|
T.C.
MALİYE
BAKANLIĞI
Gelir
İdaresi Başkanlığı
5520
sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri/15
|
Konusu : |
Bakanlar Kurulu
Kararlarıyla Belirlenen Vergi Kesintisi
Uygulamaları |
|
Tarihi
: |
/02/2009 |
|
Sayısı : |
KVK-15/2009-1/Kesinti
Uygulaması-2 |
|
İlgili olduğu
maddeler : |
Kurumlar Vergisi Kanunu
Madde 15, 30 ve Geçici Madde 1 |
|
İlgili olduğu kazanç
türleri : |
Kurum Kazancı |
1.
Giriş
3/2/2009 tarihli ve 27130
sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren
12/1/2009 tarihli ve 2009/14593 sayılı ve 2009/14594
sayılı Bakanlar Kurulu Kararları ile tespit edilen vergi
kesintisi oranlarının uygulanmasına ilişkin açıklamalar
bu Sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
2. Yasal düzenleme
1/1/2006 tarihinde yürürlüğe
giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca, tam
mükellef kurumların kazançları üzerinden Kanunun 15 inci
maddesine göre, dar mükellef kurumların kazançları
üzerinden ise Kanunun 30 uncu maddesine göre vergi
kesintisi yapılmaktadır.
Anılan Kanunun geçici 1 inci
maddesi uyarınca, Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci
maddesine göre vergi kesintisine tâbi tutulmuş kazanç ve
iratlar üzerinden 5520 sayılı Kanun kapsamında ayrıca
vergi kesintisi yapılmamaktadır.
3. Tam mükellefiyete
tabi kurumların kazançları üzerinden yapılacak vergi
kesintisi
12/1/2009 tarihli ve 2009/14594
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 5520 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun 15 inci maddesi uyarınca tam
mükellefiyete tabi kurumlara yapılacak ödemeler
üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranlarına ilişkin
düzenleme, Türkiye'de kurulu; portföyü Türkiye'de kurulu
borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere
dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy
işletmeciliğinden doğan istisna kazançlarına uygulanacak
vergi kesintisi oranı dışında, daha önce yürürlükte
bulunan vergi kesintisi oranlarında herhangi bir
farklılık getirmemektedir.
Anılan Kararname ile belirlenen
vergi kesintisi oranları aşağıdaki gibidir.
3.1.
Kararnamenin 1 inci maddesinin (1) ve (2) numaralı
bentleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci
maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer
alan kazançlara ilişkin vergi kesintisi oranları,
2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında yer alan
oranlar aynen korunmak suretiyle,
- Gelir Vergisi Kanununda
belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına
yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu
işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemelerinden
%3,
- Kooperatiflere ait
taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan
kira ödemelerinden %20
olarak
belirlenmiştir.
3.2.
Kararnamenin 1 inci maddesinin (3)
numaralı bendi ile 1/1/2006 tarihinden önce ihraç
edilmiş olan, her nevi tahvil (ipotek finansmanı
kuruluşları ve konut finansmanı kuruluşları tarafından
ihraç edilen ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık
teminatlı menkul kıymetler dahil) ve Hazine bonosu
faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme
İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan
gelirler üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranları,
- Devlet tahvili ve Hazine
bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme
İdaresince çıkarılan menkul kıymetlere sağlanan
gelirlerden %0,
- Diğerlerinden %10,
olarak belirlenmiştir. Döviz
cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere
endeksli söz konusu menkul kıymetlerin itfası sırasında
oluşan değer artışlarının vergi kesintisine tâbi
tutulmayacağı tabiidir.
Diğer taraftan, 1/1/2006
tarihinden sonra ihraç edilmiş söz konusu menkul
kıymetlerden sağlanan gelirler Gelir Vergisi Kanununun
geçici 67 nci maddesi çerçevesinde vergi kesintisine
tabi olduğundan, anılan geçici maddenin yürürlükte
olduğu dönemler itibarıyla bu gelirler üzerinden
Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesi uyarınca
yayımlanan bu Kararnameye göre vergi kesintisi
yapılmayacak olup Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci
maddesi ile ilgili olarak yayımlanan 2006/10731 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararına göre vergi kesintisi yapılmaya
devam edilecektir.
3.3.
