2006 YILI KURUMLAR VERGİSİ BEYANINDA İNCE
NOKTALAR
-2007
Yılı
Kurumlar Vergisi
Beyanında İnce Noktalar
(Okumak için tıklayınız)
(01.04.2008)
2006 yılı
vergilendirme dönemine ait yıllık kurumlar vergisi
beyannamesi süre uzatılmadığı taktirde
01.04.2007-25.04.2007
tarihleri arasında verilecektir. Tüzel kişiliğe haiz
kurumların gelirleri, 193 sayılı GVK’nun 2. maddesinde
belirtilen gelir unsurlarından oluşmakta ve kurum
kazancı olarak adlandırılmaktadır. Kurumların bu
kazancı üzerinden alınacak kurumlar vergisi ise GVK’nun
ticari kazanç hükümleri çerçevesinde tespit edilen safi
kurum kazancı üzerinden hesaplanmaktadır.
2005
ve daha önceki yıllara ilişkin olarak kurumlar vergisine
tabi kurumların elde ettikleri gelirlerin (Kurum
kazancının) vergilendirilmesi,
5422
sayılı KVK hükümlerine göre yapılmaktaydı. 21.06.2006
tarihinde yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi
Kanununun yürürlüğe girmesiyle 5422 sayılı kanun
yürürlükten kaldırılmıştır.
2006 yılına ilişkin olarak 2007 yılının Nisan ayında
verilecek kurumlar vergisi beyannameleri,
yeni kanun yani
5520
Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri dikkate
alınarak düzenlenecektir
5520 sayılı KVK’nun bir önceki kanuna göre getirdiği
yenilikler ve değişiklikleri aşağıdaki gibi sıralamak
mümkündür;
-Yeni kanun özü itibariyle eski
hükümlerin genelini içermekte olan 38 ana ve 1 geçici
maddeden oluşmaktadır. Kanunun dili sadeleştirilmiştir.
Maddeler eski kanuna göre daha uzundur ve fıkralar kendi
içinde numaralandırılmış; bendler küçük harflerle, alt
bendler ise numaralarla kodlanmıştır.
-Kanun sistematiği içinde, tam
mükellefiyet ile dar mükellefiyet arasındaki ayrım net
olarak yapılmıştır.
-Kontrol edilen yabancı kurum kazancı,
örtülü sermaye kavramlarındaki belirsizlikler
giderilmiştir.
-Eskiden GVK’nun 94. maddesi kapsamında
yer alan, kurumlara ilişkin vergi kesintisi ile ilgili
hükümler GVK düzenlenmesi kapsamından çıkartılarak KVK
içinde (md 15) düzenlenmiş, genel oran yüzde 15 olarak
belirlenmiştir.
-Daha önce yüzde 30 olan
kurumlar
vergisi oranı yüzde 20 olarak yeniden belirlenmiştir.
KURUMLAR VERGİSİNE TABİ KURUMLAR
KVK’nun 1. maddesinde
aşağıdaki yazılı kurumların kazançlarının kurumlar
vergisine tabi olduğu yeni düzenlemede de yerini
almıştır;
-Sermaye şirketleri (Anonim, limited,
sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile benzer
nitelikteki yabancı kurumlar, SPK’nın düzenleme ve
denetimine tabi fonlar ile bu fonlara benzer yabancı
fonlar)
-Kooperatifler
-İktisadi kamu kuruluşları
-Dernek veya vakıflara ait iktisadi
işletmeler
-İş ortaklıkları
Tam
mükellefiyette, KVK’nun 1. maddesinde sayılan yukarıdaki
kurumlar ayrıca kurumlar vergisi beyanına da tabi olduğu
ortadadır.
SAFİ
KURUM KAZANCININ TESPİTİ
KVK’nun 6.
maddesi gereğince kurumlar vergisi, kurumlar vergisi
mükelleflerinin bir hesap dönemi içerisinde elde
ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır. Safi
kurum kazancı ise GVK’nun ticari kazanç hakkındaki
hükümlerine göre tespit edilmektedir. (Zirai faaliyetle
uğraşan kurumların bu faaliyetlerinden doğan kazançların
tespitinde GVK’nın 59. maddesinin son fıkrası hükmü de
dikkate alınır)
Dolayısıyla kurum
kazancı GVK’nın 40 ve KVK’nın 8,9,10 ve 11. maddeleri
göz önünde bulundurularak, GVK’nun 38. maddesinde ön
görülen bilanço esasında ticari kazancın tespitine
ilişkin hükümleri uyarınca belirlenmektedir.
Ayrıca VUK’nun
değerleme hükümleri ile diğer kanunlardaki özel hükümler
de göz önünde bulundurulacaktır. Belirlenen kurum
kazancına indirim ve istisnalar uygulanarak kurumlar
vergisi matrahına ulaşılır.
KURUM
KAZANCININ TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER
a)Hisse ve tahvil senetlerinin ihraç
giderleri
b)İlk tesis ve taazzuv (kuruluş ve
örgütlenme) giderleri
c)Genel heyet toplantıları için yapılan
giderlerle,birleşme,fesih ve giderleri
d)Sigorta ve reasürans şirketlerinde
bilanço gününde hükmü devam eden sigorta sözleşmelerine
ait karşılıklar
1.Muallak hasar karşılıkları,
2.Kazanılmamış prim karşılıkları,
3.Hayat matematik karşılıklarından
ibarettir.
