YÖNETİM MUHASEBESİ
I.YÖNETİMİN TANIMI
Bilindiği üzere, işletme
yönetimlerinin sağlıklı kararlar alabilmesi ve
uygulamada bu bilgileri kullanabilme yöneylemini
gerçekleştirmesi önemli bir husustur. Bu hususlara
ilişkin olarak öncelikle yönetimi ve yöneticiyi kısaca
tarif etmek gerekecektir.
Yönetim bilimcilerinin hem fikir
oldukları tanıma göre yönetim örgütün sahip olduğu
madde ve insan kaynaklarını kullanarak, örgüt amacını
gerçekleştirme bilim ve sanatıdır. Bir başka deyişle
yönetim, bir örgütte, önceden belirlenmiş işleri yapmak
üzere bir araya getirilen insanları örgütleyip
eşgüdümleyerek eyleme geçirme sürecidir diye de
tanımlanmaktadır.
Yönetimin uğraş alanı insandır ve
insan da son derece değişken bir varlıktır. (1)
Her yönetimde bir hizmet vardır ve
hizmetin en belirgin özelliği de soyutluğudur.Hizmet,
elle tutulamaz, gözle görülemez ve duyulamaz. Kısacası
bir ölçü birimiyle de ifade edilemez. Hizmeti üreten ile
tüketen arasında yüz yüze ilişki ve yakınlık gerekir.
Yönetimin olduğu yerde mutlaka
yönetici de vardır.
Öyleyse yönetici kimdir?
Yönetici “amaçlanan işlerin yerine
getirilmesi için grubunu örgütleyen, çalışanları aynı
amaca yöneltip koordine eden, denetleyen ve kısaca
sorumluluğu üstlenen kimsedir” diye tanımlanmaktadır .
Her yönetici yetki kullanır. Her
yönetimde bir yönetici vardır ve bu yönetici de bir
yetki ile donatılmıştır. (2)
II.YÖNETİM MUHASEBESİ KONULARI
Yönetim muhasebesi kapsam olarak
aşağıdaki gibi ana başlıklar halinde sayılabilecektir.
Bunlar sırası ile
Direkt Maliyet Sistemi
Standart Maliyet Sistemi
Bütçeleme
Faaliyet Tabanlı maliyetleme (3)
III.YÖNETİM
MUHASEBESİ
Konunun ele alınışı açısından,
Ülkemizde firma yapıları incelendiğinde tepe yönetim
fonksiyonları ve orta kademe yönetim fonksiyonları ne
yazık ki iç içe geçmekte ve sonucunda her iki önemli
kademenin de etkinliklerinde, yetki ve fonksiyon
karmaşası neticesinde büyük erozyonlar meydana
gelmektedir(4).
Tepe yönetimlerin asli unsurları
arasında bulunan en önemli görev stratejik kararlar
almak ve bu kararların uygulama organizasyonlarında,
firmalarına liderlik etmektir. Orta kademe yönetimin ise
uygulama, denetim ve raporlama üzerine faaliyetlerde
yoğunlukları mevcuttur. İşte bu noktada yazılım
uygulamalarına bakıldığında Muhasebe ve diğer uygulama
programlarının çok önemli bir eksikliği ortaya
çıkmaktadır. Ne yazık ki bu konuda neyin eksik olduğunu,
belki de bilmediğimizden, tatmin olmamamıza rağmen
uygulamalardaki eksiklikleri tamamlamaya
çalışmamaktayız.(5)
Bu amaç doğrultusunda
incelendiğinde, ne yazık ki yönetim muhasebesi ile
ilgisi olmayan, mevcut klasik raporlama ve çalışmaların,
orta kademe yönetim ve resmi Muhasebe sistemi
uygulamalarının, yönetim muhasebesi gibi sunulduğunu
görmekteyiz. Rapor ve incelemeler rakamlardan ibaret ve
tek boyutlu olarak önümüze konmakta ve yazılım sadece
defter kaydı olarak kullanılmakta, bilgisayar
fonksiyonsuz olarak işletilmektedir.(6)
Kanımızca; Yönetim Muhasebesini
rakamlardan oluşan tablolar sisteminden çıkartıp,
stratejik karar alma mekanizmasının bir fonksiyonu
haline getirmek ve yönetimin gereksinim duyduğu bilgi ve
kaynakları en kısa sürede ve amaca uygun hazırlayıp
yönetime destek vermesini gerçekleştirmek mümkündür.(7)
Bununla birlikte, yönetim
muhasebesinin genel amaçları aşağıdaki gibidir;
1. İşletme faaliyetlerinin
planlanmasına
2. İşletme faaliyetlerinin
denetlenmesine
3. İşletme yöneticilerinin karar
almasına yardımcı olmak(8).
IV.SONUÇ
Kuşkusuz
ki, ülkemizde yönetim muhasebesini nitelikli olarak
uygulayan işletmelerin varlığı yadsınamaz. Ayrıca,
üniversitelerimizde bilimsel olarak konuya yaklaşım
bakımından çok güzel eserler verilmektedir.
Sonuç
olarak İşletme faaliyetlerinin planlanması, denetlenmesi
ve kararların alınmasında yönetim muhasebesinin varlığı
son derece elzem bir konudur.
Yararlanılan kaynaklar
(1),(2)
aliihsanozcakir.googlepages.com -
(3)
webmuhasebe.com
(4),(5),(6),(7) www.sonartr.com
(8)
www.deu.edu.tr
Kadir Dodi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Yönetimi Bilim Uzmanı
www.muhasebenet.net
25.06.2008
Diğer makaleleri için tıklayınız |