|
VERGİ
YARGISI VE MALİ MÜŞAVİRLİK
I.GİRİŞ
Kuşkusuz Mali Müşavirler üstlendikleri misyon ve görev
tanımları ile ‘Vergi’ Kavramının tüm yönleri ile
ayrılmaz bir bütündürler. Başından sonuna kadar bu
sürecin içinde olup, kavramın gelişimine büyük katkıda
bulunmaktadırlar. Bu yazımızda Mali Müşavirlik mesleği
ve Vergi Yargısı kavramını meslek mensubu olarak
irdeleyeceğiz.
II. 3568 SAYILI KANUNDA YER ALAN ‘AMAÇ’ VE ‘MESLEĞİN
KONUSU’
Bilindiği üzere ‘Mali Müşavirlik mesleği 3568 sayılı
Kanunla tanımlanmış, seçkin , iyi yetişmiş ve nitelikli
insanlardan oluşan meslek niteliğini taşımaktadır. Bu
yönü ile meslek yasasına göz atıldığında Mali Müşavirlik
mesleğinin amacı ve bu mesleğin konusu aşağıdaki
gibidir;
3568 sayılı meslek Yasası
I.BÖLÜM
Amaç
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, işletmelerde faaliyetlerin
ve işlemlerin sağlıklı ve güvenilir bir şekilde
işleyişini sağlamak, faaliyet sonuçlarını ilgili mevzuat
çerçevesinde denetlemeye, değerlendirmeye tabi tutarak
gerçek durumu ilgililerin ve resmî mercilerin
istifadesine tarafsız bir şekilde sunmak ve yüksek
meslekî standartları gerçekleştirmek üzere, (*) Serbest
Muhasebeci Malî Müşavirlik ve Yeminli Malî Müşavirlik
meslekleri ve hizmetleri ile Serbest Muhasebeci Malî
Müşavirler ve Yeminli Malî Müşavirler Odaları, Serbest
Muhasebeci Malî Müşavirler ve Yeminli Malî Müşavirler
Odaları Birliğinin kurulmasına, teşkilat, faaliyet ve
denetimlerine, organlarının seçimlerine dair esasları
düzenlemektir. (5786 sayılı kanunun 1’inci maddesiyle
eklenen cümle) Birliğin kısa adı TÜRMOB’dur.
Bu Kanun hükümlerine göre meslek icrasına hak
kazananlara (**), Serbest Muhasebeci Malî Müşavir,
Yeminli Malî Müşavir denir.
(*) Serbest muhasebecilik (5786 sayılı kanunun 19’uncu
maddesiyle madde metninden çıkarılmıştır.)
(**) Serbest muhasebeci (5786 sayılı kanunun 19’uncu
maddesiyle madde metninden çıkarılmıştır.)
Mesleğin konusu
Madde 2 - A) Muhasebecilik ve malî müşavirlik
mesleğinin konusu :
Gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;
a) Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili
mevzuat hükümleri gereğince, defterlerini tutmak,
bilanço, kâr-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer
belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak.
b) Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek,
işletmecilik, muhasebe, finans, malî mevzuat ve bunların
uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu
konularda müşavirlik yapmak.
c) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine
dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, malî
tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş
vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim,
bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak.
Yukarıda sayılan işleri; bir işyerine bağlı olmaksızın
yapanlara serbest muhasebeci malî müşavir denir.
B) Yeminli malî müşavirlik mesleğinin konusu :
Fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde yazılı işleri yapmanın
yanında Kanunun 12 nci maddesine göre çıkartılacak
yönetmelik çerçevesinde tasdik işlerini yapmaktır.
Görüldüğü
üzere Kanunun 1. ve 2. maddelerinde kastedilen mevzuat ,
doğrudan başta Vergi mevzuatı ve diğer ilişkili
kanunlardan oluşmuş yasal mevzuattır ve bu mevzuatın
önemli bir alanı Vergi Yargısı olmaktadır.
III.VERGİ , YARGI, VERGİ YARGISI
Kuşkusuz, Vergi ve Yargı kavramlarının En basit ve
anlaşılır tanımını, Türk Dil Kurumumuzun güncel
sözlüğünden istifade ederek yapacak olursak
vergi
isim
1 . Kamu hizmetlerine harcanmak için hükûmetin, yerel
yönetimlerin yasalara göre doğrudan doğruya veya bazı
malların fiyatlarının üstüne koyarak dolaylı yoldan
herkesten topladığı para:
"Önce vergiyi kolay tahsil etmenin vesilesini
hazırlasınlar."- B. Felek
yargı
isim
1 . Kavrama, karşılaştırma, değerlendirme vb. yollara
başvurularak kişi, durum veya nesnelerin eleştirici bir
biçimde değerlendirilmesi, hüküm:
"İlk yargısını ezbere mi verdiğini hâlâ bilmiyorum."- A.
Ağaoğlu.
