|
Gayrimenkulü olan
2008’de çeşit
çeşit vergi ödeyecek
Gayrimenkul sahibi
şahıslar ve şirketler, gayrimenkulleri dururken ya
da alıp satarken, çeşit çeşit vergi ve harç
ödeyecekler. Gayrimenkul sahibinin ölümünde de
mirasçıları vergi ve harç ödeyecekler.
2008 yılında; ev, dükkan, mağaza, büro, yazlık, arsa
ve arazi gibi gayrimenkullerin, ’emlak
vergisi değeri’
yüzde 3.6 oranında artırıldı. Buna bağlı olarak,
gayrimenkullerin
2008’de ödenecek emlak vergisi de yüzde 3.6 oranında
artmış oldu.
2008’de de Mart-Mayıs ve Kasım aylarında, iki
taksitte ödenecek olan emlak vergisinin yüzde 10’u
oranında da ’Kültür
ve Tabiat Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı’
ödenecek.
2008 yılında Emlak Vergisi, tabloda belirtilen
oranlara göre hesaplanacak.
Şu anda, TBMM’de bekleyen ’İl
Özel İdareleri ve Belediye Gelirleri Tasarısı’nda,
emlak vergisi oranlarının, yüzde 50 artırılması
öngörülüyor. Tasarı yasalaşırsa, örneğin
İstanbul’daki bir evin, emlak vergisi oranı binde 3,
İzmir’deki arsanın oranı da binde 9 olacak.
Şirketlerin, gayrimenkullerini 2 yıl ve daha fazla
süre geçtikten sonra satmaları halinde, bu satış
KDV’den istisna olacak (KDV Kanunu Md. 17/4-r).
KİMLER EMLAK VERGİSİ
ÖDEMEYECEK
Brüt alanı 200
metrekareyi aşmayan
bir konuta sahip olmaları koşuluyla; emekliler,
işsizler, ev hanımları ve engelliler, 2008 yılında
da emlak vergisi ödemeyecekler.
Her ikisi de
emekli, karı ve kocanın, 200 metrekareyi aşmayan
birer konutları varsa, ikisi de emlak vergisi
ödemeyecekler.
200 metrekaresinin altında, iki eve yüzde 50 hisse
ile sahip olan emekli için, ’iki
yarım, bir tam yapar’
denilmeyecek ve her iki ev için de emlak vergisi
alınacak.
Konut
inşaatında net 150 metrekare sınırı
BAKANLAR
Kurulu tarafından, 1 Ocak 2008 itibariyle yapılan
değişiklikliğe göre; Kanunla kurulmuş sosyal
güvenlik kuruluşları ve belediyelere yapılan ve ’net
alanı 150 metrekareye kadar olan’
konutlara ilişkin inşaat taahhüt işlerinde, yüzde 1
oranında KDV uygulanacak. Konut kooperatiflerine
yapılan inşaat taahhüt işlerinde ise 150 m2 sınırı
aranmıyor. Buna göre, kooperatif konutları net 250
hatta 500 m2 olsa bile, yüzde 1 KDV uygulanacak.
Ayda 7 bin YTL
işyeri kirasına vergi yok, hatta iade var
2008 yılında, işyeri
kira geliri elde edenler, yıllık gayrisafi tutarı 19
bin 800 YTL’yi aştığında, bu gelirlerini beyan
edecekler.
Beyan edecekler ama aylık 7 bin, yıllık 84 bin YTL
civarındaki kira gelirleri için gelir vergisi
ödemeyecekler. Hatta üste vergi iadesi bile
alacaklar.
Bu durum, kira
ödemelerindeki yüzde 20 stopajın (vergi
kesintisinin) mahsubundan kaynaklanıyor.
Evini satan
Gelir Vergisi verecek
SATIN aldıkları
gayrimenkulü, edinme tarihinden itibaren 4 yıl (1
Ocak 2007’den itibaren edinenler 5 yıl) içinde
satanların, elde ettikleri kazanç "Değer Artışı
Kazancı" kabul
edilecek. Tarifeye göre yüzde 15-35 oranında gelir
vergisi ödenecek (GVK Mükerrer Md. 80/6).
Kooperatif evini satanlarda, 4
ya da 5 yıllık süre, tahsis tarihinden örneğin "kura
çekimi" tarihinden
itibaren başlıyor. Kazancın saptanmasında,
gayrimenkulün maliyet bedeli (kooperatiflerde
aidatlar), satılan ay hariç, aylık ÜFE oranına göre
yükseltilerek belirleniyor.
Konutta 136 bin
YTL’lik saksı çiçeği vergisine devam
KONUTLARDA, net
alanın 150 m2’ye kadar olması halinde, yüzde 1; 150
m2’yi aşması durumunda ise yüzde 18 KDV
uygulanıyordu. Buna göre, net alan 150 yerine 150,20
m2 olursa, Neriman Teyze, 0,20 m2 yani küçük bir
saksı çiçeği koyabileceği alan
için 800 bin YTL’ye aldığı
eve, 136 bin YTL
ilave KDV ödüyordu
(Bkz. 13.10.2007 tarihli Hürriyet).
