|
T.C.
MALİYE
BAKANLIĞI
Gelir
İdaresi Başkanlığı
Sayı :
B.07.1.GİB.0.01.66/6650-150-36272
Konu
:
EMLAK
VERGİSİ KANUNU İÇ GENELGESİ
Seri No:
2009/1
...............VALİLİĞİNE /...............VERGİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞINA
I - GİRİŞ
1-
2009 yılı, bina, arsa ve araziler için 2010 yılına ait
uygulanacak emlak vergi değerinin tespitiyle ilgili
asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer
takdirlerinin yapılacağı yıldır. Söz konusu takdir
işlemlerinin aşağıdaki esaslara göre yapılması uygun
görülmüştür.
2-
Bilindiği üzere, 2005 yılında asgari ölçüde arsa ve
arazi metrekare birim değerleri takdir edilerek karara
bağlanmıştır. Ancak, 2006 yılında, 5538 sayılı Bütçe
Kanunlarında Yer Alan Bazı Hükümlerin İlgili Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelere Eklenmesi ve Bazı Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanunun[1]
7 nci maddesi ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa[2]
eklenen geçici 22 nci madde hükmü uyarınca, düzeltmeye
gerek görülenler için 2005 yılından geçerli olmak üzere
söz konusu takdirler yenilenmiştir.
3-
213 sayılı Vergi Usul Kanununun[3]
mükerrer 49 uncu maddesinin (b) fıkrasında;
"Takdir komisyonlarının
arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer
tespitine ilişkin dört yılda bir yapacakları takdirler,
tarh ve tahakkuk işleminin (Emlak Vergisi Kanununun 33
üncü maddesinin (8) numaralı fıkrasına göre yapılacak
takdirler dahil) yapılacağı sürenin başlangıcından en az
altı ay önce karara bağlanarak, arsalara ait olanlar
takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki
ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve
köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye ait olanlar
il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odalarına ve
belediyelere imza karşılığında verilir.
Büyükşehir belediyesi
bulunan illerde takdir komisyonu kararları, vali veya
vekalet vereceği memurun başkanlığında, defterdar veya
vekalet vereceği memur, vali tarafından
görevlendirilecek tapu sicil müdürü ile ticaret odası,
serbest muhasebeci mali müşavirler odası ve esnaf ve
sanatkârlar odaları birliğince görevlendirilecek birer
üyeden oluşan merkez komisyonuna imza karşılığında
verilir. Merkez komisyonu kendilerine tebliğ edilen
kararları onbeş gün içinde inceler ve inceleme sonucu
belirlenen değerleri ilgili takdir komisyonuna geri
gönderir. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi
halinde bu değerler ilgili takdir komisyonlarınca
yeniden takdir yapılmak suretiyle dikkate alınır.
Takdir komisyonlarının bu
kararlarına karşı kendilerine karar tebliğ edilen daire,
kurum, teşekküller ve ilgili mahalle ve köy
muhtarlıkları onbeş gün içinde ilgili vergi mahkemesi
nezdinde dava açabilirler. Vergi mahkemelerince
verilecek kararlar aleyhine onbeş gün içinde Danıştaya
başvurulabilir.
Kesinleşen asgari ölçüde
arsa ve arazi birim değerleri, ilgili belediyelerde ve
muhtarlıklarda uygun bir yere asılmak suretiyle tarh ve
tahakkukun yapıldığı yılın başından Mayıs ayı sonuna
kadar ilân edilir.
Bakanlar Kurulu bu fıkrada
yer alan dört yıllık süreyi sekiz yıla kadar artırmaya
veya iki yıla kadar indirmeye yetkilidir."
hükmü yer almaktadır.
4-
Arsa takdirleri; arsalar ve arsa
sayılan parsellenmemiş araziler için 2010 yılına ait
emlak vergi değeri ilgili belediyelerce, takdir
komisyonları tarafından her mahalle ve arsa sayılan
parsellenmemiş araziyi sınırları içerisinde bulunduran
her köy için cadde, sokak veya değer bakımından farklı
bölgeler itibarıyla takdir olunan birim değerlere göre
hesaplanacaktır. Turistik bölgelerde, valilerce tespit
edilecek pafta, ada veya parsellere ait 2010 yılı emlak
vergisi değerinin hesabı da bu esasa göre yapılacaktır.
5-
Arazi takdirleri; araziler için
2010 yılına ait emlak vergi değeri ilgili belediyelerce,
takdir komisyonları tarafından her il veya ilçe için
arazinin cinsi (kıraç, taban ve sulak) itibarıyla takdir
olunan metrekare birim değerlerine göre hesaplanacaktır.
II- SÜRE UZATIMI
1-
213 sayılı Kanunun mükerrer 49
uncu maddesinin (d) fıkrasında,
"(a) ve (b) fıkralarındaki
bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri ile
arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer
tespitlerine ilişkin süreleri gerektiği ölçüde
kısaltmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir."
hükmü yer almaktadır.
2-
Anılan hükmün Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak
asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer
takdiri işlemlerinin tamamlanmasını temin için birim
değer tespitlerinin ve bu tespitlerle ilgili tebliğlerin
17 Ağustos 2009 günü mesai saati bitimine kadar
yapılması uygun bulunmuştur.
