|
Gelir Vergisi
Genel Tebliği (Seri No: 272)
1. Giriş
16/06/2009 tarihli ve 5904 sayılı
Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanunla[1]
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun[2]
25 inci ve 32 nci maddelerinde yapılan değişikliklere
ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu
oluşturmaktadır.
2. İşe Başlatmama
Tazminatlarının Vergilendirilmesinde İstisna Uygulaması
2.1. Yasal düzenleme
16/06/2009 tarihli ve 5904 sayılı
Kanunun 1 inci maddesi ile Gelir Vergisi
Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (1)
numaralı bendinde yer alan ‘ve işsizlik
sebepleriyle verilen tazminat' ibaresi ‘ve
işsizlik sebepleriyle (işe başlatmama tazminatı dahil)
verilen tazminat' şeklinde değiştirilmiş ve
Kanunun 4 üncü maddesi ile de Gelir Vergisi Kanununa
aşağıdaki geçici 77 nci madde eklenmiştir.
"GEÇİCİ MADDE 77- Bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemlerle ilgili
olarak 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun[3]
21 inci maddesi uyarınca işverenlerce işçiye ödenen işe
başlatmama tazminatları, damga vergisi hariç herhangi
bir vergiye tabi tutulmaz. Anılan dönemlere ilişkin işe
başlatmama tazminatı gelir vergisi tevkifatına tabi
tutulan mükelleflerin; tarha yetkili vergi dairelerine
başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan
vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanununun[4]
düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca tahsil edilen
gelir vergisinin red ve iade işlemleri yapılır.
Bu maddenin uygulamasına ilişkin
usul ve esası belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir."
Bu hükümler, Kanunun yayımı tarihi
olan 3/7/2009'da yürürlüğe girmiştir.
2.2. İstisnanın kapsamı
Gelir Vergisi Kanununun 25 inci
maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde
yapılan ibare değişikliği ile 22/05/2003 tarihli ve 4857
sayılı İş Kanununun 21 inci maddesi uyarınca
işverenlerce işçilere ödenen işe başlatmama
tazminatları, yapılan düzenlemenin yürürlüğe girdiği
(3/7/2009) tarihten itibaren damga vergisi hariç gelir
vergisinden istisna edilmiştir.
İstisna kapsamındaki tutar, iş
sözleşmesi feshinin geçersizliğine karar veren mahkeme
veya özel hakemin kararında belirlediği işçinin işe
başlatılmaması nedeniyle ödenecek tazminat miktarı ile
sınırlıdır.
2.3. Yasa değişikliği öncesi
uygulama ve yapılacak işlemler
5904 sayılı Kanunla Gelir Vergisi
Kanununa eklenen geçici 77 nci madde hükmüyle, 3/7/2009
tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak işverenlerce
işçilere ödenen işe başlatmama tazminatlarının, damga
vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaması;
anılan dönemlere ilişkin söz konusu tazminatı gelir
vergisi tevkifatına tabi tutulan mükelleflerin ise tarha
yetkili vergi dairelerine başvurmaları, dava açmamaları
veya açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri
uyarınca tahsil edilen gelir vergisinin red ve iade
işlemlerinin yapılması gerekmektedir.
Buna göre, yasa değişikliğinin
yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemlerle ilgili
olarak;
a) Kesilen gelir vergisini dava
konusu yapmayan mükelleflerin,
b) Kesilen gelir vergisiyle ilgili
5904 sayılı Kanunun yayım tarihi itibarıyla mahkemelerde
ihtilafı devam eden mükelleflerin, davalarından feragat
etmeleri ve buna ilişkin ilgili mahkemeden feragat
ettiklerini gösterir şerhli dilekçe örneğini veya bu
belge temin edilemediği takdirde mahkemenin feragat
nedeniyle davanın reddine dair vereceği karar örneğini
tarha yetkili vergi dairesine ibraz etmeleri kaydıyla,
c) Kesilen gelir vergisi nedeniyle
dava açan ve aleyhine kesinleşmiş yargı kararı bulunan
mükelleflerin,
tarha yetkili vergi dairesine
dilekçeyle başvurmaları halinde, tahsil edilen gelir
vergisinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye
ilişkin hükümleri de dikkate alınarak red ve iade
işlemlerinin yapılması uygun görülmüştür.
Yapılacak iade işlemi sırasında,
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 121 inci maddesine göre
işe başlatmama tazminatı tutarlarıyla ilgili vergi
indirimi uygulamasından faydalananların indirim
tutarlarının mahsup edilmesi ve mükelleflerin dilekçe
ile birlikte çalıştıkları işverenlerinden alacakları söz
konusu dönemlere ait vergi tevkifatı tutarlarına ilişkin
bilgileri içeren bir belgeyi de vermeleri zorunludur.
3. Asgari Geçim İndirimi ile
Teşvik Amaçlı Diğer İndirim ve İstisnaların Birlikte
Uygulanması
3. 1. Yasal düzenleme ve
uygulama
16/06/2009 tarihli ve 5904 sayılı
Kanunun 2 nci maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 32
nci maddesine dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere;
"Ücretlerin vergilendirilmesinde asgari geçim
indirimi uygulandıktan sonra, varsa teşvik amaçlı diğer
indirim ve istisnalar dikkate alınır." fıkrası
eklenmiş olup bu hüküm 01/01/2009 tarihinden geçerli
olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yapılan düzenleme uyarınca, gelir
vergisi stopajı teşviki öngörülen yerlerde ücretli
olarak çalışan işçilerin ücret gelirleri üzerinden
hesaplanan gelir vergisinden, öncelikle 265 seri no.lu
Gelir Vergisi Genel Tebliğinde[5]
belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde hesaplanan
asgari geçim indirimi mahsubu yapılacak olup bu mahsup
uygulandıktan sonraki tutar, ilgili kanunlarda yer alan
teşvik amaçlı indirim ve istisna uygulamasında dikkate
alınacaktır.
Tebliğ olunur.
[1]
03/07/2009 tarihli ve 27277 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[2]
06/01/1961 tarihli ve 10700 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[3]10/06/2003
tarihli ve 25134 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[4]10/01/1961
tarihli ve 10703 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
[5]
04/12/2007 tarihli ve 26720 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır. |
