| |
Okulda ve çıraklıkta yapılan sigorta emekliliğe
sayılmaz
Çok sayıda okurumuz
meslek liselerinde okurken işletmelere staja
gidildiğinde veya çıraklık eğitim merkezlerinden
alınan SSK başlangıçlarının emekliliklerine ne gibi
etkileri olduğunu sormaktadır.
Meslek liselerinde eğitim gören öğrenciler
okullarında gördükleri teorik öğretimlerini,
pratikte de öğrenebilmek adına işletmelerde zorunlu
olarak staja gönderilmektedirler. Bunun yanında
çıraklık ve mesleki eğitim görenler de buna benzer
şekilde çırak ya da kalfa sıfatıyla işletmelerde
çalışmaktadırlar.
3308 Sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu
gereğince 20 ve daha fazla işçi çalıştıran
işletmeler yüzde 5 ila yüzde 10 arasında olmak
kaydıyla işletmelerinde meslek lisesi öğrencilerine
beceri eğitimi yaptırırlar.
3308 Sayılı Kanun’un 25. maddesine göre; “Aday
çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören
öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki
artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi
veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul
müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça
belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile
tespit edilir. Ancak, işletmelerde meslek eğitimi
gören öğrenci, aday çırak ve çırağa yaşına uygun
asgari ücretin yüzde 30’undan aşağı ücret ödenemez.
Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında
işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları
ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur.
Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler
her türlü vergiden müstesnadır. Aday çırak, çırak ve
işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere
sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal
Sigortalar Kanunu’nun iş kazaları ve meslek
hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri
uygulanır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş
Kanunu’nun
33’üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun
asgari ücretin yüzde 50’si üzerinden Bakanlık
bütçesine konulan ödenekle karşılanır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim
gören öğrenciler hakkında 506 sayılı Sosyal
Sigortalar Kanunu’nun 23, 24, 35 ve 42’nci maddeleri
hükümleri uygulanmaz. Ayrıca bunlara aynı Kanun’a
göre işgöremezlik ödenekleri bağlanacak sürekli
işgöremezlik gelirine esas olacak günlük kazançların
tespitinde sigorta primine esas tutulan ücret
dikkate alınır.”
Görüldüğü üzere, staj süresince işletmeler
öğrencilere asgari ücretin en az yüzde 30’u kadar
ücret ödemek zorundadır, öğrencilerin sosyal
güvenliği de okullarınca (Milli Eğitim
Bakanlığı’nca) sağlanır ve bu kişilere kısa vadeli
sigorta kolları dediğimiz, iş kazaları-meslek
hastalıkları ve hastalık sigortası kollarından
sigorta sağlanır, uzun vadeli sigorta kolları
dediğimiz yaşlılık-malullük-ölüm sigorta primleri
ödenmez. Yani buradan yatırılan primler emekliliğe
esas değildir ve emeklilik için başlangıç sayılmaz
ama bu kişiler aynı sigorta sicil numarasını
kullanmaya devam ederler.
--------------------------------------------------------------------------------
SSK ve Bağ-Kur’lular 3.5 dolar ödeme yaparlar
Sosyal güvenlik kuruluşlarınca döviz ile
değerlendirilecek sürelerin her bir günü için
tahakkuk ettirilecek prim, kesenek ve karşılık borcu
tutarı 3,5 dolardır. Ancak, T.C. Emekli Sandığı’nca
yapılacak borçlanmalarda ilgililerin memuriyet
derece ve kademelerine göre Türk parası karşılığı
dolar tespit edilir ki bu rakam bugün için 6-7 dolar
civarındadır.
--------------------------------------------------------------------------------
İmamlık süresini borçlanabilirsiniz
Ben, 01.05.1953 doğumluyum, 1972-1981 arasında 9 yıl
köy imamlığı yaptım. O zaman kadro yoktu, Köy
İhtiyar Heyeti kararı ile işe başladım ve ücretim
muhtarlık tarafından ödendi. Bu arada askerlik
süremi de borçlanmadım. Bu süreleri şimdi
borçlanabilir miyim? Ali Tömeken
l Sayın Okurum, 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı
Kanunu’nun Ek 47. Maddesi gereğince;
T.C.Emekli Sandığı iştirakçilerinden, herhangi bir
sosyal güvenlik kurumuna tabi olmadan;
a) Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı mülhak vakıf
camilerinde görev yapan ve ücretlerini bu genel
müdürlükten alanlar,
b) Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı camilerde
kadrolu daimi mezun imam hatip ve müezzin -
kayyımlara vekalet edenler,
c) Köy, kasaba ve mahalle camilerinde dernek, vakıf
veya köy bütçesinden ücret alarak imam hatiplik
yapanlar;
Bu görevlerde geçmiş süreleri için 5434 sayılı
T.C.Emekli Sandığı Kanunu’na 20/5/1976 tarihli ve
2012 sayılı Kanunla Eklenen Ek Maddesi’nin (d)
fıkrasının 2’nci bendinde yer alan esas ve oranlara
göre borçlandırılırlar.
Köy, kasaba ve mahalle camilerinde yapılan
hizmetlerin borçlandırılabilmesi için ilgililerin bu
görevleri müftülükçe verilmiş bir belgeye istinaden
yapmış olmaları ve ücretlerinin dernek, vakıf veya
köy bütçesinden ödendiğinin defter veya bordro, bu
olmadığı takdirde vergi dairesi kayıtlarına
istinaden müftülüklerce verilmiş ve mahalli mülki
amirlerce onanmış belgelerle tevsik etmiş olmaları
şarttır.