III - KOMİSYONLARIN
OLUŞUMU
1-
Arsa ve arazilere ait asgari ölçüde birim değerlerinin
tespiti 213 sayılı Kanun gereğince kurulan takdir
komisyonlarınca yapılacaktır.
2-
Arsalara ait takdir komisyonu, 213 sayılı Kanunun 72 nci
maddesinin ikinci fıkrası uyarınca;
a) Belediye başkanı veya tevkil
edeceği bir memur (başkan),
b) İlgili belediyeden yetkili
bir memur,
c) Tapu sicil müdürü veya
tevkil edeceği bir memur,
d) Ticaret odasınca seçilmiş
bir üye,
e) İlgili mahalle veya köy
muhtarından,
Oluşur.
3-
Arazilere ait takdir komisyonu,
213 sayılı Kanunun 72 nci maddesinin üçüncü fıkrası
uyarınca;
a) Vali (başkan),
b) Defterdar,
c) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
il müdürü,
ç) İl merkezlerindeki ticaret
odasından seçilmiş bir üye,
d) İl merkezlerindeki ziraat
odasından seçilmiş bir üyeden,
Oluşur.
4-
213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (b)
fıkrasının ikinci bendi hükmüne göre, büyükşehir
belediyesi bulunan illerde arsa ve araziye ait takdir
komisyonu kararlarını inceleyecek merkez komisyonu ise;
a) Vali veya vekâlet vereceği
memurun başkanlığında,
b) Defterdar veya vekâlet
vereceği memur,
c) Vali tarafından
görevlendirilecek tapu sicil müdürü,
ç) Ticaret odasınca
görevlendirilecek bir üye,
d) Serbest muhasebeci mali
müşavirler odasınca görevlendirilecek bir üye,
e) Esnaf ve sanatkârlar odaları
birliğince görevlendirilecek bir üyeden,
Oluşur.
IV - ARSALARA AİT
TAKDİRLERDE UYULACAK ESASLAR
1-
Arsalar ile arsa sayılan parsellenmemiş araziler için
asgari ölçüde birim değer tespiti, arsalara ait takdir
komisyonu tarafından yapılacaktır.
2-
Arsalara ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti
mahalleler ve arsa sayılacak parsellenmemiş araziyi
sınırları içinde bulunduran köyler itibarıyla
yapılacaktır. Her mahalle veya köyün cadde, sokak yahut
değer bakımından farklı bölgeleri için ayrı ayrı değer
tespit edilecektir.
3-
Turistik bölgelerde, değeri emsallerine nazaran yüksek
bulunan pafta, ada veya parseller müstakilen değerlemeye
tabi tutulacaktır. Bu gibi yerlerde; cadde, sokak veya
değer bakımından farklı bölgeler için yapılacak
takdirlerin, söz konusu pafta, ada veya parsellerin
dışında kalan bölümler için geçerli olacağı tabiidir.
4-
Turistik bölgelerde, hangi pafta, ada veya parsellerin
müstakilen değerlemeye tabi tutulacağı ilgili valilerce
tespit edilecektir.
5-
Arsalara ait asgari ölçüde birim değer takdirleri cadde
ve sokaklar itibarıyla yapılacaktır. Arsa sayılacak
parsellenmemiş araziye ait asgari ölçüde birim değer
takdirleri ise, değer bakımından farklı bölgeler
itibarıyla gerçekleştirilecektir.
6-
Değer bakımından farklı bölge deyimi, her mahalle veya
her köy sınırları içinde bulunan arsa sayılacak
parsellenmemiş arazilerin değerlerindeki farklılıklara
göre gruplara ayrılmasını ifade etmektedir.
7-
Değer bakımından farklı bölgelerin tespitinde aşağıda
belirtilen hususlar dikkate alınacaktır.
a)
Değeri birbirine eşit veya çok yakın olan (aynı veya
benzer vasıfta bulunan) yerler bir bölge olarak
belirlenecektir. Bu bölgelerin geniş veya dar olmasını,
değerleri arasındaki farklılıklar tayin edecektir.
b)
Kesin zorunluluk bulunmadıkça bu bölgelerin çok dar veya
çok geniş olarak belirlenmesinden kaçınılacaktır.
c)
Değerler arasındaki farklılıkların tespitinde; bu
yerlerin genel kullanış biçimleri, başlıca bölge
tipleri, bölgelerin nüfus ve yapı yoğunlukları, yerleşme
alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri, iş yeri
merkezlerine ve meskûn yerlere uzaklık ve yakınlıkları,
ulaşım durumu, su, elektrik, doğalgaz ve kanalizasyon
gibi alt yapı hizmetlerinin olup olmadığı, imar
planlarındaki durumu, topografik durumu ve turizm,
sanayi, toplu konut, sit, rekreasyon vb. alanlar
içerisinde bulunup bulunmadığı dikkate alınacaktır.
ç)
Cadde veya sokak teşekkül etmiş bulunan yerlerde, bu
cadde ve sokaklar farklı bölge olarak kabul edilecektir.
