| |
Dükkan sahibi SSK'lı işten çıkarılırsa işsizlik
maaşı alır
19.01.1964 doğumluyum.
10.04.1984 itibarıyla SSK'lıyım ve 7280 günüm var.
Ayrıca 550 gün askerlik süremi de borçlandım,
toplamda 7780 günüm oldu. SSK'lı olarak (tüzel kişi
işyerinde) 10.04.1987'den itibaren 20 yıldır
çalışıyorum.
Ayrıca kendi ismime Maliye'de kayıtlı küçük bir
işyerim var. Sürekli SSK'lı olduğum için Bağ-Kur
primi ödemiyorum. Bu durumda, beni işten
çıkarırlarsa, işyeri sahibi olduğum halde işsizlik
sigortası alabilir miyim? 16 yaşında (1991 doğumlu)
oğlum var. İşyerini onun üzerine yapabilir miyim?
Olursa, Bağ-Kur'a prim öder mi? Kendi isteğimle
işten ayrılırsam, SSK'ya başvurup emeklilik isteyip
kıdem tazminatımı alır mıyım? Ayrılırsam işsizlik
sigortası alabilir miyim? Daha sonra tekrar SSK'lı
çalışabilir miyim? A. Turgut
Siz Maliye diyorsunuz; ama vergi kaydınız olduğu
için 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu'nun 24'üncü maddesi
gereğince Bağ-Kur'lu olmanız gerekirdi. Bu durumda,
sosyal güvenliğin tekliği ilkesi gereğince, vergi
kaydınızın başladığı tarihte SSK sigortanız devam
ettiğinden, bunun kesintiye uğrayacağı güne kadar
Bağ-Kur sigortası arkada bekler, devreye giremez.
Ancak, gerek işverenin sizi işten çıkarması ve
gerekse kendi isteğinizle ayrılmanız nedeniyle SSK
sigortası kesintiye uğradığı anda Bağ-Kur sigortanız
başlar. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu sizin
gibi durumda olanlar için bir düzenleme
getirmemiştir. Bu yüzden şayet, 4447 sayılı kanunun
51'inci maddesinde yazan hallerden biri sebebiyle
işinizden olur ve 30 gün içinde İş-Kur'a müracaat
ederseniz, işsizlik ödeneği alabilirsiniz.
Öte yandan işten ayrıldığınız andan itibaren Bağ-Kur
sigortanız başlayacaktır ve vergi kaydınız sona
erinceye kadar da durmayacaktır. Şayet, sahibi
olduğunuz yerin vergi mükellefiyetini 18 yaşından
küçük oğlunuza devrederseniz, 18 yaşını tamamlayıp
19'undan gün alıncaya (2009 yılına) kadar Bağ-Kur'a
prim ödemezsiniz. Bu arada, 1475 sayılı İş
Kanunu'nun geçerli tek maddesi olan 14'üncü maddeye
göre SSK'ya müracaat edip 'kıdem tazminatı alabilir'
yazısı alarak, işyerinden kendi isteğinizle ayrılma
hakkınız var. Lakin, kendiniz işten çıkacak
olduğunuzdan işsizlik ödeneği alamazsınız; ama
işyerinden kıdem tazminatı alabilirsiniz. Kıdem
tazminatınızı aldıktan sonra ise çalışmanızı
yasaklayan bir düzenleme yoktur ve olamaz. Bu arada
10.04.1984 SSK başlangıcıyla; 48 yaşında yani
19.01.2012 günü SSK'dan emekli olursunuz.
Çiftçinin Bağ-Kur'u mahkemeye vermesine gerek
kalmadı
20 Ekim 1983 günü Resmi Gazete'de yayımlanan 2926
sayılı Tarım Bağ-Kur Kanunu ve bu çerçevede
yayınlanan tebliğler gereğince; mahsulünü satan
çiftçiden, ürün bedelinin yüzde 1 oranında prim
kesintisi yapılıyordu. İlk başlarda kanunun 5'inci
maddesi gereğince çiftçilerin sigortasını hemen
başlatan Bağ-Kur, daha sonraki yıllarda prim
kesintisi yapmasına rağmen Bağ-Kur sigortalısı
saymadı. Sadece, Ege Bölgesi'nde bu yüzden 20 binden
fazla dava açıldı ve Bağ-Kur tabii ki hepsini
kaybetti. Milyonlarca YTL avukatlık ve dava masrafı
ödendiği halde bu yasadışı karardan geri dönülmedi.
Çünkü bu uygulamayı yapanların cebinden bir kuruş
para çıkmıyordu. Vatandaş eziyet çekiyor, kurum
davayı kaybedince parayı Hazine ödüyordu. Bu durum
22 mayıs 2007 günü sona erdi. 5502 sayılı kanun ile
Bağ-Kur kapatılıp SGK'ya (Sosyal Güvenlik Kurumu'na)
devredilince SGK'nın ilk başkanı Birol Aydemir,
"2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına
Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu Uygulama
Tebliği'nde değişiklik yapılmasına dair tebliğ'i
çıkardı. Böylece dava açmaya gerek kalmadı.
