|
Anadolu Kaplanları ve transfer
fiyatlandırması
Güneydoğu Anadolu Bölgemiz'de
şirketlerin tamamına yakını aile şirketlerinden oluşuyor. Bu
şirketlerin yönetimleri de aile bireylerince üstlenilmiş
durumda. Şirketlerin aile bireyleri ve ortaklarla borç, alacak
ve ticari ilişkileri yoğun. Her ne kadar bazı firmalarda
kurumsallaşma çalışmaları başlamış olsa da ticari ilişkiler
açısından henüz bir kurumsal yapıdan bahsetmek mümkün değil.
Global sanayi ve ticaretin geldiği noktada, özellikle ara malı
üreten sanayinin belli bir kesimi, iç ve dış etkenlerden
dolayı sıkıntı yaşamaya başladı. Yani 'Anadolu Kaplanları'
yaralı ve can çekişiyor. Bunların başında son aylarda
kapanmaya başlayan open-end pamuk tesisleri ve bunlara bağlı
alt ve üst sanayiler geliyor. Köyde pamuk üreten köylüden
tekstil ürünleri ihracatçısına kadar herkes etkilenecek.
Bu konuda hükümete, sanayi ve yatırımlara yön veren
kuruluşlara düşen sorumluluklar olduğunu düşünüyorum. Sadece
bu sektör değil, tüm yatırımlar konusunda yatırımcı ve şirket
yöneticilerinin artık daha stratejik düşünmeleri, iyi
fizibilite yaparak, geleceği görerek yatırım yapmaları ya da
şirketlerini yönetmeleri gerek. Dünyadaki gelişmeler önceden
görülmeli. Yönetenlerin artık A, B, C gibi birden fazla
planları olmalı.
Ara mal üretimi yapan sanayi ucuz işçilik ve elektrik olan
ülkelere kayıyor. Ülke ve bölge olarak bu işlevimizi son 20
yılda yerine getirdiğimizi, artık ara mal sanayisinin bizden
ucuz ülkelere kaydığını görmek lazım. Bizim artık marka
yaratmaya, stratejik karar ve yatırımlara, lokal bölgesel
özellikli yatırımlara, organik tarıma, hizmet sektörüne,
turizme ve AR-GE ye çok önem vermemiz gerek. Tüm bunlar için
bölgemizdeki şirketlerimizin bir an önce gerçek anlamda
kurumsal yönetime geçmeleri, maliyetlerini kontrol
edebilmeleri, stratejik karar almaları zorunlu hale geldi.
Aile şirketi olmak önemli değil, önemli olan kurumsal anlayışı
benimseyebilmek.
Öte yandan şirketlerimizi ilgilendiren diğer önemli husus ise
transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı ve
örtülü sermaye uygulaması. 5520 sayılı yasanın 12. ve 13.
maddesi ile getirilen uygulama ile şirketlerin ortakları,
yöneticileri, yönetimi, denetimi ve sermayesini kontrol
ettikleri şirketlerin alt üst soyları, yan soyları ve evlilik
nedeniyle akrabalarından 3. dereceye kadar akrabalıkları
bulunan kişilerle yaptıkları alım, satım, inşaat, imalat,
kiralama, kiraya alma, ücret, borçlanma ve borç verme ile
ilgili işlemleri emsalleri ile kıyaslanacak. Farklı fiyat,
ücret, kira, faiz vs. uygulanması halinde cezalı vergi
tarhiyatlarına muhatap olacaklar. Sermayesi düşük şirketlerin
ortakları ve yakınları ile borçlanmaları da mercek altına
alınacak ve dönem başı öz sermayenin üç katını aşan
borçlanmalar örtülü sermaye sayılacak, hem şirket hem de ortak
gelir-gider açısından incelenecek.
Bölgemizdeki şirketler; aile şirketi oluşları, kardeş
şirketlerin varlığı ve bunun üzerine yönetim, finans ve
muhasebelerindeki eksiklikleri de sayarsak bilmeden dahi risk
alabilirler. Bunlara dikkat etmelerinde fayda var.
www.muhasebenet.net
|
Hüseyin Bozkurt
Yeminli Mali Müşavir
Fırat YMM Gaziantep |
|
