|
KİRA GELİRLERİNİN BEYANI
Konut veya işyerlerinin kiraya
verilmesinden dolayı elde edilen gelirler 193 sayılı
Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesine göre
gayrimenkul sermaye iradı
olarak vergilendirilmektedir.
Konut veya
işyerini kiraya veren mükelleflerin, 2008 takvim yılına
ilişkin veya önceki yıllara ilişkin olup nakit veya ayın
olarak bu yılda tahsil ettikleri kira gelirleri, tahsil
edildiği yılın yani 2008 yılının geliri kabul edilecek
ve buna göre gelir vergisi beyannamesi verilecektir.
Örneğin: 2005, 2006 ve 2007 yılları kira gelirleri
topluca 2008 yılında tahsil edilirse; 2008 yılının
geliri olarak dikkate alınacaktır.
Ancak
peşin olarak sonraki yıllar için tahsil edilen kira
gelirleri hangi yılın geliri ise o yıllarda beyanname
verilecektir. Örneğin: 2009, 2010 ve 2011 yıllarına ait
kira gelirleri topluca 2008 yılında tahsil edilirse; her
yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilecektir.
Mükelleflerin, 2008 takvim yılında elde ettikleri kira
gelirleri için 25 Mart 2009 tarihine kadar ikametgah
adreslerinin bağlı bulunduğu vergi dairesine;
yurtdışında ikamet edenler ise gayrimenkulun bulunduğu
adresin bağlı olduğu vergi dairesine elden veya internet
üzerinden beyanname vermeleri gerekmektedir. Beyan
edilen kira geliri üzerinden tahakkuk ettirilen gelir
vergisinin iki eşit taksitte (ilk taksidinin 2009 Mart
ayının sonuna kadar, ikinci taksidinin ise 2009 Temmuz
ayının sonuna kadar) ödenmesi gerekmektedir.
GAYRİMENKUL SERMAYE İRADINDA VERGİ
TEVKİFATI
Gayrimenkulleri işyeri olarak kiralayan kişi ve
kuruluşlar, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi
kesintisi yapacaklardır. Yani işyerinin kiracıları,
ödeyecekleri kira üzerinden vergi keseceklerdir.
Kimlerin vergi kesintisi yapmak zorunda olduğu Gelir
Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılmıştır.
Kiracı olan bu kişi ve kuruluşlar,
yaptıkları kira ödemelerinin
brüt tutarı
üzerinden Gelir Vergisi Kanunun 94/5-a maddesine göre
%20 oranında gelir vergisi kesintisi yapmak
zorundadırlar. Diğer taraftan, 2008 takvim yılında elde
edilen işyeri kira gelirlerinin brüt tutarının 19.800
TL’yi aşması halinde, yıllık beyanname verilecektir.
Ancak, bu durumda daha önce kesinti yoluyla ödenen
vergiler beyanname üzerinden mahsup edilecektir.
KONUT KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA
Gelir
Vergisi Kanunu’nun 21. maddesine göre, gayrimenkullerin
mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı
içinde elde edilen hâsılatın 2008 yılı için 2.400,00
TL’si gelir vergisinden müstesnadır. İstisna haddi
üzerinde hâsılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik
beyan edilmesi halinde, bu istisnadan
yararlanılamayacaktır.
Ticari, zirai veya
mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek
mecburiyetinde olanlar ile gelirleri bunlar tarafından
bildirilecek olanlar bu istisnadan faydalanamazlar.
Mesken olarak kiraya verilen gayrimenkulün yıllık kira
geliri toplamı
2.400,00 TL’lik istisna haddinin altında kalması halinde
gelir vergisi beyannamesi verilmeyecektir.
İşyeri olarak kiraya
verilen gayrimenkullerden elde edilen kira gelirlerinde
2.400,00 TL’lik istisna uygulanmayacaktır.
Kiraya
verilen gayrimenkul hem konut hem de işyeri olarak
kullanılması halinde istisna uygulanmayacaktır.
