"KESİN MİZAN" BİLGİLERİNİN ELEKTRONİK ORTAMDA
ALINMASINA İLİŞKİN V.U.K TEBLİĞ TASLAĞI
1.
Giriş:
Bakanlığımız, bilgi ve
iletişim teknolojilerinde son yıllarda yaşanan
gelişmelere bağlı olarak, mükelleflerden
elektronik ortamda bazı beyanname, bildirim ve
formlar almaktadır. Bu suretle işlemlerin
hızlı ve etkin bir şekilde yürütülerek
kaliteli hizmet sunulması ve mükelleflerin
vergisel uyumlarının artırılması
amaçlanmaktadır.
Bu çerçevede, Bakanlığımızca
yürütülen çalışmaların geliştirilmesi amacı
ile bilanço esasına göre defter tutan
mükellefler tarafından 2010 yılı ve müteakip
dönemler için elektronik ortamda bildirilecek
olan "Kesin Mizan Bildirimi"nin
gönderilmesinde uygulanacak usul ve esaslar bu
Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
2. Kapsam:
213 sayılı Vergi Usul
Kanununun[1](V.U.K)
"Bilgi Verme" başlığını taşıyan 148 inci
maddesinde "Kamu idare ve müesseseleri,
mükellefler veya mükelleflerle muamelede
bulunan diğer gerçek ve tüzelkişiler, Maliye
Bakanlığının veya vergi incelemesi yapmaya
yetkili olanların isteyecekleri bilgileri
vermeye mecburdurlar." hükmüne yer
verilmiştir. Aynı Kanunun 149 uncu maddesinde
ise "Kamu idare ve müesseseleri (Kamu hizmeti
ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek
ve tüzelkişiler vergilendirmeye ilişkin
olaylarla ilgili olarak Maliye ve Gümrük
Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden
yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla
ve devamlı olarak yazı ile vermeye
mecburdurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu Kanunun 5228
sayılı Kanunun[2]
8 inci maddesiyle değişik mükerrer 257 inci
maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı
bendi, "4. Bu Kanunun 149 uncu maddesine göre
devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan
istenilen bilgiler ile vergi beyannameleri ve
bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya
diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle
İnternet de dâhil olmak üzere her türlü
elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında
verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki
verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı
kılınarak gönderilmesi hususlarında izin
vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname,
bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak
format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin
usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu
beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri,
mükellef grupları ve faaliyet konuları
itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya," şeklinde
değiştirilmiş; anılan Kanunla aynı maddenin
sonuna eklenen fıkrada da, "Birinci fıkranın
(4) numaralı bendi uyarınca Maliye
Bakanlığının beyanname ve bildirimlerin yetki
verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı
kılınarak gönderilmesi hususunda izin vermesi
veya zorunluluk getirmesi halinde, (mükellef
veya vergi sorumlusu ile gönderme işini
yapacak kişiler arasında özel sözleşme
düzenlenmek kaydıyla) elektronik ortamda
gönderilen beyanname ve bildirimler, mükellef
veya vergi sorumlusu tarafından verilmiş
addolunur." hükmüne yer verilmiştir.
V.U.K'nun yukarıda
belirtilen maddeleri ile Bakanlığımıza verilen
yetkiye dayanılarak, bilanço esasına tabi
mükelleflere 2010 yılı ve takip eden dönemler
için elektronik ortamda kesin mizan bildirimi
verme zorunluluğu getirilmiştir.
Söz konusu bildirimin şekli
ve bildirimin gönderilmesine ilişkin diğer
hususlara Tebliğin izleyen bölümlerinde yer
verilmiştir.
3. Bildirim Verme
Zorunluluğu Getirilen Mükellefler:
3.1.
Gelir vergisi ve kurumlar vergisi
beyannamelerini elektronik ortamda vermek
zorunda olan mükelleflerden bilanço esasına
göre defter tutanlar kesin mizan bildirimini
de elektronik ortamda vermek zorundadırlar.
3.2.
Ancak bilanço esasına göre defter tutmakla
beraber faaliyet konuları itibariyle farklı
muhasebe tekniğini kullanmak durumunda bulunan
5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun[3]
2 inci maddesinde sayılan mükellefler, 3226
sayılı Finansal Kiralama Kanunu[4]
hükümlerine göre faaliyette bulunan finansal
kiralama ve faktoring şirketleri, 5684 sayılı
Sigortacılık Kanununa[5]
göre kurulan ve faaliyette bulunan sigorta
şirketleri ile Sermaye Piyasası mevzuatı
gereği faaliyette bulunan Menkul Kıymet
Yatırım Fonları Aracı Kurumlar ve Yatırım
Ortaklıkları "Kesin Mizan Bildirimi" verme
yükümlülüğüne tabi değildirler.
