| |
Az çalışırsa
ikramiye, çok çalışırsa emekli aylığı alamaz
Bir bayan yakınım Emekli Sandığı’ndan yaş haricindeki
bütün haklarını tamamlayarak ayrıldı. Emeklilik
ikramiyesini alabilmek ve emekli maaşının bağlanması
için 2 yıl yaşının dolmasını bekliyor. Bu süreyi
beklerken sigortalı olarak başka bir kurumda
çalışırsa bu kıdemle ilgili ikramiyesini ve emekli
maaşında bir kayıp oluşur mu? Sigortalı olarak işe
başlamasında sakınca var mıdır? A.Çiftçi
Sayın okurum, memurların emekliliği için tek şart
olan kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl
prim-kesenek ödemek şartına bir de belirli bir yaşı
tamamlama uygulaması 4447 ve 4759 sayılı Kanunlarla
getirilmiştir. Bu arada da yaş hariç emeklilik için
şart olan diğer şartları tamamlayanlara da işinden
ayrılıp evinde emeklilik gününü bekleme uygulaması
da aynı kanunlarla gelmiştir. Bu nedenle de
yakınınız olan bayan 20 yıllık süresini tamamlamışsa
emekli aylığı ve ikramiyesi için evinde
bekleyebilir.
Ancak, evinde beklemeye başladıktan sonra sıkılıp,
bir yerde bir gün dahi olsa işçi (SSK’lı) olarak
çalışırsa veya vergi mükellefi-şirket ortağı
(Bağ-Kur’lu) olursa T.C. Emekli Sandığı’ndan
ikramiye hakkını kaybeder. Zira, 5434 sayılı Kanuna
göre en son memuriyetten ayrılmış olanlara ikramiye
ödenir. Bu arada bir gün değil de 3.5 yıl (1260 gün)
SSK veya Bağ-Kur primi öderse T.C. Emekli
Sandığı’ndan emeklilik hakkını da kaybeder.
Yurtdışında boş geçen süreler de borçlanılabilir
Babam Almanya’dan 1986 yılında kesin dönüş yaptı.
Almanya’da 28.01.1971-13.12.1982 tarihleri arasında
çalıştı. 1979 yılında bir iş kazası geçirmişti.
1982’de işi bıraktı, şimdi Almanya’dan iki yerden
maaş alıyor, bir tanesi yıpranma (nulacht), diğeri
kaza aylığı.(Tam emeklilik için 65 yaşını bekliyor.)
Türkiye’de 24.06.1964-04.07.1964 tarihleri arasında
9 günlük sigortası bulunuyor. Bu sigortaya dayanarak
18 Eylül 2006 tarihinde Bartın SSK’ya müracaat
ederek 3600 gün borçlanıp Türkiye’den de emekli
olmak istedik. Sekiz ay sonra bize verilen cevapta,
“... 27/3.maddesine istinaden Türkiye’deki
hizmetleriniz Almanya’da aylık bağlanırken
değerlendirildiğinden kurumumuza tabi çalışmanız
bulunmamaktadır. Bu nedenle tarafınıza aylık
bağlanabilmesi için 5400 gün borçlanmanız
gerekmektedir. Ancak Alman sigorta merciinden alınan
Tr-4 formülerinin tetkikinde çalışmalarınızın tamamı
3220 gün olduğu için borçlanma talebinizle ilgili
olarak hakkınızda yapılacak işlem bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini, verilen bu bilgiler
doğrultusunda borçlanma talebinizde ısrar ediyor
iseniz, bu talebinizi açıkça belirtir bir dilekçe
göndermenizi rica ederim.” denmektedir. Bu şartlarda
emeklilik hakkına sahip olmamız için bir yol var
mıdır? Askerlik borçlanması yapsak bir faydası olur
mu ya da şimdi sigortalı olarak belli süre bir yerde
çalışsa emekli olabilir miyiz? Şenol Kaya
Beyefendi, babanızın SSK günleri emekliliğinde
