Kim
ne kadar yıllık izin kullanacak
Okuyucularımızdan yıllık izinlerle
ilgili yoğun bir şekilde soru gelmektedir. Yaz aylarında
bulunduğumuz şu sıralar çalışanların bir kısmı izin
kullanmakta bir kısmı da yıllık izne çıkmaya
hazırlanmaktadır.
Okuyucularımız haklı olarak ne kadar yıllık izin
kullanacaklarını öğrenmek istemektedirler. Bizde bu
yazımızda yıllık izin konusunu işleyeceğiz.
İşyerinde işe başladığı günden
itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir
yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.
Çalışma süresi;
Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on
dört gün,
Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi gün,
On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı
gün, yıllık izin verilir.
Yıllık izin süreleri genç
işçiler ile 50 yaş ve üzerindeki işçiler için özel
olarak düzenlenmiştir. Buna göre on sekiz ve daha
küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki
işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi
günden az olamamaktadır. Yıllık izin süreleri iş
sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile
artırılabilir.
Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.
İşçilerin daha çok ücret almak amacıyla yıllık izne
ayrılmayıp işyerinde çalışmaya devam etmeleri yıllık
izin düzenlemesindeki amaca uygun değildir. İşçilerine
yıllık izin vermeyerek çalıştıran işverenin bu davranışı
4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine aykırılık oluşturur.
Bu tür aykırı davranışlar idari para cezası
uygulanmasını gerektirir.
Uygulamada işçilerin yirmi günlük izinlerini beşinci
yılda mı yoksa altıncı yılda mı kullanacakları konusunda
tereddütler yaşanmaktadır. İşçi beşinci yılın iznini
altıncı yılda on dört işgünü olarak kullanacak,
altıncı yılın iznini de yedinci yılda yirmi işgünü
olarak kullanacaktır. Niteliklerinden dolayı bir yıldan
az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanların
İş Kanunu’na göre yıllık ücretli izin hakları
bulunmamaktadır.
Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin
hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli
işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz
önüne alınır. Bir işverenin İş Kanunu kapsamına giren
işyerinde çalışmakta olan işçilerin aynı işverenin
işyerlerinde İş Kanunu kapsamına girmeksizin geçirmiş
bulundukları süreler de hesaba katılır.
Örneğin aynı işverenin Deniz İş Kanunu kapsamında ki bir
işyerinde çalışmış olan işçinin çalışma süresi yıllık
iznin hesap edilmesi yönünden İş Kanunu kapsamında
çalışmış olduğu süreye eklenir. İşveren, yıllık ücretli
iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin
ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin
olarak ödenecek veya avans olarak verilecektir.
Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine
rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil
günleri izin süresine ayrıca eklenir. İşveren tarafından
yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz
izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izin
süresinden indirilemez. Unutulmamalıdır ki yıllık izin,
işçilerin mutlu ve huzurlu olmasını sağlayacak, işe
karşı olan motivasyonunu olumlu yönde etkileyecek ve
işyerinde verimliliğin artırılmasına katkı
sağlayacaktır.
Arif TEMİR
Bugün /15.07.2008 |