|
5225 sayılı Kültür
Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu
Genel Tebliği (Seri No:
1)
1. Giriş
5225 sayılı Kültür Yatırımları
ve Girişimlerini Teşvik Kanununda[1] yer
alan gelir vergisi stopajı indiriminin uygulanmasına
yönelik açıklamalar bu Tebliğin konusunu
oluşturmaktadır.
2. Yasal Düzenleme
5225 sayılı Kanunun;
- 5 inci maddesinin (b)
bendinde,
" Gelir vergisi stopajı
indirimi; bu Kanun uyarınca belge almış kurumlar vergisi
mükellefi yatırımcı veya girişimcilerin, ilgili idareye
verecekleri aylık sigorta prim bordrolarında
bildirdikleri, münhasıran belgeli yatırım veya girişimde
çalıştıracakları işçilerin ücretleri üzerinden
hesaplanan gelir vergisinin, yatırım aşamasında üç yılı
aşmamak kaydıyla % 50'si, işletme aşamasında ise yedi
yılı aşmamak kaydıyla % 25'i, verilecek muhtasar
beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin
edilir.
Bu bendin uygulanmasına ilişkin
usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir."
- 6 ncı maddesinin ikinci
fıkrasında,
"5 inci maddenin (b), (c) ve
(d) bentlerindeki teşvik ve indirim unsurlarından
yararlanan kültür yatırım ve girişimleri için başka bir
teşvik mevzuatında da benzer teşvik ve indirimlerin
bulunması halinde, yatırımcı veya girişimcinin lehine
olan hükümler uygulanır."
- 10 uncu maddesinde,
"Belgeli yatırımı veya girişimi
Bakanlığın izni ile devralanlar da kalan süre için bu
Kanun hükümleri çerçevesinde teşvik ve indirim
uygulamasından yararlanırlar.
Yatırım veya girişimlere 213
sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebeplerle
son verilmesi halleri hariç olmak üzere, bu Kanun
uyarınca belge alan yatırımcılar veya girişimcilerin,
faaliyetlerini sona erdirmeleri ve bir yıl içinde tekrar
başlamamaları halinde, yatırım aşamasında
yararlandıkları istisna, muafiyet ve hakların parasal
tutarını ilgili mevzuat hükümleri gereğince ödemekle
yükümlüdürler. İstisna hallerinde ödeme yükümlülüğünün
kaldırılmasına Maliye Bakanlığı ve Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığının uygun görüşü alınarak
Bakanlıkça karar verilir."
hükmü yer almaktadır.
Kanunun 5 ve 6 ncı maddeleri
ile "Kültür Yatırım ve Girişimlerinin Nitelikleri ve
Nicelikleri Yönetmeliği"[2]
ve "Kültür Yatırım ve Girişimlerine Gelir Vergisi
Stopajı, Sigorta Primi İşveren Payı ve Su Bedeli
İndirimi ile Enerji Desteği Uygulamasına Dair
Yönetmelik"[3]
hükümlerine dayanılarak yayımlanan, "Kültür Yatırımı ve
Girişimlerinde Teşvik Kapsamında Çalıştırılacak
Personele İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ"[4]de
yatırım veya işletmenin niteliğine göre mükelleflerin
indirim kapsamında çalıştırabileceği azami işçi sayısı
belirlenmiştir.
Kanunun 5/b maddesindeki
yetkiye istinaden gelir vergisi stopajı indirimi
uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıdaki şekilde
belirlenmiştir.
3. İndirim
Uygulamasından Yararlanacak Mükellefler
Gelir vergisi stopajı
indiriminden, kültür yatırımı ve kültür girişimi belgesi
almış kurumlar vergisi mükellefleri yararlanacaklardır.
İndirimin uygulanmasında tam
veya dar mükellefiyet esasında vergilendirilmenin bir
önemi bulunmamakta olup kamu kurum ve kuruluşlarına ait
iktisadi işletmeler kurumlar vergisi mükellefi olması
koşuluyla bu indirimden yararlanacaktır.
4. Gelir Vergisi
Stopajı İndiriminden Yararlanma Süresi ve Oranları
Mükelleflerin gelir vergisi
stopajı indiriminden yararlanabilmeleri için bu Kanun
uyarınca kültür yatırımı belgesi veya kültür girişimi
belgesi almış olmaları gerekmektedir.
Mükelleflerin ilgili idareye
verecekleri aylık sigorta prim bordrolarında
bildirdikleri, münhasıran belgeli yatırım veya işletmede
çalıştıracakları işçilerin ücretleri üzerinden
hesaplanan gelir vergisinin;
- - Yatırım aşamasında üç
yılı aşmamak kaydıyla % 50'si,
- - İşletme aşamasında ise
yedi yılı aşmamak kaydıyla % 25'i,
verilecek muhtasar beyanname
üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilecektir.