Cadde veya sokakların dışında kalan yerler ise ayrıca
farklı bölgelere ayrılacaktır.
d)
Cadde veya sokak teşekkül etmemiş olan yerler farklı
bölgelere ayrılırken, mükellefler tarafından kolayca
bilinip öğrenilebilmesi bakımından bu bölgelerin tapu
kayıtlarında belirlenen mevkiler veya halk arasında
maruf ve meşhur olan mevkiler itibarıyla tespit
edilmesine özen gösterilecektir.
e)
Bu bölgeler birbirine bitişik olan arazi parçaları
itibarıyla tespit edilecek, ayrı ayrı yerlerde bulunan
arazi parçalarının bir bölge olarak tespiti yoluna
gidilmeyecektir.
f)
Tapuda kayıtlı olan ve kadastrosu yapılmış bulunan
yerlerde, bu bölgelerin sınırları içinde bulunan pafta
ve ada numaraları takdir komisyonu kararlarında mutlaka
gösterilecek, aynı ada birden fazla farklı bölge içinde
yer almayacaktır. Ancak, bir paftada bulunan arazi
parçalarının (adaların) iki veya daha ziyade farklı
bölgede yer alması mümkündür.
g)
Kadastrosu yapılmamış olan yerlerde yapılacak değer
bakımından farklı bölge tespitlerinde, bu bölgelerin
mevki isimlerinin belirtilmesi yanında, varsa tabii
sınırları da takdir komisyonu kararlarında
gösterilecektir.
ğ)
Bataklık veya kayalık gibi özellik arz eden arazilerin
bulunduğu yerlerin ayrı bir farklı bölge olarak tespiti
de mümkün olabilecektir.
h)
Değer bakımından farklı bölgelerin tespitinde, imar
planlarından, hâlihazır haritalardan, kadastral
haritalardan, çevre düzeni plan ve haritalarından,
ilgili kuruluşlardaki diğer bilgi ve belgelerden
faydalanılacaktır.
8-
Hangi arazilerin arsa sayılacağı 28/2/1983 tarihli ve
83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki "Arsa
Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar"[4]
da belirtilmiştir. Ayrıca, konuya ilişkin olarak 16 Seri
No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde[5]
yer alan açıklamaların da dikkate alınacağı tabiidir.
9-
İdari bakımdan köy sınırları içinde bulunan bazı yerler,
imar uygulaması açısından belediye mücavir alanlarının
içine girebilmektedir. Buralarda bulunan ve "Arsa
Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar"
uyarınca arsa sayılan yerler için, her köy itibarıyla
yukarıdaki esaslara göre ayrı ayrı tespit yapılması
gerekmektedir.
10-
83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki "Arsa
Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar"ın 1
inci maddesinin (c) bendi uyarınca arsa sayılan
"Belediye ve mücavir alan sınırları dışında olup da
konut, turistik veya sınai tesis yapılmak amacıyla, her
ne şekilde olursa olsun parsellenen ve tapuya bu yolda
şerh verilen arazi ve arazi parçaları" ile (d)
bendi uyarınca arsa sayılan "Belediye ve mücavir
alan sınırları dışında olup da deniz, nehir, göl ve
ulaşım yolları kenarında veya civarında bulunması veya
sınai veya turistik önemi yahut hızlı şehirleşme
faaliyetleri dolayısıyla ve İmar ve İskan Bakanlığının
önerisi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen
alanların sınırları içinde, imar planı ile iskan sahası
olarak ayrılan yerlerdeki arazi ve arazi parçaları"
için, her köy itibarıyla yukarıda belirtilen esaslara
göre ayrı ayrı tespit yapılacaktır.
11-
Yukarıda sayılanlar dışında kalan ve köy sınırları
içinde bulunan mahaller için herhangi bir tespit
yapılmayacaktır.
12-
Asgari ölçüde arsa birim değer tespitleri, Emlak Vergisi
Kanununun 31 inci maddesinde yer alan normlardan ve bu
maddeye göre hazırlanmış bulunan Emlak Vergisine Matrah
Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük[6]
hükümlerinden (Tüzük madde 26, 29, 30, 31, 32)
yararlanılarak, ilgili cadde, sokak veya değer
bakımından farklı bölgelerdeki arsa bedellerinden
metrekare fiyatı en düşük olanlar dikkate alınmak
suretiyle gerçekleştirilecektir.
13-
Takdir işlemleri yapılırken gerekli olan hallerde teknik
elemanlardan, bilirkişiden, arsanın konumu itibarıyla
gayrimenkul değerleme uzmanlıklarından, organize sanayi
bölgesi, serbest bölge gibi özelliği bulunan yerlerde bu
birimlerin yetkili organlarının görüşlerinden de
faydalanılır.
14-
Asgari ölçüde değer tespitinde esas, her bir cadde,
sokak veya değer bakımından farklı bölgedeki tüm arsalar
için tek bir değer tespit edilmesidir. Ancak, turistik
bölgelerde valilerce tespit edilecek parseller için ayrı
değer tespiti yapılabilecektir.
