Kar Zarar Ortaklığı Muhasebe
Kayıtları
Kar Zarar ortaklığı belgesi
nedir ?
Kâr-Zarar Ortaklığı Belgesi, belge
sahibine, çıkarıcı anonim
ortaklığın, ortaklık hakkını
vermeyen sadece kâr ortaklığını
öngören bir finansal varlık türüdür.
KOB, bir anonim ortaklık tarafından,
ortaklığın kâr ve zararına ortak
olma hak ve sorumluluğu vererek
çıkarılmaktadır.
Not :
Aşağıda yer alan açıklamalar SMMM
Staja başlama ve SMMM Yeterlilik
sınavına hazırlanan adayları
bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
Uygulamada ihraç masrafları da
dikkate alınmalıdır.
İhraç edilen Kar zara
ortaklığı belgelerinde muhasebe
kaydı
Kar/ zarar ortaklığı
belgeleri 1 yıldan kısa süreli
çıkarılır ve nominal değerinin
üzerinde bir bedelle satılırsa,
--------------------- //
------------------------------
102-Bankalar 110,000 (B)
306- Çıkarılmış Diğer Menkul
Kıymetler 100,000 (A)
529- Diğer sermaye yedekleri 10,000
(A)
--------------------- //
------------------------------
Kar zarar ortaklığı
belgeleri 1 yıldan uzun süreli
çıkarılır ve nominal değerinin
üzerinde bir bedelle satılırsa,
--------------------- //
------------------------------
102-Bankalar 110,000 (B)
407- Çıkarılmış Diğer Menkul
Kıymetler 100,000 (A)
529- Diğer sermaye yedekleri 10,000
(A)
--------------------- //
------------------------------
Şeklinde
muhasebeleştirilmelidir.
Burada dikkat edeceğimiz iki husus ;
1-
Kar zarar ortaklığı
belgesinin vadesi
2-
Kar zarar ortaklığı belgesini
muhasebeleştirirken
“Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler”
hesabına nominal değerinin yazılması
gerektiğidir.
Bir adım daha …
Peki nominal bedelinin altında ihraç
edilmiş bir Kar zarar ortaklığı
belgesi nasıl
muhasebeleştirilmelidir ?
Aynı örneğimizi şu şekilde
güncelleyelim.
A işletmesi 100.000 TL kar zarar
ortaklığı belgesi çıkartmış ve
80.000 TL’den satmıştır
--------------------- //
------------------------------
102-Bankalar 100,000 (B)
308- Menkul Kıymet İhraç Farkları(-)
20.000 (B)
306- Çıkarılmış Diğer Menkul
Kıymetler 100,000 (A)
--------------------- //
------------------------------
Şeklinde muhasebeleştirilir.
Genel Bilgilendirme
Kâr-Zarar Ortaklığ Belgesi şu
özellikleri taşımaktadır
Kar ve Zarar Ortaklığı
1. KOB ihracı Sermaye Piyasası
Kurulunun iznine bağlıdır.
2. KOB’nun, kâr garantisi vermediği
ve ortaklığın kâr ve zararına ortak
olacağı senet üzerinde
belirtilmelidir.
3. KOB, belirli bir vade ile
çıkarılır. Bu hali ile tahvile
benzemektedir ve bu nedenle
çıkarımda tahvil için gerekli
çıkarım formaliteleri, KOB için de
söz konusudur.
4. KOB’un nominal değeri en düşük
250.000 TL.dir. Bu meblağın katları
da nominal değer olarak
belirlenebilir.
5. KOB’lar halka arz yöntemi ile
çıkarılabileceği gibi, halka arz
edilmeden de çıkarılabilirler.
Ancak, bu durumda KOB çıkaran anonim
ortaklık sadece KOB’la ilgili
olarak, SPK’nın denetimine girer.
6. KOB, nominal değeri TL olarak
çıkarılabileceği gibi, döviz olarak
da çıkarılabilir. Her iki durumda da
kâr veya zarar hesaplaması TL olarak
yapılır.
7. KOB’un çıkarılması sırasında
satış süresi 3 aydır. Çıkarım
doğudan doğuya yapılabileceği gibi,
bir banka aracılığı ile de
yapılabilir.
8. Kurumlar Vergisi Kanununun 14.
maddesine göre KOB’a ödenen kâr
payı, ortaklığın kurumlar vergisi
matrahından indirilir, KOB’a ait
ortaklık zararı ise ortaklığın mâli
zararından düşülür.
9. KOB’a isabet eden kâr veya zarar
payı hesaplama yöntemi Sermaye
Piyasası Kurulunun 13 Aralık 1986
tarihli Resmi Gazetede yayımlanan
Seri III2 No.lu tebliğinde
açıklanmıştır.
10. KOB’lara isabet eden kâr veya
zarar payı hesaplaması, ortaklığın
hesap dönemini izleyen 30 gün
içerisinde yapılır. Kâr dağıtımı
genel kurul toplantı tarihinden
itibaren 30 gün içerisinde yapılır..
Zarar durumunda ise, eğer KOB’un
vadesi o muhasebe döneminde geliyor
ise, ana para ödemesi, zarar
düşülerek yapılır. Vadenin daha
sonraki yıllarda gelmesi halinde ise
vade tarihine kadar, KOB’a isabet
eden zararlar, kârlarla mahsup
işlemine tâbi tutulur.
Kaynaklar :
- SMMM
Staja Başlama Sınavı hazırlık Kitabı
(Kamil ÖZYANIZ)
- Ekodiyalog
