|
Sosyal
Güvenlikte Yeni Dönem
Reform yürürlüğe girdi
Bağ-Kur’da prim düştü
Önceki gün yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Reformu,
birçok yeniliği de beraberinde getiriyor. Yasayla
Bağ-Kur’da daha önce yüzde 40’ı bulan prim oranı yüzde
33.5-39 aralığına çekiliyor
BUGÜN
2 Ekim. Uzunca bir süreden beri yürürlüğü için gün
sayılan ve sosyal güvenlik reformu olarak adlandırılan
5510 sayılı Kanunun önemli bir kısmı dün yürürlüğe
girdi.
İşçiler 4-1/a,
Bağ-Kur’lular 4-1/b ve memurlar 4-1/c’li oldu
Sosyal güvenlik
reformu ile birlikte; SSK’ya prim ödeyen işçiler 4-1/a’lı,
Bağ-Kur’a prim ödeyenler 4-1/b’li ve Emekli Sandığı’na
tabi Memurlar ise 4-1/c’li olarak adlandırılacak.
Herkese artık tek
sosyal güvenlik numarası
SSK, Bağ-Kur ve
Emekli Sandığı tarafından farklı sicil numaraları
kullanılmakta, bazen aynı kurumun birden fazla sicil
numarası verdiği de görülmektedir. Farklı sosyal
güvenlik numaralarının kullanılması sigortalıların
günlerinin tespitinde zorluklara yol açtığı gibi,
kurumların da iş yükünü arttırıyordu.
Sosyal güvenlik reformuyla birlikte sigortalılar, isteğe
bağlı sigortalılar ile bunların hak sahiplerinin; genel
sağlık sigortalıları ve bunların bakmakla yükümlü olduğu
kişilerin tescil ve diğer tüm işlemlerinde sosyal
güvenlik sicil numarası olarak Türk vatandaşları için T.
C. kimlik numarası sosyal güvenlik sicil numarası olarak
kullanılacaktır. Yabancı uyruklulara Nüfus ve
Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce verilecek kimlik
numaraları aynı zamanda bunlar için sosyal güvenlik
sicil numarası olacaktır.
İşyerlerinin
bildirim süresi
İşverenler, örneği
Kurumca hazırlanacak işyeri bildirgesini en geç
sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, SGK’na
vermekle yükümlü olacak. Şirket kuruluşu aşamasında,
çalıştıracağı sigortalı sayısını ve bunların işe başlama
tarihini, ticaret sicili memurluklarına bildiren
işverenlerin, bu bildirimleri SGK’na yapılmış sayılacak.
Ticaret sicili memurlukları, kendilerine yapılan bu
bildirimi en geç on gün içinde Kuruma bildirmek zorunda.
Böylece kayıtlı işyerlerinin süre geçirmesinden dolayı
idari para cezası ile karşılaşmaları önlenecek. Yapılan
bu düzenleme ile mevcut uygulama devam ettiriliyor.
Çalışanlar bir gün
önceden bildirilecek
İşverenler, 4-1/a
(eski SSK’lılar) sigortalılarını, (istisnalar hariç) işe
başlama tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi
ile Kuruma bildirmekle yükümlü olacak. Ancak işveren
tarafından sigortalı işe giriş bildirgesi;
İnşaat işyerlerinde işe
başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya
başlatıldığı gün,
Yabancı ülkelere sefer yapan
ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak
çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi
verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya
başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya
başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları
tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin
dolduğu tarihe kadar,
Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik
Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi
olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt
dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya
başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde, kuruma
verilmesi halinde, sigortalılık başlangıcından önce
bildirilmiş sayılacak. Böylece yürürlükteki uygulamaya
benzer bir düzenleme getirilmiş olacak.
İsteğe bağlı
sigortalılara sağlık yardımı verilecek
İsteğe bağlı
sigortalı olanlar, bakmakla yükümlü olunan kişi olsa
dahi, genel sağlık sigortalısı sayılacak ve genel sağlık
sigortası primini de ödemekle yükümlü. Reform öncesinde
%25 olan SSK isteğe bağlı sigorta primi yüzde 32 oranına
yükseldi. Ancak prim ödenirken sağlık yardımı da
alınabilecek. 1 Ekim 2008 sonrasında isteğe bağlı
sigortaya ödenen primler 4-1/b (Bağ-Kur)
sigortalılığında geçmiş gibi değerlendirilecek.
