|
İŞ KANUNU, İŞSİZLİK SİGORTASI
KANUNU VE SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI
KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Kanun No. 5920
Kabul Tarihi: 26/6/2009
MADDE 1 - 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun
7 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki “7/A”
maddesi eklenmiştir.
“Mesleki anlamda geçici iş ilişkisi
MADDE 7/A- Mesleki anlamda geçici iş ilişkisi; özel
istihdam bürosunun, geçici işgücü talebini karşılamak
amacıyla iş sözleşmesi düzenlediği işçisini, iş görme
edimini yerine getirmek üzere ücret karşılığında bir
başka işverene devrini ifade eder ve bu faaliyet Türkiye
İş Kurumu tarafından izin verilmiş özel istihdam
büroları tarafından yerine getirilir.
Özel istihdam büroları devredeceği işçi ile iş
sözleşmesini, işçinin devredileceği işverenle geçici iş
ilişkisi sözleşmesini yazılı olarak yapmak zorundadır.
Bu sözleşmelerde yer alması gereken hususlar Türkiye İş
Kurumunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Geçici iş ilişkisi sözleşmesine dayalı olarak
çalıştırılan işçi sayısı, işyerinde çalıştırılan işçi
sayısının dörtte birini geçemez. Bu kapsamda
çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde kısmi süreli iş
sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate
alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür.
Aynı işçi için, aynı işverenle yapılacak geçici iş
ilişkisi sözleşmelerinin toplam süresi on sekiz ayı
geçemez. Bu süreyi geçen çalıştırma, geçici iş ilişkisi
sözleşmesinin yazılı olarak yapılmaması veya sözleşmede
belirtilen sürenin dolmasına rağmen devam eden
çalıştırma durumlarında, devredilen işverenle işçi
arasında belirsiz süreli iş sözleşmesi kurulmuş olur.
Özel istihdam bürolarının bu faaliyet için istihdam
edecekleri işçilerle yapacakları belirli süreli iş
sözleşmeleri, esaslı nedene dayalı zincirleme iş
sözleşmesi niteliğini taşırlar.
Devredilen işyerinde grev ve lokavt olması ve özel
istihdam bürosunun işçiyi bu süre içerisinde başka bir
işyerinde istihdam edememesi halinde, özel istihdam
bürosu işçinin asgari ücretten az olmamak üzere
sözleşmede belirtilen ücretinin yarısını ödemek
zorundadır.
Geçici iş ilişkisi sözleşmesine dayalı olarak
çalıştırılan işçiler, 30 uncu maddenin uygulanmasında
işçi sayısına dahil edilmez.
Mesleki anlamda geçici iş ilişkisinde, bu madde
hükümleri ile 7 nci maddenin ikinci fıkrası hariç diğer
hükümleri uygulanır.
21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına
giren kurum ve kuruluşlara ait işyerlerinde bu madde
hükümleri uygulanmaz.”