Kültür yatırımı belgesi veya
kültür girişimi belgesi, yatırım veya işletmenin nitelik
ve nicelikleri esas alınarak düzenleneceğinden, yatırım
veya girişim belgesi yukarıda belirtilen sürelerden daha
kısa olması halinde, belgede yer alan süre kadar
yararlanılabilecektir. Ancak, belgelerde yer alan
sürenin daha uzun olması durumunda, indirimden
yararlanılacak süre her halükarda yatırım aşaması için
üç yılı, işletme aşaması için de yedi yılı
aşamayacaktır.
Örnek 1[5]:
Mardin ilinde 01/02/2009
tarihinde belgeli kültür yatırımına başlamış olan (X)
Limited Şirketi, aylık prim ve hizmet belgesinde 20 işçi
istihdam ettiğini bildirmiştir.
Mükellefin yatırım aşamasında
istihdam ettiği 20 işçinin 2009 Şubat ayı ücretleri
üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarı 1.700 TL'dir.
Bu durumda, mükellefin indirim
kapsamında olan 20 işçi dolayısıyla muhtasar beyanname
(Şubat ayına ait
olup Mart ayında verilen muhtasar beyanname)
üzerinden tahakkuk eden vergiden mahsup edilmek
suretiyle terkin edilebilecek azami tutar, işçilerin
ücretleri üzerinden hesaplanan vergi tutarının %50'si (
850 TL) olacaktır.
İndirimin devam ettiği süreler
içinde işçi çıkarılması veya emeklilik nedenleriyle işçi
sayısında azalma olması halinde, terkin edilecek vergi
tutarının tespitinde, işyerinde kalan ve fiilen çalışan
işçi sayısı dikkate alınacaktır.
5. Fiilen Çalışma
Zorunluluğu
Gelir vergisi stopajı indirimi,
sadece kültür yatırımı ve girişimi belgesi olan yerlerde
fiilen çalıştırılan işçilerin ücretleri üzerinden
hesaplanacak gelir vergisi açısından geçerlidir. Bu
işyerlerine ilişkin bordrolarda gösterilmiş olsa dahi,
fiilen bu işyerlerinde çalışmayan işçiler açısından
indirimden yararlanılması mümkün değildir.
Ancak, izin, hastalık ve
benzeri nedenlerle fiilen çalışılmaması bu şartın ihlali
anlamına gelmez.
6. Gelir Vergisi
Stopajı İndiriminde Asgari Geçim İndirimi Uygulaması
5225 sayılı Kanunun 5 inci
maddesinin (b) bendi kapsamında gelir vergisi
indiriminden yararlanan işverenlerce istihdam edilen
ücretlilerle ilgili asgari geçim indirimi, Gelir
Vergisi Kanununun 32 nci maddesi ile 265 Seri No.lu
Gelir Vergisi Genel Tebliğinde[6]
belirtilen usul ve esaslara göre hesaplanacaktır.
İşçilerin ücretleri üzerinden
hesaplanan gelir vergisi esas alınarak terkin edilecek
azami tutarlar belirlendikten sonra asgari geçim
indirimi tutarı mahsup edilecektir.
Örnek 2:
Bayburt ilinde kurumlar vergisi
mükellefi (A) Limited Şirketi yapılmakta olan kültür
girişimi nedeniyle toplam 2 işçi istihdam etmektedir.
Şubat-2009 döneminde çalışanlarından tevkif ettiği gelir
vergisi ve asgari geçim indirimi tutarları her işçi için
aşağıdaki şekildedir:
|
|
Brüt
Ücret (TL) |
Gelir
Vergisi Tutarı (TL) |
Asg.