Kararnamenin 1 inci maddesinin
(4), (5), (6) ve (7) numaralı bentleri ile
- Mevduat faizlerinden,
- Katılım bankaları tarafından
katılma hesabı karşılığında ödenen kâr paylarından,
- Kâr ve zarar ortaklığı
belgesi karşılığı ödenen kâr paylarından,
- Repo gelirleri üzerinden,
yapılacak vergi kesintisi
oranları belirlenmiştir.
Ancak, bu kazanç ve iratlar
Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesi uyarınca
vergi kesintisine tabi olduğundan, anılan geçici
maddenin yürürlükte olduğu dönemler itibarıyla bu kazanç
ve iratlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci
maddesi uyarınca yayımlanan bu Kararnameye göre vergi
kesintisi yapılmayacak olup Gelir Vergisi Kanununun
geçici 67 nci maddesinin (4) ve (5) numaralı fıkraları
uyarınca %15 oranında vergi kesintisi yapılmaya devam
edilecektir.
3.4.
Kararnamenin 1 inci maddesinin (8) numaralı bendi ile
Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin ikinci
fıkrası uyarınca, vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan
(Kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.)
Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci
fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerindeki kâr
payları üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranı,
2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında yer alan
oran aynen korunmak suretiyle %15 olarak belirlenmiştir.
Emeklilik yatırım fonlarının
kazançları hariç olmak üzere, Kurumlar Vergisi Kanununun
5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer
alan ve Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası
uyarınca kurum bünyesinde vergi kesintisine tabi tutulan
istisna kazançlar üzerinden, ayrıca Kanunun 15 inci
maddesinin ikinci fıkrasına göre vergi kesintisi
yapılmayacağı tabiidir.
Diğer taraftan, tam mükellef
kurumlar tarafından;
- Tam mükellef gerçek kişilere,
- Gelir veya kurumlar vergisi
mükellefi olmayanlara ve
- Gelir vergisinden muaf
olanlara
dağıtılan kar payları üzerinden
2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 1 inci
maddesinin (6) numaralı bendi uyarınca %15 oranında
vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
3.5.
Kararnamenin 1 inci maddesinin (9)
numaralı bendi ile emeklilik yatırım fonlarının
kazançları hariç olmak üzere, dağıtılsın veya
dağıtılmasın, Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan
istisna kazançlar üzerinden kurum bünyesinde yapılacak
vergi kesintisi oranları % 0 olarak belirlenmiştir.
Buna göre, Türkiye'de kurulu;
- Menkul kıymet yatırım fonları
veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan
kazançları,
- Konut finansmanı fonları ile
varlık finansmanı fonlarının kazançları
üzerinden kurum bünyesinde
yapılacak vergi kesintisi, Gelir Vergisi Kanununun
geçici 67 nci maddesi ve 2006/10731 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararına göre yapılmaya devam edilecektir.
Diğer taraftan, 5520 sayılı
Kurumlar Vergisi Kanununun yürürlük tarihinden önce
yayımlanan 2003/6577 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
vergi kesintisi oranları belirlenmiş bulunan
- Girişim sermayesi yatırım
fonları veya ortaklıklarının kazançları ile
- Gayrimenkul yatırım fonları
veya ortaklıklarının kazançları
üzerinden yapılacak vergi
kesintisi oranı, daha önceki Kararnamede olduğu gibi % 0
olarak belirlenmiştir.
Ayrıca, 2008 yılı kazançlarına
da uygulanmak üzere Türkiye'de kurulu; portföyü
Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören altın ve
kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya
ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan
kazançları üzerinden kurum bünyesinde yapılacak vergi
kesintisi oranı %0 olarak belirlenmiş bulunmaktadır.
4. Dar mükellefiyete
tabi kurumların kazançları üzerinden yapılacak vergi
kesintisi
12/1/2009 tarihli ve 2009/14593
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 5520 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyarınca dar
mükellefiyete tabi kurumlara yapılacak ödemeler
üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranlarına ilişkin
düzenleme, alacak faizleri üzerinden yapılması gereken
vergi kesintisi oranı dışında daha önce yayımlanmış olan
2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında yer alan
oranlarda herhangi bir farklılık getirmemektedir.
Anılan Karar ile belirlenen
vergi kesintisi oranları aşağıdaki gibidir.
4.1.
