4857 sayılı İş Kanunun da Çalışma Belgesi Tanımlanmıştır.

Çalışma belgesinin Tanımı:

İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir.Bu belgeler her türlü resim ve harçtan muaftır.(İş Kanunu/28.Md.)

İş Kanunu’nun 28.maddesi ile, işveren tarafından işten ayrılan işçiye çalışma belgesi verilmesi gündeme alınmıştır.  www.muhasebenet.net

1-İşin Çeşidi ve Süresi Kavramı:

Çalışma belgesinde işveren tarafından çalıştığı işin çeşidinin ne olduğu ve ayrıca bu işte geçen çalışma süresi belirtilmelidir.

1475 sayılı İş Kanunu’nun da yer alan Türkiye İş Kurumu’ndan temin edilen ve işyerinde çalışan işçilere verilme zorunluluğu bulunan “İşçi Çalışma ve Kimlik Karnesi” uygulaması da kaldırılmıştır

2-Tazminat Kavramı:

İşveren tarafından ;

-Çalışma Belgesi işçiye zamanında verilmez ,

-Çalışma belgesindeki bilgiler gerçeği yansıtmayarak bundan dolayı işçi iş bulmak da zorlanır ya da zarar görürse,

-Çalışma Belgesinde yanıltıcı bilgiler yazarak işçinin gerçek çalışma bilgilerini vermeyerek onu işe alan yeni işvereni kandırarak zarar görmesine,

neden olan eski işvereninden hem işçi hem de yeni işveren tazminat isteyebilir.

a)Çalışma Belgesi zamanında işçiye verilmemesinde işçinin veya işçiyi işe alan yeni işverenin eski işverenden tazminat isteneceğine yer verilmiştir.Burada kanunun maddesinde çalışma belgesi için ne kadar zamanda düzenleneceğine yer verilmemiştir.Burada işverenler işçinin bu belgeyi istemesini beklemeden işten ayrılırken ya da işçinin istemesi üzerine en kısa zamanda düzenlenmesi gerekir.O halde söz konusu çalışma belgesinin iş sözleşmesinin feshiyle düzenlenerek işçiye verilmesi gerekmektedir

b)Çalışma belgesine doğru olmayan bilgilerin yazılması,çalışma belgesinde doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçinin veyahut işçiyi işe alan yeni işverenin, eski işverenden tazminat isteyebileceğine yer vermiştir.O halde çalışma belgesinde doğru bilgiler ve ifadeler kullanılmalıdır.Kurumsal işyerleri tarafından düzenlenen çalışma belgelerinde çalışanlar hakkında  yanıltıcı bilgilere yer verilmediği dikkatimizi çekiyor.Kurumsal olmayan bazı işyerlerinde düzenlenen çalışma belgeleri işçiler adına doğru bilgilere yer verilmemiş olabiliyor. Bununla ilgili  ihtilaflı konular olabilmekte; tarafların karşılıklı menfaatlerinin (fiili ücretin bordrolara yansıtılmadığı haller, ücret bordrolarına yansıtılmayan sosyal yardımlar vs. gibi) çatıştığı durumlarda farklı beyanlar ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden işçi ve işveren ilişkilerinin yazılı hale getirilmesinde fayda var.

c)Zararın oluşması,işten ayrılan işçinin veya işçiyi işine alan yeni işverenin, eski işverenden tazminat isteyebilmesi için çalışma belgesinin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gördüğünü ortaya koyması gereklidir.

d)İşçinin veya işçiyi işine alan yeni işverenin talepte bulunabilmesi için çalışma belgesini vaktinde verilmemesinden veya doğru olmayan bilgilerin yazılmasından dolayı işçiyi işe alan işveren de eski işverenden tazminat isteyebilecektir.

3-Harç muafiyeti Kavramı:

İşverenler tarafından düzenlenecek çalışma belgeleri hertürlü resim ve harçtan muaftır.

Süreksiz İş ve Sürekli İş Kavramına Göre Çalışma Belgesi Düzenleme:

İş Kanunu’nun 10. maddesi “nitelikleri bakımından en çok 30 iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla süren işlere sürekli iş denir” hükmü ile işleri sürekli ve süreksiz olarak iki bölüme ayırmıştır. Burada sürenin belirlenmesinde iş günü esası getirildiğinden söz konusu otuz günlük sürenin hesaplanmasında hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri göz önüne alınmayacaktır.www.muhasebenet.net

30 günden az süren işler süreksiz iş niteliğinden olduğundan işverenlerin Çalışma Belgesi düzenleme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Süreksiz işte işçi istihdam eden işverenin işten ayrılan işçiye çalışma belgesi verme zorunluluğu söz konusu değildir. Bu işyeri sahipleri çalışma belgesi düzenlemeden muaf tutulmuştur.

