|
Eğitim ve sağlık harcamaları indirimi
Her yılın mart ayı, bir önceki yıl
elde edilen gelirlerin beyan dönemi olması dolayısıyla
önem taşır. Bu yıl da 2007 yılında elde edilen gelirlere
ilişkin yıllık Gelir Vergisi beyannamesinin, bu ayın 25.
günü akşamına kadar verilmesi gerekmektedir.
Beyannameden doğan vergi ise biri mart, diğeri temmuz
olmak üzere iki taksitte ödenecektir. Bu ayın beyanname
ayı olması sebebiyle biz de bu ayki yazılarımızda 2007
yılının gelirlerinin beyanı ile ilgili konulara ağırlık
vermek istiyoruz. Bugün ele alacağımız konu da zaten bu
kapsamdaki yazılarımızdan biri olacak.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. maddesinde mükelleflere
bazı harcamalarını beyanname üzerinden düşme hakkı
sağlanmıştır. Bunlar kısaca, eğitim ve sağlık
harcamaları, şahsi risklere karşı yapılan sigortalara
ait primler, bağış ve yardımlar, özürlülere tanınan
indirimler, Ar-Ge harcamaları olarak sayılabilir. Biz bu
yazımızda bunlardan eğitim ve sağlık harcamalarının
indirimini irdeleyeceğiz.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 89/2 maddesine göre Gelir
Vergisi beyannamesi verenler, beyan ettikleri gelirin
yüzde 10'unu aşmamak şartıyla Türkiye'de yaptıkları ve
tevsik ettikleri, kendilerine, eşlerine ve küçük
çocuklarına ait eğitim ve sağlık giderlerini, beyan
ettikleri gelirlerinden indirme hakkına sahiptirler.
Eğitim ve sağlık giderleri indiriminin kapsamı,
şartları, kanıtlama şekli ve diğer yönleri halen 20
no'lu Gelir Vergisi sirkülerine ve bu sirkülerin atıf
yaptığı 255 No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nin 4
no'lu bölümüne ve özelgelere göre yürütülmektedir.
Bu indirim hakkından, gelirlerini yıllık beyanname ile
beyan eden mükellefler yararlanabilmektedirler. Bu
nedenle ticari, zirai ve mesleki kazanç sahipleri
yanında, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ve hatta
değer artışı kazançları ile arızi kazançları ve
ücretleri dolayısıyla yıllık Gelir Vergisi beyannamesi
veren mükelleflerin de bu uygulamadan yararlanması
mümkündür.
Buna karşılık bu uygulamadan vergiye tabi gelir elde
eden, ancak geliri istisna sınırı içinde kalanlar veya
gelirleri stopaj yoluyla vergilendirilen ve beyanname
verme hakkı bulunmayanlar yararlanamazlar. Örneğin tek
işverenden ücret geliri elde eden veya gelirleri mevduat
faizi ve/veya repo faizlerinden oluşanlar, kira
gelirleri istisna sınırı içinde kalanlar bu indirim
hakkından mahrumdurlar.
Kanunda sadece "eğitim" ve "sağlık" harcamalarının
indirim konusu yapılabileceği vurgulanmıştır. Eğitim
harcamalarına örnek olarak, öğrenciler için, eğitim
amacıyla eğitim ve öğretim kurumlarına, anaokulu, kreş
ve dershanelere yapılan ödemeler; sürücü ve müzik
kurslarına ödenenler dahil, eğitim amaçlı tüm kurs
ücretleri; okul servislerine ve öğrenci yurtlarına
ödenen ücretler; eğitim CD'leri, kitap ve kırtasiye
bedelleri ile eğitim araç ve gereçleri için yapılan
harcamalar sayılabilir. Buna karşılık spor kurslarının
ücretleri; üniversite ve okullara giriş hazırlığına
yönelik dergiler hariç gazete ve dergi bedelleri; müzik
aletleri, bilgisayar, eğitim amaçlı olmayan CD ve disket
bedelleri; tiyatro, konser ve sinema giriş ücretleri,
yabancı ülkelerdeki eğitim kurumlarına yapılan ödemeler,
okul aile birliği ve okul koruma derneklerine yapılan
bağışlar ve Türkiye'de vergi mükellefi olmayan okullara
ödenen eğitim ücretleri ile Devlet okullarına ödenen
harçlar kapsama girmemektedir.
Bu uygulamada dikkate alınabilecek sağlık harcamalarına
örnek olarak da teşhis ve tedavi amacı ile yapılan her
türlü muayene, tahlil, röntgen, ultrason, tomografi,
emar, check-up, ameliyat, fizik tedavi ve diş tedavisi
ücretleri ile özel hastane ücretleri her çeşit protez,
sağlık malzemesi ve tekerlekli sandalye giderleri ile
numaralı gözlük ve lens giderleri; doktor raporuyla
alınan cilt sağlığına ilişkin harcamalar sayılabilir.
Beyannamedeki kazançtan indirilebilecek olan bu
giderlerin, mükellefe, eşine ve küçük çocuklarına ait
olması gerekmektedir. Eşe ait eğitim ve sağlık
harcamaları açısından eşin çalışıyor olup olmamasının ve
gelir durumunun önemi yoktur. Eşlerden her ikisinin de
Gelir Vergisi beyannamesi vermesi durumunda, eşlerden
her biri beyan ettikleri gelirin %10'u ile sınırlı
şekilde eğitim ve sağlık harcamalarını indirebilirler.
Ancak aynı harcamanın her iki eşin beyanında da mükerrer
olarak dikkate alınmaması gerekir.
Bu harcamaların beyannamede indirim konusu yapılabilmesi
için Türkiye'de yapılması şarttır. Bu nedenle Türkiye
gümrük bölgesi dışı sayılan yerlerde, örneğin gümrüksüz
satış mağazalarında (free-shop) yapılan harcamalar
kapsam dışındadır. Aynı şekilde Kıbrıs'ta yapılan
harcamalar da kapsama girmez. Bedeli bankalar aracılığı
ile transfer edilmek suretiyle dışarıdan posta ile veya
başka şekilde getirtilen ilaç ve kitaplara ilişkin
giderlerin de indirimden yararlanması mümkün değildir.
Ancak bu malların Türkiye'ye bir ithalatçı tarafından
getirtilmesi ve ondan satın alınması halinde, bu
uygulamadan yararlanmak mümkündür.
Öte yandan bu harcamaların fatura, serbest meslek
makbuzu, parakende satış fişi, yazarkasa fişi gibi bir
belge ile kanıtlanması gerekmektedir. Ancak bu
belgelerin beyannameye eklenmesi gerekmemekte, sadece
zamanaşımı süresince ibrazı istenildiğinde ibraz edilmek
üzere saklanması gerekmektedir.
Bu madde kapsamında söz konusu harcamalar için yapılacak
indirim miktarı ise beyan edilen gelirin yüzde 10'u ile
sınırlandırılmıştır.
Bumin Doğrusöz
Referans
06.03.2008 |