Bu sorun yine
çözümlenmedi. Kooperatif evleri, net 300 m2’de bile
yüzde 1 KDV ödenirken, normal konutlarda, net alan
150 m2’yi 0,20 m2 geçse bile yüzde 18 KDV alınmaya
devam edilecek!..
Faiz ve repo
geliri 19 bin YTL’yi aşan emekli Emlak Vergisi
ödeyecek
EMEKLİNİN,
200 metrekareyi aşmayan
bir konutu için ’sıfır
oranlı emlak vergisi’ne
tabi olması yani emlak vergisi ödememesi için,
emekli aylığı dışında başka gelirinin olmaması
gerekiyor.
Ancak, emeklinin; banka mevduat faizi, repo geliri,
döviz tevdiat hesabı, Hazine bonosu ve tahvil ile
Eurobond faizi, kár payı veya temettü geliri gibi
menkul sermaye iradı
olması halinde, bu
gelirlerinin yıllık tutarı, 19 bin YTL’yi aşmadığı
sürece, 2008 yılında, emlak vergisi ödemeyecek.
Bu sınır işsiz vatandaşlar ve ev hanımları için de
geçerli olacak.
2007’de ev alanların Emlak Vergisi 2008’de
2007
yılında ev, dükkan, büro ya da
arsa alanlar, bu gayrimenkule ait emlak vergisini
2007’de yasa gereği ödemedi. Ancak 2008 yılı
Mart-Mayıs ve Kasım aylarında, 2 eşit taksitte
ödeyecekler.
Alan da satan da binde 15 harç verecek
2008 yılında,
gayrimenkul alan ve satanlar,
tapu işlemleri sırasında,
emlak vergisi asgari
değerine göre,
binde 15’er oranında harç ödeyecekler.
Miras kalan
gayrimenkulün tapusu alınırken,
mirasçılar emlak vergisi
asgari değeri üzerinden,
binde 9
oranında,
"tapu harcı"
ödeyecekler.
Miras kalan gayrimenkul
satınca durum değişiyor
MİRAS kalan ev,
büro, dükkan, yazlık, arsa ya da tarla, ne zaman ve
kaç YTL’ye satılırsa satılsın, satış kazancı gelir
vergisine tabi değil (Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer
Md. 80/6).
ÖRNEK : Hüsamettin
Kesekağıdı, 20 Eylül 2007 tarihinde ölen babasından
miras kalan evi 200 bin YTL, arsayı da 500 bin YTL
olarak veraset ve intikal vergisi beyannamesinde
beyan etmiştir.
5 Ocak 2008 tarihinde de evi 400 bin arsayı 900 bin
YTL’ye satmıştır.
Bu durumda, miras kalan ev ve arsanın satışından
doğan kazanç, gelir vergisine tabi olmayacak.
Şirketler
gayrimenkul satış kazancına yüzde 5 vergi verecek
ŞİRKETLERİN,
2008 yılında satacakları gayrimenkullerde, önemli
bir vergi avantajı var. Satıştan doğan kazancın,
yüzde 5’i kadar,
"Kurumlar Vergisi"
ödeyebilecekler. Bu satışın KDV’si ise hiç
ödenmeyecek. Bu avantajdan yararlanabilmek için 5
koşul aranıyor.
1- Gayrimenkulün, en az
iki tam
yıl şirketin aktifinde kayıtlı olması,
2- Kurumlar Vergisi
mükellefi olması,
3- Gayrimenkul
ticareti ile
uğraşılmaması,
4- Gayrimenkulün,
satış suretiyle
devir ve tesliminin yapılması,
5- Satıştan doğan kazancın,
beş yıl süre ile ayrı bir fon
hesabında
gösterilmesi ya da sermayeye ilave edilmesi
gerekiyor.
Örnek : Bir anonim
şirketin, 2004 yılında 400 bin YTL’ye aldığı ve
şirketin aktifine kaydettiği gayrimenkul, 2008
yılında 3 milyon YTL’ye satılmıştır.
Bu durumda, yaklaşık 2 milyon
600 bin YTL kazanç doğuyor.
Bu kazancın, normal Kurumlar Vergisi, 520 bin YTL.
Ancak, Kurumlar
Vergisi Kanunu’nun 5/e maddesi uyarınca, kazancın
yüzde 75’i, vergiden müstesna tutulup,
kalan 650 bin YTL üzerinden
yüzde 20 yani 130 bin YTL Kurumlar Vergisi ödenecek.
130 bin YTL’lik bu vergi de, toplam satış kazancı
olan 2 milyon 600 bin YTL’nin, yüzde 5’ine isabet
ediyor.
Konut kirasının
2 bin 400 YTL’si vergi dışı
2008
yılında konut kira geliri elde edenler, yıllık 2.400
YTL’lik istisnadan yararlanacaklar.
Konut kirasının yıllık tutarı bu sınırı aşıyorsa
beyan edilecek. Kiradan, önce 2.400 YTL istisna,
sonra "yüzde 25
götürü gider"
düşülecek. Kalan tutar üzerinden, tarifeye göre
gelir vergisi ödenecek. Evini kiraya verip, kirada
oturanlar ile banka kredisi kullananların, götürü
gider yerine "gerçek
gider" yöntemini
seçmeleri daha avantajlı.
Şükrü Kızılot
Hürriyet
05.01.2008 |