Sürekli işlerde işverenlerin çalışma belgesi düzenleme yükümlülüğü vardır.

İstifa Eden İşçiye yada İşveren Tarafından İş Sözleşmeleri Haklı Nedenle Fesih Edilen İşçiye Çalışma Belgesi Düzenlenmesi:

İşveren, işçinin iş sözleşmesin sona erme şekline göre hareket edecektir. İstifa eden bir işçiye istifa dilekçesini vermesi durumunda Çalışma Belgesi verilecek, işe devamsızlık durumunda işçinin adresine yapılacak tebligatta sair yasal hakları ile birlikte Çalışma Belgesini alması için işverenliğe müracaat etmesi halinde verilecektir. İşçi tarafından alınmaması işverenin yasa hükmünü ihlal ettiği anlamını taşımaz.www.muhasebenet.net

Standart Bir Şekli Var Mıdır?Kaç Örnek Düzenlenecektir?

Çalışma belgesinin matbu şekli hakkında yasal bir düzenleme yoktur.

Çalışma Belgesi iki örnek olarak düzenlenecek,çalışma belgesinin işverende kalacak olan örneğini işçi belgenin aslını aldığına dair not düşerek imzalar ya da Çalışma Belgesinin verildiği bir tutanakla tespit edilir. Çalışma Belgesinin iki örnek düzenlenmesi halinde bir örneğinin, tutanak ile verilmesi halinde de düzenlenen tutanağın işçi özlük dosyasında saklanır.

Zamanaşımı:

Bu konuda zaman aşımı tartışması vardır.Ücret alacağı olmadığından 5 yıllık zaman aşımına dahil edilmiyor.Genelde 10 yıllık zamanaşımından söz ediliyor.Tabi ki burada kişi en kısa zamanda çalışma belgesini aldığında objektif ölçülerde geçmiş çalışma hayatı değerlendirilecek ve doğru bilgiler yazılacaktır.

Sadece hangi yıllarda çalıştığını gösteren detay içermeyen belgelerde ise sorun olmayacaktır.

Kanatimce bu tür çalışma belgeleri işten ayrıldıklarında bir sıkıntı yaşamamak adına en fazla bir yıl içinde  temin edilirse amacına uygun bir çalışma belgesi düzenlenecektir

İdari Para Cezası:

Çalışma belgesi verilmeyen veya belgesine yanlış bilgi yazılan her işçi için 107 TL. İdari Para Cezası uygulanır.www.muhasebenet.net

Değerlendirme:

İş Kanunu’nun 28. maddesine göre işveren, işten ayrılan işçiye, çalışma belgesi vermelidir.

Söz konusu belgenin zamanında verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veya işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir.

İş Kanunu’nun 28. maddesine aykırı olarak çalışma belgesi düzenleme yükümlülüğüne aykırı davranan veya bu belgeye gerçeğe aykırı bilgi yazan işveren veya işveren vekiline idari para cezası verilir.  

Hazırlayan:

Vedat İLKİ

Ücretlendirme, İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı

31.01.2011

Diğer makaleleri

-Küçük Omuzlarında Dünyanın Yükü

-2011 Yılında SGDP priminin değerlendirilmesi

-Çalışma Hayatında Yeni Bir Hizmet Sektörü

-4/(C) Geçici Personel’de Son Durum

-2011 Yılı SGK İdari Para Cezaları

-2011 Yılı ile ilgili katsayılar değişti

-2011 Yılında SGK Primlerinde Yapılan Değişiklikler

-Çalışma hayatında ibraname

-Yurtdışı borçlanmada zorunlu göç

-Sigortalıların kendilerini bildirmesi

-2011 Yılı Ücretlilerin  Hesap Pusulasında Kullanılacak Bordro’ya Esas Parametreler

-SSK ve Bağ-kur usulüne uygun tahsise hazırlamaya başvurmada emekli maaşı bağlanma süreleri...

-İşyerlerinde İşin Durdurulmasına veya İşyerlerinin Kapatılmasına Dair Yönetmelikte Son Durum

-Günsüz işe girişlerde hizmet kazanımı

-Kayıtdışı çalıştırılanların tespitinde sigortalılık süresi

-Yurtdışı borçlanmada zorunlu göç

-Sigortalıların kendilerini bildirmesi