| |
Evde yapılan üretimde vergi muafiyeti
Gelir Vergisi Yasası’nın
9'uncu maddesi esnaf muaflığından yararlanması söz
konusu olanların özel durumlarını belirlemektedir.
Bu bağlamda ticaret ve sanat erbabından yasa
maddesinde öngörülen şekil ve suretle çalışanların
kazançları Gelir Vergisi'nden muaf (bağışık)
tutulmaktadır.
Söz konusu yasa maddesinin 6'ncı bendi gereği olarak
evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü
ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere,
muharrik kuvvet kullanmak ve dışarıdan işçi almamak
şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu,
örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri,
kırpıntı deriden üretilen mamuller, örgü, dantel,
her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır,
sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul,
payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve
urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri
işyeri açmaksızın satanların bu işlerden sağlamış
bulundukları kazançlar Gelir Vergisi'ne tabi
tutulmamaktadır.
Ancak bu ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılması
ile ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri
dolayısıyla Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefi
olanların düzenledikleri hariç olmak üzere;
düzenlenen kermes, festival, panayır ile kamu kurum
ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde
satılması muafiyetten faydalanmayı
engellememektedir.
Mevcut yasal düzenleme gereği olarak ticari, zirai
veya mesleki kazancı dolayısıyla gerçek usulde Gelir
Vergisi'ne tabi olanlar bu tür işleri Gelir ve
Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek
şekilde yapanlar ise esnaf muaflığından
yararlandırılmamaktadır.
Ancak; evlerde kullanılması söz konusu olan dikiş,
nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve
aletler muharrik kuvvet kapsamında kabul
edilmemiştir. Örneğin evinde sahibi bulunduğu dikiş
makinesi kullanarak nakış işleyen bir kişinin elde
ettiği kazanç Gelir Vergisi'ne tabi tutulmamaktadır.
Dolayısıyla bu kişi mükellefiyetle ilgili vergisel
ödevleri yerine getirmek zorunda olmayacaktır.
Buna karşılık evinde sanayi tipi veya seri üretim
yapabilen makine ve aletleri kullanmak suretiyle,
gelir sağlayanların bu tür faaliyetlerinden elde
edecekleri kazançlar Gelir Vergisi'ne tabi
tutulacak, dolayısıyla bu kişiler mükellefiyetle
ilgili ödevlerini yerine getireceklerdir.
Muafiyet kapsamındaki ürünler, ayrıca yasa
maddesinde sayılmak suretiyle belirlenen mallarla
sınırlı olmayıp bu ürünlere benzerlik gösteren diğer
ürünlerinde aynı koşullar çerçevesinde üretilip
değerlendirilmesi de söz konusu bağışıklıktan
yararlandırılmaktadır.
Evlerde yapılan erişte veya ev mantısının herhangi
bir kuruma veya Gelir Vergisi mükellefi olanlara
satılması muafiyeti etkilemeyecektir. Ancak buna
karşılık söz konusu ürünleri imal edip satanlara
yapılacak ödemeler satın alanların Gelir Vergisi
Yasası’nın 94. maddesinin birinci fıkrasında yer
alan vergi tevkifatı (kesintisi) ile ilgili olarak
tevkifata tabi tutulması gerekebilecektir. Çünkü
esnaf muaflığından yararlananlara yapılan ödemelerin
söz konusu yasanın 94'üncü maddesi uyarınca
yapılacak tevkifata yönelik herhangi bir etkisi
bulunmamaktadır.
Esnaf muafiyetinden yararlananların, evlerinde
üretmiş bulundukları ürünleri;
* Bir işyeri açmaksızın,
* Dernekler, vakıflar, sendikalar ve meslek
odalarınca düzenlenenler dahil olmak üzere
düzenlenen kermes, festival ve panayırlarda,
* Kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak
belirlenen yerlerde satabilecekler ve esnaf
muaflığından yararlanmaya da devam edeceklerdir.
Ancak bu kişilerin Gelir veya Kurumlar Vergisi
mükellefleri tarafından sağlanacak yerlerde yapmış
oldukları satışlar muafiyetten
yararlandırılmayacaktır. Ayrıca evlerde üretilen
ürünlerin, pazar takibi suretiyle satışını yapanlar,
Gelir ve/veya Kurumlar Vergisi mükellefleri
tarafından düzenlenen festival, kermes veyahut satış
yerlerinde satarlarsa bu takdirde söz konusu kişiler
esnaf muaflığından yararlanamayacaklardır.
Esnaf muaflığı kapsamında sayılan işlerin Gelir ve
Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz
etmeyecek şekilde devamlı olarak yapılması halinde
de bağışıklık devam edecektir.
Örneğin Bay Yıldırım Gülmez evinde yapma çiçek
yapmaktadır. Bu ürünlerini devamlı bir biçimde Bay
(A)'ya satmaktadır. Bu kişinin söz konusu durumu
muafiyetten yararlanmasına engel teşkil
etmeyecektir. Yasal düzenleme gereği esnaf
muaflığından yararlanan bir kişinin satışlarını
ticari kazanç sahiplerine veya kurumlara gider
pusulası karşılığı yapması gerekmektedir.
Esnaf muaflığından faydalananlar faaliyetleri ile
ilgili olarak satın aldıkları mallara ve giderlerine
ilişkin Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinden
aldıkları belgeleri saklamakla yükümlü
tutulmuşlardır. Bu nedenle esnaf muaflığından
yararlananlar istenildiğinde satın almış
bulundukları mallarla ilgili fatura ve benzeri
belgeleri vergi denetim elemanlarına ibraz etmekle
yükümlüdürler.
Veysi Seviğ / Yorum
Referans /
04.05.2007
MuhasebeNet.Net |
|
