|
28 Eylül 2008 PAZAR |
Resmî Gazete |
Sayı : 27011 |
Sosyal
Güvenlik Kurumundan:
5510 SAYILI KANUNUN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ
(a) VE (b) BENDİ KAPSAMINDA SİGORTALI OLANLAR İLE HAK
SAHİPLERİNİN TAHSİS İŞLEMLERİNE İLİŞKİN TEBLİĞ
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
sosyal sigorta hükümleri ile getirilen kısa ve uzun
vadeli sigorta kollarından bağlanan gelir ve aylıklar
ile öngörülen yardımlara ilişkin
usul ve esasları belirlemek ve düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, 5510 sayılı
Kanuna göre hizmet akdine tabi çalışanlar ve kendi adına
ve hesabına bağımsız çalışanlar ile bunların hak
sahiplerine uzun ve kısa vade sigorta kollarından
sağlanan hak ve yükümlülükler ile
yararlanma şartları ve tahsis mevzuatına
ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3
– (1) Bu Tebliğ, 5510 sayılı Kanunun 16, 19, 20, 25 ila
28, 30 ila 37, 39, 97 ve geçici 6, 9, 10 ve geçici 14
üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE
4
–
(1) Bu
Tebliğin uygulanmasında;
a) Ay:
Ücretleri; her ayın 15'inde ödenen 4 üncü maddenin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar
için, ayın 15'inden ertesi ayın 15'ine kadar geçen,
diğer sigortalılar için ise ayın 1'i ilâ sonu arasında
geçen ve otuz gün olarak değerlendirilen süreyi,
b)
Aylık: Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigorta
kolundan yapılan sürekli
ödemeyi,
c)
Gelir: İş kazası veya meslek hastalığı halinde
sigortalıya veya sigortalının ölümü halinde hak
sahiplerine, yapılan sürekli ödemeyi,
ç)
Hak sahibi: Sigortalının veya sürekli iş göremezlik
geliri ile malûllük veya yaşlılık aylığı almakta
olanların ölümü halinde, gelir veya aylık bağlanmasına
veya toptan ödeme yapılmasına hak kazanan eş, çocuk, ana
ve babasını,
d) Yıl: Ücretleri; her ayın 15'inde
ödenen 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamındaki sigortalılar için, 15 Ocak tarihinden
ertesi yılın 15 Ocak tarihine kadar geçen, diğer
sigortalılar için ise 1 Ocak ilâ 31 Aralık tarihleri
arasında geçen ve 360 gün olarak değerlendirilen süreyi,
e) Kamu
idareleri: 10/12/2003 tarihli
ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde
belirtilen kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri
ile bunların bağlı idare, ortaklık, müessese ve
işletmeleri ve yukarıda belirtilenlerin ödenmiş
sermayesinin % 50’sinden fazlasına sahip oldukları
ortaklık ve işletmelerden Türk Ticaret Kanununa tabi
olmayanlarla özel kanunlarına göre personel çalıştıran
diğer kamu kurumlarını,
f)
Kanun:
31/5/2006
tarihli ve 5510
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanununu,
g) Kısa vadeli sigorta kolları: İş
kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası
kollarını,
ğ)
Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumu,
ı)
Kurum Sağlık Kurulu: Kurumca yetkilendirilen sağlık
hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca düzenlenecek
raporlardaki teşhis ve bu teşhise dayanak teşkil eden
belgeleri incelemek suretiyle, çalışma gücü kaybı ve
meslekte kazanma gücü kaybı oranlarını, erken yaşlanma
hali ve vazifelerini
yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücü kaybını,
malullük derecelerini belirlemeye yetkili hekimlerden
ve/veya diş hekimlerinden oluşan kurulları,
i)
Ödeme dönemi: Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve
aylıkların, ödeme tarihinden takip eden ödeme tarihine
kadar geçen süreyi,
j) Uzun vadeli sigorta kolları:
Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası kollarını,
ifade
eder.
Malullük sigortasından sağlanan yardımlar
MADDE 5
–
(1)
Malullük sigortasından sağlanan
hak, malullük aylığı bağlanmasıdır.
(2)
Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca
yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık
kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve
dayanağı tıbbi belgelerin
Kurum
Sağlık Kurulunca incelenmesi
sonucu, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının;
(a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için,
çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı
sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını
kaybettiği, anılan Kurulca
tespit edilen sigortalı
malullük aylığı talebinde bulunabilir.