Kararnamenin 1 inci maddesinin
(1), (2), (3), (7), (11), ve (13) numaralı bentleriyle
Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (a), (b), (c) bentleri ve (ç) bendi
kapsamındaki bazı kazanç ve iratlar ile anılan maddenin
ikinci ve beşinci fıkralarında yer alan ödemeler
üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranları, daha önce
yayımlanmış olan 2006/1147 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararında yer alan oranlar aynen korunmak suretiyle,
- Gelir Vergisi Kanununda
belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına
yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu
işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemelerinden
%3,
- Serbest meslek
kazançlarından; petrol arama faaliyetleri dolayısıyla
sağlanacak kazançlardan %5, diğerlerinden %20,
- Gayrimenkul sermaye
iratlarından; 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu
kapsamındaki faaliyetlerden sağlanacak gayrimenkul
sermaye iratlarından %1, diğerlerinden %20,
- Gelir Vergisi Kanununun 75
inci maddesinin ikinci fıkrasının (10) numaralı bendinde
yazılı menkul sermaye iratlarından %10,
- Ticari veya zirai kazanca
dahil olup olmadığına bakılmaksızın telif, imtiyaz,
ihtira, işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri
gayrimaddi hakların satışı, devir ve temliki
karşılığında nakden veya hesaben ödenen veya tahakkuk
ettirilen bedeller üzerinden %20,
- Türkiye'de iş yeri ve daimi
temsilcisi bulunmayan mükelleflerin, yetkili makamların
izniyle açılan sergi ve panayırlarda yaptıkları ticari
faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar üzerinden %0,
olarak belirlenmiştir.
4.2.
Kararnamenin 1 inci maddesinin (4)
numaralı bendi ile 1/1/2006 tarihinden önce ihraç
edilmiş olan, her nevi tahvil (ipotek finansmanı
kuruluşları ve konut finansmanı kuruluşları tarafından
ihraç edilen ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık
teminatlı menkul kıymetler dahil) ve Hazine bonosu
faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme
İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan
gelirler üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranları
- Devlet tahvili ve Hazine
bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme
İdaresi'nce çıkarılan menkul kıymetlere sağlanan
gelirlerden %0,
- Diğerlerinden %10,
olarak belirlenmiştir. Döviz
cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere
endeksli söz konusu menkul kıymetlerin itfası sırasında
oluşan değer artışlarının vergi kesintisine tâbi
tutulmayacağı tabiidir.
Diğer taraftan, 1/1/2006
tarihinden sonra ihraç edilmiş söz konusu menkul
kıymetlerden sağlanan gelirler Gelir Vergisi Kanununun
geçici 67 nci maddesi çerçevesinde vergi kesintisine
tabi olduğundan, anılan geçici maddenin yürürlükte
olduğu dönemler itibarıyla bu gelirler üzerinden
Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesi uyarınca
yayımlanan bu Kararnameye göre vergi kesintisi
yapılmayacak olup Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci
maddesi ile ilgili olarak yayımlanan 2006/10731 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararına göre vergi kesintisi yapılmaya
devam edilecektir.
4.3.
Kararnamenin 1 inci maddesinin (5)
numaralı bendi ile dar mükellef kurumlarca elde edilen
alacak faizlerinden yapılan vergi kesintisi oranları
dört alt bent halinde yeniden belirlenmiştir. Buna göre;
- Yabancı devletler,
uluslararası kurumlar veya yabancı bankalardan ya da
bulunduğu ülkede mutad olarak kredi vermeye
yetkilendirilmiş olup sadece ilişkili bulunduğu
kurumlara değil tüm gerçek ve tüzel kişilere kredi veren
kurumlardan alınan her türlü krediler için ödenecek
faizlerden (katılım bankalarının kendi usullerine göre
yurt dışından sağladıkları fonlar ve benzeri kaynaklar
için ödedikleri kâr payları dahil) %0,
- Bankaların 5411 sayılı
Bankacılık Kanunu uyarınca uygun görülen ikincil sermaye
benzeri kredileri ile bankaların ve diğer kurumların bir
akım veya varlık portföyüne dayalı olarak yurt dışında
menkul kıymetleştirme yöntemiyle temin ettikleri
kredileri için ödenecek faizler üzerinden %1,
- Katılım bankaları tarafından
ödenen kar payları hariç olmak üzere, mal tedarikinden
kaynaklanan vade farkları üzerinden %5,
- Diğerlerinden %10,
oranında vergi kesintisi
yapılacaktır.
