İş Kanunu'nda çalıştırma yasakları
4857 sayılı İş Kanunu'nda çalıştırma yasakları yer
almaktadır. Bu yasaklarla işçilerin korunması
amaçlanmaktadır.
1. Yer ve su altında çalıştırma yasağı
4857 sayılı İş Kanunu'nun 72. maddesine göre, maden
ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel
inşaatı gibi yeraltında veya sualtında çalışılacak
işlerde onsekiz yaşını doldurmamış erkek ve her
yaştaki kadınların çalıştırılması yasaklanmıştır.
Bu maddede, 1475 sayılı kanunun 68'inci madde hükmü
aynen muhafaza edilmiştir. Buna göre, maden ocakları
ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı
gibi yeraltında veya sualtında çalışılacak işlerde
onsekiz yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki
kadınların çalıştırılmaması konusuna dikkat
edilmelidir.
www.muhasebenet.net
4857 sayılı kanunun 104. maddesine göre, bu kanunun
72. maddesi hükümlerine aykırı olarak, bu maddede
belirtilen yerlerde onsekiz yaşını doldurmamış erkek
çocukları ve gençleri ve her yaştaki kadınları
çalıştıran, işveren veya işveren vekiline 2009
yılında 1.012.-YTL para cezası verilir. (Bu cezalar
her yıl VUK 298. maddesince belirlenen yeniden
değerleme oranında artmaktadır.)
2. Ara dinlemesine ilişkin düzenlemelere uyulması
4857 sayılı İş Kanunu'nun 68. maddesi, günlük
çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin
gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak
suretiyle işçilere;
a) Dört saat veya daha kısa süreli işlerde onbeş
dakika,
b) Dört saatten fazla ve yedi buçuk saate kadar
(yedi buçuk saat dahil) süreli işlerde yarım saat,
c) Yedi buçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat,
Ara dinlenmesi verileceğini, bu dinlenme sürelerinin
en az olup aralıksız verileceğini, ancak bu
sürelerin, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve
işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile
aralı olarak kullandırılabileceği, dinlenmelerin bir
işyerinde işçilere aynı veya değişik saatlerde
kullandırılabileceği, ara dinlenmeleri çalışma
süresinden sayılmayacağını hüküm altına almıştır.
"İş Kanunu'na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği"
nin 3. maddesinde İş Kanunu'nun 68'inci maddesi
uyarınca verilen ara dinlenmelerinin çalışma
süresinden sayılmayacağını hükme bağlamıştır. Ara
dinlenmeleri, iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve
işin niteliği göz önünde tutularak, yirmidört saat
içinde kesintisiz oniki saat dinlenme süresi dikkate
alınarak düzenlenir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun
69'uncu maddesinin son fıkrası hükmü saklıdır. Aynı
kanunun 104. maddesine göre, bu kanunun 68.
maddesindeki ara dinlenmelerini bu maddeye göre
uygulamayan işveren veya işveren vekiline 2009
yılında 1.012.-YTL para cezası verilecektir.
3. Gece süresine ilişkin düzenlemelere uyulması 4857
sayılı İş Kanunu'nun 69. maddesi,
. İş hayatında (Gece) en geç saat 20'de başlayarak
en erken sabah saat 06'ya kadar geçen ve her halde
en fazla 11 saat süren gün dönemi olduğunu,
. İşçilerin gece çalışmaları 7,5 saati
geçemeyeceğini,
. Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi
postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası
gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen
ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları
suretiyle postalar sıraya konulacağını, gece ve
gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da
uygulanabileceğini ve postası değiştirilecek işçi
kesintisiz en az onbir saat dinlendirilmeden diğer
postada çalıştırılamayacağını,
. Gece çalıştırılacak işçilerin sağlık durumlarının
gece çalışmasına uygun olduğunun, işe başlamadan
önce alınacak sağlık raporu ile belgeleneceğini,
gece çalıştırılan işçiler en geç iki yılda bir defa
işveren tarafından periyodik sağlık kontrolünden
geçirileceklerini, işçilerinin sağlık kontrollerinin
masrafları işveren tarafından karşılanacağını,
Gece çalışması nedeniyle sağlığının bozulduğunu
raporla belgeleyen işçiye işverenin, mümkünse gündüz
postasında durumuna uygun bir iş vereceğini,
. İşverenlerin gece postalarında çalıştırılacak
işçilerin listelerini ve bu işçiler için işe
başlamadan önce alınan ve periyodik sağlık
raporlarının bir nüshasını ilgili bölge müdürlüğüne
vermekle yükümlü olduklarını hüküm altına almıştır.
İbrahim IŞIKLI
SOSYAL
GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
31.12.2008 |