Geç. İnd. Tutarı (TL) |
|
Birinci işçi |
666
|
84,91
|
74,92
|
|
İkinci işçi |
3.000
|
382,5
|
67,43
|
|
Toplam |
3.666
|
467,41
|
142,35
|
Buna göre, (A) Limited
Şirketi'nin 2 işçi için yararlanacağı terkin tutarı
şöyle hesaplanacaktır:
|
|
Birinci işçi (TL) |
İkinci işçi (TL) |
Toplam (TL) |
|
a |
Hesaplanan gelir vergisi
tutarı |
84,91
|
382,50
|
467,41
|
|
b |
Terkin edilecek azami
tutar (a x%25=) |
21,23
|
95,63
|
116,86
|
|
c |
Mahsup edilecek asgari
geçim indirimi |
74,92
|
67,43
|
142,35
|
|
d |
Asgari geçim indiriminin
mahsubundan sonra kalan tutar (a-c=) |
9,99
|
315,07
|
325,06
|
|
e |
Terkin edilecek
tutar (b veya d satırlarındaki
tutarlardan küçük olanından fazla olamaz) |
9,99
|
95,63
|
105,62
|
|
f |
Vergi dairesine ödenecek
tutar [a-(c+e)=] |
- |
219,44
|
219,44
|
İndirim, teşvik kapsamında
çalıştırılacak azami personel sayısı dikkate alınarak
çalıştırılan işçi bazında uygulanmaktadır. Bu nedenle,
örnekte her bir çalışanın ücret gelirleri üzerinden
hesaplanan gelir vergisinden öncelikle teşvik kapsamında
yararlanılabilecek azami tutar hesaplanmıştır.
Hesaplanan gelir vergisinden; önce asgari geçim indirimi
sonra terkin edilebilecek indirim tutarı mahsup
edilmiştir. Mahsup sonucu kalan gelir vergisi tutarı
vergi dairesine ödenecektir.
7. İndirimin
Uygulanması
7.1. Mükellefler
Tarafından Yapılacak İşlemler
Gelir vergisi stopajı
indiriminden yararlanacak olan mükellefler, ilgili
döneme ilişkin verecekleri muhtasar beyannamelerinde,
çalıştırdıkları tüm işçilere ait ücret matrahlarını
beyan ederek bunlara ilişkin vergilerin tahakkuk
ettirilmesini sağlayacaktır.
Gelir vergisi stopajı
indiriminden yararlanabilmek için muhtasar beyanname ile
birlikte bu Tebliğin ekinde yer alan "Kültür Yatırımları
ve Girişimleri Teşvikine Ait Gelir Vergisi Stopajı
İndirimine İlişkin Bildirim" ile kültür belgesinin
tasdikli örneğini de muhtasar beyannamenin verildiği
vergi dairesine vermeleri gerekmektedir. Kültür
belgesinin tasdikli örneği indirimden faydalanmaya
başlanılan ilk ay verilecektir. Bu bildirimin, muhtasar
beyannameyi e-beyanname şeklinde verenler tarafından
elektronik ortamda, diğer mükelleflerce ise kağıt
ortamında verilmesi gerekmektedir.
5225 sayılı Kanun gereğince
gelir vergisi stopajı indiriminden yararlanacak olan
mükellefler, bildirimde yer alan terkine konu olacak
vergi tutarını verecekleri muhtasar beyannamenin Tablo-1
"Matrah ve Vergi Bildirimi" bölümünün (18/b) no'lu
satırında (Ücret Ödemeleri Üzerinden Yapılan Tevkifatın
5225 sayılı Kanun Gereği Terkin Edilen Tutarı)
göstereceklerdir. Bu tutar, (17/b) no'lu satırda
gösterilen gelir vergisi kesintisi toplamından
indirilerek terkin sonrası kalan gelir vergisi tutarı
(19) no'lu satırda gösterilecektir.
İndirimden yararlanacak işçi
sayısının tespitinde esas alınacak olan belgeler
(Yatırıma veya işletmeye başlandığı tarihte ilgili
idareye verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgeleri),
en geç muhtasar beyannamenin verileceği tarihe kadar bu
beyannamenin verildiği vergi dairesine, birden fazla
vergi dairesine muhtasar beyanname verilmesi halinde ise
kurumlar vergisi bakımından bağlı olunan vergi dairesine
verilecektir.
7.2. Vergi
Dairelerince Yapılacak İşlemler
Mükellefler tarafından verilen
muhtasar beyannameler üzerinden ilgili vergi dairesince
gerekli tahakkuk işlemi yapılacaktır. 5225 sayılı Kanun
hükümleri çerçevesinde terkine konu edilen tutar
muhtasar beyannamenin (18/b) no'lu satırında gösterilmiş
olduğundan, vergi dairesince ayrıca bir terkin işlemi
yapılmayacaktır.
Bildirimin verildiği vergi
dairesinin sınırları içerisinde yer almayan
işyerlerindeki istihdam dolayısıyla indirimden
yararlanılmışsa, bildirimin bir örneği vergi dairesi
tarafından gerekli kontrollerin yapılması açısından
işyerinin bulunduğu ilgili vergi dairesine ayrıca
gönderilecektir.
