YÖNETİCİ VE FİNANS
İş hayatında ne iş yaparsak yapalım içinde, yönetim ve
finansmanın olmadığı bir iş yoktur. Her geçen gün iki
kavram da önem kazanmaktadır. İşletmelerin finans
ihtiyaç ve sorunları üst yöneticilerin çok zamanlarını
almaktadır.
Yönetici sabah işe gelir, önünde bir ödemeler listesi
ancak, tahsilât listesi bu ödemeleri karşılamamaktadır.
Rakam olarak karşılasa bile, bazı alacaklar alınamayınca
borçlar da ödenememektedir. Mesainin daha ilk
saatlerinde finansman açığı ve sorunu; güne damgasını
vurur ve yöneticinin motivasyonunu alır gider. Düşünün
her gün dönen çekler, gelmeyen havaleler, alacaklıların
susmayan telefonları, bankaların limit ve teminat
işlemleri, müşterilerin gününde ödenmeyen borçlarının
vadesini uzatma istekleri… Avukat, icra, noter ihtarı…
Her gün yeniden değerlendirilen müşteriler… Daha neler
neler…
Günün ilk ışıkları ile bu renkli ve stresli işleri
yaşamayan yönetici yok gibi. Tüm bunlardan sonra
yönetici, finansman dışındaki birimlerin işlerine de
zaman ayıracak ve kafa yoracaksınız.Üst yöneticisiniz..!
Şu işi nasıl yapacağım diye soracağınız kimse yok. Her
işlem ve çözülemeyen iş masanıza geliyor. Çok güçlü
olmalısınız. Bir finansman değil, üretim, pazarlama,
sevkıyat, muhasebe, arge, yatırım, insan kaynakları,
müşteri ilişkileri. Çalışanların motive edilmesi,
birimler arası ilişkiler ve koordinasyon hepsinin sizin
kararınıza, gülümsemenize ve mesainize ihtiyacı var.
Tabi bir aileniz var. Arkadaşlarınız var. Herkesten çok
güçlü ve akıllı olmak zorundasınız.
Tüm bunların üstesinden gelmek için; sizi stres eden,
gün içinde yoran ve kısır bir döngüye dönüşen ve her gün
aynı şeylerin yaşandığı finans işlemlerinin bir düzene
kavuşması sizi rahatlatacaktır. Zira, bir sorun her gün
büyüyerek üzerinize geliyor ise sizden bir şeyler alıp
götürüyor, enerjinizi tüketiyordur. Başka bölümlere ve
işlere zamanınız ve enerjiniz kalmamaktadır.
FİNANSAL VERİLER..!
Ekonomik ve finansal göstergelerin çok değiştiği bir
ekonomide; bu bilginin güncelliği ve finansal verilerin
elde edilmesi ve yorumlanması önem taşır. İşletme
sahiplerinin ve yöneticilerinin alacakları kararlarda ve
firma kaynaklarını doğru yönlendirmede kullandıkları
unsurlar finansal verilerdir. Bunları işletme içi ve
dışı veriler olarak ikiye ayırmak mümkündür.
Bunlardan dış veriler; dünya da ve ülkemizde finans
hareketleri, döviz ve borsaların durumu, yabancı sermaye
hareketleri,iç ve dış kredi maliyetleri vb.
enformasyonlardır. Bunları devamlı takip etmek gerekir.
İç veriler ise işletmenin kendi işinin çapı, satış
stratejileri, öz kaynakların durumu, yatırım
fizibiliteleri, gelecekle ilgili yatırım ve işletme
kararları vb iç verileri oluşturur.
Yönetici öncelikle ne yapacağını bilmelidir ki; bunu
hangi para (kaynak) ile yapacağını da düşünebilsin. O
halde önce neler yapacağını iyi planlamalıdır. Sonra
bunun için gerekli finansı hesaplamalı ve bunun
kaynağını düşünmelidir.
Örneğin bir işletme de satış politikalarını değiştirme
kararı alınmış ve satış vadeleri 2 ay uzatılacak ise
burada finansman sorunu olacağı görülmeli. Hemen aylık
satış tutarları hesaplanmalı, iki aylık satış tutarı
yeniden tahmin edilmeli ve bunun kaynağını nerden
bulacağını da çözdükten sonra kararı uygulamalıdır.
Örneğin aylık 1.000.000.-YTL satış oluyorsa vadeleri 2
ay uzattığınızda 2.000.000 YTL’ den daha fazla (vade
uzarsa satış mutlaka artacaktır) bir kaynak bağlanması
gerekir. Tabi ki yönetici kaynağı yaratma becerisine
göre finans konusunu da çözecektir. İşletme de
hammaddeyi 3 ay daha uzun vadeli almaya başlayabilir.
