunur.
Ekleri İçin Tıklayınız
Ek-1
Ek-2 |