(3)
Sigortalılara
malullük aylığı bağlanabilmesi için, Kanunun 26
ncı maddesinde belirtilen
şartları yerine getirmesi ve Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının;
a)
(a) bendi kapsamında bulunması halinde, çalıştığı işten
ayrıldıktan,
b)
(b) bendi kapsamında bulunması halinde, tarım işlerinde
kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar hariç olmak
üzere iş yerini kapattıktan veya devrettikten,
sonra
örneği Kurumca hazırlanacak tahsis talep dilekçesi ile
ilgili üniteye başvurmaları şarttır.
(4)
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve
(c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış
veya prim ödemiş
sigortalıların malullük
aylığı bağlanmasına ilişkin talepleri, son sigortalılık
haline göre sonuçlandırılır.
(5)
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine
göre sigortalı sayılanlara malullük aylığı
bağlanabilmesi için kendi sigortalılığı nedeniyle genel
sağlık sigortası primi
dahil, prim ve prime ilişkin
her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
(6) Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (b) bendi
kapsamında geçen hizmetlerle birlikte (a) veya (c)
bentleri kapsamında malullük aylığı bağlanacağı
durumlarda, (b) bendi kapsamında geçen hizmetler prim ve
prime ilişkin her türlü borçların ödendiği tarih
itibariyle geçerli sayılır ve aylık, bu tarihi takip
eden aybaşından itibaren başlar.
(7)
Tahsis talep dilekçesine, sigortalının bir adet belgelik
fotoğrafı ile Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılardan ilgili
döneme ait aylık prim ve hizmet belgesi henüz Kuruma
verilmemiş olanlar için sigortalı
işten ayrılış bildirgesi eklenir.
(8)
Malullük durumunu gösteren sağlık raporu alınmadan
doğrudan malullük aylığı bağlanması talebinde bulunan
sigortalılar, öncelikle Kurumca yetkilendirilen sağlık
kuruluşuna sevk
edilerek, malullük durumunun tespitine esas sağlık
kurulu raporunun temini yoluna
gidilir.
(9)
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b)
bendi kapsamındaki sigortalılardan geçirdiği iş kazası
veya tutulduğu meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma
gücünün en az % 60’ını kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca
tespit edilenlerden malullük aylığı bağlanması için yeni
bir sağlık kurulu raporu istenmez.
Yaşlılık sigortasından sağlanan yardımlar
MADDE 6
–
(1)Yaşlılık
sigortasından sağlanan yardımlar; yaşlılık aylığı
bağlanması ve yaşlılık toptan ödemesi yapılmasıdır.
Yaşlılık Aylığına hak kazanma koşulları
MADDE 7
–
(1) Kanuna göre
30/4/2008 (hariç) tarihinden sonra
sigortalı olup;
a) Kadın
ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olanlardan; kendi
adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için en az 9000
gün, hizmet akdi ile çalışanlar için en az 7200 gün
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş
olması,
b) Yaş
hadlerinin uygulanmasında Kanunun 28 inci maddesinin
ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen prim gün
sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş
hadlerinin esas alınması,
c) Bu
fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yaş hadlerine
65 yaşı geçmemek üzere, üç yıl eklenmesi ve adlarına en
az 5400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi
bildirilmiş olması,
şartıyla
yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak, 5400 prim gün sayısı,
ilk defa 30/4/2008 (hariç)
ile 31/12/2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar için
4600 gün, takip eden yıllarda da 5400 günü geçmemek
üzere 100’er gün artırılmak suretiyle uygulanır.
(2) Kanunun
28 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları dışındaki
diğer fıkralarda yer alan, ilk defa sigortalı olduğu
tarihten önce malul olan, çalışma gücü kaybı % 40 ila
% 59 arasında olan, maden işyerlerinin yer altı
işlerinde çalışanlar ile erken yaşlanan
sigortalıların aylığa hak
kazanma koşulları, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının;
a)
(b) bendi kapsamındaki sigortalılardan
1/10/2008 tarihinden sonra
tahsis talebinde bulunanlara bu tarihten sonra,
b)
(a) bendi kapsamındaki sigortalılardan Kanunun yürürlük
tarihinden önce sigortalı olanlardan
ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce malul olan,
çalışma gücü kaybı % 40 ila % 59 arasında olan ve maden
işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar için Kanunun
geçici madde hükümleri, ilk defa
Kanuna göre sigortalı olanlar için ise,
sigortalılık başlangıç tarihlerine göre Kanunun geçici
6 ncı maddesinde öngörülen
gün sayıları da dikkate alınmak suretiyle uygulanır.
c)
Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrasında
belirtilen
ve
Kurum Sağlık Kurulunca Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma
Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğine göre
başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul
olduğuna karar verilen çocuğu bulunan kadın
sigortalıların, Kanunun yürürlük tarihinden sonra geçen
prim gün sayılarının ¼ oranı, sigortalının prim ödeme
gün sayısına ilave edilir ve emeklilik yaş hadlerinden
indirilir.
