|
3568+5786=?
3568 sayılı "Serbest Muhasebeci
Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu"nun
bazı maddeleri 5786 sayılı "Serbest Muhasebecilik,
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali
Müşavirlik Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun" ile değiştirildi ve 26.7.2008 tarihli Resmi
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yapılan
değişiklikler aynı zamanda beraberinde önemli problemler
de getirmiştir.
5786 sayılı kanunla getirilen temel düzenlemelerden bir
tanesi serbest muhasebecilik mesleğinin kaldırılmasıdır.
Bununla birlikte geçici maddeyle mevcut serbest
muhasebecilerin hakları korunmuş olduğundan bu kişiler
serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) olabileceklerdir.
Bu kişiler TÜRMOB'un en fazla altı ay süreli özel
eğitimine katılmak, beş yıl içinde sınava girmek ve beş
hakla sınırlı olmak üzere SMMM olabileceklerdir.
Stajyerler de sınavda başarılı olmak şartıyla bu hakka
sahiptirler. SMMM stajının süresi de değişiklikten önce
sınavı kazananlar hariç iki yıldan üç yıla
çıkartılmıştır. SMMM olup Yeminli Mali Müşavir (YMM)
olmak isteyenler ise süre+sınav şartına uymak
zorundadırlar. Bu durumda 10 yılını dolduranlar ayrıca
sınavı ve dolayısıyla sına süresini de bekleyeceklerdir.
Oysa vergi inceleme yetkisine sahip olanlar on yılını
doldurup sınava girmeden YMM olabileceklerdir. Bu da
uygulamada ayrımcılığa sebep olacaktır.
Aslında burada klasik kanun yapma problemlerinden bir
tanesi karşımıza çıkmaktadır. On yılını dolduranlara
tanınan haklar örneğin dokuz yılını dolduranlar
bakımından haksızlık olacaktır. Zaman kısaldıkça
haksızlık da artacaktır. Ayrıca buradaki sınavı neden
Maliye Bakanlığı'nın yaptığı da tartışılmalıdır. Zira
diğer sınavlarda bu yetki TÜRMOB'a verilmektedir. Burada
inceleme elemanları da on yılını doldurup diğer meslek
mensuplarıyla birlikte sınava girsin diyenler yanında
herkes sınavsız geçiş hakkından yararlansın diyenler de
vardır. Burada görüşlerden bir ya da diğerini haklı
görmekten ziyade adaleti sağlamak esas olmalı, eşitlik
ilkesi gözetilmelidir. Bu kapsamda en azından inceleme
elemanlarının uygulamada özel sınavla YMM oldular
düşüncesiyle karşı karşıya bırakılmaması gerekirdi.
Zaten sınavlarda farklılaştırmalar başladığında
problemler de başlamış demektir. Kanun yeni olmasına
rağmen uygulamada şimdiden bu problem yüksek sesle
seslendirilmeye başlamıştır. Özellikle sorumluluk hususu
temel nokta olarak alınırsa kapsam içi ve dışında
bulunanların dengesizliği daha iyi anlaşılacaktır.
Getirilen bir başka temel değişiklik, Türkiye genelinde
mali denetim yapan kamu bankalarının müfettişleri ile
kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış
olanlardan, bu yetkilerini aldıkları tarihten itibaren
kamu kurum ve kuruluşlarında sekiz yıllık hizmet
süresini dolduranlarla kanunun 5. maddesinde sayılan
hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık,
kamu yönetimi ve siyasal bilimler konularında en az
sekiz yıl öğretim üyesi veya görevlisi olarak çalışmış
olanların SMMM olmaları için gereken sınav şartı
kaldırılmıştır. Bununla birlikte burada da eski
düzenleme kapsamında bu hakka sahip olanların hakları
korunmaktadır.
Bu arada stajyerlerin durumu ile ilgili problemler de
vardır. Mesela kanunun yürürlük tarihinden önce oda
nezdinde staj dosyası açtırmış ve staja başlama sınavını
kazanmış olanlar hakkında eski hüküm uygulanacakken,
daha önce odaya aday meslek mensubu olarak kayıt olup
dosya açtıran fakat henüz sınavlarını tamamlayıp
başarılı olamayan kişilerin de staj süresinin üç yıla
çıkması sözkonusudur. Burada da genellikle yeni
düzenleme sonrasında kayıt yaptıranların esas alınması
gerektiği yaygın olarak savunulmaktadır.
Gelen sorular ve şikayetler kapsamındaki açıklamaların
da gösterdiği gibi yeni düzenlemeler bundan sonra sıkça
davalara konu olacak gibi gözükmektedir. Bu konuda
iyileştirici bazı düzenlemeler yapılması ve
adaletsizliklerin giderilmesi lazımdır. Aksi halde
3568+5786=Problem olacaktır.
Hakan ÜZELTÜRK / VERGİ ve HUKUK
huzelturk@superonline.com
Dünya / 02.09.2008
|
