|
Mülkiyeti Babaya Ait
Gayrimenkulün Bedelsiz Olarak Kullanılması Durumunda
Stopaj Uygulaması
Birkaç makale önce
mülkiyeti eşe ait olan meskenlerin iş yeri olarak
kullanılması durumunda stopaj uygulaması yapılıp
yapılmayacağı konularına değinmiştik.
Yayınladığımız bu makaleden sonra özellikle babaya ait
işyerine herhangi bir kira ödememesine rağmen stopaj
uygulaması yapan okurlarımızdan mesajlar almaya
başladık.
Öncelikle hangi durumlarda tevkifat yapmamız gerektiğini
hatırlayalım.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Vergi Tevkifatı”
başlıklı 94. maddesinde; “Kamu idare ve müesseseleri,
iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret
şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek
ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler,
yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye
mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai
kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına
göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan
ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya
hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir
vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar”
denilmek suretiyle, tevkifat yapacaklar sayılmış olup,
söz konusu maddenin 5/a numaralı bendinde:
“(99/13646 sayılı Kararla değişen bent) 70. maddede
yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan
ödemelerden” tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 96. maddesinde,
“Vergi tevkifatı, 94. madde kapsamına giren nakden veya
hesaben yapılan ödemelerle uygulanır. Bu maddede geçen
hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve
iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu
durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade
eder” hükmü yer almıştır.
Bedelsiz olarak kullanıma bırakılan gayrimenkullerde
stopaj uygulaması
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 73. maddesinde
kiraya verilen mal ve hakların kira bedellerinin emsal
kira bedelinden düşük olamayacağı, bedelsiz olarak
başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal
kira bedelinin, yetkili özel mercilerce veya
mahkemelerce takdir edilmiş kirası, bu suretle takdir
edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanunu’na göre
belirlenen vergi değerinin %5’i olacağı belirtilmiştir.
Anne-Baba ve eşlere ait gayrimenkullerin bedelsiz olarak
mükellefin kullanımına bırakılması
Anne-baba ve eşlere ait İşyeri için nakden veya hesaben
bir kira ödemesi yapılmadığında ve mülkiyet sahibi olan
anne-baba, eşler tarafından bedelsiz olarak mükellefin
kullanımına bırakılan gayrimenkul için tevkifat
uygulaması yapılmayacaktır.
Ancak, kira bedeli olarak belirli tutarların işletme
kayıtlarında yer alması veya gider olarak yazılması
durumunda stopaj uygulaması yapılmalıdır.
Gayrımenkul sahibi anne – baba ve eş kira gelirinden
dolayı Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi vermelimidir ?
Gayrimenkul sahibi eş tarafından emsal kira bedelinin
tamamı üzerinden yıllık gelir vergisi beyannamesi
verilmesi gerekmektedir. Eğer, emsal kira bedeli,
başkaca bir faaliyeti bulunmuyor veya başka
gayrimenkullerden elde ettiği gelir kanunda belirtilen
GMSİ istista sınırını aşmıyorsa beyanname verme
zorunluluğu bulunmamaktadır.
Yeni Makalelerde Görüşmek Üzere
Hazırlayan : Kamil ÖZYANIZ
Kaynakça:
1. Gelir Vergisi Kanunu
2. Sm- Smmm Staja Başlama Hazırlık Kitabı – Kamil
ÖZYANIZ
3. Vergi Usul Kanunu
|
