|
VERGİ İNCELEME RAPORLARININ İŞLEME
KONULMASINDA YENİ DÖNEM: RAPOR DEĞERLENDİRME
KOMİSYONLARI
Vergi inceleme elemanları inceleme
sonucunda vergi inceleme raporları düzenler ve bu
raporlar ilgili vergi dairelerince işleme konur.
Mevcut uygulamada vergi inceleme
elemanlarınca düzenlenen vergi inceleme raporları vergi
dairesine gönderilmeden önce, her birimin kendi
bünyesinde kurulu rapor okuma komisyonlarınca okunmakta
ve tespit edilen maddi ve hukuki hatalar
düzeltilmektedir. Bu komisyonların yasa düzeyinde bir
dayanağı yok idi. Bununla birlikte bu komisyonlar, vergi
inceleme elemanlarının görev, yetki ve sorumlulukları
ile çalışma usul ve esaslarını düzenleyen ve Maliye
Bakanlığınca çıkarılan yönetmeliklerde belirlenmiştir.
Rapor okuma komisyonları, 6009 sayılı
kanunla yapılan yeni bir düzenlemeyle yasal bir statüye
kavuşturulmuştur. Rapor değerlendirme komisyonu adıyla
ve yeni bir anlayışla ihdas edilen bu komisyonlar, vergi
inceleme raporlarının işleme konulması sürecinde vergi
idaresinin ve vergi denetim birimlerinin kontrol
mekanizması olarak işletilecektir. Bu yönüyle hukuki bir
sıfat ve konum verilen bu komisyonlar vergi inceleme
raporlarının işleme konulmasında da etkili bir
fonksiyona sahip olarak ihdas edilmiştir.
1)
Rapor Değerlendirme
Komisyonları Kanunla İhdas Edilmiştir.
6009 sayılı kanunla Vergi Usul Kanununun
140’ncı maddesinde önemli yeni düzenlemeler
yapılmıştır. İncelemede uyulacak esaslar başlıklı
maddede vergi inceleme raporlarını ilgili yasal
düzenlemeler ile mevzuatına uygunluğu yönünden
değerlendirecek olan komisyonlar ihdas edilmiştir: Rapor
Değerlendirme Komisyonları.
Yasal düzenlemenin yürürlük tarihi
1.1.2011 olarak belirlenmiştir. Bu sebeple bu
komisyonlar anılan tarihten itibaren faaliyete
geçeceklerdir.
Rapor değerlendirme komisyonları vergi
incelemesiyle görevli birimler nezdinde teşekkül edecek
olup, ayrıca Maliye Bakanlığı bünyesinde de bir üst
rapor değerlendirme komisyonu kurulacaktır.
2)
Komisyonlar Kanunla Vergi
İncelemesi Görevi Verilmiş Olan Birimlerde
Kurulacaktır.
Yasa hükmünden, maliye müfettişi ve
yardımcılarının vergi inceleme raporlarının
değerlendirilmesi için Teftiş Kurulu Başkanlığında;
hesap uzmanları ve yardımcılarının vergi inceleme
raporlarının değerlendirilmesi için Hesap Uzmanları
Kurulu Başkanlığında; gelirler kontrolörleri ve stajyer
gelirler kontrolörlerinin vergi inceleme raporlarının
değerlendirilmesi için Gelirler Kontrolörleri
Başkanlığında, ayrı ayrı rapor değerlendirme
komisyonları oluşturulacağı anlaşılmaktadır.
Öte yandan gelir idaresi merkezinde ve
taşra teşkilatında ise, mahalli vergi inceleme
elemanlarının (vergi denetmenleri ve yardımcıları, vergi
dairesi müdürleri ve müdürler) düzenledikleri vergi
inceleme raporlarının değerlendirilmesi için ayrı ayrı
rapor değerlendirme komisyonları oluşturulacaktır.
Komisyonlarla ilgili hususlar çıkarılacak
yönetmelikle belirlenecektir.