15-
Takdir komisyonlarınca; ilgili cadde, sokak veya değer
bakımından farklı bölgeler ile turistik bölgelerde
ilgili valilerce tespit edilecek pafta ve adalarda
metrekare değeri en düşük olan arsaların, turistik
bölgelerde parsel itibarıyla yapılacak takdirlerde
ilgili parsellerin takdirin yapıldığı tarihteki asgari
ölçüde metrekare birim değeri tespit edilecektir. Asgari
ölçüde arsa metrekare birim değer tespiti, bu Bölümün
7/c, 12 ve 13 üncü maddelerinde yer alan açıklamalar
dikkate alınarak yapılacaktır.
16-
Bir cadde veya sokağın, birden fazla mahalle veya köy
sınırları içinde yer alması halinde, söz konusu cadde
veya sokakların her mahalle yahut köy sınırları içinde
bulunan bölümleri için ayrı ayrı asgari ölçüde birim
değer tespiti yapılacağı tabiidir.
17-
Bir cadde veya sokağın birden çok mahallenin sınırını
teşkil etmesi halinde, bu cadde veya sokak her mahalle
bakımından takdire konu edilecektir.
18-
Bir cadde veya sokağın bir tarafının bir belediyeye,
diğer tarafının ise başka belediyeye ait olması halinde,
farklı takdir komisyonlarınca yapılacak takdirlerde
ortaya çıkabilecek değer farklılıklarını en aza indirmek
ve vatandaşların mağduriyetini önlemek bakımından,
takdir komisyonları arasında gerekli eşgüdümün
sağlanarak olabildiğince uyumsuzlukların giderilmesine
çalışılacaktır.
19-
Takdir komisyonlarınca tespit edilecek asgari ölçüdeki
arsa metrekare birim değerleri dört yıl süreyle
(Bakanlar Kurulu'nca dört yıllık takdir süresi
uzatılmadığı veya kısaltılmadığı takdirde) geçerli
olacaktır. Ancak, vergi değerini tadil eden sebeplerin
bulunması nedeniyle mükellefiyet tesisi gereken hallerde
vergi değerinin hesabında, söz konusu değerler gelecek
yıllarda emlak vergisindeki yıllık artış oranı olan
yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılarak
dikkate alınacağından, değer tespiti yapılırken ileriye
yönelik muhtemel değer artış ve azalışı gibi faktörler
üzerinde durulmayacaktır. Buna göre, takdirler, takdir
işlemlerinin yapıldığı tarihteki (2009 yılındaki) cadde,
sokak veya değer bakımından farklı bölgedeki en düşük
değerli arsanın asgari ölçüdeki birim değerine göre
gerçekleştirilecektir.
20-
Tespitler mutlaka metrekare esasına göre yapılacak,
dönüm veya hektar gibi ölçü birimleri
kullanılmayacaktır.
21-
Mahalle ve köylerin sınırları, her muhtarlığın mülki
idare açısından yetki ve sorumluluğunda bulunan bölge
esas alınarak belirlendiğinden, bu hususa açıklık
getirilmesi ve herhangi bir karışıklığa meydan
verilmemesi için öncelikle bunların haritaları temin
edilecek, bu sınırlar esas alınarak tespitler
gerçekleştirilecektir.
22-
Belediye ve mücavir alan sınırları ilgili belediyelerden
öğrenilecek, bu sınırların plan ve haritalarda
gösterilmesi sağlanacaktır.
23-
83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 1 inci
maddesinin (c) ve (d) bentlerine göre arsa sayılan
araziye ait bilgi ve belgeler, valiliklerden temin
edilecektir.
24-
Her mahalle ve köy için ayrı ayrı takdir komisyonu
kararı verilecek, takdir komisyonu kararlarında cadde,
sokak veya değer bakımından farklı bölgeler ekli (Ek: 1)
listedeki esaslar dikkate alınarak alfabetik sıra
dâhilinde gösterilecektir.
V - ARAZİLERE AİT
TAKDİRLERDE UYULACAK ESASLAR
1-
Arazi takdirleri, arazilere ait takdir komisyonu
tarafından yapılacaktır.
2-
Araziye ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti her
ilde, il çapında veya ilçeler itibarıyla yapılacaktır.
Tespitlerin il itibarıyla mı yoksa ilçeler itibarıyla mı
yapılacağına, ilin tamamındaki arazinin vasıfları ve
ilçeler itibarıyla gösterdiği değer farklılıkları
dikkate alınarak takdir komisyonlarınca karar
verilecektir.
3-
Araziye ait asgari ölçüde birim değer takdirleri her
ilin tamamı veya her bir ilçe (merkez ilçeler dâhil)
için arazinin cinsi (kıraç, taban ve sulak) itibarıyla
gerçekleştirilecektir.
4-
Arazi cinsinin belirlenmesinde esas alınacak özellikler
aşağıdaki şekilde tespit olunacaktır.
a)
Kıraç arazi: Bariz olarak civardan yüksekte bulunan,
meyilli ve sulanmayan arazidir. Yıllık yağış miktarı
yeterli ve yağış dağılımı uygun olmayan düz ve düze
yakın, nadas sistemiyle kültür bitkileri yetiştirilmesi
mümkün olan ve sulanmayan arazi de kıraç sayılır.
b)
Taban arazi: Yağışların ve akarsuların toplandığı taban
konumunda (pozisyonunda) genellikle düz ve düze yakın
meyilde ve iyi, kifayetsiz ve fena drenaj şartlarındaki
arazidir.
c)
Sulak arazi: Kıraç ve taban arazilerden sulananlara
sulak arazi denir.
