|
İTHALAT – İHRACAT
MUHASEBESİNDE MUHASEBE KAYITLARI
İhracat – İthalat işlemlerinde yevmiye kayıtları
birçok muhasebeci arkadaşımız açısından önem arz
etmekte ve yeterli kaynak ya da örnek bulmakta
sıkıntı çekmektedirler.
Gerek bu arkadaşlarımıza yardımcı olabilmek, gerekse
ithalat – ihracat muhasebesine ilgi duyan ve
duyabilecek arkadaşlarımızın taleplerine karşılık
verebilmek amacı ile ithalat – ihracat muhasebesinde
kullanabileceğimiz hesapları ve işleyişini kısa ve
öz olarak sizlere sunmaya çalışacağım. İleriki
tarihlerde paylaşacağım makalelerde ithalat –
ihracat muhasebesine yönelik kayıtları ve örnekleri
günlük hayatta kullanmış olduğumuz gümrük
beyannameleri vb. belgeler üzerinden örnekler
vererek paylaşmaya çalışacağım.
Şimdi konumuza geçelim..
Öncelikle ihracat nedir
?
İhracat, bir
ülke sınırları içerisinde serbest dolaşımda bulunan
(bu ülkede yetişen, üretilen, veya başka ülkelerden
ithal edilmiş) malların ve hizmetlerin başka
ülkelere satılması/gönderilmesi anlamına
gelmektedir.
Ve İthalat nedir ?
Başka ülkelerde üretilmiş malların, ülkedeki
alıcılar tarafından satın alınması. Dışalım da
denir.
İhracatın karşıtıdır ve onunla birlikte bir ülkenin
dış ticaret dengesini oluşturur. İthalat, özel ya da
tüzel kişilerce, kamu iktisadi kuruluşları ya da
devlet tarafından doğrudan yapılabilir.
Mal ihracı ve
ithalatında yevmiye kayıtlarını oluştururken mal
bedelinin ne şekilde ödeneceği önemlidir ve muhasebe
kayıtlarımız ödeme şekline göre farklılık arz
edecektir.
Eğer, Türkiye’deki
ihracatçı firma ile yurt dışındaki ithalatçı firma
arasında mal mukabilinden sonra (mal ulaştıktan
sonra sonra ) ödeme yapılacağı şeklinde bir anlaşma
söz konusu ise muhasebe kayıtlarımız aşağıdaki
şekilde olacaktır
İhraç işlemine konu
olan malın gümrük çıkışı yapıldığında yapılacak
kayıt:
İthalat – İhracat
işlemlerinde gümrük beyannamesinin düzenlendiği
tarihten ziyade malın gümrükten fiili çıkış tarihini
gösteren tarih bizler için önemli olacaktır ve döviz
kurlarımızı malın fiili olarak yurt dışına çıkışını
gösteren ve gümrük beyannamesinde yer alan fiili
ihraç tarihindeki kur dikkate alınacaktır.
Örneğin, mal fiili olarak
Pazar günü yurt dışı edilirse ihraç tarihinden
önceki iş gününe ait efektif döviz alış kurları
dikkate alınacaktır
Örnek :
Mal tesliminden sonra
mal bedeli tahsil ediliyorsa …
Özyanız Tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti
01/09/2007 tarihinde Oranje Jean Co. Şirketine 50
000 USD toplam bedel ile mal ihraç etmiştir. İlgili
tarihte Efektif Usd alış kuru 1,30 YTL’dir. Ödeme
mal ihracı gerçekleştikten sonra yapılacaktır. (
Günlük muhasebesel işlemlerinizde, Gümrük
beyannamelerinde ödemenin peşin yada mal mukabili
olacağı belirtilmektedir, gümrük beyannamelerinden
ödemenin ne şekilde yapılacağına bakılarak muhasebe
işlemlerini yapmanız gerekir)
-------------------------
// ------------------------------
120
ALICILAR 65.000, 00
120.01 Yurtdışı Alıcılar
120.01.01 Orange Jean Co.
601 YURTDIŞI
SATIŞLAR 65.000 ,00
601.01 Yurtdışı
Satışlar
-------------------------
// ------------------------------
Örneğimizde, yurtdışı
firmanın cari hesabını borçlandırdık.