Kiraya verilen binanın hisseli olması halinde elde
edilen gelire her bir gerçek kişi için ayrı ayrı
2.400,00 TL’lik istisna
uygulanacaktır.
KİRA GELİRİNDEN İNDİRİLEBİLECEK
GİDERLER
Gayrimenkul sermaye iradında safi iradın saptanması için,
kira gelirlerinden indirilecek giderler konusunda
seçilebilecek iki yöntem vardır.
Ø
Gerçek
Gider Yöntemi
Ø
Götürü
Gider Yöntemi
Götürü
veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların
tümü için yapılır. Bunlardan bir kısmı için gerçek gider,
diğer kısmı için götürü gider yöntemi seçilemez.
Götürü gider usulü
ve gerçek gider usulünün seçilmesinde
mükelleflere seçimlik hak tanınmıştır. Ancak götürü
gider usulünü seçenler iki yıl geçmedikçe gerçek usule
dönemeyeceklerdir. Mükellefler iki yöntemden birini
kullanacaklardır. İkisini aynı anda kullanamazlar.
Gerçek
gider yöntemini seçen mükellefler, fiilen yapılmış olan
ve belgelerle ispatlanan giderlerini gerçek tutarlarıyla
yıllık kira geliri
toplamından indireceklerdir. Ancak konut kira
gelirinden istisna edilen 2.400,00 TL’ye isabet eden
giderler kira geliri toplamından indirilemeyecektir.
Götürü gider yöntemini seçen
mükellefler ise, kira gelirlerinden istisna tutarını
düştükten sonra kalan tutarın
%25’i
oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak
üzere indirebilirler.
KİRA GELİRİ ELDE EDİLDİĞİ HALDE
BEYANNAME VERİLMEZ VEYA EKSİK BEYAN EDİLİRSE NE OLUR?
Ø
Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez
veya eksik beyan edilirse, 2.400-TL'lik istisnadan
yararlanılamaz.
Ø
Beyan
edilmesi gereken kira gelirinin bildirilmemesi halinde,
mükellef adına iki kat I’inci derece usulsüzlük cezası
kesilir ve gelir takdir komisyonunca takdir edilir.
Ø
Takdir
edilen gelir üzerinden, gelir vergisi ile vergi ziyaı
cezası hesaplanır. Ayrıca gecikilen her ay için gecikme
faizi talep edilir.
Ø
Bu şekilde
tahakkuk eden vergi, ceza ve gecikme faizinin tahakkuk
tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi zorunludur.
Ödenmediği takdirde, vergi dairesince ayrıca her ay için
ayrı ayrı gecikme zammı hesaplanmak suretiyle tahsil
yoluna gidilir.
Konut ve
işyeri kira gelirlerinde oluşan kayıt dışılığı azaltmak
amacıyla 268 seri no'lu Gelir Vergisi Kanunu Genel
Tebliğine göre konutlarda, her bir konut için aylık 500
TL ve üzerinde kira geliri elde edenler; işyerlerinde
ise herhangi bir miktar ile sınırlı olmaksızın işyerini
kiraya verenler ile kiracıların kira ödemelerinin banka
kanalı ile yapılmasına yönelik bazı düzenlemeler
yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Dolayısıyla elde edilen
kira gelirlerinin tespiti daha kolay olmaktadır. Bu
nedenle mükelleflerin cezai bir müeyyide ile
karşılaşmamak için beyanname verme konusunda hassas
davranmaları yararlarına olacaktır.
Mahmut SUÇİÇEK
Vergi Denetmeni
mahmutsucicek@gmail.com
www.muhasebenet.net
09.03..2009
Diğer makaleleri
-Yasal
Defterlerin İbraz Edilmemesi
(03.03.2009)
-Yatırımcıya İndirimli Kurumlar Vergisi
Geliyor
(26.02.2009)
-Vergi Haftası Kutlanıyor
-Son vergi affı ile geçmişinizle barışın |
