|
REESKONTLAR
Sevgili
Arkadaşlar; bugünkü konumuz Reeskontlar, bu konu hem çok
kısa ve hem de mutlak soru olarak karşımıza gelecek
konudur. Bu nedenle konuyu çok kısa ve yalın bir
şekilde anlatmaya çalışacağım.
Öncelikle
reeskontların anlaşılması adına konuyu bireyselleştirmek
istiyorum. Arkadaşlar güncel hayatta insanlar hep bir
koşuşturma içindedirler,pazara çıkıp alışveriş
yaparlar,bankadan kredi çekerler,birilerine borç para
verirler yada alırlar yani gün içerisinde hep
birbirleriyle ilişki içindedirler.Çoğu zaman kendi
kendimize hep şöyle bir ifadede bulunuruz; Borç, borç,
borç, bakkala borç, manava borç,mağazaya borç,
televizyon taksiti,arabanın taksiti, evin taksiti
,mobilyacıya borç vs. gibi bıktım artık bu borçlardan,
toplu bir param olsa hepsini önceden ödeyip kurtulurum
deriz.Gerçekten bir gün toplu paramız olsa mobilyacıya
giderek 10 ay sonra ödeyeceğimiz 500 ytl'lik mobilya
taksini 450 ytl ödeyeyim bu hesabı kapatırmısın gibi bir
teklifte bulunmuş olsak acaba mobilyacı bize nasıl bir
cevap verir sizce yani mobilyacı bize nasıl bir iyilik
yapardı dersiniz, işte bu noktada eğer mobilyacı bizim
500 ytl lik borcumuza karşılık bizden 450 ytl kabul
ederek hesabı kapatırsa yani 50 ytl lik bir iskonto
yaparsa bu aradaki 50 ytl lik olumlu fark bizim için bir
gelirdir ve kardır
Muhasebede
bütün gelir ve karlar ilk kayıtta her zaman
alacaklandırılır, bu örneğin tam tersi ise bir giderdir
bir zarardır muhasebede bütün gider ve zararlar ilk
kayıtta her zaman borçlandırılır.
Reeskont
kelimesinin ne anlama geldiğine baktığımızda bu
kelimenin İSKONTO olarak tanımlandığını görürüz.VUK nun
281.maddesine bakacak olursak BANKA,BANKER VE SİGORTA
ŞİRKETLERİ alacak ve borc senetlerini Reeskonta tabi
tutmak zorundalar,bunun dışında kalan işletmeler ise
alacak ve borc senetlerini mukayyet yada diğer bir ifade
ile kayıtlı değer ile veya tasarruf yani peşin değer ile
değerlemeye tabi tutabilirler.Yani Banka,Banker ve
Sigorta şirketleri alacak ve borç senetlerini değerleme
gününde reeskonta tabi tutmak zorunda iken diğer
işletmeler için bu zorunluluk yoktur,yani ihtiyaridir
genelde davranış olarak zorunlu tutulmadığımız konuda
hiç birşey yapmayız.Çünkü isteğe bağlı bir davranışı
çoğunlukla gereksiz bulur ve uygulamayız.oysa uygulamada
reeskontun ne kadar önemli olduğunu aşağıdaki örneklerde
görebilirsiniz. Bu noktada reeskontu biraz daha açacak
olursak şöyle diyebiliriz; Tasarruf değer ölçüsünün
alacak ve borç senetlerine uygulanmasına muhasebe de
REESKONT denir.Yada dönem sonu itibariyle vadesi henüz
gelmemiş bulunan senetli alacakların ve senetli
borçların üzerinde yazılı değerin GERÇEK değere
dönüştürülmesi işlemine REESKONT işlemi denir.Alacak
senetlerini reeskonta tabi tutan işletmeler Borç
senetlerini de Reeskonta tabi tutmak zorundadırlar.
DEĞERLEME
NEDİR: Değerleme FİYATLAMA yada bir iktisadi kıymete
değer biçme olarak tanımlanır.
Tasarruf
değeri: Bir iktisadi kıymetin değerleme gününde
sahibi için arz ettiği değerdir. Örneğin;6 ay sonra
tahsil edeceğiniz 800 ytl'lik bir alacağınızı, bugün
tahsil ederseniz sizin için kaç parayı ifade eder.
Nominal
değer: İtibari değer yada hertürlü senet ve paranın
üzerinde yazılı değerdir.
