|
HOLDİNG VE GRUP
ŞİRKETLERİNDE KONSOLİDE MALİ TABLOLAR
I.GİRİŞ
Toplumsal refahın arttırılmasında ve sürekliliğinin
sağlanmasında ‘Vergileme’ oldukça önem arzetmektedir. Bu
yönü ile Vergi İdaresi, Mükelleflere kolaylıklar
sağlamaktadır. Bu tartışma götürmez bir gerçekliktir.
İktisadi yaşamın karmaşık dinamikleri içerisinde
Şirketler, manevra kabiliyetlerini arttırmak sureti ile
hayatta kalabilmek ve varlıklarını devam ettirebilmek
amacı güderek çeşitli yapılanmalara gidebilmektedirler.
Bu
yapılanmalardan Holdingler ve Grup şirketlerinde
gerçekleşecek olan vergisel inceleme ve denetim,
özellik arzedecektir.
Bununla birlikte, Grup şirketlerinde ve Holdinglerde
kurumsallaşmanın mutlak surette tamamlanması ve
sağlanması ‘Vergi
güvenliği’ ile oldukça
yakın ilişki taşımaktadır.Vergi inceleme ve denetim
unsurlarının, özellikle bu konuda hassas oldukları
unutulmamalıdır.
II. HOLDİNG KAVRAMI
Türk
Dil Kurumu, Holding’i
holding isim, ticaret
İngilizce holding Ana
ortaklık olarak tarif etmektedir.(1)
Bir şirkete yönetime katılma
amacıyla iştirak etmek, “holding” kavramını
doğurmaktadır. Buna göre holding, ortaklığın en az bir
başka ortaklığın sermayesine, onun yönetiminde etkili
olabilecek oranda katılan bir ortaklık olarak
tanımlanabilmektedir. (İngilizce “hold” tutma, elde
bulundurma kelimesinden gelmektedir.)(2)
Bir başka açıdan Holding
kavramı,
1.anlamı Birçok ortaklığın
pay senetlerini elinde bulundurarak onları denetimi
altında tutan sermaye yatırım ortaklığı, ana ortaklık.
2. anlamı (i)., (s).
tutma; kira ile tutulmuş arazi; spot engelleme; (gen). (çoğ).
mal, mülk ve tahvil gibi eldeki değerler, edinç; (s).
tutan, elinde bulunduran. holding company holding
şirketi. holding pattern (hav). havaalanına inmeye izin
beklerken uçağ.
3. anlamı mal. arazi.
tahvil. 4. tutma. kullanma süresi. (arazinin) tasarruf
hakki. mal. arazi. tahvil. Olarak tarif edilmektedir.
(3)
III. KONSOLİDE MALİ TABLOLAR
Bilindiği üzere Holdingler,
muhasebe kayıtlarını Tek Düzen Hesap Planı, Türk Ticaret
Kanunu, Türk Vergi Kanunları ve Sermaye Piyasası Kurulu
(SPK)’nun yayımladığı ve İstanbul Menkul Kıymetler
Borsası’na kote şirketler için geçerli olan genel kabul
görmüş muhasebe politikalarına uygun olarak tutmakta ve
yasal mali tablolarınıda buna uygun olarak
hazırlamaktadırlar.