2 . hukuk Yasalara göre mahkemece bir olay veya olgunun
doğuşuna etken olan sebeplerin de göz önünde
bulundurularak değerlendirilmesi sonucu verilen karar,
kaza:
"Yargı yetkisi, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce
kullanılır."- Anayasa.
Olarak tanımlanmıştır. Bu kavramları Vergi yargısı
başlığı altında birleştirecek olursak, ‘Birer idari
işlem olan vergi hukukuna ait tarh, tahakkuk, tahsil
işlemleri, yargı denetimine tabidir. Ancak bütün idari
işlemlerde olduğu gibi, vergilendirme işlemlerinde yargı
yoluna gidilebilmesi için işlemin icrai nitelikte olması
gerekir. Bu nedenle, kişiler nezdinde herhangi bir sonuç
oluşturmayan, bir başka deyişle sadece idarenin iç
işleyişi açısından önem taşıyan işlemlerle, icrai
işlemlerin hazırlık işlemleri, kesin ve yürütülmesi
zorunlu olmayan işlemlerden olması nedeniyle dava konusu
yapılamaz. Örneğin, bir özelge (mukteza), bir yoklama
tutanağı veya vergi inceleme raporu, doğrudan dava
konusu yapılamaz. Ancak dava konusu yapılamayan iç veya
hazırlık işlemi olarak nitelendirilen işlemlerden
hareketle icrai işlem yapılırsa, örneğin bir vergi/ceza
ihbarnamesi düzenlenir ve tebliğ edilirse, bu takdirde
icrai işlemle birlikte dava konusu
yapılabilirler.Vergilendirme işlemlerinin yargısal
denetiminde görevli mahkemeler, vergi mahkemeleridir.
Vergilendirme işlemlerine muhatap olan vergi
mükellefleri veya vergi sorumlularınca vergi
mahkemelerinde dava açılmasına ilişkin süre ve usuller,
İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda (İYUK)
düzenlenmiştir.(1) Yine Sayıştay Dergisinde Sayın Murat
Arslan tarafından kaleme alınan bir yazıda ’Devletin
kişilerle olan ve vergilendirmeden doğan ilişkilerine
vergi hukuku ilişkisi denilmektedir. Bu ilişkide zaman
zaman uyuşmazlıklar ortaya çıkabilir. Vergi hukuku, kamu
hizmetlerini finanse edebilmek için daha fazla vergi
almak isteyen devletle, gelirinin azalmaması için daha
az vergi ödemek isteyen kişiler arasındaki çıkar
çatışmalarını, önceden belirlenmiş hukuk kuralları
çerçevesinde dengeleme işlevi görmektedir. Vergi hukuku
içerisinde uyuşmazlıkların çözümünde son aşama vergi
yargısıdır. Kanun yolları ise, gerek vergi adaletinin
gerçekleştirilmesi gerekse idarenin yargısal denetiminin
sağlanması açısından vergi yargısı içerisinde çok önemli
bir yere sahiptir.’ Denilmekle vergi yargısı kavramı
biraz daha genişletilmiştir.(2)
Kuşkusuz bu konuda çok daha fazla detaya girmek ve Vergi
Yargısı kavramını gerek Akademik açıdan, gerekse
uygulama yönü ile genişletmek daha da mümkündür. Bilakis
bu konuda çok saygıdeğer Üniversite Hocalarımızın ve
Meslek mensubu Üstadlarımızın eserlerine
okuyucularımızın ve ilgililerin kolaylıkla ulaşabilme
imkanı zaten mevcuttur.
IV.SONUÇ
Çok Değerli ve nitelikli bir meslek grubu olan Mali
Müşavirler, Vergi kanunları başta olmak üzere Ceza
kanunları da dahil , Tüm Diğer Kanunlar ile yakın ilişki
içerisindedirler. Bununla birlikte Vergi yönü ile
başından sonuna, uzmanlık ve nitelikli bilgi kapsamında
Mali Müşavirlerin Vergi Yargısında görevlendirilmeleri
yolunun açılması gerekmektedir.
YARARLANILAN KAYNAKLAR
(1) Eser Sevinç Yeminli Mali Müşavir www.ymm.net/VergiDava/vergiyargi.html
- 19k - Önbellek - Benzer sayfalar
(2) SAYIŞTAY DERGİSİ SAYI: 53 99 TÜRK VERGİ YARGISI
SİSTEMİNDE OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI Murat ARSLAN
Kadir Dodi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Yönetimi Bilim Uzmanı
www.muhasebenet.net
05.10.2008
-Diğer makaleleri için tıklayınız
-Mali
disiplin içerisinde rüşvet suçu ve kanuni boyutu
-İşletmelerde
iç denetimin önemi
-Elektronik
ortamdaki ticaretin vergisel boyutu
-VERGİSEL
DENETİMLERDE TEMSİL VE AĞIRLAMA GİDERLERİNİN ÖNEMİ |