Tebliğin 1. maddesinde, 26/3/1994 tarihli ve 21886
sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2926 sayılı
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal
Sigortalar Kanunu 4 Seri Numaralı Uygulama
Tebliği'nin 'Prim Tevkifatı Nedeniyle Tescil ve
Sigortalılığın Başlangıcı' başlıklı mülga (I) bendi
yeniden düzenlenerek şu şekli aldı:
"I- Prim Tevkifatı Nedeniyle Tescil ve
Sigortalılığın Başlangıcı:
2926 sayılı kanunun 2'nci maddesine göre sigortalı
sayıldıkları halde, kanunun 7'nci maddesinde
öngörülen üç aylık süre içinde kuruma kayıt ve
tescilini yaptırmayan sigortalıların tescil
işlemleri, kanunun 9'uncu maddesine göre kurumca
re'sen yapılmakta ve sigortalıların hak ve
yükümlülükleri de kayıt ve tescil edildikleri tarihi
takip eden ay başından itibaren başlamaktadır.
Ancak, kanunun 2'nci maddesine göre sigortalı
sayıldıkları halde kuruma kayıt ve tescilleri
yapılmamış ve bu tebliğ uyarınca sattıkları ürün
bedellerinden 1/4/1994 tarihinden itibaren prim
tevkifatı yapılan çiftçilerin, tevkifatın
yapıldığını gösteren belgeleri de eklemek suretiyle
kuruma yazılı talepte bulunmaları halinde, tevkifat
tutarının kurum hesaplarına intikal etmesi şartıyla,
tevkifat yapılan tarihi takip eden ay başından
itibaren sigortalılıkları başlatılır.
Sigortalılıkları bu şekilde başlatılan çiftçilerin
tarımsal faaliyetlerini devam ettirmeleri koşuluyla,
sigortalılıkları devam ettirilir. Tarımsal
faaliyetin tespitinde ziraat odası kayıtları esas
alınır. Ziraat odası kaydı olmaması halinde,
tevkifata esas ürüne ilişkin kamu kurum ve
kuruluşlarının, meslek kuruluşlarının, kooperatif
veya birliklerin kayıtları esas alınır.
Sigortalının kurumca re'sen tescili yapılmış ise,
sigortalılık tevkifatın yapıldığı tarihi takip eden
ay başından itibaren başlatılır."
Okurlara kısa cevaplar
S.Ulukan: Emekli olduktan sonra SSK'ya sosyal
güvenlik destek primi ödeyerek çalışmalarınızı
maalesef SSK (yeni adıyla SGK) web sayfasında
göstermiyor. Siz de sigortanızın yatıp yatmadığını,
kayıt dışı çalışıp çalışmadığınızı kontrol
edemiyorsunuz.
Ali Aydın: 23.05.2007 günü vefat eden SSK emeklisi
teyzeniz için 23.05.2007 günü veya öncesi için
bankaya yatırılmış emekli aylığı varsa bu mirasa
konu olur. Öz veya üvey nüfusa kayıtlı çocuğu yoksa,
mirasçıları kardeşleri olacağından teyzenizin
mirasına anneniz girecek ve emekli aylığını
alabilecektir. Bunun için 23.06.2007 gününe kadar
mahkemeden veraset ilamı almanız gerekir. Ayrıca,
teyzenizin cenazesini kim defnetmişse, SSK'dan 234
YTL cenaze yardımı alabilir.
Mustafa Sula: Genel idari hizmetler sınıfında
çalışanlar için 657 sayılı DMK'nın 36'ncı maddesi
(C) bendi özel sektörde geçen hizmetleri için bir
değerlendirme yapılmamakta, memuriyet derece ve
kademesini etkilememektedir. Öte yandan Vakıfbank,
özel hukuk hükümlerine tabi bir bankadır ve
çalışanları için 506 sayılı kanunun geçici 20'nci
maddesi gereğince kurulmuş özel emeklilik sandıkları
vardır. Şayet, Vakıfbank kamu kurumu olsaydı
çalışanları 5434 sayılı kanun gereğince Emekli
Sandığı iştirakçisi sayılırlardı. Bankadan tazminat
almanızın bu konuyla ilgisi olmaz. Velhasıl İstanbul
Büyükşehir Belediyesi doğru işlem yapmış, içiniz
ferah olsun.
Yaşar Esen: 1985 ile 1993 arasında ifa ettiğiniz
polislik süresinden sonra istifa ettiğiniz ve 2007
yılında SSK'dan emekli olduğunuz için T.C. Emekli
Sandığı Kanunu gereğince kamu çalışmalarınız
nedeniyle ikramiye veya kıdem tazminatı alabilme
hakkınız yok. Öte yandan polis olarak çalışırken
bütün memurlarda olduğu gibi ikramiye veya kıdem
tazminatı için bir kesinti yapılmaz. İkramiye veya
kıdem tazminatı çalışanın istifa etmemesinin,
işyerine ve işverene bağlı olarak çalışmasının bir
karşılığıdır.
Ziya PERVER
Zaman /02.06.2007
MuhasebeNet.Net |
|
