|
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
Gelir Vergisi Sirküleri/73
| Konusu |
:
5747 Sayılı Kanun ile yapılan düzenleme sonucu
95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının
uygulaması |
| Tarihi |
:
14/08/2009 |
| Sayısı |
:
GVK-73/2009-3/ Basit Usulde Vergilendirme-10 |
| İlgili
olduğu maddeler |
:
Gelir Vergisi Kanunu Madde 46 ve 51 |
| İlgili
olduğu kazanç türleri |
:
Ticari Kazanç |
1. Giriş
5747 sayılı Büyükşehir Belediye Sınırları İçerisinde
İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun[1]
ile yapılan düzenleme sonucu 95/6430 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararının[2]
uygulamasında karşılaşılan tereddütler bu sirkülerin
konusunu oluşturmaktadır.
2. Konu İle İlgili Mevzuat ve Yargı Kararları
2.1. Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan
Düzenlemeler
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 46 ncı maddesinde;
"47 ve 48 inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz
olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur."
hükmü yer almakta olup, son fıkrasında "Basit usule
tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı
içinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren
gerçek usulde vergilendirilirler. Basit usulün
şartlarına haiz olanlardan, bu usulden yararlanmak
istemediklerini yazı ile bildirenler, bu talepleri
doğrultusunda takip eden ay başından veya izleyen takvim
yılı başından, yeni işe başlayanlar ise işe başlama
tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilirler.
Herhangi bir şekilde gerçek usulde vergilendirilecek
olanlar ve gerçek usulde vergilendirilen mükellefler,
bir daha hiç bir şekilde basit usule dönemezler. Bu
kişilerin aynı türden iş yapan eş ve çocukları da bu
faaliyetleri nedeniyle basit usulden yararlanamazlar"
hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun basit usulün hududunun açıklandığı 51
inci maddesinde, basit usulden faydalanamayacaklar
sayılmış olup, maddenin (12) numaralı bendinin verdiği
yetkiye dayanılarak çıkartılan 12.01.1995 tarihli ve
95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile büyükşehir
belediyesi olan illerin (Erzurum, Diyarbakır, Sakarya ve
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Büyükşehir
Belediyesi sınırları içerisine alınan yerlerden, yeni
bağlanan mahallelerle birlikte 2000 yılı genel nüfus
sayımındaki nüfusu 30.000'den az olan yerler hariç)
mücavir alan sınırları da dahil olmak üzere büyükşehir
belediye sınırları içinde;
a) Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar,
b) Her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar,
c) İnşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar,
d) Motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım
işleriyle uğraşanlar,
e) Lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini
işletenler,
f) Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler,
01.05.1995 tarihinden itibaren gerçek usulde
vergilendirme kapsamına alınmıştır.
Diğer taraftan, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi
Kanununun[3]
geçici 2 nci maddesine göre, büyükşehir belediye
hudutları içinde kalmış bulunan yerlerde, 95/6430 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen faaliyetlerde
bulunan mükelleflerin vergilendirme şekilleriyle ilgili
olarak 253 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği[4]
ile 13.01.2005 tarihli ve 29 sayılı Gelir Vergisi
Sirkülerinde ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.
2.2. 5747 Sayılı Kanunda Yer alan
Düzenlemeler
5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları
İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci
fıkrasında, "Büyükşehir belediye sınırları içinde
bulunan ve ekli (42) sayılı listede adları belirtilen
ilk kademe belediyelerinin tüzel kişilikleri
kaldırılarak aynı listede belirtilen ilçe belediyelerine
mahalleleri veya mahalle kısımları ile birlikte
katılmıştır." hükmüne yer verilmiştir.
