KDV İstisnasında
Gayrimenkul Tanımının Önemi
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi
Kanununun (KDVK) 1/3-f Maddesinde, 193 Sayılı Gelir
Vergisi Kanununun (GVK) 70’nci maddesinde belirtilen mal
ve hakların kiralanması işlemleri katma değer vergisinin
konusuna dahil edilmiştir.
Aynı Kanunun 17’nci Maddesinin 4-d bendinde ise;
iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin
(taşınmazların) kiralanması işlemleri KDV’den istisna
edilmiştir. Başka bir ifade ile ticari faaliyet kapsamı
dışında bulunan gayrimenkullerin (taşınmazların)
kiralama işlemleri KDV’den istisnadır.
Dikkat edilirse Kanunun 1’nci Maddesinde kapsama alınan
kiralama işlemleri ile vergiden istisna edilen kiralama
işlemleri birbiri ile örtüşmemektedir. Bu nedenle
istisnanın doğru değerlendirilmesi ve bu konuda hatalı
uygulamalara yer verilmemesi için istisna maddesinde
geçen gayrimenkul (taşınmaz) teriminin doğru
tanımlanması ve anlaşılması büyük önem arz etmektedir.
KDVK 1/3-f Maddesi hangi kiralama işlemlerinin kapsama
alındığını belirtmek üzere Gelir Vergi Kanununun 70’nci
Maddesi’ne atıfta bulunmuştur. GVK’nın 70’nci Maddesi
ise net bir gayrimenkul (taşınmaz) tanımı yapmamakta,
gayrimenkul sermaye iradını tarif etmektedir. Oysa KDVK
17/4-d maddesinde istisna edilen, gayrimenkullerin
(taşınmazların) kiralama işlemleridir.
Gayrimenkul (taşınmaz) kavramının kaynağı olan Türk
Medeni Kanununun 704’ncü Maddesi, taşınmaz (gayrimenkul)
mülkiyetinin konusunu belirleyerek dolaylı yoldan
tanımlama yapmaktadır.
Buna göre; arazi, tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen
bağımsız ve sürekli haklar ile kat mülkiyeti kütüğüne
kayıtlı bağımsız bölümler taşınmaz (gayrimenkul)
mülkiyetinin konusunu oluşturmaktadır.
Türk Medeni Kanununda yapılan tanım çerçevesinde GVK
70’nci Maddede sayılan gayrimenkuller ise şunlardır:
1. Arazi, bina, maden suları, menba suları, madenler,
taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve
kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim
cüzileri ve teferruatı;
2. Voli mahalleri ve dalyanlar;
3. Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim
cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı demirbaş
eşyası ve döşemeleri;
4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar.
KDVK’nın lazfzı gereği yukarıda sıralanan
gayrimenkullerin, ticari işletmeye dahil olmama
şartıyla, kiralanması işlemleri KDV’den istisnadır.
Bunların dışında kalan ve GVK’nın 70’nci Maddesinde
sayılan;
1. Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatlarının,
ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı,
her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve
televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve
ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye
ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü
üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi
hakların,
2. Telif haklarının,
3. Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve
tahliye vasıtalarının,
4. Motorlu nakli ve cer vasıtaları, her türlü motorlu
araç, makine ve tesisatın,
kiralanması işlemleri, bu mal ve haklar ticari işletmeye
dahil olsun olmasın, KDV’den istisna edilmemiştir.
Osman F. ÇANAKKALE
Vergi Denetmeni
27.01.2009
www.muhsebenet.net
Diğer makaleleri
-Cari
hesap mahsuplarında müteselsil sorumluk
(29.12.2008)
-Diğer
makaleleri için tıklayınız
|