kullanıldığından sanki Türkiye’de hiç çalışması
yokmuş gibi değerlendirilecektir. Bu arada Almanya
sürelerinin tamamı 3220 gün olduğundan bu sürenin
tamamını günlüğü 3,5 dolardan borçlanılsa bile
emekli olma imkanı yok. Şimdi yapmanız gereken, 3220
gün borçlanıp ödemek varsa sonra da isterseniz 3600
günü tamamlayacak kadar isteğe bağlı prim ödeyip
3600 günü tamamlayınca 5 yıl (15 tam yıllık süreyi
tamamlamak için) bekleyip 5 yıl sonra SSK’dan emekli
olmaktır. Öte yandan 3201 sayılı Kanun’un 1’inci
maddesi gereğince, (18 yaşını doldurmuş Türk
vatandaşlarının yurt dışında geçen ve
belgelendirilen çalışma süreleri, bu çalışma
süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla
kadar olan işsizlik süreleri ve yurt dışında ev
kadını olarak geçen süreleri, 2’nci maddede
belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim,
kesenek ve karşılık ödenmemiş olması ve istekleri
halinde bu Kanun hükümlerine göre sosyal
güvenlikleri bakımından değerlendirilir. ) çalışma
süreleri arasındaki birer yıllık boş geçen süreler
de borçlanılabileceğinden 3220 günlük çalışma
günleri arasında her bir boşluk için en az fazla bir
yıla kadar olanlarını hesaplayın sanırım bu
boşluklarla beraber 5400 günlük süreye ulaşıp, 5400
gün borçlanıp emekli de olabilir. SSK hesaplamasında
boş geçen süreleri değerlendirmemiş.
Öğretmenin kıdem tazminatı
Ben özel bir ilköğretim kurumunda aralıksız 11 yıl
öğretmen ve bölüm başkanı olarak görev yaptım. Görev
alanımla ilgili onaylamadığım bir gelişme üzerine
istifa dilekçemi vererek ayrıldım. Kendi isteğimle
istifa ettiğim gerekçesiyle kıdem tazminatı
istememin yasal olarak mümkün olmadığını belirterek
talebimi reddettiler. Bu reddediş hukuken geçerli
mi? Ne yapabilirim? Ziya Akçapar
Hocam, normal şartlarda kendisi istifa edene kıdem
tazminatı ödenmez. Ancak, 4857 sayılı İş Kanunu’nun
24 üncü maddesi gereğince haklı ve geçerli bir
sebeple iş akdinizi (istifa etmişseniz)
feshetmişseniz işyerinden kıdem tazminatı alma
hakkınız var. Siz onaylamadığım bir gelişme deyip
geçmişsiniz, konuyu detaylandırmamışsınız ama şayet
istifanıza sebep olan olay, iş akdinizde esaslı bir
değişiklik meydana getirmişse işyerinden kıdem
tazminatınızı noter aracılığıyla göndereceğiniz
ihtarname ile talep edin, vermezlerse iş
mahkemesinde dava edin.
Kısa...kısa..
İlhan Arpacı-Ara vermiş bile olsanız son yedi yıllık
(2520 günlük) prim ödemelerinizde (boş geçen süreler
7 yıldan sayılmaz) en çok (en az 1260 gün) SSK’ya
prim ödemiş durumda olunca SSK’dan emekli olursunuz.
Askerlik borçlanması tutarınız size tebliğ
tarihinden itibaren 6 ay içinde ödemelisiniz, son
gün dahi olsa ödeme yapabilirsiniz. Ancak, emeklilik
müracaatı olmadan emekli aylığı işlemeye başlamaz.
Fatma Demirci-15.09.1953 doğum tarihi ve 01.07.1989
başlangıç ile var olan 570 günü ne zaman 3600 güne
tamamlarsanız o gün SSK’dan emekli olursunuz.
Ali TEZEL Akşam / 03.07.2007
MuhasebeNet.Net |
|
