2008–2009 yıllarında 8.000 TL olan had 5.000 TL
ye düşürülerek Ocak 2010 ayından geçerli olmak
üzere 213 sayılı V.U.K. 396 Seri Nolu Genel
Tebliğ ile bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu
değişiklikler kapsamında her ne kadar
açıklamalar daha net olsa da yine de bazı
konularda tereddütler oluşmaktadır. Bunların
başında Aktife kayıtlı olmayan yani özel varlığı
olan Sabit Kıymetler (Otomobil vb) ile İşyeri
KİRA ÖDEMELERİNİN Ba formlarına dâhil edilip
edilmeyeceğidir.
Konu hakkında yorum yapabilmek için bazı yasal
düzenlemeleri irdelemekte yarar görüyorum.
Şöyle ki; 213 Sayılı Yasanın 2.Kitap (Mükellefin
Ödevleri) , 3.Kısım (Vesikalar), 2. Bölüm de
Fatura ve Fatura Yerine Geçen Vesikalar yer
almaktadır. Bu bölümde Fatura, Perakende Satış
Vesikaları, Gider Pusulası ve Müstahsil Makbuzu
ile ilgili düzenlemelere yer verilmiştir.
Vergilendirmede normal koşullarda belge düzeni
Fatura ile sağlansa da , Fatura düzenlenmesi
mümkün olmayan durumlarda ise Fatura yerine
geçen belgelerin kullanılması gerekecektir.
Aynı Yasanın 234.Maddesinde Gider Pusulası şöyle
tanımlanmıştır.
Birinci
ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde
tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde
olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
Vergiden muaf esnafa; yaptırdıkları işler veya
onlardan satın aldıkları emtia içinde tanzim
edip işi yapana veya emtiayı satana imza
ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf
esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir.
Bu belge birinci ve ikinci sınıf tüccarların,
zati eşyalarını satan kimselerden satın
aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya
için de tanzim edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve
nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve
işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan
ile satanın adlariyle soyadlarını (Tüzel
kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi
ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir
nüshası işi yapana veya malı satana tevdi
olunur.
Gider pusulaları, seri ve sıra numarası
dahilinde teselsül ettirilir.
Kiralamaya konu varlığın sahibinin vergi
mükellefiyetinin bulunmaması hallerinde başka
bir deyimle aktife kayıtlı olmayıp kişisel
varlık durumunda kira gelirini elde eden
tarafından herhangi bir belge düzenlenmesine
imkan bulunmaması sebebiyle, kirayı ödeyen
tarafından Gider Pusulası düzenlenmesi
gerekeceği kanaatindeyim.
Bu konuda ; emsal olarak düşünebileceğimiz
Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının verdiği
görüşte belge düzenine ilişkin kısmı aşağıdaki
gibidir.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.18.02/
Konu: Şahsına ait otonun mükellefi bulunduğu adi
ortaklık bünyesine kiralanması hakkında
Vergi Dairesi Müdürlüğünün
vergi numaralı mükellefi tarafından
Başkanlığımıza verilen / 2005 tarihli ……….
sayılı dilekçede; Lokantacılık faaliyetinden
dolayı adi ortaklık olarak faaliyet göstermekte
oldukları, ortaklarının şahsına ait olan aracı
ortaklık adına kiralayarak işyerlerinde
kullanmak istedikleri belirtilerek, ortaklığın
ve ortaklarının ne şekilde vergilendirilecekleri
hakkında görüş talep edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu
maddesinde; faturanın satılan emtia veya yapılan
iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı
göstermek üzere, emtiayı satan veya işi yapan
tüccar tarafından müşteriye verilen ticari
vesika olduğu, 231/5 inci maddesinde de;
faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı
tarihten itibaren azami yedi gün içinde
düzenlenmesi gerektiği, bu süre içerisinde
düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş
sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanununun 234 üncü maddesinde “Birinci ve
ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde
tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde
olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
3. Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın
aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya
emtiayı satana imza ettirecekleri gider
pusulası, (4369 sayılı Kanunun 81/A-7 nci
maddesiyle değiştirilen ibare Yürürlülük ;
01.01.1999) vergiden muaf esnaf tarafından
verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci
ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını
satan kimselerden satın aldıkları altın,
mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim
edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve
nev’i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve
işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan
ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel
kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi
ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir
nüshası işi yapana veya malı satana tevdi
olunur. …” denilmektedir.
Buna göre, ticari kazanç yönünden gerçek usulde
gelir vergisine tabi ortağın söz konusu aracının
ticari işletmesine dahil olması halinde, ortağı
bulunduğu adi ortaklığa kiraya verdiği araç
dolayısıyla elde ettiği gelirin ticari kazanç
olarak vergilendirilmesi ve kira ödemeleri
karşılığı fatura düzenlenmesi, diğer halde özel
mülkiyetindeki aracı kiraya vermesi ve bu araç
için ortaklıkça nakden veya hesaben kira
ödemesinde bulunulması durumunda ise adi
ortaklık tarafından ortak adına gider pusulası
düzenlenmesi gerekmektedir.
Buradan da anlaşılacağı üzere bu tür kira
ödemelerinde Gider Pusulası düzenlenmesi
gerektiği sonucuna varılabilir.
Ba Bs
Formlarına ilişkin 213 S.K. 396 Seri Nolu G.T.
ile yapılan düzenlemede, Tebliğin; 1.2.1.
bölümünde
Bildirim mecburiyeti bulunan mükelleflerce,
belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü
mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara
ilişkin belgenin türüne (Fatura, irsaliyeli
fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil
makbuzu, gider pusulası, akaryakıt
pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi,
sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti
gibi) bakılmaksızın Ba-Bs bildirim formlarına
dahil edilecektir.
Şeklindeki düzenlemeyi de dikkate aldığımızda
KİRA ÖDEMELERİNİN Aylık Brüt Tutarı 5.000 TL ve
üzerinde ise Ba formlarına dahil edilmesi
gerekecektir.
SMMM
Atila GÜMÜŞ
iletisim@yenilikcigrup.com
Yasal
Uyarı
|