5-
Araziye ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespitleri,
1319 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yer alan
normlardan ve bu maddeye göre hazırlanmış bulunan Emlak
Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine
İlişkin Tüzük hükümlerinden (Tüzük Madde: 33, 34, 35,
40, 41, 42, 43) yararlanılarak ilgili il veya ilçede
bulunan kıraç, taban ve sulak arazi itibarıyla her arazi
cinsi için bu arazi bedellerinden metrekare fiyatı en
düşük olanlar dikkate alınmak suretiyle
gerçekleştirilecektir. Buna ilişkin örnek aşağıda yer
almaktadır.
Örnek:
Asgari ölçüde arazi m2 birim değeri (Kr)
|
İli |
İlçesi |
Arazinin Cinsi |
Rakamla |
Yazıyla |
|
A |
B |
Kıraç |
10 |
On |
|
|
|
Taban |
27 |
Yirmiyedi |
|
|
|
Sulak |
37 |
Otuzyedi |
|
|
|
|
|
|
|
A |
C |
Kıraç |
20 |
Yirmi |
|
|
|
Taban |
35 |
Otuzbeş |
|
|
|
Sulak |
45 |
Kırkbeş |
6-
Takdir işlemleri yapılırken gerekli olan hallerde teknik
elemanlardan, bilirkişiden, arazinin konumu itibarıyla
gayrimenkul değerleme uzmanlıklarından, organize sanayi
bölgesi, serbest bölge gibi özelliği bulunan yerlerde bu
birimlerin yetkili organlarının görüşlerinden de
faydalanılır.
7-
Takdir komisyonlarınca tespit edilecek asgari ölçüdeki
arazi birim değerleri dört yıl süreyle (Bakanlar
Kurulunca dört yıllık takdir süresi uzatılmadığı veya
kısaltılmadığı takdirde) geçerli olacaktır. Ancak, vergi
değerini tadil eden sebeplerin bulunması nedeniyle
mükellefiyet tesisi gereken hallerde vergi değerinin
hesabında, söz konusu değerler gelecek yıllarda emlak
vergisindeki yıllık artış oranı olan yeniden değerleme
oranının yarısı nispetinde artırılarak dikkate
alınacağından, değer tespiti yapılırken ileriye yönelik
muhtemel değer artış ve azalışı gibi faktörler üzerinde
durulmayacaktır. Buna göre takdirler, takdir
işlemlerinin yapıldığı tarihteki (2009 yılındaki) kıraç,
taban ve sulak arazinin asgari ölçüdeki birim değerine
göre gerçekleştirilecektir.
8-
Tespitler mutlaka metrekare esasına göre yapılacak,
dönüm veya hektar gibi ölçü birimleri
kullanılmayacaktır.
VI - TAKDİR
KOMİSYONLARINCA YAPILACAK İŞLER
1- a)
Arsalara ait takdir komisyonları asgari ölçüdeki arsa
metrekare birim değerlerini en kısa zamanda tespit
edeceklerdir. Arsalara ilişkin takdir komisyonu
kararları mutlaka gerekçeli olacak ve 7 örnek halinde
hazırlanacaktır. Ticaret ve ziraat odası bulunmayan
yerlerde karar sayısı 5, bunlardan sadece biri bulunan
yerlerde karar sayısı 6 örnek olacaktır. Bu tespitlere
ilişkin olarak hazırlanacak kararın aslı kararı veren
komisyonda dosyalanacak, iki örneği ilgili belediyeye,
birer örneği defterdarlıklara (gelir müdürlükleri),
vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi
başkanlıklarına, birer örneği ise takdirin ilgili
bulunduğu il veya ilçe merkezlerindeki ticaret
odalarına, ziraat odalarına, ilgili mahalle veya köy
muhtarlıklarına en geç 17 Ağustos 2009 tarihine kadar
tevdi edilecektir.
b)
Büyükşehir belediyesi bulunan illerde arsalara ait
takdir komisyonu kararları en geç 17 Temmuz 2009
tarihinde imza karşılığında merkez komisyonuna
verilecektir. Merkez komisyonunca farklı değer
belirlenmesi nedeniyle arsalara ait takdir komisyonu
tarafından yeniden yapılan takdirlere ilişkin kararlar
en geç 17 Ağustos 2009 tarihinde (a) bendinde belirtilen
yerlere imza karşılığında verilecektir.
c)
Merkez komisyonunca onaylanan takdir komisyonu kararları
ise derhal ilgili kişi ve kuruluşlara imza karşılığında
verilecektir.