Ancak borçlanmak isteyen bu belgeleri bulamazsanız
sizin Diyanet İşleri Başkanlığı’nı temsilen ilgili
müftülüğü hasım göstererek yetkili sulh hukuk
mahkemesinde dava açmanız gerekir. Unutmamak gereken
bir hususu da hatırlatayım bu sürelerinizi ve
askerliğinizi borçlanabilmeniz için öncelikle T.C.
Emekli Sandığı iştirakçisi yani kamu görevlisi
olmanız gerekir.
--------------------------------------------------------------------------------
Kısa...kısa...
Seyfi Aydınoğlu-Eşiniz, Bağ-Kur’dan sonra SSK’ya
1260 gün prim ödemek şartıyla 56 yaşında (05.01.2013
tarihinde) SSK’dan emekli olur. Normal emekliliği
ise 5750 gün sayısı ile 01.12.2014 tarihinde yani
daha geç doluyor.
Mert Kendirci-Kalp rahatsızlığınız nedeniyle,
malulen emekli olabilmeniz için yüzde 60 oranı
yetmez. 2/3 oranında yani en az yüzde 66,6 oranında
olmalıdır. Şayet, işkazası sonrası bir işgücü kaybı
ve rapor oranı olsaydı yüzde 60 oranı malulen
emeklilik için yeterli olurdu. Bu arada yüzde 57
oranlı vergi indirim talebinizle dediğiniz gibi
18.09.1992 işe giriş tarihiyle 16 yıllık
sigortalılık süresi ve 3760 günle emekli olursunuz.
İfa ettiğiniz askerlik süresini ise borçlanma
hakkınız var.
Sadık Kapancı-Bağ-Kur’dan sonra SSK’ya 1260 (3.5
yıl) prim ödemek şartıyla SSK’dan 48 yaşında emekli
olursunuz.
Metin Tekol-Eşiniz, aktif Bağ-Kur’lu olmasına sebep
olan vergi kaydını (şirket ortaklığı veya dernek
kaydı) sildirip, isteğe bağlı Bağ-Kur’lu olabilir
veya SSK’lı olarak bir işe de girebilir. Bağ-Kura
devam ederse 20 tam yıl ile 54 yaşında emekli
olabilir. SSK’ya geçerse yine 54 yaşında ama 5975
günle emekli olur.
Hüseyin Ogtan- Var olan 4000 küsur günle 57 yaşında
(2009 yılında) emekli olursunuz, prim ödeme gün
sayınızı 5300 güne çıkarırsanız bu kere normal
emeklilikten 15.12.2010 günü emekli olursunuz ki bu
daha da geç. Askerliği borçlanırsanız yaşlılıktan
emekliliğiniz değişmez yine 57 yaşında emekli
olursunuz ama 5300 günden emekliliğiniz askerlik
süresi kadar öne gelir mesela 2 yıl askerlik
yapmışsanız 15.12.2008 günü emekli olursunuz.
Vedat Kuriş-Anneniz, 10.01.1986 başlangıcı ile en az
5075 gün sayısı ile 10.01.2006 günü emekli olur var
olan 4800 günle 2006 değil ama 54 yaşında
(12.10.2009) günü emekli olabilir. Her iki durumda
da alacağı emekli aylığı değişmez ama emekli olacağı
tarih değişir.
Salih Kırak-Arabistan’da geçen çalışmalarınız için
Bağ-Kur’a müracaat edin, reddederlerse İş
Mahkemesi’nde dava açın.
Sadık Arslan-Bağ-Kur’a devam ederseniz toplam 9000
gün ile 52 yaşında emekli olursunuz. Bağ-Kur’dan
ayrılıp SSK’ya geçerseniz toplam 5075 gün sayısı ile
46 yaşında SSK’dan emekli olursunuz.
Semiye Çalışkan-Var olan 5052 günle doğumunuz
23.05.1955 ve öncesinde ise 52 yaşında (2007 de)
değil yani 24.05.1955 ve sonraki tarihlerde
doğmuşsanız 54 yaşında (2009) SSK’dan emekli
olacaksınız. Nüfus cüzdanınızda sadece yıl yazıyorsa
kanun gereği 01.07.1955 doğumlu sayılacağınızdan 54
yaşında yani 01.07.2009 günü emekli olursunuz.
Mustafa Kan-Bağ-Kur sicil numaranızı 04.10.2000
tarihinden önce almışsanız, 1984 yılındaki vergi
kaydınız ile Bağ-Kur başlangıcınızı 1984’e kadar
geriye götürebilirsiniz. Bu durumda Bağ-Kur’dan 25
yıllık prim ödeme süresi ile 2009 yılından sonra
emekli olursunuz.
Cafer Turgut-Babanızın, Almanya’dan sosyal güvenlik
primlerini almış olması yurtdışı borçlanması için
önemli değildir. Vefat eden babanız için yurtdışı
borçlanması yapmak üzere müracaatınızı yapın,
reddedilince iş mahkemesinde dava açın.
Murat Metin-Bağ-Kur’a devam ederseniz SSK prim
günleri ve öderseniz askerlik de dahil Bağ-Kur’dan
25 tam yıl (9000 gün) ile emekli olursunuz. Yaşınızı
doldurmuşsunuz.
Ali TEZEL
Akşam Gazetesi / 05.05.2007
MuhasebeNet.Net |
|
