Makalemizde bu istisna konusunun yurt
dışından turist getiren (in coming) acentelerin
yararlanma şartlarını inceleyeceğiz, bu istisnayı
uygulamak için 4 temel şatın aynı anda yerine
getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar;
v
Hizmet Türkiye’de Yurt dışında
bulunan bir müşteri için yapılmış olmalıdır. (Yurt
dışındaki müşteriden kasıt, ikametgahı işyeri,
kanuni merkezi veya iş merkezi yurt dışında bulunan
kişi veya kurumlar ile Türkiye’de faaliyet gösteren
kuruluşların yurt dışında bulunan kendi acına
faaliyet gösteren şubesi, temsilcisi acentesi veya
bürosu anlaşılmalıdır.)
v
Fatura veya benzeri belgelerin yurt
dışındaki müşteri adına düzenlenmesi gerekir.
v
Hizmet Bedelinin döviz olarak
Türkiye’ye getirilmesi gerekmektedir. (yurt
dışındaki müşteriden elden tahsil edilen nakit
paralar istisna kapsamına alınamaz.)
v
Hizmetten Yurt dışında
faydalanılmalıdır.
Şimdi yukarıda anlattığımız temel
şartları örnekle açıklayalım,
ÖRNEK:
Türkiye’de kurulu X seyahat acentesi yurt dışında
bulunan Z acentesine göndereceği Y turist ailesinin
Türkiye’de gezi, yeme-içme, konaklama vs. işleri ile
ilgili olarak 20.000 USD fiyat teklifinde
bulunmuştur, yurt dışındaki acente bu teklifi kabul
etmiş ve parasını banka havalesi veya kredi kartı
ile yapmıştır, turist ailesi Türkiye’ye gelmiş ve
Türkiye’de kurulu X seyahat acentesi bu ailenin
gezi, yeme-içme, konaklama vs masrafları için 15.000
USD masraf yapmıştır.
Hizmet İhracı İstisna Tutarının
Belirlenmesi; X acentesi ilgili tur gelirlerini
ilgili tur giderlerinden düşülerek o tura ait
kâr/zarar tutarının belirlenmesi gerekir çünkü
turist ailesi hizmetten yurt içinde yararlandığı
için hizmet ihracı kapsamına girmemektedir ancak
kalan kâr yurt içinde faydalanılmamıştır dolayısı
ile hizmet ihracı kapsamına alınacaktır.
Tur geliri : 20.000
USD
Tur toplam maliyetİ(*):
15.000 USD
Tur konaklama maliyeti : 5.000 USD
Tur diğer maliyeti : 10.000
USD
KAR/ZARAR(**):
5.000 USD
* Belirtilen Tutarlara KDV
dahildir.
** Hizmet ihracatı kapsamında
değerlendirilecek tutar.
Fatura kesilirken yapılacak muhasebe
kaydı
---------------------------------------/--------------------------------
340 ALINAN SİPARİŞ
AVANSLARI 20.000 USD
01 Z acentesi Y turist geliri
20.000 USD
600 Yurt içi satışlar
15.000 USD
01 Konaklama
gelirleri(1) 4.237,29 USD
02 Diğer
gelirler 8.474,57 USD
391 Hesaplanan
KDV 2.288,14 USD
01 Konaklama
KDV 762,71 USD
02 Diğer
gelirler KDV 1.525,43 USD
601 Yurt dışı satışlar(2)
5.000 USD
---------------------------------------/--------------------------------
Ancak bazen yurt dışındaki acenteler
veya kuruluşlar para göndermeyip tahsilatı turist
grubunun/ailesinin tur sonunda veya başında turist
grubundan nakit olarak yapılmasını talep ediyor
böyle bir durum da yukarıdaki örnekte belirtilen
gelir ve gider tutarı aynı olsa bile söz konusu
istisnadan yararlanılması mümkün değildir.
DİPNOTLAR
1.
KDV
kanunumuzun 26.08.2008 tarihli 108 seri nolu 26799
sayılı KDV genel tebliği gereği 9/2/2008 (bu tarih
dahil) tarihinden itibaren geceleme hizmet bedelinin
seyahat acentesi tarafından hizmeti fiilen alan
kişiye aktarılmasında, aktarılan geceleme hizmeti ve
buna ilişkin komisyon toplamına % 8 KDV oranı
uygulanacaktır. Yani fatura kesilirken otel
konaklama bedeli %8 KDV oranına diğer giderler ise
genel oranda KDV’ ne tabii olacaktır.
2.
Dönemin hizmet ihracı istisnası toplam tutarı ilgili
dönemin KDV beyannamesinde Tablo 8 de tam istisna
kapsamına giren işlemler bölümünde 302 kodlu
11/1-a madde numaralı hizmet ihracı olarak beyan
edilmesi gerekmektedir. Fatura kesilirken istisna
ayrı faturada gösterilebileceği gibi aynı faturada
da gösterilebilir.
3.
Dövizli düzenlenen faturalarda
V.U.K.’nun 215/2-a maddesi gereği
Türk parası karşılığının gösterilmesi hüküm altına
alınmıştır. Aksi takdirde cezai müeyyidelerle
karşılaşılabilir.
SMMM Şevket COŞKUN |