İç iskonto:
F=A .n.t/36500+(n.t)
A.senedin
nominal değeri
n:gün sayısı
t:faiz oranı
F:faiz
reeskontu
Tasarruf
değeri=nominal değer-reeskont tutarı
Konunun
anlaşılması için verdiğim bu formülün yerine getirilmesi
ile ilgili bir soruya rastlamadım ancak burada çıkacak
soru tipine bakalım.
ÖRNEK:İşletme
31/12/2006 tarihinde sahip olduğu 600 ytl nominal
değerli alacak senelerinin tasarruf değeri 500 ytl
olsun.
Bu durumda
reeskont gideri 600-500=100 ytl olacaktır.
Buradaki
mantık şu olmalı ; Benim bugün yani değerleme günü
olan 31/12/2006 tarihinde elimde 600 ytl lik senet var
ancak senedin üzerindeki tarih 20/06/2007 dir.Bu durumda
kendimize şöyle bir soru sormalıyız; Bu 600 ytl lik
senedi bugün yani 31/12/2006 da tahsil etmiş olsam benim
için değeri ne olurdu,daha açıklayıcı bir ifade ile
20/06/2007 de tahsil edeceğim 600 ytl yi bugün
31/12/2006 da bana getirip verseler ben bu parayı 600
ytl olarak mı tahsil ederim yoksa erken tahsil ettiğim
için iskonto mu yaparım, diyelim ki iskonto yaparak 500
ytl olarak tahsil ediyorum,öyleyse 100 ytl lik bir
zararım söz konusudur.
bu durumda
bir gider bir zarar sözkonosu olacaktır bir gideri gider
yazmanın yolu onu borçlandırmaktı öyleyse;600-500=100
ytl.
ALACAK
SENETLERİ
-----------------------31/12/2006---------------------------------
657-Reeskont
faiz giderleri 100
122-Alacak senetleri reeskontu(-) 100
-----------------------------------------------------------------------
buradaki 657
reeskont faiz giderleri dönem sonunda 690 Dönem k/z
hesabının borcuna gönderilirken 122- Alacak senetleri
reeskontu(-) 121-Alacak senetlerinin altında bir indirim
olarak görülecektir.
Bu durumda
aktife kayıtlı 600 ytl lik Alacak senedinin görünümü
gerçek değeri 500 ytl olarak görülecektir.
121-Alacak
senetleri 600
122-Alacak
senetleri reeskontu(-) 100
----
----------------------------------------------------
Gerçek değer
500
Yeni yılda
yapılacak kayıt ise,
-----------------------01/01/2007--------------------------------
122-Alacak
senetleri reeskontu(-) 100
647-Reeskont faiz gelirleri 100
-------------------------------------------------------------------------
yani daha
önce gider yazmıştım, bir gideri yok etmenin en güzel
yolu onu gelir
yazmaktan
geçer.
BORÇ
SENETLERİ İÇİN
işletmenin
elinde 31/12/2006 günü yani değerleme günü 15/04/2007
tarihli 300 ytl lik borç senedi olsun, bu senetlerin
tasarruf değerinin ise 250 ytl olduğunu varsayalım.
--------------------31/12/2006---------------------------------
322-borç
senetleri reeskontu(-) 50
647-reeskont faiz gelirleri 50
--------------------------------------------------------------
Borç
senetlerimizi erken ödeseydik bize bir iskonto
yapılacaktı bu yapılan iskonto bizim için bir gelir bir
kardır o halde bütün gelir ve karlar alacaklandırılır,
burada 647-Reeskont faiz gelirleri 690-Dönem k/z hesabın
alacağına gönderilirken 322- borç senetleri
reeskontu(-), 321 borç senetlerinin altında bir indirim
olarak görülecektir.
Dönem sonu
itibariyle Borç senetlerinin Pasifteki gerçek değeri
şöyle görülecektir.
321-Borç
senetleri 300
322-Borç
senetleri Reeskontu (-) 50
-----
------------------------------------------------
Gerçek değer
250
Yeni yılda
yapılacak kayıt
--------------------01/01/2007---------------------------------
657-Reeskont
faiz giderleri 50
322-Borç senetleri reeskontu(-) 50
------------------------------------------------------------------
daha önce
gelir yazmıştım ,geliri yok etmenin en güzel yolu onu
gider yazmaktır.
Sevgili
arkadaşlarım bugünkü konumuz kısaydı,aslında bu özel
derslerde mümkün olduğunca kitap dilinden uzak sınıfta
ders anlatırmış gibi konuyu anlatmak istiyorum ancak
yazıya dökmek oldukca zor bir durum, bu kadar yalın ve
anlaşılır anlatmaya çalışıyorum umarım anlıyorsunuzdur.
|