Avukat ve noterler
de Bağ-Kur’lu oldu
Serbest çalışan
avukatlarla noterlerin SSK topluluk sigortalılığı bugün
sona erdi. Artık avukat ve noterler Bağ-Kur sigortalısı
sayılacak. Bağımsız çalışan vergi mükellefi Avukat’larla
tüm noterler, 1 Ekim 2008 itibariyle topluluk sigortası
kayıtları esas alınarak tescilleri Kurum tarafından
Kanuna uygun hále getirilecek.
SGK bildirgeleri
izleyen ayın 23’üne kadar verilecek
Sosyal güvenlik
reformunun yürürlük tarihinden önce SSK sigortalıları
için izleyen ayın sonuna kadar aylık prim ve hizmet
belgesinin verilebilmesi mümkün iken, bu uygulama
değiştirilmiştir. Buna göre, 4-1/a (SSK) bendi
kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran;
Özel nitelikteki işyeri
işverenleri, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri
asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet
belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen
ayın 23’ünde,
Resmi nitelikteki işyeri
işverenleri ise, cari aya ilişkin olarak
düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık
prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin
olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7’sinde, saat
23.59’a kadar e-Sigorta kanalıyla Kuruma göndermek
zorundadırlar. Belgenin gönderilmesi gereken sürenin son
gününün resmi tatile rastlaması halinde, aylık prim ve
hizmet belgesi, son günü izleyen ilk iş günü saat 23:59
a kadar, Kuruma, e-Sigorta kanalıyla
gönderilebilecektir.
Bağ-Kur’lunun prim
oranı düştü
1479 sayılı
Bağ-Kur Kanununa göre Malullük, Yaşlılık ve Ölüm sigorta
primi, gelir basamağının % 20’si, sağlık sigortası
primleri Bağ-Kur Kanununa tabi ilk sekiz basamakta
bulunan sigortalılardan sekizinci gelir basamağı
tutarının, dokuz ve daha yukarı basamaklarda bulunan
sigortalılardan ise bulundukları gelir basamağı
tutarının % 20’si olarak alınıyordu. Yani toplam prim
oranı yüzde 40 olarak hesaplanmaktaydı.
Sosyal güvenlik reformu ile birlikte artık
Bağ-Kur’luların prim oranı düşürülerek, işin tehlikesine
bağlı olarak yüzde 33,5 ile yüzde 39 arasında
uygulanacak.
Bunun yüzde 20’si malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
primi; yüzde 1 ilá yüzde 6,5 oranları arasındaki kısmı
kısa vadeli sigorta kolları primi ve genel sağlık
sigortası primi yüzde 12.5’i olacak.
Bağ-Kur’lu yetim
kızlar artık evlenebilecek
Sosyal güvenlik reformunun bugün yürürlüğe girmesiyle
birilikte, daha önce çeyiz parası ödenmeyen Bağ-Kur’lu
yetim kızlar da çeyiz parası alabilecek. Bağ-Kur’dan
yetim aylığı almakta iken evlenen ve bu nedenle
aylıkları kesilen yetim kız çocuklarına 24 aylıkları
oranında çeyiz parası verilecek.
Prim borcu borsadan
da araştırılacak
SGK’na prim borcu olup,
ödemeyenlerin borsadaki hisse senetleri de takip
edilecek. Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş.ce, Kuruma
borçlarını vadesinde ödemeyen borçluların hisse
senetlerine haciz konulmasını teminen, yapılan
işlemlerin elektronik ortamda Kurumca yetki verilen
kişilere görüntülenmesi sağlanacak. Takas ve Saklama
Bankası A.Ş.ce, Kuruma borçlarını vadesinde ödemeyen
borçluların İMKB’de işlem sırası kapalı olduğundan kayda
tabi tutulmamış hisse senetleri ile bireysel emeklilik
fon katılım paylarına haciz konulmasını teminen, yapılan
işlemler elektronik ortamda Kurumca yetki verilen
kişilere görüntülenecek.
İşyeri kayıtları 10
yıl saklanacak
İşverenlerin
işyeri defter ve belgelerini saklama süresi 10 yıla
çıkıyor. Ancak, 10 yıl olan saklama süresi 2008 yılı
için 5 yıl, 2009 yılı için 6 yıl, 2010 yılı için 7 yıl,
2011 yılı için 8 yıl, 2012 yılı için 9 yıl ve 2013
yılından itibaren de 10 yıl olarak uygulanacak.
Kamu sektöründeyse saklama süresi 30 yıla çıkarılmış
olup, 2008 yılı için 5 ve sonraki yıllarda 30 yıl
tamamlanıncaya kadar her yıl birer yıl artırılarak
uygulanacak.
Resul KURT
info@resulkurt.com
02.10.2008 |