Bir
holding grubunda birbirinden ayrı tüzel kişiliğe sahip
ancak yönetim açısından ana şirkete bağımlı birçok
ortaklık bir araya gelmekte; ana şirket dahil olmak
üzere grup içindeki tüm ortaklıklar hukuksal açıdan
kendi finansal tablolarını hazırlamak zorunda
olmaktadırlar. Ancak her bir ortaklığa ait finansal
tabloların ayrı ayrı incelenmesi ana ortaklık grubunun
durumu hakkında bilgi vermemektedir. Bu sebeple grupta
yer alan tüm ortaklıkların finansal tablolarının ana
ortaklığa ait finansal tablolarla birleştirilerek tek
bir bilanço veya gelir tablosu elde edilmesi
gerekmektedir ki bu tablolar “konsolide mali
tablolar”dır.(4)
Kısaca ifade edilecek olursa; konsolide mali tablolar
oluşturulurken, topluluk şirketlerinin finansal
tabloları, ana ortaklık çatısı altında konsolide
edilmektedir. Topluluk şirketlerinin farklı sektörlerde
faaliyette bulunmaları bu işlem sırasında herhangi bir
engel teşkil etmemektedir. “Konsolide Mali Tablolar; Ana
Ortaklığın Ünvanı altında düzenlenen ve ana ortaklık ile
bağlı ortaklığın ve kontrol gücü ana ortaklıkta olan
iştiraklerin konsolidasyon yöntemi uygulanmak suretiyle
varlıklar, yabancı kaynaklar, özkaynaklar, gelir ve
karlar ile gider ve zararlarını bir bütün olarak
gösteren, iştiraklerin ise özkaynaklardan pay alma
yöntemi uygulanarak eklenmesi suretiyle oluşturulan
konsolide bilanço, konsolide gelir tablosu ve bu
tabloların eki diğer konsolide mali tablolar ile
dipnotları ifade eder.”(5)
Tüm
bu ifadelerden de kolaylıkla anlaşılabileceği gibi;
konsolide mali tabloların düzenlenme amacı, ana
ortaklığa bağlı ortaklıklar ile kontrolü ana ortaklıkta
olan iştiraklerin ve sınırlı iştiraklerin aktif, pasif,
gelir ve giderleri ile gayri nakdi yükümlülüklerini tek
bir ortaklığa aitmiş gibi göstererek, topluluğun bir
bütün olarak finansal durumu ve faaliyet sonuçları
hakkında tasarruf sahiplerine, yatırımcılara, denetim
mercilerine ve ilgili diğer kişilere bilgi vermektir.
Konsolide mali tablolar bir gruba dahil her bir şirketin
faaliyet sonuçlarını birarada gösterdikleri için bu
tabloların kullanımında birtakım sınırlamalar
sözkonusudur. Bu sınırlamaları aşağıdaki şekilde
sıralamak mümkündür:
·
Konsolide mali tabloların finansal
analizinden elde edilen sonuçlar ortalama bir değer
taşımaktadır. Zira durumu kötü olan bir işletme grup
içindeki diğer kuvvetli işletmelerin etkisiyle iyi
durumdaymış gibi görünebilmektedir.
·
Grup içindeki şirketlerin muhasebe
sistemlerinin, değerleme yöntemlerinin farklılığı
konsolide mali tabloların sonuçlarının sapmasına sebep
olabilmektedir.
·
Bu tabloların değerlenmesinde kredi
verenler ve işletme sahipleri parasal durumu yanlış
yorumlayabilmektedir.
Yabancı bir ülkede bulunan, gruba bağlı bir yavru
şirketin sonuçları kur dalgalanmaları nedeni ile
konsolide mali tablolara çok değişik şekilde
yansıyabilmektedir.(6)
IV.SONUÇ
Meslek yaşamımın bir
bölümünde maalesef bana Net satışların ne olduğunu soran
Holding yöneticileri ile karşılaştım. Elbetteki farklı
formasyonlardan gelen, fakat hasbelkader finans ve
mali işler departmanlarına yönlendirilmiş bu insanlara
söylenecek ne yazıkki sözümüz olamaz. Ancak, Holding ve
Grup şirketlerinin üst yönetimi mutlak surette , Saygın
ve son derece nitelikli bilgi ile donanmış meslek
mensubu olan Mali Müşavirler tarafından
oluşturulmalıdır. Bu son derece önemlidir.
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Türk
Dil kurumu
(2),(4),(5),(6),analiz.ibsyazilim.com/egitim/kmt/kmt01.html
(3),sozluk.turkcebilgi.com/holding-31k
Kadir Dodi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Yönetimi Bilim Uzmanı
www.muhasebenet.net
12.05.2008
Diğer makaleleri için tıklayınız |