2- a)
Arazilere ait takdir komisyonları asgari ölçüdeki arazi
metrekare birim değerlerini en kısa zamanda tespit
edeceklerdir. Arazilere ilişkin takdir komisyonu
kararları da gerekçeli olacak aslı, kararı veren
komisyonda dosyalanacak ve kararın birer örneği il
merkezlerindeki ticaret ve ziraat odaları ile ilde
mevcut (ilçeler ve beldeler dahil) belediyelere en geç
17 Ağustos 2009 tarihine kadar verilecektir. Bu durumda
komisyon kararının ilde mevcut belediye sayısından 3
örnek fazla olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
b)
Büyükşehir belediyesi bulunan illerde arazilere ait
takdir komisyonu kararları en geç 17 Temmuz 2009
tarihinde imza karşılığında merkez komisyonuna
verilecektir. Merkez komisyonunca farklı değer
belirlenmesi nedeniyle arazilere ait takdir komisyonu
tarafından yeniden yapılan takdirlere ilişkin kararlar
en geç 17 Ağustos 2009 tarihinde (a) bendinde belirtilen
yerlere imza karşılığında verilecektir.
c)
Merkez komisyonunca onaylanan takdir komisyonu kararları
ise derhal ilgili kişi ve kuruluşlara imza karşılığında
verilecektir.
3-
Kadastro görmemiş veya imar planı yapılmamış yerler için
yetkili teknik elemanlara çizdirilecek krokilerden de
yararlanılacaktır.
4-
Cadde ve sokakların tespitinde belediyelerden ve gerekli
görülen hallerde nüfus müdürlükleri ile ilçe seçim
kurullarından da bilgi alınması yoluna gidilecektir.
5-
Takdirin yapılmasında faydalanılacak olan kadastral
haritalar, hali hazır haritalar, çevre düzeni haritaları
ve imar planları; belediyeler veya belediyeler
vasıtasıyla İller Bankası bölge müdürlükleri, tapu sicil
müdürlükleri, valilikler ve diğer ilgili kuruluşlardan
süratle temin edilecektir. Takdir işlemleri yapılırken
gerekli olan hallerde teknik elemanlardan da
faydalanılacaktır.
6-
Takdir komisyonu kararları, 213 sayılı Kanunun mükerrer
49 uncu maddesinin (b) bendinde yer alan dava açma
süresini ve yerini de içerecek bir yazı ile ilgililere
tebliğ edilecek, tebliğlerin memur eliyle yapılması
sağlanacaktır.
7-
Bir mahallenin veya köyün birden fazla belediyenin yetki
alanına girmesi halinde, bu mahalle veya köye ait takdir
işlemi, mahalle veya köyün alan itibarıyla büyük
bölümünü yetki alanı içerisinde bulunduran belediyenin
takdir işlerine bakan komisyonca yapılacaktır. Ayrıca bu
tür kararlar başka belediyeleri de ilgilendirdiğinden,
kararın tasdikli birer örneği ilgili belediyelere
gönderilecektir.
8-
Takdir komisyonu kararlarında ismi değişen mahalle,
cadde ve sokakların yeni isimlerinin karşısına, eski
isimleri de yazılacaktır.
9-
Asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerine
ilişkin genel takdirin 2009 yılında yapılması nedeniyle
emlak (bina ve arazi) vergisi tarh ve tahakkukunun 2010
yılının Ocak ve Şubat aylarında yapılmasının zorunlu
olduğu hususu göz önünde bulundurularak, takdir
komisyonlarınca asgari ölçüde arsa ve arazi birim değer
tespitlerinin önceki maddelerdeki açıklamalara göre
yapılması ve bu tespitlerin, en geç 17 Ağustos 2009
tarihine kadar ilgili yerlere tevdi edilmesi
gerekmektedir.
VII - BELEDİYELER,
VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIKLARI VE DEFTERDARLIKLARCA
YAPILACAK İŞLER
1-
Belediyeler tarafından yetki alanı içinde bulunan
mahalle ve köy isimlerinin alfabetik sırasına göre
ekteki liste (Ek: 1) eksiksiz ve beş örnek olarak
düzenlenecek, bir örneği ilgili muhtarlığa gönderilecek,
bir örneği belediyenin ilana mahsus yerlerine 2010
yılının Mayıs ayı sonuna kadar asılacak, diğer bir
örneği ise dosyalanacaktır. Listenin kalan iki örneği,
dava açma süresinin bitimini takip eden 15 gün içinde
defterdarlığa, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde
vergi dairesi başkanlıklarına gönderilecektir. Dava
dilekçelerinin belediyelere gelmesinde gecikme
olabileceği ihtimali göz önünde bulundurularak, takdir
komisyonu kararlarına karşı dava açılıp açılmadığı dava
açmaya yetkili olanlardan ve gerekirse ilgili vergi
mahkemelerinden görüşmelerle (şifahi) en kısa sürede
öğrenilecektir.
2-
Yukarıdaki maddeye göre hazırlanacak listede, başka
belediyelerden alınan karar örneklerinde yer alan cadde,
sokak ve değer bakımından farklı bölgelere (turistik
bölgelerde pafta, ada veya parsellere) ait bilgiler ve
değerler de yer alacak, ayrıca listenin açıklama
bölümüne kararın hangi belediyeden alındığı
yazılacaktır. Defterdarlıklarca, vergi dairesi
başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi
başkanlıklarınca bu açıklamalar titizlikle dikkate
alınarak, hazırlanacak kitaplar ile cd'lerde ilgili
bilgilerin mükerrer olarak yer alması önlenecektir.