3)
Komisyonlar Vergi İnceleme
Elemanlarının Vergi Kanunlarıyla İlgili Mevzuata Aykırı
Rapor Düzenlemesini Önlemek İçin Kurulmuştur.
Anılan
maddenin 5 numaralı bendindeki hükme göre, vergi
inceleme elemanlarının, vergi kanunlarıyla ilgili
kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere
aykırı vergi inceleme raporu düzenleyemeyecekleri esası
getirilmiştir.
Vergi
kanunları yanında, vergi kanunlarıyla ilgili olan;
kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirküler
vergi mevzuatını oluşturmaktadır. Yeni düzenlemeyle
vergi inceleme elemanlarının vergi kanunları dışında,
vergi kanunlarıyla ilgili yukarıda sayılan mevzuata
uygun rapor yazmaları yasal bir zorunluluk haline
getirilmiştir.
www.muhasebenet.net
Yasaya göre,
vergi inceleme elemanları söz konusu kararname, tüzük,
yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülerin kanunlara aykırı
olduğu kanaatinde olduğunda bu hususu bağlı olduğu
birimler (Maliye Teftiş Kurulu, Maliye Hesap Uzmanları
Kurulu, vergi dairesi başkanlıkları ile defterdarlıklar)
aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığına
bildireceklerdir.
Bu yasal
zorunluluk, aynı maddeye eklenen fıkra hükümlerine
istinaden kurulacak olan rapor değerlendirme
komisyonları marifetiyle takip ve kontrol edilecek ve
yasaya uygun rapor düzenlenmesi sağlanacaktır. Zira söz
konusu fıkra hükmü uyarınca, vergi inceleme
elemanlarının bağlı bulundukları birimler bünyesinde
ihdas edilecek olan rapor değerlendirme komisyonları, o
inceleme elemanlarının düzenledikleri vergi inceleme
raporlarını yukarıda belirtilen mevzuata (özelgeler
dâhil) uygunluğu yönünden değerlendireceklerdir.
4)
Alt Komisyonlar İle Vergi
İnceleme Elemanları Arasında Uyuşmazlık Olması Durumunda
Konu Üst Rapor Değerlendirme Komisyonuna İntikal
Edecektir.
Alt Rapor
Değerlendirme Komisyonları ile vergi inceleme
raporlarını düzenleyen vergi inceleme elemanları
arasında uyuşmazlık oluşması durumunda ise aynı madde
hükmüne istinaden uyuşmazlık konusu, Maliye Bakanlığı
bünyesinde kurulu üst rapor değerlendirme komisyonunda
vergi kanunları ve ilgili mevzuata uygunluğu yönünden
değerlendirilecektir.
Bu üst rapor
değerlendirme komisyonu; Maliye Teftiş ve Hesap
Uzmanları Kurulları ile Gelirler Kontrolörleri
Başkanlıklarında oluşturulmuş olan rapor değerlendirme
komisyonlarının üyeleri arasından seçilen 9 üyeden
oluşturulacaktır.
Tüm rapor
değerlendirme komisyonu üyeleri, meslekte 10 yılını
doldurmuş olan vergi inceleme (maliye müfettişi, hesap
uzmanı, gelirler kontrolörü) elemanlarından
oluşturulacaktır.
www.muhasebenet.net
5)
Maliye Bakanlığı
Bünyesindeki Üst Komisyonun Kararına Uygun Vergi
İnceleme Raporu Düzenlenmesi Yasal Bir Zorunluluktur.
Aynı madde
hükmü uyarınca, uyuşmazlığın tarafı vergi inceleme
elemanı, Maliye Bakanlığında kurulu üst rapor
değerlendirme komisyonunun değerlendirmesine göre vergi
inceleme raporunu düzenlemek ve işleme konulmak üzere
bağlı olduğu birime tevdi etmek zorundadır.
www.muhasebenet.net
11.08.2010 |