(3)
30/4/2008 (dahil) tarihinden
önce sigortalı olanların; sigortalılık süresi, prim
ödeme gün sayısı ve yaş gibi genel şartlara göre
yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanma koşullarının
tespitinde; 506 sayılı Kanunun geçici 81 inci, 1479
sayılı Kanunun geçici 10 uncu (2926 sayılı Kanun
kapsamındakiler de dahil), 2925 sayılı Kanunun geçici 2
nci
maddeleri esas alınır.
(4)
2008 yılı Ekim ayı başından
önce Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalı olanlardan,
a) İlk defa
sigortalı olduğu tarihte malul
olanların Kanunun geçici 10 uncu,
b)
Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananların
506 sayılı Kanunun geçici 87 ve Kanunun geçici 10 uncu,
c) Maden
işyerlerinin yer altı işlerinde
çalışanların Kanunun geçici 9 uncu,
maddeleri
dikkate alınmak suretiyle yaşlılık aylığına hak
kazanma koşulları belirlenir.
Yaşlılık aylığı başvurusu ve istenilecek belgeler
MADDE 8
–
(1) Yaşlılık aylığı bağlanması için sigortalının Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının;
a)
(a) bendi kapsamında bulunması halinde, çalıştığı işten
ayrıldıktan sonra,
b)
(b) bendi kapsamında bulunması halinde, tarım işlerinde
kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar hariç
sigortalılığa esas faaliyetine son verip vermeyeceğini
beyan ettikten sonra,
örneği
Kurumca hazırlanan tahsis talep dilekçesi ile Kuruma
başvurması şarttır.
c) (b) bendine göre sigortalı sayılanların kendi
sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi
dahil, prim ve prime ilişkin
her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
(2)
Tahsis talep tarihinde Kanunda yaşlılık aylığı için
belirlenen yaş ve sigortalılık süresi şartlarından
birini yerine getirmemiş olan, ancak, yerine
getirilmeyen şartı tahsis talep tarihinden itibaren 1 ay
içerisinde yerine getiren sigortalının tahsis talebi, bu
şartın yerine getirildiği tarih itibariyle geçerli
sayılır.
(3)
Tahsis talep dilekçesine, sigortalının bir adet belgelik
fotoğrafı ile Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılardan ilgili
döneme ait aylık prim ve hizmet belgesi henüz Kuruma
verilmemiş olanlar için sigortalı işten ayrılış
bildirgesi eklenir.
Yaşlılık aylığı bağlanacak sigortalılık halinin
belirlenmesi ve aylığın başlangıcı
MADDE 9
–
(1)
Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c)
bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışan veya
prim ödeyen sigortalıların yaşlılık aylığı bağlanmasına
ilişkin talepleri, sigortalılık süresi içinde en fazla
sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali esas alınarak
sonuçlandırılır. Sigortalılık hallerindeki hizmetlerin
eşitliği halinde ise, eşit sigortalılık halinin
sonuncusuna göre işlem yapılır.
(2)
2008 yılı Ekim ayı başından önce
sigortalı olup,
bu tarihten sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı
sosyal güvenlik kurumlarına ya da Kanunda belirtilen
sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlara
aylık bağlanmasında, Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun
hükümleri esas alınır.
(3)
Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci
fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen
sigortalıların yaşlılık aylığı, yazılı istek tarihini
takip eden aybaşından itibaren başlar.
(4)
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (b) bendi
kapsamında geçen hizmetlerle birlikte (a) veya (c)
bentleri kapsamında yaşlılık aylığı bağlanacağı
durumlarda, (b) bendi kapsamında geçen hizmetler prim ve
prime ilişkin her türlü borçların ödendiği tarih
itibariyle geçerli sayılır ve aylık, bu tarihi takip
eden aybaşından itibaren başlar.
(5) Kanunun
28 inci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarında
belirtilen sigortalıların çalışma gücündeki kayıp
oranları, yedinci fıkrasında belirtilen sigortalıların
erken yaşlanma durumları ile sekizinci fıkrasındaki
kadın sigortalıların malul çocuklarının sürekli bakıma
muhtaç olup olmadığı Kurum
Sağlık Kurulunca tespit edilir. Bunların Kurum Sağlık
Kurulu kararlarına karşı itiraz başvurularının
sonuçlandırılmasında, Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliğinin 54 üncü maddesinin birinci fıkrası ve 56
ncı madde hükümleri
uygulanır.