Kararnamenin 1 inci maddesinin
(5) numaralı bendinin (b) alt bendi uyarınca yapılacak
vergi kesintisine ilişkin oran, Kararnamenin yayım
tarihi olan 3/1/2009 tarihinden itibaren düzenlenen
sözleşmelere bağlı olarak ödenen faizlere uygulanmak
üzere bu tarihte yürürlüğe girmektedir.
Bu nedenle, bankaların 5411
sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca uygun görülen ikincil
sermaye benzeri kredileri ile bankaların ve diğer
kurumların bir akım veya varlık portföyüne dayalı olarak
yurt dışında menkul kıymetleştirme yöntemiyle temin
ettikleri kredileri için ödenecek faizler üzerinden
yapılacak vergi kesintisi uygulamasında, bahse konu
kredi temini işlemlerine yönelik sözleşmelerin
Kararnamenin yürürlük tarihi olan 3/1/2009 tarihinden
önce düzenlenmiş olması halinde ödenecek faiz
tutarlarının, 2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
dikkate alınmak üzere vergi kesintisine tabi tutulması
gerekmektedir.
4.4.
Kararnamenin 1 inci maddesinin
(6), (8), (9) ve (10) numaralı bentleri ile
- Mevduat faizlerinden,
- Katılım bankaları tarafından
katılma hesabı karşılığında ödenen kâr paylarından,
- Kâr ve zarar ortaklığı
belgesi karşılığı ödenen kâr paylarından,
- Repo gelirleri üzerinden,
yapılacak vergi kesintisi
oranları belirlenmiştir.
Ancak, bu kazanç ve iratlar
Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesi uyarınca
vergi kesintisine tabi olduğundan, anılan geçici
maddenin yürürlükte olduğu dönemler itibarıyla bu kazanç
ve iratlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci
maddesi uyarınca yayımlanan bu Kararnameye göre vergi
kesintisi yapılmayacak olup Gelir Vergisi Kanununun
geçici 67 nci maddesinin (4) ve (5) numaralı fıkraları
uyarınca %15 oranında vergi kesintisi yapılmaya devam
edilecektir.
4.5.
Kararnamenin 1 inci maddesinin
(12) numaralı bendiyle Kurumlar Vergisi Kanununun 30
uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, tam mükellef
kurumlar tarafından, Türkiye'de bir iş yeri veya daimi
temsilci aracılığıyla kâr payı elde edenler hariç olmak
üzere dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden
muaf olan dar mükelleflere dağıtılan (Kârın sermayeye
eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.) Gelir Vergisi
Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (1), (2)
ve (3) numaralı bentlerinde sayılan kâr payları
üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranı, 2006/10731
sayılı Bakanlar Kurulu Kararında yer alan oran aynen
korunmak suretiyle %15 olarak belirlenmiştir.
Emeklilik yatırım fonlarının
kazançları hariç olmak üzere, Kurumlar Vergisi Kanununun
5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer
alan ve Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası
uyarınca kurum bünyesinde vergi kesintisine tabi tutulan
istisna kazançlar üzerinden, ayrıca Kanunun 30 uncu
maddesinin üçüncü fıkrasına göre vergi kesintisi
yapılmayacağı tabiidir.
Diğer taraftan, tam mükellef
kurumlar tarafından;
- Dar mükellef gerçek kişilere
ve
- Gelir vergisinden muaf olan
dar mükelleflere
dağıtılan kar payları üzerinden
2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 1 inci
maddesinin (6) numaralı bendi uyarınca %15 oranında
vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
4.6.
Kararnamenin 1 inci maddesinin
(14) numaralı bendiyle Kurumlar Vergisi Kanununun 30
uncu maddesinin altıncı fıkrası uyarınca, yıllık veya
özel beyanname veren dar mükellef kurumların, indirim ve
istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından,
hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan
kısımdan ana merkeze aktardıkları tutar üzerinden
yapılacak vergi kesintisi oranı, 2006/10731 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararında yer alan oran aynen korunmak
suretiyle %15 olarak belirlenmiştir.
Duyurulur.
Mehmet
Akif ULUSOY
Gelir
İdaresi Başkanı
|