3-
Bu Bölümün (1) inci maddesinde, muhtarlığa gönderileceği
bildirilen listenin 213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu
maddesindeki "uygun bir yere asılmak suretiyle 2010
yılının Mayıs ayı sonuna kadar ilan edilmesi" hükmünü
hatırlatır bir yazı ile tevdi edilmesi gerekmektedir.
4-
Defterdarlıklar, vergi dairesi başkanlığı bulunan
yerlerde vergi dairesi başkanlıkları, kendilerine
gönderilen takdir komisyonu kararları ve listelere
dayanarak o il'e ait tüm ilçelere ilişkin takdirleri
ihtiva edecek bir kitap ve cd hazırlayacaklardır. Yeteri
kadar çoğaltılacak olan söz konusu kitaplar (5 adet) ile
cd'ler (2 adet) en geç 25 Aralık 2009 tarihine kadar
Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına
gönderilecektir.
5-
Önceki takdirlerde verilen takdir komisyonu kararlarına
karşı açılan davalar üzerine Danıştay'ca takdir
komisyonu kararlarının gerekçeli olmadığı, en düşük
değerli arsa veya arsaların değerinin dikkate alınmadan
karar verildiği, bilirkişi incelemesi yaptırılmadığı
veya yaptırılan bilirkişi incelemelerinin yetersiz
olduğu, takdirler sırasında Emlak Vergisine Matrah
Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük
hükümlerinin dikkate alınmadığı belirtilerek, bu
durumdaki takdir komisyonu kararları ya iptal edilmiş ya
da bu kararları iptal eden vergi mahkemesi kararları
tasdik edilmiştir. Belirtilen bu durumların yeniden
meydana gelmemesi için takdirlerin yapılmasında gereken
titizlik gösterilecektir.
VIII - TAKDİR KOMİSYONU
KARARLARININ DAVA KONUSU OLMASI HALİNDE YAPILACAK
İŞLEMLER
1-
213 sayılı Kanunun mükerrer 49/b maddesi hükmü
gereğince, takdir komisyonu kararlarına karşı 15 günlük
süre içinde ilgili daire, kuruluş ve muhtarlıklarca
vergi mahkemeleri nezdinde dava açılabilecek ve vergi
mahkemesi kararlarına karşı da 15 gün içinde Danıştay'a
başvurulabilecektir. Aynı maddenin (c) fıkrasında,
"... Danıştay ve vergi mahkemelerinde dava açılması
halinde, davalının onbeş gün içinde vereceği tek savunma
ile dosya tekemmül etmiş sayılır. Danıştay ve vergi
mahkemelerince bu davalar, dosyanın tekemmül ettiği
tarihten itibaren en geç bir ay içinde karara bağlanır."
hükmü yer almaktadır.
2-
Takdir komisyonu kararlarına karşı dava açılmış olup
olmamasına göre yapılacak işlemler aşağıda
belirtilmiştir:
a)
Takdir komisyonu kararları aleyhine 15 gün içinde vergi
mahkemeleri nezdinde dava açılmamış ise, takdir edilen
değerler kesinleşecektir.
b)
Takdir komisyonu kararlarına karşı vergi mahkemeleri
nezdinde dava açılmakla beraber esasa ilişkin bir karar
verilmedikçe takdir komisyonu kararlarının uygulanmasına
devam edilecektir.
c)
Açılan davalar sonucu vergi mahkemelerince takdir
komisyonu kararının iptali yolunda karar verilmiş olması
halinde;
i-
İlgili valilerce Danıştay nezdinde temyiz konusu
yapılması uygun görülmeyen kararlar için takdir
komisyonlarının derhal toplanarak yeni bir karar
vermesi,
ii-
İlgili valilerce Danıştay nezdinde temyiz konusu
yapılması uygun görülen vergi mahkemesi kararları için
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun[7]
28 inci maddesinin bir numaralı fıkrası uyarınca
gecikmeksizin işlem tesis edilmesi, bu sürenin hiç bir
şekilde 30 günü geçmemesi, bu süre içerisinde vergi
mahkemesi kararları göz önünde bulundurulmak suretiyle
takdir komisyonlarınca yeniden takdir yapılması,
Gerekmektedir.
ç)
Yeniden yapılacak takdirlerle ilgili takdir komisyonu
kararları gerekçeli olacak ve gerekçede asgari ölçüdeki
arsa metrekare birim değerlerinin vergi mahkemesi kararı
dikkate alınarak belirlendiği açıklanacaktır.
d)
Vergi mahkemesince takdir komisyonu kararları üzerine
kısmen iptal, kısmen tasdik kararı verilmesi halinde,
kararın iptal edilen kısmı için yukarıdaki (c) bendinde
belirtilen açıklamalara göre işlem yapılacaktır.
3-
Bu durumda takdir komisyonları sadece iptal edilen
değerler hakkında karar vereceklerdir. Takdir komisyonu
kararlarının tasdik edilen kısmının uygulanmasına devam
edilecektir.