8. Diğer Hususlar
8.1. Başka Bir Teşvik
Mevzuatında Benzer Teşvik ve İndirimlerin Bulunması Hali
5225 sayılı Kanunun 6 ncı
maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, gelir vergisi
stopajı indiriminden yararlananlar için başka bir teşvik
mevzuatında da benzer teşvik ve indirimlerin bulunması
halinde, lehe olan hükümler uygulanır.
8.2. Belgeli Kültür
Yatırımı veya İşletmelerinin Devri veya Faaliyetinin
Sona Ermesi Hali
Kanunun 10 uncu maddesi gereği
belgeli kültür yatırımlarını veya işletmelerini Kültür
ve Turizm Bakanlığının izni ile kiralayan veya devralan
kurumlar vergisi mükellefleri de kalan süre için indirim
uygulamasından yararlanacaklardır.
Belge sahibi tüzel kişiliğin
şirket ana sözleşmesinin, ortaklık statüsü veya
yapısının Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ile
değiştirilmesi hali de kalan süre için indirimden
yararlanılmasına engel değildir.
Yukarıda belirtilen esaslar
çerçevesinde yatırım veya işletmeyi kiralayan veya
devralanların indirimden kalan süre kadar yararlanmaları
için, bu durumun Kültür ve Turizm Bakanlığından alınan
belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.
İndirimin, kültür belgeli
işletmelere tanınması nedeniyle Kanunda belirtilen
sürelerin tamamlanması halinde işletmeleri devralan
kurumlarca indirimden faydalanılamaz.
8.3. Yatırımların veya
İşletmelerin Tamamlanamaması
5225 sayılı Kanunun amacı bir
yandan kültür yatırımı ve işletmelerinde bulunan
kurumlar vergisi mükellefleri için istihdamın
maliyetinin azaltılması, diğer yandan da bu tür
yatırımların devamlılığını sağlamak olduğundan yatırım
ve işletmelerin tamamlanması gerekmektedir. Yatırım
aşamasında gelir vergisi stopajı indiriminden yararlanan
mükelleflerin yatırımlarını işletme aşamasına
geçirmemeleri durumunda yararlanılan indirim tutarları
kendilerinden tahsil edilecektir.
Kanunun 10 uncu maddesinin
ikinci fıkrası uyarınca gelir vergisi stopajı
indiriminden yararlanmaya başlayan girişimci veya
yatırımcıların yatırım ve işletmelere;
- Vergi Usul Kanununda
belirtilen mücbir sebepler dışında son vermeleri
halinde,
- Bir yıl içinde tekrar
başlamamaları halinde,
yatırım aşamasında indirim
konusu yapılan tutarlar, 213 sayılı Kanun ile 6183
sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde gerekli müeyyideler
uygulanarak tahsil edilecektir.
8.4. Geçmiş Döneme Ait
Belge Sahiplerinin Gelir Vergisi Stopajı İndiriminden
Faydalanmaları
Kültür yatırımı ve
girişimlerinde indirim kapsamında çalıştırılacak
personelin azami sayısı, nitelikleri ve seçimine ilişkin
usul ve esaslar; Kültür Yatırımı ve Girişimlerinde
Teşvik Kapsamında Çalıştırılacak Personele İlişkin Usul
ve Esaslara Dair Tebliğ ile belirlenmesi nedeniyle gelir
vergisi stopajı indirimi uygulanabilir hale gelmiştir.
Dolayısıyla bu Tebliğin
yayımından önce kültür belgesi almış olanlar, kültür
yatırımı veya girişimi belgeleri kapsamında çalışan
azami personel sayısının, Kültür ve Turizm Bakanlığınca
belgelerine işlendiği tarihi takip eden aydan itibaren
yatırım aşamasında üç yıl, işletme aşamasında yedi yılı
aşmamak kaydıyla bu Tebliğin "6.
İndirimin
Uygulanması"
bölümündeki esaslar çerçevesinde gelir vergisi stopajı
indiriminden faydalanacaklardır.
Tebliğin yayımından önce
düzenlenen kültür belgesine azami personel sayısının
işlenmiş olması halinde, azami süreler bu Tebliğin
yayımından itibaren uygulanacaktır.
Tebliğ olunur.
[1]
21/07/2004 tarihli ve 25529 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[2]
16/08/2005 tarihli ve 25908 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanmıştır.
[3]
14/07/2006 tarihli ve 26228 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanmıştır.
[4]
28/01/2009 tarihli ve 27124 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[5]
Bu örnekte, asgari geçim indirimi uygulaması ihmal
edilmiştir.
[6]
4/12/2007 tarihli ve 26720 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
EK :
Kültür Yatırımları ve
Girişimlerine Ait Gelir Vergisi Stopajı İndirimine
İlişkin Bildirim
|