(6)
Yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın
sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç
derecede malul çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten sonra geçen prim gün sayılarının dörtte
biri, prim gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu
süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.
Sosyal güvenlik destek primi
MADDE 10
–(1)
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra;
a)
İlk defa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a), (b) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı olup,
yaşlılık aylığı alanlardan, Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya
başlayanların, yaşlılık aylıklarının kesilmemesi için
yazılı istekte bulunanların yaşlılık aylıklarının
ödenmesine devam edilir.
b)
İlk defa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a), (b) ve (c) bentleri
kapsamında sigortalı olup, Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında
çalışırken, sigortalılık faaliyetine son vermeyeceğini
beyan ettikten sonra yazılı istekte bulunanlara yaşlılık
aylığı bağlanır.
(2)
Bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri
kapsamında olanlardan, tarımsal faaliyetlerde kendi
adına ve hesabına bağımsız çalışanlar hariç, almakta
oldukları veya bağlanacak yaşlılık
aylıklarının % 15’i oranında sosyal güvenlik destek
primi kesilir. Yaşlılık aylığından kesilecek olan bu
tutar, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendine tabi sigortalılara ilgili yılın Ocak ayında
ödenen en yüksek yaşlılık aylığından alınabilecek sosyal
güvenlik destek priminden fazla olamaz.
(3)
Aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilen
sigortalılardan ayrıca kısa vadeli sigorta kolları primi
alınmaz. Sosyal güvenlik destek primine tâbi olanların
primleri, aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil
edilir. Sosyal güvenlik destek primi ödenmiş veya
bildirilmiş süreler, Kanuna göre malûllük, yaşlılık ve
ölüm sigortaları prim gün
sayısına ilave edilmez, Kanuna göre yaşlılık ve ölüm
toptan ödemesi yapılmaz.
(4)
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine
tâbi faaliyete başladığı için Kanunun 30 uncu maddesinin
üçüncü fıkrasının (a) bendine göre yaşlılık aylığı
kesilenler, tercihlerini sosyal güvenlik destek primine
tabi olma yönünde, sosyal güvenlik destek primine tabi
olanlar ise tüm sigorta
kollarına tabi olma yönünde değiştirebilirler.
(5)
Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası gereğince
tercih değişikliği talebinde bulunanların bu değişikliğe
ilişkin talepleri, örneği Kurumca hazırlanan sigorta
kolu tercih bildirimi ile alınır. Bunlardan tüm sigorta
kollarına tabi olmak isteyenlerin aylıkları, bildirimin
Kurum kayıtlarına geçtiği tarihi izleyen ödeme dönemi
başında kesilir. Sosyal güvenlik destek primine tabi
olmak isteyenlerin aylıkları ise, bildirimin Kurum
kayıtlarına intikal tarihini takip eden ödeme döneminden
itibaren Kanunun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının
(a) bendi gereğince yeniden hesaplanmak suretiyle
başlatılır.
(6)
3201 sayılı Kanuna göre borçlanılan yurtdışı
hizmetlerine istinaden yaşlılık aylığı bağlananlar
hakkında sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümler
uygulanmaz.
(7)
2008 yılı Ekim ayı başından önce sigortalı olanlar ile
malullük veya yaşlılık aylığı bağlananlar
ve Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik
destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında
sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından
Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin
uygulanmasına devam edilir.
(8)
2008 yılı Ekim ayı başından önce sigortalı olan
kişilerin Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra
aylık bağlanıp bağlanmadığına bakılmaksızın, Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten sonra;
a)
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında çalışanların prime
esas kazançları
üzerinden, kısa vadeli sigorta kolları prim oranına % 30
oranı eklenmek suretiyle sosyal güvenlik destek primi
kesilir. % 30 oranının dörtte biri sigortalı, dörtte üçü
işveren hissesidir. Bu kapsamda sayılan kişilerden
sosyal güvenlik destek primine tabi olanların prim ödeme
yükümlüsü bunların işverenleridir. Sosyal güvenlik
destek primine tabi olarak çalışan sigortalının iş
kazası geçirmesi veya meslek hastalığına tutulması
halinde, bu sigorta kollarından gerekli haklar sağlanır.
b) Tarımsal faaliyetlerde kendi adına ve hesabına
bağımsız çalışanlar hariç,
Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendi kapsamında çalışmaya başlayanların sosyal
güvenlik destek primleri, almakta oldukları
aylıklarından kesilir. Aylıklardan kesilecek sosyal
güvenlik destek primi tutarı, 2008 yılı Ekim ayı
başından itibaren % 12, takip eden her yılın Ocak ayında
bir puan artırılarak % 15’i geçmeyecek şekilde
uygulanır.