İthalatçı firma mal
bedelini 15/09/2007 tarihinde ödemiştir. ( Ödemeler
banka kanalı ile yapılacağından dolayı banka
hesabını kullanmamız gerekir) Kurda herhangi bir
değişiklik olmadığı ve bankanın bu işlemden dolayı
300,00 YTL masraf kestiği varsayımı ile muhasebe
kaydımızı yapmamız gerektiğinde,
Mal bedelinin hesaba
yatması
-------------------------
// ------------------------------
102
BANKALAR HESABI 64.700,00
102.01 Ziraat Bank
Kadıköy Şb (USD)
760 PAZARLAMA SATIŞ
VE DAĞT.GİD. 300,00
770.05 İhracat Giderleri
120
ALICILAR 65.000,00
120.01 Yurt dışı Alıcılar
120.01.01 Orange Jeans Co.
-------------------------
// ------------------------------
şeklinde yevmiye
maddeleri yapılmalıdır.
Mal bedeli 15/09/2007
tarihinde Özyanız Tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret
Ltd’nin banka hesabına transfer edilmiştir.
15/09/2007 tarihinde döviz kuru 1.400,00 YTL olduğu
varsayımı ile yapacağımız muhasebe kaydı.
Mal bedelinin
tahsilinin kaydı
-------------------------
// ------------------------------
102
BANKALAR HESABI 70.000,00
102.01
Ziraat Bank Kadıköy Şb (USD)
120 ALICILAR
65.000,00
120.02 Yurtdışı alıcılar
601 YURT DIŞI SATIŞLAR 5.000,00
601.05 Kur Farkları
-------------------------
// ------------------------------
Mal bedeli 15/09/2007
tarihinde Özyanız Tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret
Ltd’nin banka hesabına transfer edilmiştir.
15/09/2007 tarihinde döviz kuru 1.200,00 YTL olduğu
varsayımı ile yapacağımız muhasebe kaydı.
Döviz kurunda bir azalış
söz konusu ise, net satış tutarlarımızı görebilmemiz
açısından aradaki olumsuz farkı “612- Diğer
İndirimler” hesabının borcunda takip etmek daha
uygun olacaktır
----------------------------------- //
-------------------------------
102
BANKALAR 60.000,00
102.01 Ziraat Bank Kadıköy Şb (USD)
612 DİĞER
İNDİRİMLER 5.000,00
612. 01 Kur Farkları
120
ALICILAR 65.000,00
120.02 Yurtdışı alıcılar
----------------------------------- //
----------------------------------
Peşin ödeme karşılığı yapılan ihracat işleminde,
ihracat edilecek mal bedeli havale yolu ile
gönderilmiş ise:
----------------------------------- //
------------------------------
102
BANKALAR
65.000,00
102.01 Ziraat Bank Kadıköy Şb (USD
340 ALINAN SİPARİŞ
AVANSLARI
340.01 Oranje Jeans Co.
65.000,00
----------------------------------- //
-------------------------------------------
şeklinde yevmiye
maddemizi oluşturmamız gerekir.
Havalenin tahsilinden
sonra mallar gönderildiğinde alınan “340- ALINAN
SİPARİŞ AVANSLARI” hesabımızın alt grubunda yer
alan ilgili firmanın hesabı (yapılan ihracat tutarı
kadar) borçlu yazılarak kapatılır.
----------------------------------- //
-------------------------------------------
340 ALINAN SİPARİŞ
AVANSLARI 65.000,00
340.01 Oranje Jeans Co.
601 YURT
DIŞI SATIŞLAR 65.000,00
601. 01 Yurtdışı Satışlar
----------------------------------- //
-------------------------------------------
İhracatı gerçekleştirilen
mallar ile ilgili ödenen, ve ihracatın gerçekleşmesi
için yapılan harcamalara ilişkin ödemelerin KDV
iadesini İlgili vergi dairemizden talep edebiliriz.
Eğer KDV iadesi talep
ediyorsak ilgili dönemde vereceğimiz KDV
beyannamemizde iade talep edilecek KDV tutarını
belirtmemiz gerekir.
İade talep edilecek KDV
söz konusu olduğunda ay sonunda KDV tahakkukuna ait
yevmiye maddemizi aşağıdaki şekilde oluşturmalıyız.
----------------------------------- //
-------------------------------------------
190 DEVREDEN
KDV
192 DİĞER
KDV
192.01 İadesi Edilecek
KDV
391 HESAPLANAN
KDV
191 İNDİRİLECEK
KDV
190 DEVREDEN KDV
----------------------------------- //
-------------------------------------------
Yevmiye maddemizde “190-
DEVREDEN KDV “hesabını önceki dönemden devreden kdv
tutarımız var ise alacaklı kaydederiz. Sonraki
döneme devreden kdv alacağımız bulunuyorsa, sonraki
döneme devredecek tutar kadar borçlu kaydederiz. Bu
şekilde bir yevmiye maddesi ile KDV beyannamemizdeki
kdv hareketlerini yevmiye maddemizde de
görebiliyoruz.
İthalat işlemleri
kayıtları ile ilgili makalemizde tekrar görüşmek
üzere |
