|
KAMU
ALACAĞININ KORUNMASI
Kamu
hizmetlerinin finansmanı için gereksinim duyulan mali
kaynaklar devletin vergilendirme yetkisini kullanarak
karşılanır. Bu da bir toplumda yaşayan herkesin mali
gücüne göre vergi ödemesini gerektirir.Devlet Ayrıca
ekonomik bakımdan zayıfları koruyarak vatandaşları
sosyal güvenliğe kavuşturacak diğer yandan da ekonomik
kalkınmayı sağlayabilmeli ve vergiyi, sosyal dengeyi
sağlamak ve sosyal sınıf ve gruplar arasındaki
gerginliği azaltmak amacı ile kullanmalıdır.
Vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu gerçek ve
tüzel kişiye vergi mükellefi denir. Vergi Sistemimiz
esas itibariyle beyan esasına dayanmaktadır. Beyan esası
ise mükelleflerin elde ettiği gelirlerini bizzat
kendilerinin İdareye bildirmesine dayalı bir sistemdir.
Bu sistemde vergi matrahı mükellef tarafından saptanıp
bildirilir.Mükellefin idareye bildirdiği vergi
matrahının kanunlara uygunluğu ve doğruluğu Vergi
Dairesi tarafından kontrol edilir. Vergi Dairelerince
yapılan kontroller neticesinde mükellefin eksik veya
hatalı beyanda bulunduğunun ya da hiç beyanda
bulunmadığının tespiti hallerinde vergi, vergi
idaresince tarh edilir. Verginin tarhı, vergi alacağının
kanunlarında gösterilen matrah ve nispetler üzerinden
vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağın miktar
olarak tespit edilmesidir. Verginin tahakkuku ise, tarh
ve tebliğ edilen verginin ödenmesi gereken safhaya
gelmesidir
.Kamu alacaklarının zamanında tahsilinin tehlikeye
düşmesi durumunda bağzı özel koruma tedbirleri alma
konusunda kamu idaresine önemli yetkiler vermiştir
Bunlar,
Teminat İsteme
Mesela;. Türkiye'de ikametgahı bulunmayan amme
borçlusunun durumu, amme alacağının tahsilinin tehlikede
olduğunu gösteriyorsa, tahsil dairesi kendisinden
teminat isteyebilir.
Teminat olarak,
1. Para,
2. Bankalar ve özel finans kurumlar tarafından verilen
süresiz teminat mektupları,
3. Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç
borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen
belgeler
4. Hükümetçe belli edilecek Milli esham ve tahvilat “Bu
esham ve tahvilat, teminatın kabul edilmesine en yakın
borsa cetvelleri üzerinden % 15 noksanıyla
değerlendirilir.”
5. İlgililer veya ilgililer lehine üçüncü şahıslar
tarafından gösterilen ve alacaklı amme idarelerince
haciz varakalarına müsteniden haczedilen menkul ve
gayrimenkul mallar,
Teminat sonradan tamamen veya kısmen değerini kaybeder
veya borç miktarı artarsa, teminatın tamamlanması veya
yerine başka teminat gösterilmesi istenir. Borçlu
verdiği teminatı kısmen veya tamamen aynı değerde
başkalarıyla değiştirebilir Teminat sağlayamayanlar
muteber bir şahsı müteselsil kefil ve müşterek
müteselsil borçlu gösterebilir. Şahsi kefalet tespit
edilecek şartlara uygun olarak noterden tasdikli
mukavele ile tesis olunur. üçüncü şahsın kendisine ait
malı başkasının borcuna karşılık teminat olarak vermek
istemesi halinde, bu iradesini açık bir şekilde gösteren
imzalı muvafakat yazısını tahsil dairesine bizzat
getirmesi gerekmektedir.Ancak muvafakat yazısının bizzat
üçüncü şahıs tarafından getirilmemesi halinde, üçüncü
şahıs tarafından imzalanmış ve noter tarafından
onaylanmış bir örneğinin tahsil dairesine gönderilmesi
yeterli olacaktır.