Kesilecek olan bu tutar, Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılara ilgili
yılın Ocak ayında ödenen en yüksek yaşlılık aylığından
alınabilecek sosyal güvenlik destek priminden fazla
olamaz.
(9) Gerek Kanunun yürürlük tarihinden önce gerekse
yürürlük tarihinden sonra sosyal güvenlik destek primi
ödenmiş veya bildirilmiş süreler Kanuna göre malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortaları prim
gün sayısına ilave edilmez, toptan ödeme
yapılmaz.
Yaşlılık toptan ödemesinden yararlanma şartları ve
başvuru
MADDE 11
–
(1)
Yaşlılık toptan ödemesi,
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b)
bentleri kapsamında sigortalı olanlardan,
a)
Çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan,
b) Yaşlılık
aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu
halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak
kazanamayan,
sigortalıya
yapılır.
(2) Yaşlılık toptan ödemesinden
Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının;
a)
(a) bendi kapsamında
bulunması halinde çalıştığı işten
ayrıldıktan sonra,
b)
(b) bendi kapsamında bulunması halinde, işyerini
kapattıktan veya
devrettikten sonra,
örneği
Kurumca hazırlanan dilekçe ile ilgili üniteye başvurması
şarttır. Dilekçeye, gerekli durumlarda
sigortalı işten ayrılış
bildirgesi eklenir.
İş
kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan
yardımlar
MADDE 12
–
(1)
İş kazası ve meslek
hastalığı sigortasından tahsise bağlı yapılan ödemeler;
sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri, hak
sahiplerine ölüm geliri bağlanması, evlenme ve cenaze
ödeneği ödenmesidir.
Sürekli iş
göremezlik geliri
MADDE 13
–
(1)
Sürekli iş göremezlik geliri, iş
kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve
özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti
sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen
raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte
kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu
tespit edilen sigortalıya bağlanır.
(2) Sürekli iş göremezlik durumunun
tespiti için Kurum Sağlık Kuruluna;
a)
İlk işe giriş sağlık raporu,
b)
İş kazası ve meslek hastalığı bildirim belgesi,
c)
Olayın Kanuna göre iş kazası olup olmadığı veya
sigortalının meslek hastalığına yakalandığı işyerine ait
çalışma şartlarını net olarak
belirtir rapor ve tutanaklar,
ç)
Çalışır veya çalışamaz
raporu,
d)
Geçici iş göremezlik ödeneği belgesi,
e) İş
kazasından sonra veya meslek hastalığının tedavisi için
başvurduğu hastanelerden alınan
epikrizler,
f)
Sigortalının tedavisi tamamlanıp bulguları sekel halini
aldıktan sonra, son durumunu gösterir sağlık kurulu
raporu ve dayanağı tüm belgeler,
gönderilir.
(3) Sürekli iş göremezlik geliri
bağlanabilmesi için sigortalının, örneği Kurumca
hazırlanan tahsis talep dilekçesi ile ilgili üniteye
başvurması
ve dilekçesine bir adet belgelik fotoğraf
eklemesi gerekir. Sürekli
iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, sigortalının
çalıştığı işten ayrılması, iş yerini kapatması veya
devretmesi şartı aranmaz.
(4) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanlara,
sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kendi
sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası
dahil prim ve prime ilişkin
her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
Ölüm gelirine hak kazanma
MADDE 14
–
(1)
İş kazası veya meslek
hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri
almakta iken ölen sigortalının hak sahiplerine ölüm
geliri bağlanır.
(2) Hak
sahibi olma şartlarının belirlenmesi ile ölüm geliri
bağlanması için istenecek belgeler yönünden, bu
Tebliğin “Ölüm
Aylığı” başlıklı 16
ncı maddesinde belirtilen
hususlar ölüm gelirleri için de geçerlidir.
(3) Sürekli
iş göremezlik geliri almakta iken ölen sigortalıların;
ölüm sebebini bildiren ve ilgili makamlarca düzenlenen
onaylı ölüm tutanağı, defin ruhsatı, gömme izin kağıdı,
ölü muayene zabıt varakası, otopsi raporu veya doktor
raporu gibi belgelerin temininin imkansız olduğu
hallerde, sigortalının ölümünden önce sürekli iş
göremezliğine esas iş kazası veya meslek hastalığı
dışında başka bir kaza geçirip geçirmediği ya da başka
bir hastalığa yakalanıp yakalanmadığının mahallinde
tahkiki Kurumun
sosyal güvenlik
kontrol
memurları
aracılığıyla yaptırılır. Ancak, sigortalının kesin ölüm
sebebine ilişkin karar, bu belgeler ile sigortalının
dosyasının tetkiki sonucunda Kurum Sağlık Kurulunca
verilir.
