Defter tutan tüccarlar belirli bir
tarihte sahip oldukları varlık ve kaynakların sayımını
yaparak, ticari defterlerini bu sayım sonuçlarına göre
denkleştirmelerine envanter işlemleri denir. Defterlere
yapılan bu denkleştirme kayıtlarına envanter kayıtları
denir. Envanter kayıtlarından sonra işletmenin kâr mı
yoksa zarar mı ettiği rakamlar ile ortaya konur.
2. Envanterin Aşamaları:
Envanter işlemi ilgili standartlar ve kanunlara göre üç
aşamada gerçekleştirilir.
• Varlık ve borçların fiili tespiti (Muhasebe Dışı
Envanter)
• Tespiti yapılan varlık ve borçların muhasebe
kayıtlarıyla karşılaştırılması
• Envanter kayıtlarının yapılması (Muhasebe İçi
Envanter)
3. Envanter İşlemleri:
Fiili sayım (Muhasebe dışı envanter) sonucu elde edilen
bilgiler ile işletmenin muhasebe kayıtları arasında fark
olduğu durumda gerekli düzeltme kayıtların yapılmasına
envanter işlemleri denir.
Dönem sonlarında yapılacak olan işlemler üç aşamadan
oluşur:
• İşletmenin aralık ayı mizanı düzenlenerek hesapların
kayıtlar üzerindeki durumu görülür.
• İşletmenin varlık ve kaynaklarını saymak, ölçmek,
tartmak ve değerlendirmek suretiyle gerçek değerleri
tespit edilir.
• İşletmenin varlık ve kaynaklarının kayıtlardaki
değerleri ile gerçek değerleri arasında farklılık varsa
gerekli düzeltme kayıtlarının yapılması suretiyle bu
farklılık giderilerek gerçek değerlerine getirilir.
İşletmelerin dönem sonlarında envanter çıkartmaları
kanuni bir zorunluluktur.
4. Varlık ve Borçların Fiili Durumunu Belirlenmesi:
Her işletme, hesap dönemi sonunda envanter yaparak
varlıklarının ve kaynaklarının gerçek durumlarını miktar
ve değer olarak belirleyerek envanter defterine
kaydetmek zorundadır. Varlık ve kaynakların durumları
miktar ve değer olmak üzere iki şekilde belirlenir.
Miktar olarak belirleme: Adet, metre, kg,metreküp, vb.
ölçme birimleri kullanılarak işletmenin sahip olduğu
varlıkların ve borçlarının kesin ve ayrıntılı olarak
tespit edilmesidir.
Değer olarak belirleme: Miktar olarak belirlenen
iktisadi kıymetlerin parasal değerlerin hesaplanmasıdır.
Bu hesaplama yapılırken VUK 261. maddesi gereği esas
alınacak değerleme ölçüleri kullanılır. Bu ölçüler
şunlardır: maliyet bedeli, borsa rayici, tasarruf
değeri, kayıtlı değer, itibari değer, rayiç bedel, emsal
değeri.
SMMM Abdullah Ekinci
Abdullahekinci25@gmail.com
muhasebenet.net
Diğer makaleleri
-Son
Danıştay kararı çerçevesinde Belediyelerin hibe yoluyla
şirket kurmaları
-Sermaye şirketlerinde hisse devrinde
dikkat edilmesi gereken hususlar
|