4-
Yargı kararları üzerine takdir komisyonlarınca yeniden
verilen kararlar ile daha evvel verilen kararlardan
kesinleşenler, belediye ve muhtarlıklarda ilana mahsus
yerlere asılmak suretiyle 2010 yılının Mayıs ayı sonuna
kadar mükelleflere duyurulacaktır.
5-
Vergi mahkemesi kararları üzerine yeniden takdir edilen
değerlerin Danıştay'dan nihai karar alınıncaya kadar
uygulanmasına devam edilecektir.
6-
Takdir komisyonlarınca yeniden verilecek kararlar
üzerine ilgililerce vergi mahkemesine başvurulması
halinde, bu mahkemelerce verilecek kararlara karşı
Danıştay nezdinde dava açılabilmesi için Genelgenin bu
maddesi ile bu Bölümün (1) ve (2) nci maddelerindeki
açıklamalar da dikkate alınarak ilgili valilerden
muvafakat talep edilecektir.
7-
Vergi mahkemeleri veya Danıştay nezdinde dava açılması
halinde, bu mercilerden kararların süratle alınmasını
temin etmek için belediyeler, savunma ve dava
dilekçelerinin adı geçen mercilere mümkün olan en kısa
süre içinde ulaştırılmasını sağlayacaklardır.
8-
Takdir komisyonu kararlarına karşı açılacak davalarda
muhatap, karara iştirak eden belediye olacaktır.
Danıştay'ın kesin kararı (veya vergi mahkemesinin
kesinleşen kararı) başka belediyeleri de ilgilendirdiği
takdirde, kararın birer örneği ilgili belediyelere
gönderilecektir. Bu kararın örneğini alan belediyelerce,
kendi listesinin açıklama bölümüne bu Genelgenin (VII)
nci Bölümünün (2) nci maddesinde belirlenen hususlar not
edildikten sonra karar dosyalanacak ayrıca, bir yazı ile
durum defterdarlığa, vergi dairesi başkanlığı bulunan
yerlerde vergi dairesi başkanlığına bildirilecektir.
9-
Yargı mercileri kararlarına göre kesinleşen asgari
ölçüde arsa birim değerleri aylık dönemlerle
defterdarlıklara, vergi dairesi başkanlığı bulunan
yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına bildirilecek,
defterdarlıklar veya vergi dairesi başkanlıkları bunları
ek listeler halinde Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi
Başkanlığına göndereceklerdir.
10-
Vergi mahkemesi kararı uyarınca takdir komisyonu
tarafından yeniden belirlenen değerler dikkate alınarak
tahakkuk ettirilen emlak vergisi; yargı kararının temyiz
edilmesi halinde, Danıştay kararına göre kesinleşen
birim değerler dikkate alınmak suretiyle
düzeltilecektir.
IX - DİĞER
HUSUSLAR
1-
213 sayılı Kanunun mükerrer 49 uncu maddesinin (d)
fıkrasında, arsalara ait asgari ölçüde birim değer
tespitlerine ilişkin süreyi gerektiği ölçüde kısaltma
konusunda Bakanlığımıza yetki verilmiştir.
2-
Bu yetki, elde olmayan herhangi bir nedenle, asgari
ölçüde birim değer tespiti yapılmamış olan yerlerin
takdir dışı kalmamasını sağlamaya da yönelik
bulunmaktadır.
3-
Takdir komisyonları, takdire konu edilmesi gereken
herhangi bir yerin takdir dışı kalmaması için gereken
titizliği göstereceklerdir. Ancak elde olmayan
sebeplerle takdir dışı kalan bir yerin tespit edilmesi
halinde; bir yandan ilgili yerin takdir işlemi derhal
gerçekleştirilecek, diğer yandan olay en kısa sürede
faks da kullanılmak suretiyle Bakanlığımız Gelir İdaresi
Başkanlığına intikal ettirilecektir.
4-
Tespitlerin süresinde ve sağlıklı olarak
tamamlanabilmesi için takdir komisyonlarına gerekli olan
her türlü araç, gereç ve personel yardımı ivedilikle
yapılacak ve konu valiliklerce yakından izlenecektir.
5-
Bu Genelgede belirtilen işlemlerin süresinde
tamamlanması zorunlu bulunduğundan, bu sürelere riayet
etmeyen görevli ve sorumlular hakkında valiliklerce
gerekli tedbir alınacak ve müeyyide uygulanacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin
buna göre ifasını önemle rica ederim.
Kemal UNAKITAN
Maliye Bakanı
EK: 1
ARSALARA AİT ASGARİ ÖLÇÜDE M2
BİRİM DEĞER CETVELİ
EK: 2 EK:
1 CETVELİN DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN ÖRNEK
1]
12/7/2006 tarihli ve 26226 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[2]
11/8/1970 tarihli ve 13576 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[3]
10/1/1961 tarihli ve 10703 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[4]
11/3/1983 tarihli ve 17984 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[5]
3/7/1984 tarihli ve 18447 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[6]
15/3/1972 tarihli ve 14129 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır. Bu Tüzükte yapılan değişiklik ise
2/12/1982 tarihli ve 17886 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[7]
20/1/1982 tarihli ve 17580 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır. |