MADDE 2- 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik
Sigortası Kanununun 50 nci maddesinin mülga beşinci
fıkrası aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
“İşsizlik ödeneği alanların; işe alındığı tarihten
önceki aydan başlayarak işe alan işyerine ait son altı
aylık dönemde, prim ve hizmet belgelerinde bildirilen
ortalama sigortalı sayısına ilave olarak işe alınması
kaydıyla, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde sayılan
ve 82 nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç
alt sınırı üzerinden hesaplanan kısa vadeli sigorta
primi tutarının yüzde biri olmak üzere işçi ve işveren
payı sigorta primleri ile genel sağlık sigortası primi,
kalan işsizlik ödeneği süresince Fondan karşılanır. Bu
süre başlangıçta belirlenen toplam hak sahipliği
süresinden düşülür. Söz konusu primlerin İşsizlik
Sigortası Fonundan karşılanabilmesi için işverenlerin
çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak 5510 sayılı
Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerini yasal
süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermesi,
varsa prime esas alt kazanç sınırı ile prime esas kazanç
arasındaki fark ve kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin
prim tutarı farkı ile işsizlik sigortası primlerini
Sosyal Güvenlik Kurumuna ödemiş olması şarttır. Bu
maddede düzenlenen teşvik, 5510 sayılı Kanun kapsamında
bulunanlarla aynı şartlarda olmak üzere 506 sayılı
Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların
statülerine tabi personeli için de uygulanır. Bu
maddeyle düzenlenen destek unsurundan diğer ilgili
mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta olan işverenler;
aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destek unsurundan
yararlanamaz. Bu durumda, işverenlerin tercihleri
dikkate alınmak suretiyle uygulama, destek unsurlarından
sadece biriyle sınırlı olarak yapılır. Ayrıca, işçinin,
işten ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlaması halinde
bu teşvik hükümlerinden yararlanılamaz. Bu fıkrada
düzenlenen teşvik, 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Bazı
Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci
fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait
işyerlerinde çalışmaya başlayanlar hakkında uygulanmaz.”
MADDE 3- 4447 sayılı Kanunun geçici 6 ncı maddesinin (a)
bendine aşağıdaki cümleler eklenmiş, (b) bendi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş ve Kanuna aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir.
“2009 yılına münhasır olmak üzere, Fonun nema
gelirlerinden dörtte üçü, Fon tarafından Hazine İç
Ödemeler Muhasebe Birimi hesaplarına aktarılır ve genel
bütçenin (B) işaretli cetveline gelir kaydedilir.
Kaydedilen bu tutarları, Yüksek Planlama Kurulu kararına
istinaden Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamındaki
yatırımlar öncelikli olmak üzere ekonomik kalkınma ve
sosyal gelişmeye yönelik altyapı yatırımlarında
kullanmak üzere ilgili idare bütçelerine ödenek
kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Bu ödenekler, 2009
yılı yatırım programı ile ilişkilendirilir.”
“b) Fon tarafından tahsil edilecek nema gelirlerinin
2010 yılında dörtte üçü, 2011-2012 yıllarında dörtte
biri ilgili yıl genel bütçelerinin (B) işaretli
cetvelinde bütçe gelir tahmini olarak yer alır. İlgili
yıl bütçeleri hazırlanırken Güneydoğu Anadolu Projesi
kapsamındaki yatırımlara öncelikli olmak üzere ekonomik
kalkınma ve sosyal gelişmeye yönelik altyapı
yatırımlarının finansmanı için ilgili idare bütçelerine
bu gelir tahmini karşılığı kadar ödenek öngörülür. Bu
gelirler, Fon tarafından tahsil edilen ayı izleyen ayın
15’ine kadar Hazine İç Ödemeler Muhasebe Birimi
hesaplarına aktarılır ve yılı genel bütçesinin (B)
işaretli cetveline gelir kaydedilir.”
“GEÇİCİ MADDE 9- 2009 yılının Nisan ayına ait prim ve
hizmet belgelerinde bildirilen sigortalı sayısına ilave
olarak, 31/12/2009 tarihine kadar, işe alınma tarihinden
önceki üç aylık dönem içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna
verilen prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar
dışındaki kişilerden olmak kaydıyla işe alınan ve fiilen
çalıştırılanlar için; 5510 sayılı Kanunun 81 inci
maddesinde sayılan ve 82 nci maddesi uyarınca belirlenen
prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan
sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarı, altı
ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Bu
madde kapsamında işe almaya ilişkin 31/12/2009 tarihini
30/6/2010 tarihine kadar, primlerin Fondan karşılanma
süresini ise altı aya kadar daha uzatmaya, Bakanlar
Kurulu yetkilidir.