(4)
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma
gücünü, % 50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle
sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken Kanunun
yürürlük tarihinden sonra ölen
ve ölümü iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmayan
sigortalının almakta olduğu sürekli iş göremezlik geliri
hak sahiplerine paylaştırılır.
Ölüm sigortasından sağlanan yardımlar
MADDE 15 –
(1)
Ölüm sigortasından sağlanan
yardımlar; ölüm aylığı bağlanması, ölüm toptan ödemesi
yapılması, evlenme ve cenaze ödeneği ödenmesidir.
Ölüm aylığına hak kazanma
koşulları ve başvuru belgeleri
MADDE 16
–
(1) 2008 yılı Ekim
ayı başından sonra ölen
sigortalıların hak
sahiplerine;
a)
En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
primi bildirilmiş veya,
b) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü
borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı
bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları primi bildirilmiş,
olması şartıyla
ölüm aylığı bağlanır.
(2)
Ölüm aylığı;
a)
Ölüm tarihinde sigortalı ile yasal evlilik bağlantısı
bulunan eşine,
b) Kanunun
5 inci maddesinin birinci fıkrasının
(a),
(b) ve (e) bentlerine tabi olarak iş kazası ve meslek
hastalığı, hastalık ve analık sigortasına göre
çalışmaları hariç,
Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı
kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle
gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan;
1)
Evli olup olmadığına bakılmaksızın, 18 yaşını,
ortaöğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim
görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocuklarına,
2)
Evli olup olmadığına bakılmaksızın, Kurum Sağlık Kurulu
kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirdiği
tespit edilen çocuklarına,
3)
Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla
beraber sonradan boşanan veya dul kalan kız çocuklarına,
c)
Aylıkta hak sahibi eş ve çocuklardan artan;
1) Hissenin
bulunması halinde, her türlü kazanç ve irattan elde
etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından
daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan
gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık
bağlanmamış olması şartıyla ana ve babasına,
2)
Hisseye bakılmaksızın, bu bendin (1) numaralı alt
bendindeki şartları taşıyan ve 65 yaşın üstünde olan ana
ve babasına,
Kanunun 34
üncü maddesindeki esaslar dahilinde
bağlanır.
(3) Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c)
bentlerinden birden fazlasına tabi
olarak çalışmış olan sigortalıların hak sahiplerinin
aylıkları, sigortalının en son tabi olduğu sigortalılık
hali esas alınarak bağlanır. Son sigortalılık haline
göre ölüm aylığı bağlanamaması durumunda, diğer
sigortalılık hallerindeki hizmetlerine göre ayrı
ayrı değerlendirme
yapılarak, aylığa hak kazanacağı sigortalılık hali esas
alınarak aylık bağlanır.
(4)
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine
göre sigortalı sayılanların hak sahiplerine ölüm aylığı
bağlanabilmesi için ölen sigortalının genel sağlık
sigortası primi dahil, prim
ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması
zorunludur. Ölüm aylığı prim borçlarının ödendiği tarihi
takip eden aybaşından itibaren başlar.
(5)
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (b) bendi
kapsamında geçen hizmetlerle birlikte (a) veya (c)
bentleri kapsamında ölüm aylığı bağlanacağı durumlarda,
(b) bendi kapsamında geçen hizmetler prim ve prime
ilişkin her türlü borçların ödendiği tarih itibariyle
geçerli sayılır ve aylık, bu tarihi takip eden
aybaşından itibaren başlar.
(6)
Ölüm aylığı bağlanabilmesi için hak sahiplerinin örneği
Kurumca hazırlanan tahsis
talep
dilekçesi ile Kurumun ilgili ünitesine
başvurması şarttır.
Tahsis talep dilekçesine;
a) 18
yaşını doldurmayanlar hariç, lise ve dengi öğrenim
görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi
halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocukların ilgili
öğretim kurumundan alacakları öğrenci belgesi,
b) 15 yaşından küçük çocuklar hariç
olmak üzere bir adet belgelik fotoğraf,
c) Malul çocuklar için sağlık kurulu
raporu,
d)
Ana ve babaların hak sahipliği konusunda Kurumca
çıkarılan tebliğde belirtilen belgeler,
eklenir.