4. Bildirimin Şekli:
4.1.
Elektronik ortamda
gönderilecek kesin mizanların bu Tebliğ ekinde
yer alan "Kesin Mizan Bildirim Formatı"na ve
aşağıda yapılan açıklamalara uygun olarak
düzenlenmesi gerekmektedir.
4.2.
Elektronik ortamda beyanname gönderen ve 2
Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel
Tebliği[6]
doğrultusunda serbest olarak açılan 3'lü kod
defteri kebir hesapları kullanan mükelleflerin
de kesin mizan bildirimlerini, bu Tebliğ
ekinde yer alan standart formata uygun ve
elektronik ortamda göndermeleri gerekmektedir.
Bu mükelleflerin bildirimlerini kesin mizan
standart formatına uygun şekilde göndermeleri
için serbest olarak açtıkları 3'lü kod defteri
kebir hesaplarını, hesap planında yer aldığı
hesap grubunun altında düzenlenen; "Diğer
....... Hesabı" bulunması halinde bu hesaba
aktarmaları, bu hesabın bulunmaması halinde
ise aynı hesap grubunun altında uygun olan
başka bir hesaba aktarmaları gerekmektedir.
Mükellefler bu aktarma işlemini muhasebe
kayıtları yapmadan sadece kesin mizan
düzenlerken dikkate alacaklardır.
4.3.
"Tekli" ya da "ikili" kod defteri kebir hesap
gruplarının hiçbirine kesin mizan bildiriminde
yer verilmeyecektir.
4.4.
Kullanılmayan hesaplar bildirimde boş
bırakılacak sıfır yazılmayacaktır. Boş
hesaplar atlanılmayacak ve mutlaka bildirimde
gösterilecektir.
5. Bildirimin
Verilme Zamanı:
5.1.
Bildirimler gelir vergisi mükellefleri için
gelir vergisi beyannamelerinin verilme süresi
içinde, kurumlar vergisi mükellefleri için ise
kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi
içinde yapılacaktır. Özel hesap dönemine tabi
olan mükellefler de bildirimlerini kendi
beyanname verme süreleri içinde yapacaklardır.
Tasfiyeye girmiş kurumların
her bağımsız tasfiye dönemine ait kesin mizan
bildirimleri bu kurumların tasfiye
memurlarınca tasfiye beyannamesinin verilme
süresi içinde verilecektir.
Birleşme halinde, münfesih
kurum veya kurumlara ait bildirimler bu
kurumların fesih oldukları tarihteki kanuni
temsilcileri tarafından birleşme
beyannamesinin verilme süresi içinde verilir.
Kurumlar Vergisi Kanunu
hükümleri çerçevesinde yapılan devirlerde ise,
münfesih kurumun o dönemdeki faaliyetlerine
ilişkin bildirimler, münfesih kurumun unvanı
ve vergi kimlik numarası yazılmak suretiyle
devir alan kurum tarafından münfesih kurumun
son bağlı olduğu vergi dairesine devir
beyannamesini verme süresi içinde
verilecektir.
Mükellefiyetin sona ermesi
halinde bildirimler, mükellefin en son bağlı
bulunduğu vergi dairesine kanunlarda yazılı
beyanname verme süresi içinde verilecektir.
5.2.
Bildirimlerin elektronik ortamda verilmesinde,
bildirimlerin verilmiş sayılabilmesi için
onaylama işleminin yapılması şarttır. Onaylama
işlemi en geç, bildirimlerin verilmesi gereken
son gün saat 24.00'e kadar tamamlanmalıdır.
5.3.
Bildirimler elektronik ortamda gönderilmesi
zorunlu olduğundan vergi daireleri kâğıt
ortamında verilen (elden veya posta ile)
bildirimleri hiçbir şekilde kabul
etmeyecektir.
6. Bildirimlerin
Elektronik Ortamda Gönderilmesine İlişkin
Esaslar
6.1.
Elektronik ortamdaki bildirimler, kullanıcı
kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce
yerine getiriliyor ise, bildirimi düzenleyen
kısmına mükellefe ilişkin bilgiler,
bildirimdeki yeminli mali müşavir kısmına ise,
varsa yeminli mali müşavire ilişkin bilgiler
yazılacaktır.
6.2.
Bildirimlerin elektronik ortamda gönderilmesi
işlemi yeminli mali müşavirlerce
gerçekleştirilecek ise bildirimi düzenleyen
kısmına varsa serbest muhasebeci, serbest
muhasebeci mali müşavire ait bilgiler
yazılacak; mükellefin serbest muhasebeci,
serbest muhasebeci mali müşaviri bulunmaması
halinde, bu kısma, mükellefe ait bilgiler
yazılacaktır. Bildirimi gönderen kısmına ise
bildirimi elektronik ortamda gönderen yeminli
mali müşavirlerin bilgileri yazılacaktır.
