|
Şirketlerin vergi borçlarının tahsilinde
her
şey sil baştan
Bazı vergi kanunlarında değişiklik
yapan 5766 Sayılı Kanun ile limited şirketlerin, anonim
şirketlerin, vakıf ve dernekler ile iktisadi
işletmelerin kamuya olan borçlarının tahsiliyle ilgili
de değişiklikler yapıldı. Limited şirketlerde ortakların
hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idareye ve
şirketi temsile mezun ve mecbur oldukları hükme
bağlandı. Bu nedenle, ortaklar hakkında yapılacak takip;
kamu alacağının tamamından müşterek ve müteselsil
sorumluluk esasına göre yürütülecek.
A) - LİMİTED ŞİRKETLERİN
KAMU BORÇLARI:
1 - Yasal Düzenleme: 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun’da yapılan düzenlemeyle,
limited şirketlerde; ortakların paylarını devretmeleri
halinde, devreden ve devir alan ortakların, devir
öncesine ilişkin kamu borçlarının ödenmesinden, vergi
borcunun doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda pay
sahiplerinin farklı şahıslar olması halinde bu
şahısların, vergi borcunun ödenmesinden, sermaye
hisseleri oranında müteselsilen sorumlu olmaları
öngörülüyor.
2 - Sorumluluk Uygulaması: Şirket ortağının payını
devretmesi halinde, devreden ve devralan şahıslar,
şirketin devir tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde
ödenmemiş borçlarından, maddenin birinci fıkrası
uyarınca sermaye hisseleri oranında sorumlu
tutulacaklar.
Bu sorumluluğa başvurulabilmesi için amme alacağının
şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilememiş veya
tahsil edilemeyeceğinin anlaşılmış olması gerekiyor.
Limited şirket ortakları
hakkında takip nasıl yapılacak?
Şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya
tahsil edilemeyeceği anlaşılan kamu alacağının doğduğu
ve ödenmesi gerektiği zamanlarda şirket ortaklarının
kimler olduğu ve bu ortakların sermaye hisseleri; şirket
ana sözleşmesi, ana sözleşme değişikliği veya pay
defterindeki kayıtlardan tespit edilecek.
Her bir ortağın sermaye hissesine göre takip konusu olan
amme alacağından sorumlu olduğu tutar belirlenebilecek.
Şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya
tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağının
ödenmesinden sermaye hissesi oranında sorumlu tutulması
gereken ortağın, hissesini devredip devretmediği
araştırılacak, hisse devrinin söz konusu olduğu
hallerde, devralan şahsın devir tarihi itibarıyla vadesi
geldiği halde ödenmemiş şirket borçlarından sorumlu
tutulacağı tutar tespit edilecek.
Ortaklar hakkında takip
muamelesine düzenlenecek ödeme emrinin tebliği suretiyle
başlanılabilecek.
Türk Ticaret Kanunu’nun 540. maddesinde, aksi
kararlaştırılmış olmadıkça, ortakların hep birlikte
müdür sıfatıyla şirket işlerini idareye ve şirketi
temsile mezun ve mecbur oldukları hükme bağlandı. Bu
nedenle, ortaklar hakkında 6183 sayılı Kanun uyarınca
yapılacak takip; sermaye hisseleri oranında değil,
ortakların hepsi kanuni temsilci sıfatına haiz
olduklarından, haklarındaki takip, kamu alacağının
tamamından ortak (müşterek) ve müteselsil sorumluluk
esasına göre yürütülecek.
B) ANONİM ŞİRKETLERİN,
DERNEK VE VAKIFLARIN KAMU BORÇLARI:
1) Yasal Düzenleme: 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsili Usulu Hakkındaki Kanun’a göre yapılan
düzenlemeyle,
Kamu borcunun doğduğu ve ödenmesi gerektiği tarihlerde
farklı kanuni temsilcilerin veya teşekkülü idare
edenlerin olması halinde, vergi borcundan eski ve yeni
kanuni temsilcilerin ve idare edenlerin müteselsilen
sorumlu olmaları,
Kanuni temsilcilerin sorumluluklarına dair Vergi Usul
Kanunu’nda yer alan hükümlerin, bu maddede düzenlenen
sorumluluğu ortadan kaldırmayacağı, öngörülmektedir.
2) Sorumluluk Uygulaması: Borçlu nezdinde sürdürülen
takip işlemleri sonucunda tamamen veya kısmen tahsil
edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme
alacakları, yapılacak işlemlere dayanılarak tespit
edilecek ve maddede belirtilen hallerden herhangi
birinin varlığı halinde kanuni temsilciler hakkında
takip yapılabilmesi için yeterli şartların oluştuğu
kabul edilerek, takip işlemlerine kanuni temsilciler
adına 6183 sayılı Kanun’a göre düzenlenecek ödeme emri
tebliği suretiyle başlanılacak.
Kamu borçlusunun birden fazla kanuni temsilcisi
bulunduğu takdirde, ilgili kanunlara göre kanuni
temsilcilerin sorumluluk şekline bakılacak ve müşterek
ve müteselsil sorumlu olanlar hakkında tahsil edilemeyen
veya edilemeyeceği anlaşılan amme alacağının tamamı için
her birine ayrı ayrı ödeme emri düzenlenmek suretiyle
takibe geçilebilecek.
Yahya Arıkan
İSMMMO Başkanı |