Kanunun geçici birinci maddesinde, ekli (44) sayılı
listede adları yazılı belediyelerin tüzel kişilikleri,
ilk genel mahalli idareler seçiminden geçerli olmak
üzere kaldırılarak köye dönüştürüleceği; geçici ikinci
maddesinde ise, bu Kanunla kurulan belediyelerin
organlarının seçiminin ilk genel mahalli idareler
seçimiyle birlikte yapılacağı, bu Kanunla mahalleye veya
köye dönüşen veya il ya da ilçe belediyesine katılan
belediyelerin tüzel kişiliği, organları ve bunların hak,
yetki ve görevleri ilk genel mahalli idareler seçimine
kadar devam edeceği belirtilmiştir.
2.3. Yargı Kararları
Anayasa Mahkemesinin 31.10.2008 tarih ve E:2008/34,
K:2008/153 sayılı, Yüksek Seçim Kurulunun 12.02.2009
tarih ve 153 sayılı Kararları uyarınca, 29 Mart 2009
Mahalli İdareler Genel Seçimlerine katılan belediyelerin
tüzel kişilikleri devam etmektedir.
3. Değerlendirme
5747 sayılı Kanunla yapılan düzenleme sonucu
büyükşehir belediye sınırları içerisinde 95/6430 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen faaliyetlerde
bulunan mükellefler aşağıdaki şekilde
vergilendirilecektir.
3.1. Büyükşehir belediye sınırları
(mücavir alan sınırları dahil) içerisinde bulunan ve
5747 sayılı Kanun uyarınca tüzel kişilikleri kaldırılan
belediye sınırları içerisinde, öteden beri basit usulde
vergilendirilen mükelleflerden 95/6430 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararında belirtilen faaliyetlerde bulunanlar,
basit usule tabi olmanın şartlarını yasa gereği yıl
içinde (5747 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi
uyarınca 29.03.2009 tarihinde) kaybetmiş olduklarından
01.01.2010 tarihinden itibaren gerçek usulde
vergilendirilecektir.
3.2. Tüzel kişiliği 5747 sayılı
kanunla kaldırılan belediyelerin sınırları içerisinde
anılan Kararnamede belirtilen faaliyet konularında
29.03.2009 tarihinden sonra yeni işe başlayan veya
mevcut işine anılan faaliyetleri ilave eden mükellefler
işe başlama tarihinden itibaren gerçek usulde
vergilendirilecektir.
3.3. Anayasa Mahkemesinin 31.10.208
tarih ve E:21008/34, K:2008/153 sayılı, Yüksek Seçim
Kurulunun 12.02.2009 tarih ve 153 sayılı Kararları
uyarınca 29 Mart 2009 Mahalli İdareler Genel Seçimlerine
katılan belediyelerin tüzel kişilikleri devam
ettiğinden, bu belediyelerin (mücavir alanlar dahil)
sınırları içerisinde faaliyette bulunan ve öteden beri
basit usulde vergilendirilen mükelleflerin, genel ve
özel şartlarını topluca taşımaları kaydıyla basit usulde
vergilendirilmesine devam edilecektir. Bu yerlerde yeni
işe başlayan veya faaliyet konusunu değiştiren
mükelleflerin durumunun ise mevcut hükümlere göre
değerlendirileceği tabiidir.
Diğer taraftan, 5216 sayılı Kanun ile büyükşehir
belediye sınırları içine alınan ve 2000 yılı genel nüfus
sayımındaki toplam merkez nüfusu 30.000'den az olan
yerlerde 95/6430 sayılı Kararnamede belirtilen
faaliyetlerle uğraşan mükelleflerin kazançlarının basit
usulde tespit edilmesine devam edebilecek olup, bu
yerlere yeni mahalle - köy bağlanması veya nüfus artışı
gibi nedenlerle 2000 yılı genel nüfus sayımından sonra
nüfusunun 30.000'in üzerine çıkmasının bir önemi
bulunmamaktadır.
Duyurulur.
Mehmet KİLCİ
Gelir İdaresi Başkanı
[1]
23/03/2008 tarih ve 26824 mükerrer sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanmıştır.
[2]
01/04/1995 tarih ve 22245 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[3]
23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[4]
05/11/2004 tarih ve 25634 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
|