6.3.
Bildirimlerin
elektronik ortamda gönderilmesi işlemi,
serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali
müşavir tarafından gerçekleştirilecek ise,
bildirimi düzenleyen kısmına serbest
muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavirin
bilgileri, yeminli mali müşavir kısmına ise
varsa yeminli mali müşavirlere ait bilgiler
yazılacaktır.
7. Düzeltme
İşlemleri:
7.1.
Elektronik ortamda bildirimlerin
onaylanmasından sonra, hatalı verildiği
anlaşılan bildirimler için düzeltme bildirimi
verilmesi gerekmektedir. Düzeltme bildiriminin
elektronik ortamda, kesin mizan bildiriminin
verilme süresinden sonra verilmesi durumunda
213 sayılı Vergi Usul Kanunun mükerrer 355
inci maddesinin düzeltme bildirimlerine
ilişkin hükümleri dikkate alınarak işlem
yapılacaktır.
7.2.
Düzeltme işleminde ilk bildirim tamamen iptal
edilmekte ve ikinci defa verilen bildirim
geçerli kabul edilmektedir. Bu sebeple,
düzeltme yapması gereken mükelleflerin, yeni
bildirimi, daha önce bildirimde bulunulmamış
gibi tüm bilgileri içerecek şekilde
doldurmaları gerekmektedir.
8. Diğer Hususlar ve
Cezai Yaptırım
8.1.
Gelir ve kurumlar
vergisinden muaf olanlar bildirimde
bulunmayacaklardır.
8.2.
Bildirimlerin verileceği tarihten önce bağlı
oldukları vergi dairesi değişen mükellefler
bildirimlerini, halen bağlı oldukları vergi
dairesinin mükellefi olarak göndereceklerdir.
2010 yılı içerisinde
faaliyetlerini terk eden mükellefler ise 2010
yılında faaliyette bulundukları döneme ilişkin
bildirimlerini en son bağlı oldukları vergi
dairesine elektronik ortamda göndereceklerdir.
8.3.
Bildirimlerini elektronik ortamda belirlenen
süre içinde vermeyen veya eksik ya da
yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler
hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun
mükerrer 355 inci maddesi hükmü uyarınca özel
usulsüzlük cezası kesilecektir.
9. Elektronik
Ortamda Verilen Beyannamelerin Doldurulmasına
İlişkin Hususlar
9.1.
Uygulama birliği sağlanması amacı ile bu
Tebliğin yayımı tarihinden sonra elektronik
ortamda verilecek tüm beyanname ve bildirimler
ile bunların eklerinde boş bırakılması gereken
tutar hanelerine sıfır yazılmayacaktır.
9.2.
Elektronik ortamda verilen beyannameler ve
bunların eklerinin düzenlenmesi sırasında eksi
tutarlar bulunmayacaktır. Aktif ve pasif
düzenleyici hesaplar ile gider veya zarar
hesaplarının beyanname ve eklerinde
gösteriminde hesap adlarının yanına parantez
içinde (-) yazılacak ancak tutar kısmında
negatif değerler yer almayacaktır.
Örneğin;
Birikmiş
Amortismanlar.............................
-200.000 veya
Birikmiş
Amortismanlar(-)............................-200.000
şeklinde yapılan
düzenlemeler yanlıştır.
Doğru düzenleme;
Birikmiş
Amortismanlar(-)............................200.000
şeklinde olmalıdır.
9.3.
Ayrıca bu Tebliğin yayımlanması ile birlikte
gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan
"Performans Derecelendirme Bildirimi" ile
kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde yer
alan "Mali Bilgiler" bölümlerinin
doldurulması zorunluluğu kaldırılmıştır.
Tebliğ olunur.
Ek:
Kesin Mizan Bildirim Formatı
[1]
10.01.1961 Tarih ve 10703 Sayılı Resmi
Gazetede Yayımlanmıştır
[2]
31.07.2004 Tarih ve 25539 Sayılı Resmi
Gazetede Yayımlanmıştır
[3]
01.11.2005 Tarih ve 25893 Mükerrer Sayılı
Resmi Gazetede Yayımlanmıştır
[4]
28.07.1985 Tarih ve 18795 Sayılı Resmi
Gazetede Yayımlanmıştır
[5]
14.06.2007 Tarih ve 26552 Sayılı Resmi
Gazetede Yayımlanmıştır
[6]
16.12.1993 Tarih ve 21790 Sayılı Resmi
Gazetede Yayımlanmıştır