Muvafakat yazısında; alacaklı tahsil dairesinin ismi,
borçlunun adı, soyadı/unvanı, T.C.Kimlik/Vergi kimlik
Numarası, borcun türü, dönemi, tutarı, teminatın asli ve
fer’i alacakları kapsamak üzere ve 6183 sayılı Kanunun 1
uncu maddesinin (5) numaralı bendi gereğince teminat
olarak verildiği, teminat olarak gösterilen menkul
ve/veya gayrimenkul malın özellikleri belirtecek ve
malın teşhisine yarayacak belge fotokopileri de
eklenecektir.
İhtiyati Haciz
Borcun ödeme zamanının gelmemesine rağmen Alacaklının
alacağını güvence altına almak üzere önceden haciz
işlemine başlatabilir. Bunu nedenleri ise;
1-Teminat istenmesini gerektiren durumların olması
3. Borçlu kaçmışsa veya kaçması, mallarını kaçırması ve
hileli yollara sapması ihtimalleri varsa,
4. Borçludan teminat göstermesi istendiği halde belli
müddette teminat veya kefil göstermemiş yahut
şahsi kefalet teklifi veya gösterdiği kefil kabul
edilmemişse,
5. Mal bildirimine çağrılan borçlu belli müddet içinde
mal bildiriminde bulunmamış veya noksan bildirimde
bulunmuşsa,
6. Hüküm sadır olmuş bulunsun bulunmasın para cezasını
müstelzim fiil dolayı ile amme davası açılmış ise,
7. İptali istenen muamele ve tasarrufun mevzuunu teşkil
eden mallar elden çıkarılmış ise
İhtiyati Hacze İtiraz
Haklarında ihtiyati haciz tatbik olunanlar haczin
tatbiki, haczin tebliği tarihinden itibaren 7 gün içinde
alacaklı tahsil dairesine ait itiraz işlerine bakan
vergi itiraz komisyonu nezdinde ihtiyati haciz sebebine
itiraz edebilirler. İtirazın şekli ve incelenmesi
hususunda Vergi Usul Kanunu hükümleri tatbik olunur. Bu
ihtilaflar itiraz komisyonlarınca diğer işlere takdimen
incelenir ve karara bağlanır. İtiraz komisyonlarının bu
konuda verecekleri kararlar kesindir.
İhtiyati Tahakkuk
Vergi dairesi müdürünün yazılı isteği üzerine defterdar,
mükellefin henüz tahakkuk etmemiş vergi ve resimlerinden
Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilecek olanlarla
bunların zam ve cezalarının derhal tahakkuk ettirilmesi
hususunda yazılı emir verebilir.
Vergi dairesi müdürü bu emri derhal tatbik eder:
1-Borçlunun teminat istemesini gerektirecek hallerin
olması
2-Borçlunun belli bir ikametgahının olmaması,
3-Mal bildirimine çağrılan borçlunun mal bildiriminde
bulunmaması
4-Borçlunun malları gizleme devretme yoluna gitmesi
5-İşletmenin muvazaalı olduğu ve başkasına olduğuna dair
deliller elde edilirse ihtiyati tahakkuk ettirilir.
Muamele yapılan mükellefin mezkur maddede yazılı vergi,
resim ve cezalarından matrahı belli olanlar, itirazlı
olsun olmasın, hesap edilen miktar üzerinden derhal
tahakkuk ettirilir. Geçmiş yıllara ve cereyan etmekte
olan geçen aylarına ait olup, matrahı henüz belli
olmayan vergi, resim ve cezaları geçici olarak harici
karinelere göre takdir yolu ile tespit ettirilen
matrahlar üzerinden hesaplanır. Bu suretle hesap olunan
vergi, resim ve bunların zam ve cezaları derhal tahakkuk
ettirilir. Bu esasa göre tahakkuk eden vergi ve resimler
ve bunların zam ve cezaları kanunlarına göre ödeme
zamanları gelmeden tahsil olunmaz. Ancak bunlar için
derhal ihtiyati haciz tatbik olunur.
ÖNDER ÖZSOY
Serbest Muhasebeci
Mali Müşavir
ozsoy_1973@hotmail.com
19 Mayıs 2008
-Diğer makaleleri için
tıklayınız |
