|
SMMM-YMM
kanunundaki değişiklikler
3568 sayılı kanunda bazı
değişiklikler yapılmasına ilişkin 5786 sayılı kanun,
26.7.2008 günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
girdi. Hatırlanacağı üzere bu kanun, yasama organında
odaların seçim süreci başladıktan sonra kabul edilmiş,
bu nedenle tartışmalara yol açmış, bu yüzden seçimlere
ilişkin düzenlemesinin yürürlük tarihi gözden geçirilmek
üzere cumhurbaşkanınca imza edilmemişti.
Bu ve gelecek yazımızda anılan kanunla yapılan
değişiklikleri irdelemek istiyoruz. Ancak genel
düşüncemizi önceden söyleyelim. Bu kanun hem mesleklerde
hem de odaların oluşumunda, reform niteliğinde olmasa da
çok önemli değişiklikler getirmiştir. Ancak kanun
kapsamındaki mesleklerin sorunları, göz ardı edilmiş ve
çözüm üretilmemiştir. Örneğin, yeminli mali müşavirlerin
(YMM) tasdikten doğan, serbest muhasebeci mali
müşavirlerin (SMMM) imza yetkisinden doğan
sorumluluklarında kaynaklı sorunlar gözden
geçirilmemiştir. Böylece YMM'lerin mantığa aykırı ve pek
çok ihtilafa konu müteselsil sorumlulukları aynen devam
etmektedir.
Bu kanunla getirilen düzenlemelerin en önemlilerinden
biri, "serbest muhasebecilik" mesleğinin bundan sonrası
için kaldırılmasıdır. Artık serbest muhasebeci olmak
mümkün değildir. Ancak kanunla, mevcut serbest
muhasebecilerin hakları korunmuştur. Kanunun geçici 11.
maddesiyle serbest muhasebecilerle serbest muhasebecilik
stajına devam edenlerden başarılı olanlara; TÜRMOB
tarafından verilecek en fazla altı aylık özel bir
eğitime katılmak ve sonrasında beş yıl içinde serbest
muhasebeci mali müşavirlik sınavlarına girmek yoluyla
SMMM olma olanağı sağlanmıştır. Ancak bu sınava giriş
hakkı beş hakla sınırlandırılmıştır. Kanunla bu
sınavlarda başarılı olamayanların veya sınava
katılmayanların, "serbest muhasebeci" unvanı çalışma
hakları da saklı tutulmuştur.
Bu geçici madde uyarınca serbest muhasebecilikten SMMM
statüsüne geçenlerin, ileride yeminli mali müşavirlik
sınavına katılabilmeleri için kanunun 9'uncu maddesinde
belirtilen çalışma niteliklerini, sürelere ve 5/A
maddesinin (a) bendinde belirtilen eğitim şartını
taşımaları zorunludur.
Kanunda yapılan bir başka değişiklikle de SMMM olabilmek
için yapılması gereken stajın süresi iki yıldan üç yıla
çıkartılmıştır. Ancak 26.7.2008 tarihinden önce bir SMMM
odası nezdinde staj dosyası açtırmış ve staja başlama
sınavını kazanmış olanlar, bu süre uzatımından
etkilenmeyeceklerdir. Bir başka anlatımla, bu durumda
olanların staj süresi, iki yıl olarak uygulanacaktır.
Öte yandan sınavsız SMMM olma hakkı da kısıtlanmıştır.
Türkiye genelinde mali denetim yapan kamu bankalarının
müfettişleri ile kanunları uyarınca vergi inceleme
yetkisi almış olanlardan, bu yetkilerini aldıkları
tarihten itibaren kamu kurum ve kuruluşlarında sekiz
yıllık hizmet süresini dolduranlar ile kanunda sayılan
konularda (hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe,
bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler) en az
sekiz yıl öğretim üyesi veya görevlisi olarak çalışmış
olanların sınavsız SMMM olabilme olanağı kaldırılmıştır.
Ancak 25.7.2008 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılan
düzenleme uyarınca sınavsız SMMM olabilme hakkına sahip
olanların bu hakları, bir geçici madde ile korunmuştur.
Vergi inceleme yetkisine sahip inceleme elemanlarına
mesleki yeterlilik sınavında başarılı olduktan sonra
herhangi bir süre beklemeksizin YMM sınavlarına da
girebilme olanağı sağlanmıştır. Ancak bu durumda olup
YMM sınavlarını da başaranların YMM ruhsatını
alabilmeleri hiç şüphesiz süre koşulunu da
tamamlamalarına bağlıdır. Sınavsız SMMM olabilme hakkı
sadece, söz konusu sınavlarda başarılı olup, henüz süre
koşulu oluşmadığı için YMM ruhsatı alamayanlara
tanınmıştır.
Ancak burada bir eşitsizlik yaratılmıştır. İnceleme
elemanları kendi mesleki yeterlilik sınavlarından sonra
on yıllık süre koşulunu beklemeksizin derhal YMM
sınavlarına girip, süre koşulunu da tamamladıktan sonra
hemen YMM olma olanağına sahip kılınmışken, bu olanak
SMMM'likten YMM'liğe geçecekler için tanınmamıştır.
Onlar sınava ancak süre koşulunu da yerine getirdikten
sonra girebileceklerdir. Bu durumda on yılını dolduran
bir inceleme elemanı derhal YMM ruhsatı almak olanağına
sahip kılınmışken on yıllık bir SMMM derhal YMM ruhsatı
alamayacak, bu ruhsata kavuşabilmesi sınavı süreci kadar
uzayacaktır. Bu iki kesimin mesleğe girişinde anayasal
anlamda eşitlik sağlanmamış, mesleğe girişte fırsat
eşitliği zedelenerek haksız rekabete yol açılmıştır.
Bumin Doğrusöz
14.08.2008
|