e)Eshamlı komandit şirketlerde komandite
ortağın kar hissesi
f)Ar-Ge indirimi
g)Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen
kar payları ile özel finans kurumlarınca kar ve zarara
katılma hesabı karşılığı ödenen kar payları
h)Kurum çalışanlarına ödenen temettü
ikramiyesi
KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER
1.Öz Sermaye Üzerinden Ödenen Veya
Hesaplanan Faizler
2.Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen Veya
Hesaplanan Faizler
3.Sermaye Şirketlerince Dağıtılan Örtülü
Kazançlar
4.Ayrılan İhtiyaç Akçeleri
5.Dar Mükellef Kurumların Ana Merkeze
veya Türkiye Dışındaki Şubelerine Yaptıkları Bazı
Ödemeler
6.Hesaplanan Kurumlar Vergisi İle Her
Türlü Cezalar
7.Menkul Kıymet Pazarlama Komisyonları
8.Esas Faaliyetleri Konusu İle İlgili
Olmayan Deniz ve Hava Taşıtlarının Giderleri
9.Basın Yoluyla İşlenen Fiillerden Dolayı
Ödenen Tazminatlar
10.Diğerleri
-Ödenmeyen sigorta primleri (işveren
sigorta primleri dahil),
-Binek otomobillerine ait motorlu
taşıtlar vergisi,
-Tesvik edilemeyen giderler,
-Yurt dışı
inşaat,onarma,montaj,ihracat ve taşımacılık
işlerinde;döviz olarak elde edilen hasılatın %0,5’ini
aşan tutarda hesaplanan götürü giderler,
-Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun
olmayan amortismanlar,
- Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun
olmayan karşılıklar (kıdem tazminatı karşılığı,menkul
kıymetler değer düşüklüğü karşılığı vb.),
-Kanunen kabul edilmeyen giderler için
yüklenilen KDV,
-Değerleme hataları
-Alınan vadeli çek reeskontları,
-İstisna kazançların giderleri,
-İşle ilgili olmayan özel harcamalar,
-Mükerrer kaydedilen giderler,
-Dönemsellik ilkesine uymayan gider
kayıtları,
Kanunen kabul edilmeyen
giderler,enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde VUK
mükerrer madde 298/A-5 gereğince enflasyon düzeltmesine
tabi tutulmuş tutarları ile dikkate alınacaktır.
BEYANNAME ÜZERİNDE YAPILACAK DİĞER İNDİRİMLER
1.Ticari kardan mali kara geçişte oluşan
zararlar ile yurt dışı zararları
2.Bağış ve yardımlar
3.Sponsorluk harcamaları
KURUMLAR VERGİSİNDE İSTİSNA KAZANÇLAR
Kurumlar vergisinde istisna
kazançları, kanunun 5. maddesinde düzenlenmiştir.
Ayrıca, GVK’nın 19. maddesinde (24.04.2003 tarihinden
önce GVK’nın md. 1-6 da) yer alan yatırım indirimi
istisnası ile özel kanunlarda veya kurumların kuruluş
kanunlarında yer alan istisnalar da mevcuttur
1-İştirak kazançları istisnası ve yurt
dışı iştirak kazançları istisnası (KVK md. 5/1-a-b)
2-Yurtdışı iştirak hisselerinin elden
çıkarılmasından doğan kurum kazançları istisnası (KVK md
5/1-c)
3-Emisyon primi kazancı istisnası (KVK md
5/1-ç)
4-Yatırım fonları ve yatırım
ortaklıklarının kazançlarına ilişkin istisna (KVK md
5/1-d)
5-Taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile
kurucu senetleri, intifa senetleri rüçhan hakları kazanç
istisnası (KVK md 5/1-e)
6-Bankalara borçları nedeniyle kanuni
takibe alınmış kurumlara tanınan istisna (KVK md 5/1-f)
7-Kurumların yurtdışında bulunan
işyerleri veya daimi temsilcilikleri aracılığıyla elde
ettikleri kurum kazançlarına ilişkin istisna (KVK md
5/1-g)
8-Yurtdışı inşaat, onarma, montaj
işleriyle teknik hizmetlerden sağlanan kazançlara
ilişkin istisna (KVK md 5/1-h)
9-Eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde
kazanç istisnası (KVK md 5/1-ı)
10-Risturn istisnası (KVK md 5/1-i)
11-Kaldırılan yatırım indirimi ve geçiş
dönemi uygulamaları
12-Vergi kanunları dışındaki kanunlarda
yer alan istisna hükümleri
13-Diğer istisnalar
KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI
Bilindiği üzere 01.01.1994
tarihinden itibaren “Tek Düzen Hesap Planı” uygulamasına
geçilmiş ve hesap planına göre tespit edilen ticari kar
ile vergi mevzuatına göre tespit edilen karın farklı
olabileceği belirtilmiştir. Bu nedenle muhasebe usul ve
esasları dikkate alınarak düzenlenecek mali tablolarda
yer alacak dönem karı (ticari kar) veya zarar ile
vergiye matrah olacak kar (mali kar) veya zarar bilanço
ya da gelir tablosu üzerinde giderilmeyecek; vergiye
tabi safi kazanç, mükellefler tarafından mali tablolar
dışında hesaplanacaktır. Kurumlar vergisi mükellefleri,
gelir tablosunda yer alan “Dönem Karı veya Zararı”nı
Ticari Bilanço Karı veya Zararı olarak Kurumlar Vergisi
Beyannamesinin ilgili satırına aktarılacak ve kanunen
kabul edilmeyen giderler ile kurumlar vergisinden
istisna edilen kazanç ve iratları beyanname üzerinde
göstereceklerdir.
Eyup YÜCELİ
Mali Müşavir
MuhasebeNet
Site Yöneticisi
27.03.2007
Kaynakçalar:
-5520 Sayılı Kanun
-Turmob Sirküler Rapor
Mart 2007 -3
