|
İSKONTOLARIN KATMA DEĞER VERGİSİ AÇISINDAN
DEĞERLENDİRİLMESİ
Ticari hayatın vazgeçilmezlerinden olan iskontoları
“satıcının alıcıya bazı koşulların gerçekleşmesi
durumunda satış fiyatından yaptığı indirimdir” şeklinde
tanımlayabiliriz. İskontoların yapılmasında bir çok amaç
vardır bunları; piyasadaki Pazar payını arttırma, satış
hacmini arttırma, mal ve hizmetin tanıtılması gibi
sıralayabiliriz. Yapılma nedenine göre iskontoları da
çok çeşitli sınıflandırabiliriz. Örneğin; mal satış
iskontosu, peşinat iskontosu, erken ödeme (kasa)
iskontosu, miktar iskontosu, ciro iskontosu vb.
Vergi uygulamalarımıza baktığımızda ise Fatura veya
benzeri belgelerde ayrıca gösterilen ve ticari
teamüllere uygun miktarlarda olan iskontolar, Katma
Değer Vergisi (KDV) matrahına dahil edilmemekte ve
vergilendirilmemekte, buna aykırı olarak yapılan
iskontolar ise KDV’ye tabi tutulmaktadır. Buradan
anlayacağımız üzere iskonto yapabilmek için gereken
şartları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Fatura veya benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesi,
- Ticari teamüllere uygun olması,
Burada yer alan ticari teamüllere uygun olması gerekir
kelimesi ile anlatılmak istenen satış bedeli üzerinden
makul bir miktarda olması gerektiğidir. Yani piyasanın
genelinde uygulanan ve kabul görmüş bir oranın
uygulanmasıdır. Ticari teamüllere uygun olmayan
iskontolar aksi takdirde KDV’ nin matrahına dahil
olacaktır.
İskontoların KDV’ nin matrahına dahil edilmemesi için
mutlak surette mal teslimi ve hizmet ifası işlemine
ilişkin düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrı
olarak gösterilmesi gerekmektedir. Katma Değer Vergisi
Kanunu 25. maddesinde bu konu düzenlenmiş ve şöyle
denilmiştir;
Madde 25- Aşağıda
yazılı unsurlar matraha dahil değildir:
a) Teslim ve hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri
vesikalarda gösterilen ticari teamüllere uygun
miktardaki iskontolar,
b) Hesaplanan Katma Değer Vergisi.
Yani yukarıdaki madde hükmünden anlaşılacağı üzere
ticari iskontoların fatura benzeri vesikalarda
gösterilmesi gerekmektedir. Örneğin; A şirketi
kendisinden çok fazla mal aldığı için B şirketine
iskonto uygulamaktadır. En son aldığı partide mal alış
tutarı 2.500,00.- YTL olduğunu ve piyasadaki o mal grubu
için kabul görmüş iskonto oranının %10 olduğunu
varsayalım, bu durumda fatura düzeni şu şekilde
olacaktır;
Mal Bedeli
: 2.500,00.- YTL
İskonto (%10)
: 250,00.- YTL
Matrah : 2.250,00.- YTL
KDV (%18)
: 405,00.- YTL şeklinde olacaktır. Aksi
takdirde yapılan iskonto kabul edilmeyecektir.
Dönem sonlarında
yapılan iskontolar ise belli bir çabanın karşılığı
olarak yapıldığı için idare tarafından hizmet teslimi
kapsamında değerlendirilmektedir ve Katma Değer
Vergisinin konusuna girmektedir. Fakat Danıştay
kararlarına baktığımızda bu görüşü bozacak birçok karar
mevcuttur.
Sonuç olarak ticari teamüle uygun olmayan ve fatura ve
benzeri vesikalarda gösterilmeyen iskontoların matraha
dahil edilmesi ve dolayısıyla matrahtan bir azaltıma
gidilmemesi gerekmektedir.
AYTAÇ ACARDAĞ
SMMM STAJYERİ
Lüleburgaz Hürfikir Gazetesi
Ekonomi Yazarı /
Kırklareli
aytacacardag@hotmail.com
30.06.2008
|