Kanunun 60 ıncı maddesine
göre Kurumca belirlenecek test yöntemleri
geliştirilinceye kadar hak sahibi ana ve babanın her
türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin
asgari ücretin net tutarından az olduğunu belirten
imzalı taahhütname vermesi ile ana ve babaya aylık
bağlanmasını müteakip Kurumca gerekli görüldüğü
hallerde, her türlü kazanç ve irattan elde etmiş
oldukları gelirlerinin asgari ücretin net tutarından az
veya fazla olduğuna dair sosyal
güvenlik kontrol memurunun değerlendirmesini içeren
rapor istenir.
Ölüm
toptan ödemesine hak kazanma koşulları
ve başvuru
MADDE 17 –
(1) Ölüm toptan ödemesi, sigortalının ölümü ile ölüm
aylığı bağlanmasına ilişkin şartların oluşmaması
durumunda, Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının; (a)
bendi kapsamında sigortalı
ise kendi adına bildirilen, (b) bendi kapsamında ise
ödediği malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
primlerinin güncellenerek
hak sahiplerine ödenmesidir.
(2)
Kanunun 36 ncı maddesi
gereğince,
ölen
sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması
durumunda, ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla 31 inci
maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan tutar,
sigortalının eşine, çocuklarına, ana ve
babasına Kanunda belirtilen
hisseler oranında paylaştırılır.
(3)
Ölüm toptan
ödemesinden yararlanılması için hak sahiplerinin Kurumca
hazırlanan tahsis talep dilekçesi ile ilgili üniteye
müracaatı şarttır. Dilekçeye, 18 yaşını doldurmayanlar
hariç, ortaöğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek
öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek
çocukların ilgili öğretim kurumundan alacakları öğrenci
belgesi eklenir.
(4) Sigortalının toptan ödeme tutarına, varsa hizmet
borçlanmaları ile isteğe bağlı sigorta primleri
dahil edilir. Ancak, kısa
vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası
primleri toptan ödeme yoluyla ödenmez.
(5) Toptan ödeme tutarı, sigortalının hak sahibi eş,
çocuk, ana ve babasına ölüm aylığı bağlanması sırasında
uygulanan oranlara göre dağıtılır. Toptan ödeme
yapıldıktan sonra artan tutar olursa, sigortalının
ölümünden sonra doğan veya soy bağı düzeltilen veya
babalığı hükme bağlanan çocuklarına da toptan ödeme
yapılır. Hak sahibi eş ve çocuklara yapılacak toptan
ödemelerin toplamı, toptan ödenecek miktarı
geçemeyeceğinden, bu sınırın aşılmaması için gerekirse,
hak sahibi kimselerin hisselerinden orantılı olarak
indirim yapılır.
Evlenme ödeneği
MADDE 18 –
(1) Evlenme ödeneği, ölüm geliri veya aylığı almakta
iken evlenen ve bu nedenle aylığı kesilen kız
çocuklarına bir defaya özgü olmak üzere, evlenme
tarihindeki gelir ve aylığının iki yıllık tutarı olarak
ödenir.
(2)
Evlenme ödeneğinin ödenmesi için hak sahibi kız
çocuğunun bir dilekçe ile Kurumun ilgili ünitesine
başvurması gerekir. Evlenme tarihi nüfus kütüğüne
işlenmemişse, dilekçeyle birlikte, evlenme cüzdanının
bir örneğinin de Kuruma verilmesi zorunludur.
(3) Evlenme ödeneği verilen kız çocuklarının, gelir ve
aylıkları, evlenme tarihini izleyen ödeme dönemi
başından itibaren durdurulur. Gelir ve aylıkların
durdurulduğu tarihten iki sene sonra da kesilir, varsa
diğer hak sahiplerinin gelir ve aylıkları, gelir ve
aylığın kesildiği tarihten itibaren yükseltilir.
Cenaze
ödeneği
MADDE 19 –
(1) Cenaze ödeneği;
a) İş
kazası veya meslek hastalığı sonucu,
b)
Sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık
aylığı almakta iken,
c)
Kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortası primi
bildirilmiş iken,
ölen
sigortalının ailesine verilir.
Bu fıkranın (c) bendine istinaden verilecek cenaze
ödeneğinde ölüm tarihinde sigortalı olma şartı aranmaz.
(2)
Cenaze ödeneği sigortalının sırasıyla eşi, yoksa
çocuklarına, o da yoksa ana veya babasına, o da yoksa
kardeşlerine verilir. Cenazenin bu kişiler dışında
gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırıldığının
belgelenmesi durumunda, masraflar gerçek veya tüzel
kişilere ödenir.