Kredi kullanılabilir. Sermaye artışı yapılabilir. İşte
tüm bu kararları verirken, yöneticinin düşüneceği,
araştıracağı konuların tamamı finansal verilerdir.
Peki, bu verileri nereden ve nasıl elde edecektir. Bunun
için yönetici neleri bilmeli ve öğrenmelidir. İç
verileri bilmek, toplamak, yorumlamak ve kararlara
yansıtabilmek için işletme içi bilgilerin bilinmesine,
okunabilmesine ve planlanabilmesine ihtiyaç vardır.
Günümüz işletme ve yönetim anlayışı içerisinde bir
yöneticinin;
1- Temel finansal bilgiler, finansal yönetim konuları,
2- Mali tablolar (Bilanço,gelir tablosu, nakit akım
tablosu) hakkında bilgi sahibi olması ve bunları
okuyabilmesi,
3-Okunan mali tabloların analizi, karşılaştırılması ve
yorumlanması
4-Okunan bilanço ve diğer tablo sonuçlarına ve gelecek
ile ilgili kararlara dayanarak FİNANSAL PLANLAMA ve FON
gereksinimi,
5-Tahmini BÜTÇE yapılabilmesi,
6-Kısa süreli dönemler için MALİYET-KÂR analizi
yapılması,
7-PARANIN MALİYETİ ve zaman değerinin hesaplanması,
8-FAİZ HESABI, VADE ve Geri ödeme planlarının yapılması,
9-En uygun SERMAYE yapısının ve SERMAYE MALİYETİ’NİN
belirlenmesi,
10-En uygun İŞLETME KAYNAĞININ seçimi,
11-Projelerin değerleme yöntemi,
Fizibilite analizlerinin finansmanı, gibi konuları
bilmesi o yöneticiyi ayrıcalıklı kılmaktadır.
Yönetici iyi bir finansman yöneticisi olmak zorunda ve
iyi bir finansman kaynağı yaratıcısı olmalıdır. Tıpkı
Macar şairi gibi akıllı olmak zorundadır.
MACAR ŞAİRİN FİNANSMAN KAYNAĞI
Parası olmayan Macar Şairi Petöfi’nin, bir gün sandal
ile nehri karşıya geçmesi gerekmektedir. Düşünür ve
sandalcıya;
“Arkadaş sana belki para veremem ama mükemmel bir
nasihat verebilirim” der.
Sandalcı önemli bir şey söyleyecek zannederek şairi
sandala alır ve parasız karşıya geçirir. Sandaldan
inerken Şair Petöfi merakla bekleyen sandalcının omzuna
vurarak:
“ Bana yaptığını başkalarına yapma, yoksa aç kalırsın
dostum” demiş ve uzaklaşmış.
MUTLU YÖNETİCİ
Şu an işletme yönetimi içinde yer alan herkes bir
finansman canavarı ile uğraşmakta ve gün boyu adeta
başka işle uğraşamamaktadır. Üst yöneticilerin
günlerinin %90; nı finansman sorunları almaktadır.
Finans dışındaki pazarlama, satış, müşteri ilişkileri,
arge, üretim,kalite,lojistik,çalışanların
motivasyonu,soysal sorumluluk projeleri ve insan
kaynakları, yönetici ve çalışanların eğitimleri gibi
konulara adeta zamanlarının kalmadığına şahit oluyoruz.
Unutmayın zaman geri döndürülemeyen tek şeydir. Zaman
yok değil, zamanı iyi kullanamama vardır.
Günümüz yöneticilerinin iş ve finans stresinin özel
yaşamlarına da zarar verdiği bir gerçektir. İşi
kendileri değil, iş onları yönetmektedir.
Madem finans bu kadar zaman alıyor ve bu kadar işletme
yönetimi için önemli. O halde bu konuda kendini
yetiştiren bir yöneticinin daha sağlıklı ve başarılı bir
yönetim sergileyeceği, zamanını iyi kullanacağı ve özel
yaşamının da bir düzene gireceği ve mutlu bir iş ve özel
yaşamına katkı sağlayacağı tartışmasızdır. Aynı
düşüncede iseniz FİNANS, FİNANSMAN, FİNANSAL PLANLAMA,
MALİ TABLO, BÜTÇE, ANALİZ, BİLÂNÇO OKUMA vb. kavramlarla
dost olunuz ve onların üzerine giderek, onları tanıyarak
yaşamınızı daha mutlu kılabilmek sizin elinizde diyor,
finansınızın, zamanınızın ve mutluluğunuzun bol olduğu
bir hafta diliyorum.
Hüseyin
BOZKURT
Yeminli Mali Müşavir
huseyinbozkurt@firatymm.com
Fırat YMM
Gaziantep |