Eski hükümlü ve
terör mağduru çalıştırma zorunluluğu kaldırıldı
Çalışma hayatında, işverenlerin istihdam artışına en
büyük engel olarak gösterdiği düzenlemelerden birisi
olan, eski hükümlü çalıştırma zorunluluğunda önemli
değişiklikler yapıldı.
5763 sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun'la yapılan düzenlemeye göre;
işverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel
sektör işyerlerinde yüzde 3 özürlü, kamu işyerlerinde
ise yüzde 4 özürlü ve yüzde 2 eski hükümlü işçiyi
meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde
çalıştırmakla yükümlü olacak. Diğer bir deyişle, özel
sektör işyerlerinde eski hükümlü ve terör mağduru
çalıştırma zorunluluğu kaldırılmış oldu.
Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan
işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi
sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanacak.
Bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde
belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesine göre
çalıştırılan işçiler esas alınacak. Kısmi süreli iş
sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate
alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülecek. Oranın
hesaplanmasında yarıma kadar kesirler dikkate alınmaz,
yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülecek.
İşyerinin işçisi iken sakatlananlara öncelik tanınacak.
Özürlü işçiler İş-Kur'dan sağlanacak
İşverenler çalıştırmakla yükümlü oldukları işçileri
Türkiye İş Kurumu aracılığı ile sağlayacaklar. Bu
kapsamda çalıştırılacak işçilerin nitelikleri, hangi
işlerde çalıştırılabilecekleri, bunların işyerlerinde
genel hükümler dışında bağlı olacakları özel çalışma ile
mesleğe yöneltilmeleri, mesleki yönden işverence nasıl
işe alınacakları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı'nca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.
Yeraltı ve sualtı işlerinde özürlü işçi
çalıştırılamayacak
Yeraltı ve sualtı işlerinde özürlü işçi
çalıştırılamayacak ve işyerlerindeki işçi sayısının
tespitinde yeraltı ve sualtı işlerinde çalışanlar hesaba
katılmayacak. Yapılan düzenleme ile değişiklik
öncesindeki uygulama da aynen devam ettirilmiş olacak.
Bir işyerinden malulen ayrılmak zorunda kalıp da
sonradan maluliyeti ortadan kalkan işçiler eski
işyerlerinde tekrar işe alınmalarını istedikleri
takdirde, işveren bunları eski işleri veya benzeri
işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe
başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe
almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren
iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe
alınma isteğinde bulunan eski işçiye 6 aylık ücret
tutarında tazminat öder.
Özürlü işçinin SSK primini işveren hissesi Hazine'ce
karşılanacak
Özel sektör işverenlerince özürlü işçi kapsamında
çalıştırılan Sosyal Sigortalar Kanunu'na tabi özürlü
sigortalılar ile korumalı işyerlerinde çalıştırılan
özürlü sigortalıların, prime esas kazanç alt sınırı
üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren
hisselerinin tamamı Hazine'ce karşılanacak.
Kontenjan fazlası özürlü çalıştıran, yükümlü olmadıkları
halde özürlü çalıştıran işverenlerin bu şekilde
çalıştırdıkları her bir özürlü için prime esas kazanç
alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait
işveren hisselerinin yüzde 50'si Hazine'ce karşılanacak.
İşveren hissesine ait primlerin Hazine'ce
karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları
sigortalılarla ilgili olarak 506 sayılı kanun uyarınca
aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi
içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na verilmesi ve
sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin
sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazine'ce
karşılanmayan işveren hissesine ait tutarın ödenmiş
olması şarttır. Bu fıkraya göre işveren tarafından
ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi halinde,
Hazine'ce Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılacak ödemenin
gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı, işverenden
tahsil edilecek. Hazine'ce karşılanan prim tutarları
gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya
maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacak.
İbrahim Işıklı Dünya / 04.06.2008
|