İşveren hissesine ait primlerin İşsizlik Sigortası
Fonundan karşılanabilmesi için işverenlerin
çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak 5510 sayılı
Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal
süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi ve
sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin
sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile İşsizlik
Sigortası Fonundan karşılanmayan işveren hissesine ait
tutarın ödenmiş olması şarttır. Bu maddeye göre işveren
tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi
halinde, İşsizlik Sigortası Fonundan Sosyal Güvenlik
Kurumuna yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan
gecikme zammı, işverenden tahsil edilir. Bu maddenin
üçüncü fıkrasının (e) bendi hükmü saklı kalmak kaydıyla
bu maddede düzenlenen teşvik, 5510 sayılı Kanun
kapsamında bulunanlarla aynı şartlarda olmak üzere, 506
sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki
sandıkların statülerine tabi personeli için de
uygulanır.
Bu madde hükümleri;
a) 1/10/2003 tarihinden sonra özelleştirme kapsamında
devir alınan işyerleri hariç olmak üzere, mevcut ve
faaliyette bulunan işyerlerinin devredilmesi,
birleşmesi, bölünmesi veya nevi değiştirmesi gibi
hallerde yeni işe başlama olarak değerlendirilmez.
b) Mevcut bir işyerinin kapatılarak; değişik bir ad veya
unvan ya da bir iş birimi olarak aynı faaliyette
açılması veya çalışan sigortalıların bütün olarak
devredilmesi halinde, bu işyerleri hakkında uygulanmaz.
c) Yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde
doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan
şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs
işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi
ek bir kapasite ve istihdam artışına neden olmayan,
sadece teşviklerden yararlanmak amacıyla yapılan
işlemler hakkında uygulanmaz.
ç) 5510 sayılı Kanun gereğince yapılan kontrol ve
denetimler sonucunda çalıştırdığı kişileri sigortalı
olarak bildirmediği tespit edilen işyerleri hakkında
tespit yapıldığı aydan başlanmak suretiyle uygulanmaz.
d) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve
bu Kanundan istisna olan alımlar ile uluslararası
anlaşma hükümlerine istinaden yapılan hizmet alımları ve
yapım işlerini yürüten işyerleri hakkında uygulanmaz.
e) 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına
giren kurum ve kuruluşlara ait işyerlerinde çalışmaya
başlayanlar hakkında uygulanmaz.
f) 5510 sayılı Kanuna göre sosyal güvenlik destek
primine tabi çalışanlar ile yurt dışında çalışan
sigortalılar hakkında uygulanmaz.
İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanan prim tutarları
gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya
maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.
Bu maddeyle düzenlenen destek unsurundan diğer ilgili
mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta olan işverenler;
aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destek unsurundan
yararlanamaz. Bu durumda, işverenlerin tercihleri
dikkate alınmak suretiyle uygulama, destek unsurlarından
sadece biriyle sınırlı olarak yapılır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından
belirlenir.”
MADDE 4- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki
ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 2- Yatırımlarda Devlet yardımları hakkında
kararlar çerçevesinde teşvik edilen yatırımlara bağlı
olarak gerçekleştirilecek istihdam için, 5510 sayılı
Kanunun 81 inci maddesinde sayılan ve 82 nci maddesi
uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı
üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren
hisselerinin tamamına kadar olan kısmı Hazinece
karşılanır. Hazinece karşılanacak tutarın uygulama
süresini, karşılama oranını ve kapsamını; yatırımın
sektörü, büyüklüğü ve bulunduğu illere göre
farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
İşveren hissesine ait primlerin karşılanabilmesi için
işverenlerin, çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili
olarak 5510 sayılı Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet
belgelerini yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik
Kurumuna vermesi ve sigortalıların tamamına ait sigorta
primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarın
Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarını
ödemiş olması şarttır. Bu maddeye göre işveren
tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi
halinde, Hazineden Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak
ödemenin gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı,
işverenden tahsil edilir.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine
Müsteşarlığı tarafından belirlenir.”
MADDE 5- Bu Kanunun 2 nci maddesi 1/10/2009 tarihinde,
diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
