YENİ ÇEK
DEFTERİNİZ NASIL OLSUN ?..
TC. Başbakanlığa gönderilen yeni çek
kanunu tasarısı taslağını incelediğimde gözlerime
inanamadım. Kayıt dışı ekonomi ile ilgili mücadelede
çok mesafe kateden hükümet anılan çek kanunu da bu
haliyle çıkarırsa mesafeye mesafe ekleyerek önemli
değişikliklere imza atacaktır. Çek Hesapları ve çek
Defterleri ile ilgili 3.Maddede bir defa, tacir olan
ve tacir olmayan, hamiline düzenlenecek çekler
ayrımı yapılarak, hamiline düzenlenecek çekler için
sadece bu çeklere ilişkin işlemlerin işlendiği ayrı
bir çek hesabının açılacağını belirtilmiştir.
Tabiidir ki hamiline düzenlenecek çeklerde de
hamiline yazılı çek defterleri yaprakları
kullanılacaktır. Ayrıca çek yapraklarının üzerinde
HAMİLİNE yazısı matbu olarak yer alacaktır. Yani
HAMİLİNE yazılı çek karnesi ile EMRE yazılı çek
karnesi ayrımı da burada yapılmış olacaktır.
Çek hesabı açılmasını veya mevcut hesaptan çek
defteri verilmesini isteyen kişi, her defasında
tacir olup olmadığı ve kendisi hakkında çek
düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunmadığı
hususunda bankaya yazılı beyanda bulunup çekini
alabilecektir. Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı
açma yasağı kararı bulunan gerçek kişinin, yönetim
organında görev yaptığı, temsilcisi veya imza
yetkilisi olduğu tacir tüzel kişiye çek defteri
verilmeyecektir. Süresinde ibraz edilen çekin
karşılığının bulunmaması hâlinde, yani halk diliyle
çekin yazılması halinde muhatap banka, ibraz eden
düzenleyici dışındaki hamile, talep ettiği takdirde,
karşılıksızdır işleminin yapıldığı anda her çek
yaprağı için 370 Türk Lirası ödemekle yükümlü
olacaktır.
MALİYE BAKANLIĞI GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞINA BİLDİRİM
Hamiline çek hesabı sahiplerinin açık kimlikleri,
adresleri, vergi kimlik numaraları, bu hesaplardan
ödeme yapılan kişilere ait bu bilgiler ile bu
kişilere yapılan ödemelerin tutarları ve üzerinde
vergi kimlik numarası bulunmayan çeklere ilişkin
bilgiler, ilgili bankalar tarafından, dönemler
itibarıyla, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi
Başkanlığına elektronik ortamda bildirilecektir.
Tacir tüzel kişi veya onun faaliyetleri ile
ilişkilendirilmek kaydıyla, tüzel kişinin gerçek
kişi ortakları, ortakların ilgili bulunduğu veya
tüzel kişinin veya ortaklarının etkisi altında
bulundurduğu gerçek kişiler ile tüzel kişinin
yönetim organında görev alan veya temsilcisi
sıfatını taşıyan gerçek kişiler adına açılmış olan
çek hesapları, tacir tüzel kişiye ait kabul edilip,
söz konusu ilişkinin varlığına yönelik emarelerin
bulunması hâlinde, hesabın bulunduğu banka şubesi
durumu Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına
bildirecektir.
Ayrıca en önemlisi; Bankalar, hamiline çek defteri
yaprağını kullanmadan hamiline çek düzenlendiğini
tespit etmeleri hâlinde, mevcut delilleriyle
birlikte durumu, tespit tarihinden itibaren en geç
bir hafta içinde Cumhuriyet savcılığına ve Maliye
Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmekle
yükümlü tutulmuşlardır. Taslakta görüldüğü üzere
bazı ince noktalar gözetilmiş, hamiline düzenlenecek
çekler, nereye, kime, niçin düzenlenmiş şeklindeki
bilgiler online olarak, daha başka bir anlamda
elektronik ortamda Maliye Bakanlığına bildirilerek
kayıt dışı ile mücadelede çember daraltılmış
olacaktır.
Bu taslakta en çok tenkit ettiğim nokta ise her çek
yaprağı için 370 Türk Lirası ile bankaların ödemekle
yükümlü tutulmasıdır. Çeki ödeyemeyecek olan tacire
çek karnesi verilmemesi, eğer yükümlü tutulacaksa
üzerinde ne kadar yazıyorsa o rakamla yükümlü
tutulması gerekmektedir. Çekin üzerinde ne kadar
yazarsa yazsın yükümlü tutulan bankalar bakın o
zaman kime çek karnesi verecektir ve bunun sonucu
olarak ta ÇEKİM YAZILDI tarihe karışacaktır. Böylece
her önüne gelen çek karnesi alıp piyasayı
dolandıramayacaktır. Saygılarımla,
Şakir GÜRLÜK
SM.Mali Müşavir
sakircihangir@hotmail.com
-Yazarın diğer makaleleri;
-Müşteri ve Vergi levhası tasdik
bildirimleri
-Primler aylıklara yetmiyor
-Emekli
kuyrukta beklemeyecek
-5838 Sayılı Kanun yürürlükte...(04.03.2009)
-Doktorların
vergileri
(18.02.2009)
-Teşvikler
5 yıl daha uzatılmalıdır
(24.12.2008)
-Diğer makaleleri için tıklayınız |