(3)
Cenaze ödeneği verilebilmesi için, hak sahiplerince ölüm
tarihini belirten bir dilekçe ile Kuruma başvurulması
gerekir.
Sigortalının ölüm tarihi
nüfus kütüğüne kaydedilmemişse
dilekçeyle birlikte
sigortalının ölüm tarihini
belirten ilgili makamlarca usulüne göre düzenlenen bir
belgenin Kuruma verilmesi gerekir.
(4) Cenaze ödeneği,
Kurum Yönetim Kurulunca
belirlenip Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından
onaylanan tarife üzerinden ödenir.
Malullük ve ölüm sigortası bakımından üçüncü kişinin
sorumluluğu
MADDE 20 –
(1) Üçüncü bir kişinin kastı nedeniyle malûl olan
sigortalıya veya ölümü halinde hak sahiplerine, Kanun
uyarınca bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk
peşin sermaye değerinin yarısı, Kurumca zarara sebep
olan üçüncü kişilere rücu
edilir. Üçüncü kişiler peşin sermaye değerinin
yarısından kusurları oranında sorumludurlar.
(2)
Malullük veya ölüm hali, kamu görevlilerinin veya er ve
erbaşlar ile kamu idareleri tarafından görevlendirilen
diğer kişilerin vazifelerinin gereği olarak yaptıkları
fiiller sonucu meydana gelmiş ise bu fiillerden dolayı
haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunanlar
hariç olmak üzere, sigortalı veya hak sahiplerine
yapılan ödemeler veya bağlanan aylıklar için Kurumca,
kurumuna veya ilgililere rücu
edilmez.
Kanuni temsilciler, vekiller ve
yabancı uyrukluların tahsis başvuruları
MADDE 21
–(1)
Kanunun öngördüğü yardım veya
tahsisin yapılabilmesi için; sigortalı ve hak
sahiplerinden reşit ve ergin olmayanların kanuni
temsilcilerinin yazılı istekte bulunmaları şarttır.
(2) Sigortalı veya hak sahiplerinin
vekilleri tarafından yapılacak yazılı taleplerde,
Kurumca verilecek ödenekler ile bağlanacak gelirler veya
aylıklar için başvurma yetkisi bulunduğunu açıkça
belirten ve noterlikçe onaylanmış
vekaletnamenin ibraz edilmesi gerekir.
(3) Yabancı
uyruklu
sigortalılarla, bunların
hak sahipleri için nüfus cüzdanının fotokopisi yerine,
bunların hüviyetlerini gösteren ve
25/4/2006
tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa göre
yetkili makamlar tarafından düzenlenerek verilen
yabancılara ait yerleşim yeri belgesi Kuruma ibraz
edilir. Hak sahibi yabancılar, hak sahibi olduklarını
Kurumca istenecek belgelerle ispatlar.
Zamanaşımının Uygulanması
MADDE 22
–
(1)
Kanunda aksine hüküm bulunmayan
hallerde, iş kazası veya meslek hastalığı ve ölüm
hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların,
hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde
istenmeyen kısmı zamanaşımına uğrar. Diğer bir ifadeyle,
gelir ve aylıkların hak kazanıldıkları tarihten itibaren
beş yıl içerisinde istenilmemesi halinde, talep
tarihinden geriye doğru gidilerek beş yıllık kısmı
sigortalı ve hak sahiplerine ödenir. Geriye kalan kısım
ise zamanaşımına uğrar.
(2)
Kuruma müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını
ispat edenler hakkında, zamanaşımına ilişkin hükümler
uygulanmaz ve hak edilen gelir ve aylıklar ödenir.
(3)
Bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme
ilişkin gelir veya aylığını belirli bir süre
almayanların, alınmayan gelir ve aylıkları, talepleri
halinde herhangi bir zamanaşımı süresi uygulanmadan
ödenir.
(4)
Kısa vadeli sigorta kollarından ve ölüm sigortasından
hak kazanılan gelir ve aylık dışındaki diğer haklar,
hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde
istenmezse düşer. Bu haklar, cenaze ve evlenme
ödenekleri ile ölüm toptan ödemesidir.
(5)
Sigortalının yargı kararıyla gaipliğine karar verilmesi
halinde, hak sahiplerine bağlanacak gelir ve aylıklarla
yapılacak toptan ödemeler ve genel sağlık sigortasına
ait alacakların zaman aşımı süresi, gaipliğe ilişkin
kararın kesinleştiği tarihte başlar.
Yürürlük
MADDE
23-
(1)
Bu Tebliğ 2008 yılı Ekim
ayı başında yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sosyal Güvenlik Kurumu
Başkanı yürütür. |
